به نقل از «شبستان»

انقلاب اسلامی، انقلابی برای زنان

تاریخ انتشار: ۴ خرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۰۲۲۰۵۶

در عمل، زنان شرکت گسترده‌ای در انقلاب داشتند و با استقبال زیاد انقلاب را پذیرفتند، آن‌ها خودشان را باور کردند. رشد و زیستن آموختند و با وسعت بخشیدن به آرمان‌ها، پیکره اجتماع را با ستون‌های عشق محبت و ایمانشان مستحکم کردند

خبرگزاری شبستان، گروه اندیشه: یکی از واقعیت‌های غیرقابل‌انکار در هر جامعه‌ای، نقش و سهم زنان در جامعه است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وضعیت اجتماعی زنان ایران در طول تاریخ، دستخوش تحولات و دارای فراز و فرودهای فراوانی بوده است.

سهم زنان در تحولات جامعه، بر هیچ‌کس پوشیده نیست. همچنین باید اعتراف کرد که در جامعه‌، زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. با این‌وجود، شاهدیم که زنان ایرانی همدوش مردان و در کنار آن‌ها سعی در شکوفایی استعداد و پیشبرد اهداف جامعه را دارند.

در دوران پهلوی و قبل از انقلاب اسلامی، به لحاظ تسلط فرهنگ غرب و نبود مکانیزم فرهنگی با محوریت اسلام، یک بافت اجتماعی خاص ایجاد گردید و هرگونه تحرک و فعالیت سیاسی از زنان مسلمان سلب شده بود. در جامعه‌ی پیش از انقلاب، نگرش کلی در مورد نقش و جایگاه زنان به دو صورت تصور می‌گردید:

1ـ  زن، عنصری زیبا، افسونگر، تنوع آفرین و گذراننده اوقات فراغت هوس‌بازان به شمار می‌رفت.

2ـ با توجه به آناتومی و وضعیت زنان، انتظار هیچ کار جدی و مهمی از او نمی‌رود.

محمدرضا شاه در مصاحبه باخانم اوریانا فالاچی، خبرنگار ایتالیایی در سال 1352 درباره زن این‌گونه اظهارنظر کرد: «در زندگی یک مرد زن به‌حساب نمی‌آید. مگر وقتی‌که زیبا و دلربا باشد و خصوصیات زنانه خود را حفظ کرده باشد شما زنان هرگز یک میکل‌آنژ یا یک باخ، نداشته‌اید یا حتی یک آشپز بزرگ، هیچ‌چیز بزرگی نداشته‌اید. راستی شما در طی این مصاحبه‌هایتان چند زن قادر به اداره یک کشور را دیده‌اید.» [1]

از طرفی جامعه‌ی غربی با این تصور که در نقش و جایگاه زن در جامعه اسلامی، در پستوها و مخفی خانه‌های منازل بوده و از حقوق خود محروم می‌باشند، زن‌ها را به‌عنوان عناصر ناراضی در میان مسلمانان معرفی می‌کردند. لذا با این فکر، تصور می‌کردند اگر انقلابی با اهداف اسلامی پیدا شود و ازجمله رویکردهای آن، برقراری ارزش‌های اسلامی باشد، زنان حتماً در جبهه مخالفین انقلاب قرار خواهند گرفت.

انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) تحولی اساسی و ژرف در وضعیت زنان جامعه ایران پدید آورده است. انقلاب اسلامی جایگاه و منزلت زنان را اعتلا بخشید و دامنه مشارکت آنان را گسترش داد.

امام خمینی(ره) زنان را انسان‌ساز و مربی بیان می‌کنند: «قرآن كريم انسان‏‌ساز است، زن‌ها نيز انسان‏‌ساز. وظيفه زن‌ها انسان‏‌سازى است. اگر زن‌هاى انسان‌‏ساز از ملت‌ها گرفته بشود، ملت‌ها به شكست‏ و انحطاط مبدل خواهند شد، شكست خواهند خورد، منحط خواهند شد. زن‌ها هستند كه ملت‌ها را تقويت مى‏‌كنند، شجاع مى‏‌کنند.» [2]

ایشان زن را همانند مردان دانسته، ازاین‌رو به آن‌ها تکلیف می‌کنند که باید در عرصه‌های مختلف علمی، فرهنگی، سیاسی، باقدرت تلاش کنند.

