اولویت‌های لرزه‌زمین‌ساختی کشور به بهانه رخداد زمینلرزه اخیر در خاور تهران
تاریخ انتشار: ۲۶ مرداد ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۲۸۳۸۳۱۲
به اعتقاد پژوهشگر لرزه‌زمین‌ساخت سازمان زمین شناسی کشور، محل رخداد زمینلرزه عصر روز ۲۴ مردادماه سال جاری و نیز زمینلرزه اردیبهشت ماه سال گذشته در خاور تهران، در پهنه رومرکزی آخرین زمینلرزه بزرگ تهران در سال ۱۸۳۰ میلادی به بزرگای ۷.۲ بوده و بر پایه پژوهش‌ها گسل مشا همواره توان ایجاد زمینلرزه‌های بزرگتر از ۷ را داشته و خواهد داشت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دکتر شهریار سلیمانی آزاد، پژوهشگر لرزه‌زمین‌ساخت و پالئوسایزمولوژی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به جنبایی گسل مشا در کنار بزرگترین، پرجمعیت‌ترین و مهمترین شهر ایران، گفت: گسل مشا بزرگترین گسل لرزه‌زای شناسایی‌شده در خاور تهران است که با توجه به پیشینه لرزه‌خیزی تاریخی و دستگاهی آن در کنار دیگر گسل‌های معرفی شده، این گستره همچون گسل‌های خاوری-باختری "آراکوه" (در زیر شهر دماوند، رودهن، بومهن و شهر جدید پردیس) و "کاجان" (در زیر مناطق ایرا، مهرآباد و فازهای جنوبی شهر جدید پردیس و جاجرود) و... از مهمترین سرچشمه‌های لرزه‌زای پیرامون خاوری تهران بزرگ به‌شمار می‌آید.
وی ادامه داد: در نگاه نقشه، از ۳ قطعه گسلی اصلی گسل تقریبا خاوری-باختری و ۱۹۰ کیلومتری مشا، دو قطعه خاوری و مرکزی در اصطلاح فنی با آرایش نردبانی-چپ‌پله و با حرکات چیره چپگرد در خاور لواسان هستند که این جنبش‌های چپگرد را به بخش خاوری گسل شمال تهران و به‌سوی شهر تهران منتقل کرده و می‌کنند.
سلیمانی با اشاره به رخداد لرزه‌ای در روز یکشنبه ۲۴ مرداد ماه در بومهن، توضیح داد: محل رخداد زمینلرزه عصر روز ۲۴ مردادماه سال جاری و نیز زمینلرزه اردیبهشت ماه سال گذشته خاور تهران بر پایه نتایج بررسی‌های دیرینه لرزه شناسی ما در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۱، محل رخداد آخرین زمینلرزه بزرگ تهران در سال ۱۸۳۰ میلادی به بزرگای ۷.۲ نیز بوده است.
پژوهشگر لرزه‌زمین‌ساخت و پالئوسایزمولوژی سازمان زمین‌شناسی خاطر نشان کرد: از آنجا که موقعیت رومرکز رخداد دو زمینلرزه کوچک و خردلرزه‌های همراه آنها در سال گذشته و امسال در فاصله ۱۰ تا ۱۵ کیلومتری از هم قرار گرفته‌اند، لذا در صورت شکست و گسیختگی گسل مشا در فاصله یادشده توان ایجاد یک زمینلرزه بزرگتر از ۶ را خواهد داشت؛ این موضوع فقط به عنوان یکی از گزینه‌های امکان‌پذیر و محتمل (همچون رخداد زمینلرزه دوقلوی اهر-ورزان در سال ۲۰۱۲ میلادی که گسلش زمینلرزهای آن در میان دو بخش خردلرزه‌خیزی متمرکز در خاور و باختر رخداد زمینلرزه اصلی بود) می‌تواند به‌شمار آید.
وی اضافه کرد: البته، راستی آزمایی موضوع یاد شده نیازمند داده‌های علمی کافی و با دقت مناسب است که حقیقتا در حال حاضر فراهم نیست و ما هیچگاه با داده‌های علمی اندک و ناکاملی که در اختیار داریم، مجاز به انجام تفسیرهای بزرگ، قطعی و سرنوشت‌ساز نیستیم.
این محقق سازمان زمین شناسی یادآور شد: با این وجود، آنچه که هیچ گاه از اهمیت گسل مشا در کنار دیگر گسل‌های جنبای تهران نکاسته، توان لرزه‌زایی و نرخ حرکتی بالای آن در جوار پایتخت کشور است و بس. از این رو، با رخداد هر زمینلرزه کوچک در این گستره شاید بهتر و صحیح‌تر آن است که به‌جای مراجعه و مصاحبه با متخصصان زلزله‌شناس و لرزه‌زمین‌ساخت از این پس فقط به سراغ متولیان ساخت و ساز ایمن رفت و در عمل از چند و چون واقعی مقاوم‌سازی سازه‌ها و شهرک‌های درحال توسعه بر پایه ضوابط برآمده از داده‌های لرزه‌زمین‌ساختی موجود پرسید؛ چرا که در صورت رخداد یک زمینلرزه بزرگ در شهر بزرگی همچون تهران (به‌ویژه در هنگام ّشب) فقط کسانی جان و مال‌شان حفظ خواهد شد که در ابنیه به‌اندازه کافی مقاوم و مناسب ساکن هستند.
