آهنگ‌های ماندگار دفاع مقدس|تصنیفی که تاریخ مصرف ندارد / کاروان شهید به روایت ناظری و لطفی
تاریخ انتشار: ۶ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۴۳۵۲۶۶
سجاد پورقناد معتقد است که تصنیف «کاروان شهید» اثری است مناسبتی که به دلایل مختلف برای همیشه در تاریخ موسیقی ایران ماندگار شده است. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «کاروان» یا همان «کاروان شهید» یکی از تصنیف‌های ماندگار دوران دفاع مقدس است. شعر این تصنیف از سروده‌های محمد ذکایی است که آوازش را شهرام ناظری خوانده و آهنگش را زنده‌یاد محمدرضا لطفی ساخته است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
روایت است که در روزهای ابتدایی جنگ یکی از دوستان و بستگان شهرام ناظری در جنگ کشته می‌شود. شهرام ناظری برای شرکت در مراسم ترحیم به کرمانشاه می‌رود و در همان احوال ملودی «کاروان شهید» در ذهنِ ناظری شکل می‌گیرد.
شهرام ناظری پس از بازگشت به تهران موضوع را با زنده یاد محمدرضا لطفی در میان می‌گذارد و پس از آن است که تصنیف «کاروان» ساخته می‌شود. محمدرضا لطفی مقدمه‌ای برای این تصنیف می‌نویسد و این اثر با صدای شهرام ناظری و همراهی اعضای گروه «شیدا» ضبط می‌شود و همراه با قطعات دیگر در آلبوم «چاووش 8» جای می‌گیرد.
سجاد پورقناد - موزیسین و منتقد موسیقی
تصنیفی که تاریخ مصرف ندارد / مناسب برای همه دوران‌ها
در تشریحِ تصنیفِ «کاروان شهید» سجاد پورقناد منتقد و نوازنده موسیقی ایرانی به خبرنگار تسنیم می‌گوید: این تصنیف قطعه‌ای است در دستگاه «همایون» که در فواصل «همایونِ» جدید اجرا شده است که از زمان استاد وزیری در موسیقی ایرانی باب شد و مورد استفاده قرار گرفت.
پورقناد تأکید می‌کند: محمدرضا لطفی با اینکه در زمینه نظری به شیوه قُدما علاقه داشت، اما این تصنیف را در فواصلی ساخت که توسط استاد علینقی وزیری باب شد. این دستگاه «همایون» فواصلی دارد که با دستگاهِ «همایونِ» موجود در ردیف متفاوت است. لطفی برای تصنیف کردنِ این اثر از گوشه‌های درآمد، اشاره به «شوشتری» و «بیداد» استفاده کرده است.
این منتقد موسیقی می‌گوید: در این اثر سیکوئنس‌های زیادی شنیده می‌شود که ممکن است با دیدنِ فقط نُتِ این تصنیف احساس کنیم که با تصنیفی کلیشه‌ای روبه‌روییم، اما تاریخ نشان داده که این تصنیف هم در میان مردم و هم در میان اهل موسیقی بسیار محبوب است.
پورقناد با اشاره به مناسبتی بودنِ این تصنیف تأکید می‌کند: در اینجا با تصنیفی مواجهیم که مناسبتی به حساب می‌آید، اما محبوبیتِ این تصنیف آن را برای همیشه ماندگار و از شمارِ تصنیف‌های تاریخ مصرف‌دار خارج کرده است. در سال‌های گذشته گروه‌های بسیاری «کاروان شهید» را اجرا کرده‌اند.
این نوازنده موسیقی ایرانی می‌گوید: در طول چند دهه گذشته تصنیف‌های بسیاری با موضوع دفاع مقدس ساخته شده که بسیاری از آنها محبوبیتِ چندانی نداشته‌اند. مقدمه این تصنیف در فضایی است که برخی آن را دوضربی و بعضی آن را 6 ضربی تشخیص می‌دهند. آکسان‌هایی که در این تصنیف شنیده می‌شود بیشتر فضای 2 ضربی دارد که صلابت و قدرت زیادی برای فضای کلی اثر دارد.
