اقتصاد ایران باید برای فرصتهای جهان پساکرونایی آماده باشد
تاریخ انتشار: ۱۲ مرداد ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۸۳۵۵۱۴
دکتر زهرا کریمی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : در حال حاضر خبرهایی شنیده میشود که دولت در حال گفت و گو با چین ، روسیه ، عربستان و تعدادی دیگر از کشورها برای گسترش مراودات اقتصادی است. به نظرم اینها خبرهای خوبی است و باید امیدوار باشیم که مشکلات جهانی پیش آمده ناشی از ویروس کرونا سبب شود تنشها کاهش یافته و همکاری ها بیشتر شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
وی توضیح داد : همان طوری که برای مقابله با یک بحران مثلا زیست محیطی کشورها نیاز به همکاری دارند و زمینه هایی برای همکاری اقتصادی ایجاد می شود ، ما شاهد کاهش فشارها بر ایران جهت دریافت لوازم پزشکی و دارویی هستیم و بخشی از تحریم های مالی ما کم شد و بخشی از پول هایی که ایران داشته توانسته حداقل برای خرید نیازهای بهداشتی از آن استفاده کند، پس می توان رفته رفته با تنش زدایی فرصت های خوبی برای دوران پس از کرونا به دست آورد.
کریمی گفت : باید امیدوار باشیم تا کرونا سبب شود زمینه های مناسبی برای تنش زدایی بین المللی و کاهش تنش های منطقه ای صورت گیرد. ایجاد چنین فضایی می تواند به کشورهایی مانند ایران فرصت دهد که به بازسازی اقتصادی خود برگردند . کرونا فرصتی است تا مسئولان و سیاستمداران ما در روش های کم فایده گذشته اشان تجدید نظر کنند.
اقتصاد ایران از پای در نمیآید
وی با تاکید بر این که اقتصاد ایران در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری واقعا به ثبات نیاز دارد ، افزود : البته مسائلی همچون تحریمها و ویروس کرونا ضربات محکمی به اقتصاد کشور وارد کرد ، ولی اقتصاد ایران متنوع و بزرگ است و تحریم ها نمی توانند آن را از پای در بیاورند.
کریمی گفت : پیش از هر چیز باید گفت که اقتصاد ایران پیش از شیوع ویروس کرونا نیز به خاطر تحریم ها خسارت جدی دید. حذف یکباره فروش نفت از اقتصاد کشور ناشی از وضع تحریم های آمریکا نه تنها سرعت رشد اقتصادی کشور را گرفت ، بلکه در بازه زمانی آن را منفی کرد.
وی توضیح داد : برای مثال با وجود اینکه دولت امیدوار بود رشد اقتصادی کشور بدون نفت برای سال ۹۸ مثبت باشد ، اما آمارهای سه ماه پایان سال ۹۸ رشد تولید ناخالص داخلی را منفی هفت درصد نشان میدهد. باید به این نکته توجه داشت که اقتصاد ایران یک اقتصاد بزرگ است و با تحریم ها کاملا از پا در نمیآید که بشود گفت ناگهان همه چیز فلج شود. ولی فشارهای اقتصادی ناشی از تحریم هر اقتصادی را آرام آرام کوچک کرده و آب می کند.
استاد اقتصاد دانشگاه مازندران گفت : اکنون باید ضربه های اقتصادی ویروس کرونا را در بستر یک اقتصاد تحریم شده بررسی کرد. ویروس کرونا به تکانه های اقتصادی کشور دامن زد ؛ همان چیزی که در بخش های مختلف از جمله گردشگری و تولید اثرات آن دیده می شود. حتی در استان های جنوبی که کرونا در زمان نوروز در آن شدت نداشت هم ضربه وارد کرد و ما این ضربه را بر اقتصاد محلی شاهد بودیم.
وی افزود : کرونا بیشتر به بنگاه های کوچک و متوسط ضربه زده است زیرا بنگاه های بزرگ ما یا دولتی هستند یا مورد حمایت دولت قرار دارند. برخی بنگاه ها آنقدر بزرگ هستند که با این آسیب ها ورشکسته نمی شوند مانند شرکت های تولید کننده بزرگ در حوزه لبنیات . این دست شرکت ها با وجود این که به خاطر قطع صادرات ضربه خوردند ، ولی به دلیل دسترسی به تریبون و اعمال فشار توانستند حمایت هایی را برای خروج از بحران جذب کنند ، در حالی که بنگاههای کوچک فاقد چنین مزیتی بودند و هستند و آسیب پذیرترین بخش اقتصاد محسوب می شوند ضمن این که تعدادشان هم بسیار زیاد است.