ـ [در بُعد علمی] «شماها در تحصیل کوشش کنید که برای فضایل اخلاقی بر فضائل اعمالی مجهز شوید، شما برای آتیه مملکت ما جوانان نیرومند تربیت کنید.» [3]

ـ [در بُعد اجتماعی] «شما باید در همه صحنه‌ها و میدان‌ها آن‌قدر که اسلام اجازه داده وارد باشید.» [4]

ـ [در بُعد سیاسی] « همان‌طور که مردها باید در امور سیاسی دخالت کنند و جامعه خودشان را حفظ کنند زن‌ها هم باید دخالت کنند و جامعه را حفظ کنند.» [5]

ـ [در بُعد فرهنگی] « این فرهنگ را باید زنده کرد و شما خانم‌ها همان‌طوری که آقایان مشغول هستند همان‌طوری که مردها در جبهه علمی و فرهنگی مشغول هستند، شما هم باید مشغول باشید» [6]

لذا می‌توان مدعی بود که انقلاب اسلامی منجر به هویت بخشی و نوسازی نگاه به زن در اجتماع گردید.

 

1ـ هویت بخشی به زنان

با توجه به نقش مربی‌گری زن در خانواده در عصر پهلوی، بزرگ‌ترین ظلم و ستم در حق زنان روا شد. آن‌ها دریافتند که زن در جامعه نقش انتقال‌دهنده فرهنگ را بر عهده دارد و برای تغییر باید زن را منحرف کرد و با انحراف و انحطاط زن، کم‌کم زن به‌مثابه یک شی تلقی می‌گردد و هویتی برای خود ندارد. شخصیتی که پهلوی‌ پدر و پسر، به زن داده بودند، با هویت اصلی‌ او مغایر بود. آن‌ها به زن فقط درحد یک بدن و فرم نگاه می‌کردند نه یک فرد متفکر، سازنده، خلاق و مکمل مرد.

»زن درصحنه اجتماع آن روز الهه دل‌فریبی بود که تنها نقش دلبری خویش را خوب می‌دانست، زندگی او عاری از هدف بود و عمر خود را در تاریکی و بی‌خبری سپری می‌کرد.» [7]]

اما امروز شاهدیم که زنان ایرانی بعد از انقلاب نه‌تنها نگاهی کالا محور بر آن‌ها نشده است بلکه بر اساس آمار میزان شرکت‌کنندگان زن در کنکور، حضور در دانشگاه‌ها و پست‌های مدیریتی حتی انتخاب به‌عنوان وزیر را شاهد هستیم. بنابراین زن ایرانی از آن قالب فرمایشی و عروسکی بیرون آمد و درنهایت خویشتن گمشده خویش را یافت و به همان زن قهرمان و حماسی ایران تبدیل گردید.

 

2ـ نوسازی نگاه به زن

 

آنچه در زمان پهلوی به‌عنوان راهی برای پیشرفت و توسعه‌ی زنان به شمار می‌رفت، تجدد یا به‌نوعی همرنگی با زنان غربی  بود. این ارمغان، بعد از سفر رضا پهلوی به ترکیه و ملاقات او با آتاتورک بیشتر نمود پیدا کرد تا اینکه رضاخان در تاریخ هفدهم دی 1314 فرمان کشف حجاب را صادر کرد.

محمدرضا پهلوی در کتاب «پاسخ به تاریخ» می‌گوید : «در عصری که در کشورهای مترقی روزبه‌روز درهای مراکز علم و اقتصاد و سیاست به روی زنان بازتر می‌شود، ایشان همچنین پرده‌نشین باشند و حق کمترین دخالتی در امور اجتماع کشوری که خود نیمی از آن را تشکیل می‌دهند، نداشته باشند؟ برای ازمیان‌بردن این ظلم و تبعیض بزرگ اجتماعی بود که پدرم در سال 1314 حجاب زنان را که مانع اصلی آنان از شرکت در زندگی اجتماعی بود، ملغی کرد و پس‌ازآن به آنان امکان داد که مانند زنان کشورهای مترقی در شئون مختلف اداری و اجتماعی به کار بپردازند.» [8]