پورقناد درباره آواز شهرام ناظری در تصنیف «کاروان شهید» تأکید می‌کند: خواننده این تصنیف هم آن را بسیار خوب خوانده است. ناظری این تصنیف را در دوره‌ای خوانده که کیفیت و شفافیت صدایشان مثال‌زدنی و تکنیکش بسیار بالا بوده است. این تصنیف در محبوبیت شهرام ناظری بسیار نقش داشته است.
کاروان به روایت شاعر
محمد ذکایی شاعر تصنیف «کاروان شهید» درباره شکل‌گیری این اثر در جایی گفته است: «آقای لطفی با من صحبت کردند و نوار آهنگی را در اختیارم قرار دادند تا روی ملودی آن ترانه‌ای بگویم. بارهای بار آن نوار را گوش دادم و با خود زمزمه کردم تا به قول معروف شعر خودش بیاید. روزی از روزها که از میدان هفت تیر می‌گذشتم، جماعت بسیاری را دیدم که شهیدان وطن را که در جنگ کشته شده بودند، تشییع می‌کردند. احساس عجیبی به من دست داد و همان‌جا این شعر بر زبانم جاری شد
می‌گذرد کاروان / روی گل ارغوان / قافله سالار آن / سرو شهید جوان
آن را روی تکه کاغذی نوشتم که همان سرآغاز ترانه «کاروان شهید» شد. چند روزی طول کشید تا شعر را تمام کردم. پس از مرور و اصلاحات نهایی آقای لطفی این شعر و آهنگ را خودشان برای تصویب به اداره رادیو بردند که تصویب هم شد. پس از آن هم نوارش به بازار آمد.»
اجرا در بیستمین جشنواره موسیقی فجر / در غیاب ناظری
قطعه «کاروان شهید» پس از پایان جنگ دیگر اجرا نشد تا اینکه زنده‌یاد محمدرضا لطفی با گروه همنوازان «شیدا» و صدای علیرضا شاه‌محمدی در بیستمین جشنواره موسیقی فجر (سال 1387) آن را به همراه چند اثر دیگر اجرا کرد.
«کاروان شهید» در کنار آثاری مانند «ژاله خون شد»، «سپیده» و «رزم مشترک» از بهترین تصنیف‌های دوران دفاع مقدس‌اند. این آثار از نخستین قطعاتی‌اند که پس از انقلاب اسلامی منتشر شدند.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: محمدرضا لطفی شهرام ناظری جنگ دفاع مقدس هفته دفاع مقدس موسیقی شهرام ناظری جنگ دفاع مقدس هفته دفاع مقدس موسیقی محمدرضا لطفی کاروان شهید شهرام ناظری دفاع مقدس
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۴۳۵۲۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سعی کردیم به واقعیت وفادار باشیم / فیلم دفاع مقدس باید برای نسلی که جنگ را یک روز هم ندیده جذاب باشد
حبیب‌الله والی‌نژاد گفت: ما سعی کردیم راوی باشیم و امانت‌دار اگرچه امانت‌داری سخت است چرا که می‌خواهیم درست بگوییم و البته جذاب که این کار سختی است.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، حاج حبیب والی‌نژاد که در کارنامه هنری خود آثاری چون «پایان انتظار»، «نیمه پنهان ماه»، «ایستاده درغبار»، «بادیگارد» را ثبت کرده خاطراتش را از عهد اخوت و صیغه برادری رزمندگان آغاز کرد. او در شب خاطره حوزه هنری برای حاضران در سالن سوره شرح داد: پیش از عملیات‌ها عهد و پیمانی بسته می‌شد تا بازماندگان ماموریت‌ها حتی یک ثانیه از لحظات جنگ را برای مردم بازگو کنند. یکی وفای به عهد را با روایتگری یکی با تصویر باید رویت می‌کرد. من سعی کردم وقایع را به تصویر بکشم ولی اینکه چقدر توانسته‌ام عهد اخوت، برادری و توکل را نشان نشان دهم، نمی‌دانم.