دکتر کریمی گفت : تاثیر کرونا بر افزایش قیمت ارز و بازار های سرمایه ای نیز بی تاثیر نبوده است. شاید این طور تصور شود که تعطیلی کرونایی تقاضا برای ارز را کاهش داده ، پس چرا شاهد افزایش قیمت ارز بودیم؟ در پاسخ به این پرسش باید گفت که دلار همانند بازار مسکن است و صرفا تقاضای آن برای مصرف نیست. از نظر اقتصاد کلان ، سرمایه گذاری در خرید آپارتمان و ملک سرمایهگذاری محسوب نمی شود و فقط ملک از شخصی به شخص دیگر انتقال می یابد . حالا اگر این سرمایهگذاریها به سمت طلا و دلار برود نه تنها فایده ای ندارد حتی می تواند بسیار مخرب هم باشد.
این استاد اقتصاد اظهار داشت : بخشی از بالا رفتن قیمت ارز و بازار سرمایه ای از انتظار مردم سرچشمه می گیرد. یعنی مردم تصور می کنند که قیمت ارز و طلا در آینده بالا می رود . مثلا در بازار بورس طلا با قیمت بالاتری خریداری می شود ، یعنی این که افراد خریدار اطلاعاتی از نرخ ها در آینده دارند و حاضرند طلا را با قیمت بالاتر بخرند .
امیدافزایی، لازمه برون رفت از اقتصاد کرونایی
استاد اقتصاد دانشگاه مازندران به تمهیدات برای زیست بهتر در ایران پس از ویروس کرونا اشاره کرد و گفت : از نگاه مردم ، مجموعه عوامل چشم انداز روشنی از آینده نشان نمی دهد . حرکت مردم برای خرید طلا و به خصوص ملک و زمین نشان دهنده نگرانی آنها از وضعیت حاضر است. در این میان عده ای هیچ اموالی ندارند تا از خودشان محافظت کنند و کارشان نیز در حال از دست رفتن است و روزبه روز نیز امکان پیدا کردن شغلی برای تامین زندگیشان کمتر و کمتر می شود.
وی افزود : این افرادی که از آنها صحبت می کنیم ، بخش بزرگی از جمعیت کشور هستند و این وضع واقعا قابل دوام برای طولانی مدت نیست و مانند آتش زیر خاکستر است. گروه های مختلفی که در کشور تصمیمساز هستند باید نسبت به شرایط کنونی هوشیار باشند. در حال حاضر که درآمدها کم شده و هزینه ها زیاد ، زمینه خوبی برای بازنگری در سیاست های اقتصادی و اجتماعی و روابط بین الملل است که به سمت تعادل برود.
کریمی گفت : شاید وضعیت اقتصادی کنونی را بتوان با شیوع ویروس کرونا توجیه کرد ، اما این شرایط در دنیای پس از کرونا قابل پذیرش برای گروه های مختلف اجتماعی که جمعیتی زیادی را شامل می شود ، نیست .
برچسبها ویروس کرونا تحریم توسعه اقتصادیمنبع: ایرنا
کلیدواژه: ویروس کرونا تحریم توسعه اقتصادی ویروس کرونا تحریم توسعه اقتصادی اقتصاد ایران ویروس کرونا کریمی گفت قیمت ارز بنگاه ها تحریم ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۸۳۵۵۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پیشبینی نگران کننده: امسال رشد اقتصادی نداریم؛ منتظر کاهش قیمت ارز و نرخ تورم هم نباشید
با توجه به آمار تشکیل سرمایه ثابت و روند نگرانکننده خروج سرمایه و همچنین افزایش قابلتوجه مالیات در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، به نظر میرسد اقتصاد ایران در سالجاری نمیتواند رشد مطلوبی را تجربه کند.
به گزارش دنیای اقتصاد، با نگاهی به نوسانات متغیرهای پولی در سال گذشته و مسیر کاهشی تورم نقطهبهنقطه و همچنین هدفگذاری متغیرهای پولی در سالجاری توسط بانکمرکزی، برداشت اولیه این است که تورم در سالجاری روند نزولی را طی خواهد کرد.
اگر چه کاهش رشد نقدینگی میتواند یک نشانه مثبت باشد و کم و بیش این اتفاق نظر میان مکاتب اقتصادی وجود دارد که تورم در بلندمدت با نرخ رشد نقدینگی قابل توضیح است، اما به دلایل متعدد در کوتاهمدت نمیتوان انتظار همبستگی قوی میان این دو متغیر را داشت.
بنابراین حتی با فرض پایدار بودن روند کاهش نرخ رشد نقدینگی، در بازه زمانی یکساله عوامل مهمتری وجود دارد که در ارائه چشمانداز واقعبینانه از تورم باید در نظر گرفت.
با این حال لازم است به این نکته توجه کنیم که نیروهای شتابدهنده رشد نقدینگی همچنان در اقتصاد ایران فعالاند و تجربه دهههای گذشته نشان داده است که سیاستگذار پولی در مهار این نیروها توانایی بسیار محدودی دارد؛ بنابراین تا اطلاع ثانوی نهتنها کاهش پایدار نرخ رشد نقدینگی دور از ذهن به نظر میرسد، بلکه شواهد متعدد روند معکوس را نشان میدهد.
