به نقل از «خبرگزاری آریا»

نگاهی به 70سال توسعه مترو در ایران

تاریخ انتشار: ۳۱ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۶۵۶۴۵۲

خبرگزاری آریا- لیلادرخشان: مترو یکی از ارزان ترین و ایمن ترین شبکه های حمل و نقل شهری در دنیا است. این سامانه محبوب حمل و نقل بیش از 150 سال گذشته تا کنون در کشور های مختلف دنیا مورد استفاده قرار گرفته است. با رشد جمعیت و افزایش ترافیک و آلودگی هوا،  مدیران شهری در بسیاری از کشورها توسعه مترو در شهرهای مختلف به خصوص کلان شهرها را در اولویت برنامه های جامع شهری قرار داده اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در همین حال با توجه به ضرورت استفاده از مترو اما توسعه این سامانه حمل و نقل در کلان شهر های ایران  متناسب با نیازها و انتظارات نبوده است و مدیران شهری کماکان خودرو محوری را در اولویت قرار داده اند.
پیشینه مترو در ایران و جهان
انگلستان  پیشگام استفاده از مترو در بهبود سامانه حمل و نقل شهری خود محسوب می شود. نخستین خطوط مترو جهان در پایتخت انگلس یعنی لندن در حدود بیش از 150 سال پیش ، ساخته  شد و  مورد استفاده قرار گرفت. پس از لندن شهر های سایر کشور های اروپایی هم به تدریج به مترو مجهز شدند . در حال حاضر بیش از 160  شهر دنیا صاحب سامانه مترو هستند و شهرهای زیاد دیگری هم در حال تلاش و برنامه ریزی برای استفاده از مزایای انکار ناشدنی مترو هستند. در ایران هم به دلیل مشکلات ترافیکی و آلودگی هوای پایتخت، مترو به عنوان یکی از راهکارهای مناسب برای حل مشکلات مذکور مورد توجه قرار گرفت. در اوایل انقلاب اسلامی و دهه 60 استفاده مترو کم کم مطرح شد. در آن سال ها ساخت مترو مخالفان جدی هم داشت اما در نهایت بر اساس مطالعاتی که صورت گرفته بود در سال 1363عملیات احداث خط 1 مترو آغاز شد. فعالیت رسمی سامانه متروی تهران از سال 1377 رسما آغاز شد. خطوط متروی تهران  تا امروز هم در حال توسعه است هر چند که بنا به گفته مسئولان مشکلات متروی تهران حاد است چرا که بیش از 30 درصد قطارها نیاز به تعمیرات اساسی دارند و حادثه و خرابی های متعدد  کل سرویس دهی مترو را دچار اختلال می کند. هم اکنون شبکه متروی تهران  به یکی از پرترددترین شبکه های مترو در دنیا تبدیل شده است و روزانه نزدیک به سه میلیون نفر را جابجا می کند. در حالی که توسعه خطوط متروی تهران یک نیاز اساسی و حیاتی است اما کلان شهرهای دیگر ایران هم باتوجه به رشد فزاینده جمعیت، آلودگی نگران کننده هوا و ترافیک شهری به شدت نیازمند تجهیز به سامانه مترو هستند. نیازی که حل آن تاکنون روندی  کند  داشته است.
مترو در کلان شهر های ایران
در حالی که متروی تهران نخستین شبکه مترو در ایران بود که فعالیت خود را آغاز کرد پس ازپایتخت به تدریج شهرهای  مشهد، اصفهان ، شیراز و تبریز هم صاحب مترو شدند. کلنگ مترو در چند شهر دیگر از جمله اهواز هم زده شده است. گفته می شود بر اساس برنامه ریزی ها شهرها دیگر از جمله کرمانشاه، قم و کرج هم به سامانه مترو مجهز می شوند.
مترو  در مشهد