او افزود: همه قهرمانان کشورمان فقط توکل کردند و هرکس توکل کرد و به ماجرای کربلا ایمان داشت در این مسیر موفق شد چون مسیر، مسیر سختی است و حتی انتخابش هم سخت است.
حاج حبیب والی‌نژاد اظهار کرد: من توفیق داشتم که در حوزه هنری فیلمبرداری را آموختم بنابراین سعی می‌کردم در میدان لحظات را ثبت کنم. و اما سینما، قاب سینما برای امروز است که به گفته مقام معظم رهبری ما تکلیف داریم به تصویر بکشیم. سختی کار تا اینجاست که چطور آن را تبدیل به فیلمنامه جذاب و دیدنی کنیم. کار ساخت فیلم دفاع مقدس و «آسمان غرب» خیلی کار سختی بود و خیلی از افراد برای تولید آن کمک کردند. من به عنوانسرباز در ارتش با دوستان هوانیز خواستم با عهد اخوتی که بسته‌ایم تنها سه روز از انتخاب، توکل و نبرد شهید شیرودی و دوستانی را که به او کمک کردند، نشان دهیم.
وی ادامه داد: در شرایطی که ارتش عراق از چندمرز سعی کرد وارد کشور شود، شهید شیرودی و همرزمانش عهد اخوت بستند. در آن زمان شرایط سختی وجود داشته و انتخاب حضور در میدان هم انتخاب سخت بوده است. از طرفی عراق محل اسکان نیروهای ایرانی را هم بمباران می‌کرد تا به سرپل ذهاب نروند.
وی با اشاره به اینکه برای ما هم از این دست تصمیم‌ها خیلی زیاد است به زیاد بودن قهرمانان بی‌ادعایی که از جانفشانی‌هایشان صحبت نمی‌کنند و قهرمانان کشور هستند، پرداخت.
تهیه کننده «آسمان غرب» خطاب به حاضران در سالن تاکید کرد: ماجراها و رشادت‌هایی در سینه همرزمان و افرادی که در جنگ حضور داشته‌اند وجود دارد که رفتن سراغ آنها و یددن و شنیدن آنها کار شما است. ما با ساخت «آسمان غرب» قدم اول را برداشتیم و قدم‌های بعد را شما باید بردارد. تمام آنچه در سینه مبارزان و مردان جنگ وجود دارد یک درس برای نسل امروز است تا برای آینده عبرت بگیرید. برای همین هم مقام معظم رهبری فرمودند درباره قهرمان‌ها بگوییم و فیلم درباره آنها بسازیم. شهید شیرودی این قهرمانی را برای سه روز در منطقه سرپل انجام می‌دهد و خوب است که پس از آن را شما بخوانید، ببینید و بگویید.
وی درادامه به خاطرات نیروهای هوانیروز در پادگان ابوذر و شهید شدن هزار ایرانی در یک روز سخن گفت. وی همچنین یادآور شد: فیلم سینمایی «آسمان غرب» درباره سه روز عملیات قهرمانه شهید علی اکبر شیرودی و همرزمانش است.
والی نژاد در ادامه به شرایط سخت ساخت فیلم «آسمان غرب» اشاره کرد و در ادامه از شهید مرتضی آوینی یاد کرد.
وی در پایان سخنانش گفت: با مرتضی آوینی در حوزه هنری و در دوره بعد از جنگ همکاری کردم. آنچه شهید آوینی ساخت در دوره‌ای بود که در بخش تولید روایت فتح بودم و برخی آثار ساخته شد. ما سعی کردیم راوی باشیم و امانت‌دار. اگرچه امانت‌داری سخت است چراکه می‌خواهیم درست بگوییم و البته جذاب که این کار سختی است. ما سعی کردیم وفادار به واقعیت باشیم. فیلم باید برای نسلی که جنگ را یک روز هم ندیده جذاب باشد و در عین حال واقعیت داشته باشد. من از شهید آوینی آموختم و در روایت فتح مستندسازی کردم.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»