یکی از عواملی که تقریبا در همه جهشهای تورمی کوتاهمدت در اقتصاد ایران حضور پررنگی داشته، جهش نرخ ارز بوده است. بهویژه با توجه به ریسکهای سیاسی که در سالجاری اقتصاد ایران در پیشرو دارد، نشانهای از توقف روند رشد نرخ ارز دیده نمیشود.
نتیجه انتخابات ریاستجمهوری آمریکا که در آبانماه برگزار میشود و سطح تنشهای منطقهای، دو متغیر سیاسی بسیار مهم در تعیین روند رشد نرخ ارز و متغیرهای دیگر اثرگذار بر تورم در سالجاری است.
پیروزی کاندیدای حزب دموکرات میتواند فشار بر نرخ ارز را کاهش و درنتیجه پیامدهای تورمی جهش ارزی را تخفیف دهد. اما در صورت پیروزی دونالد ترامپ، تشدید تحریمها و افزایش سطح درگیریها دو خطر جدی برای اقتصاد ایران در سالهای پیشرو خواهد بود که به جهش ارزی و به تبع آن تورم دامن میزند.
رشد اقتصادی یک متغیر مهم اثرگذار بر تورم به شمار میآید. در سال گذشته اقتصاد ایران رشد نسبتا قابل قبولی را تجربه کرد که عمدتا متاثر از رشد درآمدهای نفتی بوده است. در سالجاری رشد اقتصادی متاثر از رشد درآمدهای نفتی را نمیتوان انتظار داشت؛ بنابراین با توجه به آمار تشکیل سرمایه ثابت و روند نگرانکننده خروج سرمایه و همچنین افزایش قابلتوجه مالیات در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳، به نظر میرسد اقتصاد ایران در سالجاری نمیتواند رشد مطلوبی را تجربه کند.
با توجه به نقش درآمدهای مالیاتی در کاهش کسری بودجه و درنتیجه کاهش فشار بر رشد پایه پولی و نقدینگی، ممکن است افزایش درآمدهای مالیاتی بهعنوان یک نیروی کاهنده تورم قلمداد شود، اما اثر افزایش شتابان مالیات ورای ظرفیت اقتصاد قطعا بر رشد اقتصادی و به تبع آن تورم اثر منفی خواهد داشت. بهعلاوه، سختگیریهای مالیاتی به خروج موقت و دائمی سرمایه از چرخه اقتصاد منجر میشود که از این طریق نیز بر تورم اثر منفی خواهد داشت.
هدر دادن منابع ارزی با توزیع ارز به نرخهای دستوری همواره یکی از عوامل ایجاد تورم در بلندمدت بوده است. بنا به گفته رئیس بانکمرکزی، دولت در سال گذشته ۷۰ میلیارد دلار ارز به قیمت ۲۸هزار تومان و ۴۰هزار تومان توزیع کرده است. در سال گذشته بالغ بر ۳۵۰۰هزار میلیارد تومان رانت ارزی فقط از جانب اختلاف نرخ آزاد و سامانه نیما «تخصیص» یافته است.
در حال حاضر اختلاف نرخ ارز بازار آزاد و سامانه نیما حدود ۶۰درصد است که به معنای سود بادآورده ۶۰درصدی برای دریافتکنندگان ارز با نرخ نیمایی است. این فقط یک نمونه از رانتهای عظیم موجود در اقتصاد ایران است که مسیر نهایی آنها به تورم ختم میشود.
معمولا به موازات جهشهای ارزی، اینگونه «تدابیر» خسارتبار با فضاسازی رسانهای رانتجویان شدت میگیرد؛ بنابراین با وجود اینکه درآمد نفتی سال گذشته افزایش قابلتوجهی داشته و در سالجاری نیز حداقل فروش بالای یکمیلیون بشکه در روز قابل انتظار است، احتمال تشدید تحریمها و جلوگیری از ورود درآمدهای نفتی به چرخه اقتصاد و هدر دادن منابع ارزی اثر کاهشی درآمدهای ارزی بر نرخ تورم را با ابهام مواجه میسازد.
آنچه در سالهای پیشرو بیش از گذشته موجب نگرانی بوده، این است که پیامدهای تورمی تصمیمات سیاستگذاران، آنها را به اتخاذ تصمیمات دیگری از قبیل کنترل قیمت، دخالتهای مخرب در بازار، هدر دادن منابع و تعمیق رانت سوق میدهد که بیش از پیش به تورم و خروج سرمایه دامن میزند. اقتصاد ایران در یک مارپیچ تورمی بسیار خطرناک قرار دارد و شوکهای بیرونی ازقبیل جهش ارزی یا درگیری منطقهای میتواند کابوس ابرتورم را به واقعیت تبدیل کند. باید توجه داشت که تورم مزمن در دهههای گذشته، زیرساختهای ذهنی و عینی خروج بخش قابلتوجهی از اقتصاد کشور از چرخه ریال را ایجاد کرده است که تحقق آن به معنای از دست رفتن امکان ابتکار عمل سیاستگذار و هموار شدن مسیر ابرتورم است.