درحالی‌که این عمل رضا پهلوی و فرزندش نه‌تنها منجر به اجتماعی شدن زنان نگردید بلکه حداقل نتیجه آن این بود که به دلیل مذهبی بودن اکثریت اقشار جامعه، وقتی هزینه‌ی سوادآموزی را به قیمت برهنگی نوامیس خود دیدند، راه تحصیل را بر فرزندان خود بستند و عملاً رشد تحصیلی کشور به دلیل عدم استقبال مردم، ضربه وارد شد. همچنین این عمل شاه منجر به فاصله‌ی طبقاتی میان زنان گردید. چون زنان شهری و روستایی هرکدام به‌تناسب شیوه زندگی‌شان از دگرگونی‌ها تأثیر پذیرفتند. نوگرایی به شکاف میان شهر و روستا، افزایش ثروت، توزیع نامناسب آن در سطح جامعه و نهایتاً قطبی‌شدن جامعه انجامید.

این درحالی است حضرت امام خمینی(ره) در مورد نگاه به زن می‌فرمود: «صدر اسلام زن‌ها توی لشکرها هم بودند، توی میدان‌های جنگ هم می‌رفتند. اسلام با فساد دانشگاه‌ها مخالف است... اسلام با دانشگاه‌های استعماری، مخالف است نه با دانشگاه. اسلام با هیچ‌چیز از این مظاهر تمدن مخالفت ندارد. اسلام زن‌ها را دستشان را گرفته آورده در مقابل مردها نگه‌داشته، درصورتی‌که درزمانی که پیغمبر آمد، زن‌ها را هیچ حساب می‌کردند. اسلام زن‌ها را قدرت داده است... آنچه اسلام مخالف است، این است که این‌طوری می‌خواهند زن را بار بیاورند که یک ملعبه‌ای در دست مردها باشد و به قول شاه ”زن باید فریبا باشد“. ما می‌خواهیم این کلام را بگیریم، این غلط را بگیریم. ما می‌خواهیم زن آدم باشد مثل سایر آدم‌ها، انسان باشد مثل سایر انسان‌ها، آزاد باشد مثل سایر آزادها.» [9]

براین اساس برخلاف نوع نگاهی که قبل از انقلاب نسبت به زنان بود و همچنین تحلیلی که غرب از نوع نگاه اسلام به زنان دارد، در عمل، زنان شرکت گسترده‌ای در انقلاب داشتند و با استقبال زیاد انقلاب را پذیرفتند، آن‌ها خودشان را باور کردند. رشد و زیستن آموختند و با وسعت بخشیدن به آرمان‌ها، پیکره اجتماع را با ستون‌های عشق محبت و ایمانشان مستحکم کردند و شاهدیم که در دوران مبارزاتی قبل از انقلاب و همچنین دوران هشت سال دفاع مقدس و دوران سازندگی و امروز در نقش مدیران جامعه نقش فعالی دارند.

 

نویسنده: ابوذر کاظمیان، کارشناس سطوح عالی حوزه علمیه قم

 

پی‌نوشت:

1). فالاچی اوریانا مصاحبه‌های تاریخی، ص74.

2). صحیفه‌ی امام خمینی، ج6، ص300.

3). همان، ج6، 521.

4). همان، ج18، ص403.

5). همان.

6). همان، ج20، ص9.

7). فرزانه مافی، آشنایان ناآشنا، دبیرخانه کنگره بررسی نقش زنان در دفاع و امنیت، 1367.

8). محمدرضا پهلوی، پاسخ به تاریخ، به کوشش شهریار ماکان، انتشارات شهرآب، 1371.

9). صحیفه امام خمینی، ج5، ص217.

پایان پیام/9

منبع: شبستان

کلیدواژه: سبک زندگی اسلامی بانوان انقلاب اسلامی انقلاب اسلامی امام خمینی ی زنان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۰۲۲۰۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کارگر خالق و محور در امر تولید است

سید صولت مرتضوی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پیش خطبه‌های نماز جمعه امروز تهران - هفته کارگر و روز کارگر را به کارگران و سختکوش و پایه‌های اساسی اقتدار و عظمت اقتصادی جمهوری اسلامی تبریک و تهنیت گفت و یاد و خاطره ۱۴ هزار شهید کارگر را گرامی داشت. 