 پس از تهران ، مشهد دومین شهری است که از شانس بهره مندی از مترو برخوردار شد. سامانه متروی مشهد در حل حاضر روزانه حدود 6 میلیون مسافر و حدود 47 میلیون مسافر را در سال جابجا می کند. بنا بر پیش بینی ها در دهه پیش رو این عدد به بیش از 7 میلیون نفر خواهد رسید. فاز اول خط شماره 1 متروی  مشهد به طول 19 کیلومتر در اواخر دهه 80 به بهره برداری رسید. خط 2 هم در سال 1395  و خط 3 هم که هم اکنون در حال ساخت است. در حال حاضر خط شماره یک مترو مشهد 24 کیلومتر طول دارد و فرودگاه شهید هاشمی نژاد را به وکیل آباد وصل می کند. خط شماره 2 متروی مشهد حدود 14.5 کیلومتر طول دارد. یکی از ویژگی های قابل توجه خط شماره 2 این است که در مسیرهای قرار گرفته که طبقات محروم براحتی می تواند به ایستگاه های آن دسترسی  داشته باشند. مسیر خط 2  از انتهای طبرسی شمالی شروع می شود وتا میدان شهدا ادامه دارد. خط شماره 3 از مسیر شهرک ابوذر تا منطقه الهیه  ادامه دارد. این خط 28.5 کیلومتر طول دارد. این مسیر سرویس دهی مناسبی به زائران حرم امام رضا دارد. بنا بر پیش بینی ها و برنامه ریزی ها راه اندازی فاز اول خط 3 در سا ل1400 انجام می شود. اما خط شماره 4 متروی مشهد حدود17.5 کیلومتر طول دارد. بنا بر گفته ها قرار است این خط بلوار حر را به خواجه ربیع  وصل کند. این خط در صورت بهره برداری ان قابلیت را دارد که به زائران حرم سرویس مناسبی ارائه کند.
متروی شیراز
پس از کلان شهر مشهد، شیراز به عنوان سومین کلان شهر ایران صاحب سامانه مترو شد. شبکه متروی شهر شیراز جوان است و در سال 1393 افتتاح شد. متروی شهر شیراز پس از متروی پایتخت بزرگترین خطوط متروی کشور را به خود اختصاص داده است. در حال حاضر متروی شیراز سالانه متروی شیراز بالغ بر 18 میلیون نفر را جابجا می کند. بر اساس پیش بینی ها از قرار معلوم خطوط متروی شیراز پس از بهره برداری سالانه بیش از دویست میلیون سفر را پوشش دهند. عملیات ساخت متروی شیراز در اوایل دهه 80 آغاز شد. به طور کلی برا ساس برنامه ریزی های صورت گرفته شبکه متروی شیراز دارای 6 خط خواهد  بود.  این خطوط بیش از 90 کیلومتر طول خواهد داشت. در حال حاضر از این 6 خطوط ، خط 1  مورد بهره برداری قرار گرفته است و خطوط بعدی یعنی 2 و 3 هم در دست ساخت  است.خط یک متروی شیراز 20 ایستگاه دارد و از غرب شیراز ( پل احسان) آغاز می شود و تا فرودگاه شهید دستغیب امتداد دارد.  برخی فازهای خط 2 مترو شیراز هم بنا به گفته مسئولان شهری در سال 1400 به بهره برداری خواهد رسید.
متروی تبریز
پس از کلان شهر شیراز، تبریز به عنوان یک کلان شهر دیگر در ساب 1394 به شبکه حمل و نقل مترو مجهز شد. ساخت متروی تبریز از ابتدای دهه 80 آغاز شد و پس از 14 سال برخی فازهای آن افتتاح شد.  بر اساس مطالعات صورت گرفته  متروی تبریز شبکه ای  5 خطی به طول 100 کیلومتر  است. خط یک متری تبریز از ائل گلی آغاز و از طری بلوار شهید باکری ، 29 بهمن، خیابان امام خمینی ، چهارراه محققی ، باغ گلستان وخیابان خیام به منطقه لاله ختم می شود. این مسیر چیزی حدود 17.2کیلومتر طول دارد. بر اساس گفته مسئولان  ریل گذاری ها  تا لاله به اتمام رسیده  است. اواخر سال گذشته هم اعلام شد تمامی مسیر 17. کیلومتری خط یک  که دارای 18 ایستگاه است به مسافران