به نقل از «اتاق خبر»

سفره‌های خالی و قیمت‌گذاری‌های دستوری

تاریخ انتشار: ۲۹ تیر ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۵۷۹۷۵۱

سال‌هاست که اساتید علم اقتصاد از مصایب قیمت‌گذاری دستوری ناله‌ها سر می‌دهند و خطاب به سیاست‌گذاران و مسوولان کشور هشدار می‌دهند که هر نوع استفاده از رویکردهای بخشنامه‌ای و دستوری با نظامات بازارها و فرآیند نرخ‌گذاری باعث بروز مشکلات عدیده در اقتصاد خواهد شد. 

اما هر اندازه که هشدارها و تذکارها بیشتر می‌شود، به همان اندازه نیز بر حجم بخشنامه‌های دستوری و خلق‌الساعه افزوده می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 ناگفته پیداست که نخستین قربانی یک چنین سیاست‌های غیرعلمی و نابخردانه‌ای، معیشت مردمی خواهد بود که هر روز اقلام تازه از سفره‌های آنان حذف می‌شود و مشکلات تازه‌ای برای گذران زندگی عادی پیدا می‌کنند.

 به‌طور معمول هر اندازه که قیمت کالا یا کالاهایی افزایش می‌یابد و به تبع آن نیز وضعیت رفاه خانوارها به ویژه اقشار آسیب‌پذیر آشفته‌تر می‌شود، سیاست‌گذار تمایل افزون‌تری پیدا می‌کند تا آن کالاها را مشمول سیاست‌گذاری قیمتی کند. استدلالی که مسوولان در یک چنین شرایطی از آن بهره می‌برند مبتنی بر این اصول کلی است که چون قیمت کالایی در بازار بالا رفته است، بنابراین می‌بایست به صورت دستوری قیمت‌ها را پایین‌تر اعلام کنیم تا ظاهرا رفاه مصرف‌کنندگان افزایش یابد. اما بدون تردید این نوع رویکرد آسیب‌های فراوانی را در معیشت و زندگی همان اقشاری ایجاد خواهد کرد که مسوولان برای حمایت از آنا اقدام به قیمت‌گذاری‌های دستوری کرده‌اند. 

به‌طور کلی تاثیرات منفی سیاست‌گذاری دستوری را می‌توان به شرح زیر دسته‌بندی کرد:

 نخست) همان طور که مستحضرید، بازار هر کالایی بر آمده از نظام عرضه و تقاضایی است. اگر بخشنامه‌های دستوری صادر اعمال شوند و سقف قیمتی پایین‌تر از قیمت بازار تعیین شود و خریدار یا فروشنده یا هر دو مشمول جریمه شوند (اگر از سقف قیمت در خرید و فروش تخطی نمایند)، در این‌صورت منحنی عرضه یا تقاضا یا هردو کم کشش‌تر شده (به نسبت جریمه) و عمودی‌تر می‌شوند. مبتنی بر یک چنین معادله‌ای در بازار سیاه، قیمتی بالاتر از قیمت تعادلی اولیه حاکم می‌شود و کمبود در بازار باعث می‌شود رفاه خانوارها نسبت به قبل از اتخاذ سیاست‌های دستوری قیمتی کاهش بیشتری داشته باشد. 

دوم) چون قیمت اعلام شده از قیمت بازار پایین‌تر است، این کاهش قیمت موجب کاهش غرضه و تولید می‌شود. زیرا درآمد تولید‌کنندگان کاهش و از سوی دیگر تقاضا افزایش می‌یابد. در این صورت مازاد تقاضایی در بازار کالا ایجاد می‌شود که یا سیاست‌گذار این مازاد تقاضا در قیمت جدید را باید از طریق واردات و احتمالا با یارانه ارزی حبران کند یا اینکه کالا را سهمیه‌بندی کند. در حالت دوم تقاضای بازار سرکوب می‌شود. ضمن اینکه در شرایط فعلی که کشور به دلیل تحریم‌های اقتصادی با مشکل تامین ارز برای واردات مواجه است، تبعات یک چنین سیاست‌هایی بسیار مخرب‌تر خواهد بود و باعث بروز تورم‌های گسترده‌تر خواهد شد. سوم) با توجه به توضیحاتی که در بند اول ذکر شد؛ حداقل 2 نرخ برای کالا در بازار رسمی و بازار سیاه ایجاد می‌شود. 2 نرخی (یا چند نرخی) شدن معمولا ایجاد رانت می‌کند، و عده‌ای از این رانت بهره‌مند می‌شوند. ضمن اینکه سهمیه‌بندی موجب می‌شود افرادی که قبلا متقاضی و مصرف‌کننده کالا نبوده‌اند بدلیل سودی که در خرید و فروش کالا ایجاد شده است به جمع خریداران جدید و متقاضیان جدید کالا بپیوندند.در این صورت نیز بر حجم سوداگری‌ها و واسطه‌گری‌ها در بازار افزوده می‌شود و التهابات قیمتی ایجاد خواهند شد.

چهارم) مجموعه فعالیت‌های اقتصادی با هدف افزایش سود صورت می‌گیرد. به‌طور کلی کاهش قیمت موجب کاهش سود می‌شود، در این صورت کیفیت تولید و بهره وری تولید کاهش می‌یابد. ضمن اینکه تولید‌کننده در میان مدت ممکن است از تولید کالا خارج شود و به سمت تولیدات دیگر کالاهایی که مشمول قیمت‌گذاری و محدودیت‌هایی اینچنین نیست، شیفت کند. البته در این مسیر سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد، چنانچه در سال‌های اخیر اتفاق افتاده است.قیمت پایین کالا، موجب قاچاق کالا بخارج از کشور می‌شود و غیرمستقیم حمایت‌های نقدی، ریالی و ارزی مصروف قاچاق و مصرف‌کنندگان خارجی می‌شود.