وی در ادامه کارگران را خالق تولید محور تولید، و صاحب نظر در امر تولید دانست و بیان کرد: روز کارگر و روز معلم تلاقی بسیار شایسته‌ای دارند و این حسن تلاقی را به جامعه تعلیم و تربیت تبریک می‌گویم. از منظر نظام مقدس اسلامی و دیدگاه اسلام همانطور که در بیانات مقام معظم رهبری به زیبایی اشاره کردند تفاوت مبانی بین کارگر با نگاه اسلامی و مکتب اسلام با کارگر در سایر مکاتب قرار دارد. اسلام کاگر را عزیز می‌پندارد این قشر را عامل پویایی و سلامت جامعه می‌داند، اما در سایر مکاتب کارگر را ابزار تولید می‌دانند. ما کارگر را خالق تولید محور تولید، و صاحب نظر در امر تولید می‌دانیم. به این سبب است که نبی مکرم اسلام بر دست پینه بسته کارگر بوسه می‌زند و بوسه زدن پیامبر بر دست کارگر تبدیل به یک فرهنگ برای نکوداشت جایگاه کارگر و عظمت کار و تولید است.

مرتضوی با اشاره به روایتی از امام صادق (ع) خطاب به کاگران تاکید کرد: امام صادق می‌فرمایند کسی که خود را برای روزی خانواده‌اش به زحمت می‌اندازد مانند رزمنده‌ای است که در راه خدا می‌جنگد. نبی اکرم می‌فرماید عبادت ۱۰ جز دارد که ۹ جز آن کار و تلاش برای به دست آوردن روزی حلال است. در این ایام جهان شاهد تحولات شگرفی در عرصه‌های سیاسی هستند اولا حمله هفت ماهه رژیم غاصب به باریکه غزه و کشتار بیش از ۳۵ هزار نفر از زنان و کودکان و بی‌پناهان گردن آویز همه سردمداران حقوق بشر به خصوص استکبار جهانی و جامعه اروپایی و کشور‌های نابخردی که ذیل بیرق اسلام حکومت می‌کنند، اما با کمال تاسف آب به آسیاب دشمن می‌ریزند این اقدام شجاعانه مختصری که تحت عنوان وعده صادق علیه رژیم صهیونیستی محقق شد سبب شد که معادلات و رایج بر جهان بازتعریف شوند دگرگونی به وجود بیایند. نه جهان اسلام بلکه بشریت تشنه عدالت به توانمندی‌های خودشان پی ببرند اکنون دنیا به این نتیجه رسیده است که هیمنه پوشالی استکبار جهانی و تفکر شکست ناپذیر رژیم صهیونیستی و گنبد آهنین آنها تبدیل به بیت العنکبوت شده است.

وزیر کار تعاون و رفاه اجتماعی بیان کرد: همه صاحبان نظر که اندکی اندیشه آزادیخواهانه دارند و مستقل هستند امروز این عظمت ایران اسلامی را می‌ستایند. ما به روح شهدای بزرگ محور مقاومت بهترین سلام‌ها را تقدیم می‌کنیم و از نیرو‌های مسلح و مقتدر نظام جمهوری اسلامی جامعه کار و تولید همواره پشتیبانی می‌نماید تقدیر میکنیم. نکته حائز اهمیت دیگر موضوع شعار سال است تقریبا یک دهه است که مقام معظم رهبری شعار سال را محوریتش را موضوع اقتصادی قرار داده است امسال حضرت آقا شعار سال را جهش تولید با رکن بودن و محور بودن و همراهی مردم تعریف کرده‌اند. 

وی ادامه داد:رهبری فرمودند جهش با رشد متفاوت است قطعا بیاناتی که رهبری می‌فرمایند و قواعدی که تبیین می‌فرمایند برگرفته از احکام و آموزه‌های دینی است و ثانیا با مطالعه کامل و احاطه اشرافیت جامع بر وضعیت اقتصادی جهان و توانمندی‌های ایرانی اسلامی است. ما به عنوان کوچکترین خادم جامعه کارگری از این سخنگاه مقدس به مردم عزیز و مقام معظم رهبری عرضه می‌داریم به جامعه کار و کارگران و کارفرمایان دست در دست یکدیگر می‌نهند و امسال مانند سال قبل که آقا فرمودند رشد تولید، حتما به جهش تولید توجه ویژه خواهیم کرد و این فرمان رهبری را بر دیده خواهیم نهاد و انشاالله شرمنده عزیزامان نخواهیم بود.

باشگاه خبرنگاران جوان سیاسی دولت