خدمات رسانی می کند. اما خط 2 متروی تبریز حدود 22.4کیلومتر طول دارد و در واقع طولانی ترین مسیر از شبکه متروی تبریز محسوب می شود. خط 2 ، 20 ایستگاه دارد. خط 3 مترو هم حدود 15 کیلومتر طول  و 14 ایستگاه دارد. خط 3 از فرودگاه بین المللی تبریز شروع می شود و به پایانه اتوبوس های بین شهری تبریز ختم می شود. خط چهار شبکه متروی تبریز به صورت حلقه ای است و 18 ایستگاه دارد. این خط از میدان آذربایجان  شروع می شود و به خیابان شهید رجایی ختم می شود. یکی  از ویژگی های جذاب خط 4 متروی تبریز این است که به واسطه طراحی حلقه مانند (لوپ)  حلقه اتصالی بین تمامی خطوط ریلی مترو تبریز است.در طراحی سامانه متروی تبریز یک خط  برون شهری تبریز-سهند  هم درنظر گرفته شده است. این خط از نزدیک کارخانه تراکتورسازی آغاز و به سوی سهند ادامه پیدا می کند.
متروی اصفهان
پروژه ساخت متروی اصفهان از اوایل دهه 80 آغاز شد. متروی این کلان شهر مسیر بسیار کندی برای تکمیل و بهره برداری طی کرد. چیزی حدود 14 سال طول کشید که توانست به مرحله افتتاح برسد. یکی از مهمترین عواملی که  باعث کند پیش رفتن پروژه ساخت مترو در اصفهان شد، بافت تاریخی آن است. البته در کنار این مشکل بزرگ خطاهای محاسباتی و اجرایی هم مزید بر علت شد. در طرح های مطالعاتی 3 خط مترو برای اصفهان  دیده شده است. به صورت کلی خط اول در مسیر شمال به جنوب در نظر گرفته شده است. خط دوم شمال شرقی به غرب را متصل  می کند. و خط 3 هم جنوب به غرب است. خط شماره یک مسیری به طول 20 کیلومتر دارد. از شمال شهر اصفهان آغاز و به پایانه مسافربری صفه در جنوب اصفهان  ختم می شود.  فازیک  این خط که 10 ایستگاه به طول 11 کیلومتر دارد  در اواسط سال 1394 افتتاح شد. فاز دوم هم یکسال بعد افتتاح شد. خط خط متروی اصفهان از مبدا زینبیه آغاز و تا ایستگاه مدرس نجفی امتداد خواهد یافت. بر اساس آخرین اطلاعات عملیات احداث 10 ایستگاه خط دو به تازگی آغاز شده است. خط دو حدود 14.5 کیلومتر طول و 16 ایستگاه دارد.
متروی اهواز
اهواز یکی دیگر از کلان شهرهای ایران که در طرح های مطالعاتی خود دارای یک شبکه مترو شامل 4 خط خواهد بود. این خط طولی نزدیک به 88 کیلومتر  و 87ایستگاه دارد. خط یک  شمال شرقی شهر به جنوب غربی وصل می کند. خط 2 شمال  غربی به جنوب شرقی ، خط 3 و 4 شمال شرقی به جنوب غربی  متصل می کند. بر اساس شواهد فاز نخست  پروژه پیشرفت فیزیکی  70 درصدی داشته است. مسئولان می گویند یکی از مهمترین  موانع موود بر سر راه پیشرفت پروژه متروی اهواز  شناور بودن نرخ ارز است که ارزیابی دقیق اعتبارات مورد نیاز را با مشکل مواجه کرده است. از طرفی ضعف پیمانکار  مشکلی دیگر بر سر راه است که توسعه مترو اهواز را به تعویق انداخته است.
 مشکلات ناشی ازتحریم وتوسعه مترو
70سال ازنخستین روزی که مترودرایران طرح شد می گذرد.حالا تهران و4شهربزرگ ایران دارای متروشده اند هرچند که مشکلات ناشی ازتحریم ونیزگرانی ارزطی سالهای اخیرسبب شد که توسعه این وسیله حمل ونقل که  ضروری‌ترین و بهترین پاسخ برای معضلات ریشه‌ای تهران به خصوص ترافیک و آلودگی هوا است مطابق با برنامه های جامع بالادستی پیش نرود.