 پنجم) پرسشی که با این توضیحات ممکن است به ذهن خطور کند آن است که با استفاده از چخ مکانیسمی می‌توان تبعات مخرب قیمت‌گذاری دستوری را کاهش داد و زمینه بهبود شاخص‌های نظام عرضه و تقاضا در بازارها را ارتقا داد؟ واقع آن است که مدیریت عرضه و تقاضا از طریق هدایت و ارشاد در بازارهای مختلف، حمایت از سرمایه‌گذاری در کالاهای اساسی و حساس بدون دخالت مستقیم در بازارهای مختلف قابل توصیه است. به همین دلیل چنین سیاستی توصیه نمی‌شود ولی می‌توان از سیاست‌های درآمدی و نیز مدیریت عرضه و تقاضا استفاده کرد.

 اگر اطلاعات شفاف و در دسترس همگان باشد و قیمت‌گذاری توام با عدم کارآیی (زیر قیمت تعادلی) اعمال نشود شکاف رانتی بین دو گروه خریدار و فروشنده ایجاد نخواهد شد.

تعادل

 

منبع: اتاق خبر

کلیدواژه: عرضه و تقاضا قیمت گذاری یک چنین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.otaghnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اتاق خبر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۵۷۹۷۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حکمرانی آرامش در بازار طلا و ارز/ قیمت‌ها ریزشی شد

قیمت طلا و ارز در بازار تهران امروز با کاهش همراه شده و هر گرم طلای ۱۸ عیار به کانال ۳.۳ میلیونی، سکه طرح جدید به کانال ۴۰ میلیونی و دلار به کانال ۵۰ هزار تومان بازگشته است. - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، قیمت انواع سکه، طلا و ارز در بازار داخلی نسبت به روزهای قبل با کاهش همراه شده و مشاهدات میدانی خبرنگار تسنیم از بازار ارز بیانگر خلوتی محسوس این بازار نسبت به هفته های قبل است.

قدرت نظامی پشتوانه ثبات اقتصاد/ریزش دلار به‌سمت کانال 50هزار

 

کاهش قیمت‌ها در بازار طلا و ارز بعد از عملیات وعده صادق و پاسخ محکم ایران به اسرائیل و ناتوانی رژیم صهیونیستی آغاز شد و در روزهای قبل نیز با وجود تلاش دلال‌ها و سفته بازان برای مقاومت در برابر ریزش بیشتر قیمت‌ها، همچنان ادامه دارد.

بازگشت آرامش به منطقه و فروکش کردن خبرهای مربوط به جنگ و درگیری به همراه خبرهای مثبت سیاسی، سفر رئیس کل بانک مرکزی به عربستان و رفت‌و امدهای سیاسی دیگر مسئولان،  سفر گروسی، رئیس سازمان انرژی اتمی به تهران، حضور پررنگ بازارساز در بازار ارز و ... از مهمترین دلایل کاهش ادامه دار قیمت ارز محسوب می شوند.

قیمت دلار در روزهای نخست هفته قبل برای ساعتی به کانال 50 هزار تومان هم بازگشته بود ولی در طول هفته به دلیل برخی خبرها درباره مالیات بر عایدی سرمایه و اعتصاب طلافروشان بازار وارد فاز افزایشی شد. برهمین اساس نیز دلار در بین کانال 61 تا 62 هزار تومان در نوسان بود. قیمت هر گرم طلای 18 عیار هم که تا 3.3 میلیون تومان پایین آمده بود در طول هفته بازهم به کانال 3.5 میلیون رسید ولی خیلی دوام نیاورد.قیمت سکه هم تا 43 میلیون تومان بالا رفته بود که آنهم دوام نداشت.

با این حال قیمت دلار از ظهر امروز باردیگر به مرز 60 هزار تومان رسید و هم اکنون دلار در معاملات بازاری‌ها وارد کانال 50 هزار تومان شده است؛ ضمن اینکه قیمت هر گرم طلای 18 عیار نیز وارد کانال 3.3 میلیونی و قیمت سکه طرح جدید نیز وارد کانال 40 میلیون تومان شده است.

مشاهدات میدانی از بازار ارز نیز بیانگر کاهش محسوس معاملات است و برخلاف روزهای پرتنش بازار دیگر خبری از هیاهو بین دلال‌ها نیست. قیمت دلار در کف بازار به مرز 60 و 50 هزار تومان رسیده است؛ طبق روال سابق، برخلاف تعداد بالای فروشنده در بازار امروز هم خریدار چندانی در بازار مشاهده نمی شود. هم اکنون دلال‌ها دلار را در کانال 59 هزار تومان از مردم می خرند. قیمت سکه طرح جدید نیز 40 میلیون و 600 هزار تومان اعلام می شود.

به گفته فعالان بازار، باتوجه به خبرهای مثبت سیاسی و حضور پرقدرت بازارساز در بازار و افزایش عرضه درهم باید در روزهای آینده شاهد ادامه روند کاهشی قیمت‌ها در بازار طلا و ارز باشیم.

انتهای پیام/