منبع: خبرگزاری آریا

کلیدواژه: مترو ایران کلانشهر ترافیک کیلومتر طول متروی تبریز برنامه ریزی سامانه مترو متروی تهران متروی شیراز بهره برداری حال حاضر خطوط متروی شبکه متروی توسعه مترو ختم می شود افتتاح شد ساخت مترو شبکه مترو خطوط مترو حمل و نقل خط شماره کلان شهر آغاز شد بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۶۵۶۴۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سیاست دولت سیزدهم در حوزه فرودگاهی رشد متوازن است

به گزارش حوزه سایر رسانه ها خبرگزاری تقریب، کاپیتان محمد محمدی بخش چهارشنبه در آیین اعطای گواهینامه فرودگاهی در فرودگاه بین‌المللی شهید آیت‌الله دستغیب شیراز اظهار کرد: وزارت راه و شهرسازی یکی از وزارتخانه پُرکار و پُردامنه حوزه مسئولیت در دولت سیزدهم است و می‌توان گفت بخش عمده‌ای از مطالبات مردم در این حوزه محقق می‌شود.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری ادامه داد: صنعت هوایی ایران از آبان ۵۸ یا به اعتقاد برخی از بهمن ۵۷ دچار تحریم است؛ مخرج مشترک تمام تحریم‌ها حتی تحریم‌های حوزه‌های غیرهوایی به حوزه هوایی برمی‌گردد، در حقیقت تحریم‌های حوزه مالی نیز که به کشور اعمال شد صنعت هوایی را تحت تاثیر قرار داده است.

وی اضافه کرد: امروز علامت سوال بزرگ استکبار به‌ویژه آمریکای جنایتکار و همدستانش از خودشان این است که با اینهمه تحریم چطور می‌شود که ایران هنوز بتواند اقتدار خود را در بخش هوا و فضا حفظ کند، آنها منتظر زمین خوردن هستند و منتظرند که کشور ایران حتی یک فرودگاه و پرواز هم نداشته باشد.

معاون وزارت راه و شهرسازی افزود: امروز نظام جمهوری اسلامی از ۱۰۰ فرودگاه و بیش از ۲۰ شرکت بهره می‌برد و به ۱۰۸ نقطه دنیا پرواز دارد و توانسته دو امانت مردم یعنی ایمنی و امنیت را حفظ کند.

وی اضافه کرد: بخش هوایی در آتشفشانی از بحران‌ها و تهدیدها از جمله اتفاقات اخیر کشور ایمن و آرام کار خود را انجام می‌دهد، در واقع افراد بسیاری در این عرصه برای امنیت آسمان کشور در تلاش هستند، برخی از آنها به صورت گمنام در لایه‌های مختلف در حال کار هستند تا آسمان کشور امن و آرام باشد، البته نخستین وظیفه حکمرانان در صنعت هوایی همین است.

او بر ضرورت توسعه صنعت هوایی تأکید کرد و گفت: امروز توسعه بخش هوایی پیشران پیشرفت در حوزه‌های مختلف است، توسعه زیرساخت‌ها در سایر بخش‌ها زمان‌بر است اما ما ناگزیر هستیم که توسعه در حوزه هوایی انجام شود.

به گفته محمدی بخش امروز در بسیاری از جزایر هواپیمای مسافربری می‌نشیند، مردم ما با هواپیمای خودمان به حج می‌روند؛ اربعین ۱۴۰۰ برای ۳۰ هزار نفر جابه‌جایی در شرایط نامطلوبی به سر می‌بردیم اما با تدابیر اتخاذ شده در اربعین ۱۴۰۲، حدود ۴۵۰ هزار زائر با پروازهای خودمان جابه جا شدند.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان اینکه امروز برای اقصی نقاط اروپا و آسیای شرقی پرواز داریم، گفت: عملیات وعده صادق نشان داد که جمهوری اسلامی ایران و فرزندان دلیرش زیر بار هیچ زورخواهی و باج خواهی نخواهد رفت؛ فراموش نکنیم که آسمان شیراز پذیرای بیش از چند هزار پرواز در همین باره زمانی بود.

وی بیان کرد: حتی برای یکی از فرودگاه‌های حاشیه خلیج فارس اتفاقی افتاد و به دلیل محدودیت‌هایی که برای فضای امنیتی ایجاد شده بود تا آرام شدن وضعیت آن فرودگاه، مجبور بودیم تا روی شیراز چند صد پرواز را هدایت کنند؛ این اتفاقات خوب جز با اتکا به دانش جوانان این مرز و بوم میسر نبود.

محمدی بخش اضافه کرد: در حوزه فرودگاهی، سیاست دولت سیزدهم سیاست رشد متوازن است؛ یعنی ما بایستی هم فرودگاه‌ها را در حوزه ایمنی، امنیت و تسهیلات، ایرلاین ، شرکت و هواپیما توسعه دهیم و هم مدل‌های مختلف هواپیمایی داشته باشیم.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری معتقد است امروز جمهوری اسلامی برای تأمین و نگهداری در بخش‌های مختلف هوایی محتاج هیچ کشوری نیست.

او گفت: خیلی خون دل خورده شده تا به این جایگاه رسیدیم، امروز فرودگاه را خودمان می‌سازیم، طراحی، نظارت، مشاوره، اجرا، کنترل و ساخت رادارش توسط نیروهای بومی انجام می‌شود.

وی افزود: قبل از دولت سیزدهم زیر ۱۰۰ فروند هواپیمای عملیاتی بوده اما امروز در چند بعد هم خرید هواپیما، هم ورود هواپیما و هم تعمیرات اساسی هواپیماها کار می‌شود.

محمدی بخش با اعتقاد به اینکه در دولت سیزدهم اقدامات قابل توجهی برای توسعه و نوسازی ناوگان انجام می‌شود، گفت: شیراز نیز به عنوان سومین حرم اهل بیت است نقش بسزایی در جذب زایرین کشورهای همسایه و اقصی نقاط ایران دارد و سهم عمده‌ای از بخش گردشگری کشور را به خود اختصاص داده است، بنابراین توسعه صنعت هوایی در شهر شیراز و استان فارس باید بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری افزود: حوزه گردشگری موتور محرک اقتصاد کشور است، البته موتور محرک اصلی‌تر حمل و نقل است؛ اگر حمل و نقل فراهم نباشد مفهومی در حوزه گردشگری نخواهیم داشت.

وی بر لزوم استانداردسازی در سطح عالی در حوزه فرودگاهی تأکید کرد و گفت: در حوزه‌های مختلف محیط زیست، سبز بودن فضای فرودگاه، توسعه پایدار، انرژی‌های تجدیدپذیر و روان‌سازی تسهیلات عبور و مرور و ایمنی حوزه تخصصی فرودگاه شهید دستغیب شیراز اتفاقات خوبی افتاده است.

محمدی بخش با بیان اینکه امروز از فرودگاه شهید دستغیب شیراز بهره‌برداری دوگانه می‌شود، افزود: در این فرودگاه هم سرویس بخش نظامی و هم بهش غیرنظامی ارائه می‌شود که این اقدام نیاز به هماهنگی‌های بسیاری دارد.

رئیس سازمان هواپیمایی کشوری یادآور شد: فرودگاه‌های استان فارس هنوز هم نیازمندی‌های متعددی دارند که اتخاد تدابیر لازم برای رفع این نیازها در دستورکار است.

وی عنوان کرد: اخذ گواهینامه بر مبنای قوانین بالادستی که سازمان هواپیمایی بر ما تکلیف کرده جزو الزامات است و بر این مبنا استانداردهای چندگانه‌ و چندلایه‌ای پایه‌گذاری می‌شود،دستورالعمل‌هایی نوشته و بازدید می‌شود؛ همه این ها حلقه‌های زنجیر به هم پیوسته حوزه ایمنی و امنیت است.

محمدی بخش افزود: فرودگاه شهید دستغیب شیراز سومین یا چهارمین فرودگاهی است که موفق شده گواهینامه بین‌المللی بر مبنای استانداردهای جهانی را اخذ کند.

وی بر لزوم راه‌اندازی «کارگو» در استان فارس تأکید کرد و گفت: امروز باید در حوزه کارگو برای استان فارس فکر کنیم؛ در این حوزه عقب هستیم، کارگو از ضرورت‌هایی است که باید در یکی از فرودگاه‌های این استان راه‌اندازی شود، در حال حاضر محصولات درجه یک کشاورزی فارس به سختی صادر می‌شود.

او مهمترین بخش صادرات را صادرات هوایی دانست و گفت: امروز از هواپیمای پنج تن تا ۱۰۰ تن در حوزه کارگو داریم و نیاز است تدابیر برای بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها اتخاذ شود؛ در حوزه صادرات دانش‌بنیان در بخش هوایی هم این اتفاق می‌تواند رخ دهد و سرویس‌های متعددی را می‌توانیم در این بخش هم ارائه دهیم.

انتهای پیام/