به گفته وی در طی دهه‌های گذشته، داده‌های علمی فراهم آمده در تحقیقات پژوهشگران پیشرو و نیز جوان‌تر زلزله‌شناس، مهندسان سازه و لرزه‌زمین‌ساخت در قالب نقشه‌ها و کدهای ایمن‌سازی و مقاوم سازی در آیین‌نامه ۲۸۰۰ در دسترس متولیان ساخت و ساز بوده و قانون نیز آنها را موظف به رعایت کامل ضوابط مربوطه کرده است.
سلیمانی ادامه داد: با این وجود، به باور بسیاری از متخصصان ساخت‌وساز با توجه به قیمت بالای مسکن و ساختمان در شهرهای بزرگ و ورود غیرمتخصصان سیاسی و غیرسیاسی سودجوی فراوان به این صنعت، متاسفانه تخلفات بسیار زیادی در این زمینه صورت گرفته و می‌گیرد. از این رو، در سایه وجود متخصصان و قانون و ضوابط لازم‌الاجرای ساخت و ساز ساختمان‌های مقاوم در برابر زمینلرزه نقش نهادهای نظارتی است که مهمترین اثرات را در کوتاه، میان و بلند مدت خواهد داشت.
پژوهشگر لرزه‌زمین‌ساخت و پالئوسایزمولوژی سازمان زمین‌شناسی، تاکید کرد: برای رسیدن به این مهم در کنار انجام نظارت فنی قوی بر طراحی و اجرای ساختمان‌ها یکی از بنیادی‌ترین امور حرکت به سمت دستیابی به بیمه‌ای مطمئن با توجه به ایمنی محل ساخت و کیفیت طراحی و ساخت ساختمان‌ها بر پایه آیین‌نامه‌های استاندارد است. یعنی، اگر کسی خواست در محل نزدیک به عامل خطر زمینلرزه (گسل‌های جنبا) ساخت‌وساز انجام دهد، به شرط عدم ضرر و زیان رساندن به دیگران می‌تواند، ولی باید بهای بیمه بسیار بیشتری برای بنا کردن ساختمان مورد نظر پرداخت کند، تا آنجا که عدم صرفه اقتصادی این امر مانع از عملی شدن آن به‌شکلی فراگیر شود. بدین ترتیب، رفته رفته و به شکلی هدفمند شرایط احداث ساختمان‌های با اندازه کافی مقاوم و مناسب می‌تواند شکل گیرد. این همان رویه‌ای است که در بسیاری از کشورهای مدرن ولی لرزه‌خیز پیگیری و اجرا می‌شود.
وی بر ضرورت اولویت‌های ذیل در مقوله لرزه‌زمین‌ساخت و کاربری آن در طراحی و اجرای ساختمان‌های مقاوم در برابر رخداد زمینلرزه‌ها در کشور تاکید کرد:
۱- نیاز به تداوم انجام پژوهش‌های کاربردی و نوین لرزه‌زمین‌ساختی به‌منظور استفاده در به‌روزرسانی ضوابط و قوانین فنی ایمن‌سازی و مقاوم سازی مقرون‌بصرفه ساختمان‌ها به‌ویژه در شهرهای بزرگ و دارای پیشینه لرزه‌خیزی همچون تهران
۲- پرهیز از ساخت و ساز در نزدیکی پهنه‌های خطرناک‌تر شناسایی شده تا به امروز و اختصاص دادن این‌گونه پهنه‌ها به فضاهای تنک‌جمعیت‌تر، فضای سبز و ...
۳- انجام و تداوم طراحی و اجرای ساخت و سازهای ایمن بر مبنای آیین نامه ۲۸۰۰ موجود.
۴- فراهم کردن هرچه سریعتر شرایط برای شروع به اجباری کردن بیمه تمامی ساختمان‌ها (دولتی و خصوصی) با توجه به وضعیت ایمنی نسبی محل ساخت و کیفیت طراحی و اجرای آنها بر اساس ضوابط فنی. چرا که از این امر می‌توان در ایجاد دست کم آمادگی لازم برای تامین هزینه‌های مالی جبران خسارات در زمان پس از رخداد زمینلرزه‌های بزرگ و آسیب‌رسان (و به‌منظور پیشگیری از شکل‌گیری هرج و مرج مالی در شرایط بحران) بهره‌جست.
سلیمانی تاکید کرد: در نهایت، طبیعتا هدف نهایی تمامی این تمهیدات برای حفظ جان افراد به‌عنوان ارزشمندترین وظیفه انسانی است که هر یک از ما می‌بایست در کنار تلاش برای حفظ دارایی‌ها و سرمایه‌های ملی همواره در ذهن و عمل خویش داشته باشیم.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: زمین لرزه سازمان زمین شناسی تهران زلزله سازمان زمین شناسی لرزه زمین ساخت رخداد زمینلرزه زمینلرزه بزرگ طراحی و اجرای داده های علمی زمینلرزه ها ساختمان ها خاور تهران اجرای ساخت ساخت و ساز گسل مشا بر پایه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۲۸۳۸۳۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ثبت ۵ زمینلرزه در خوی طی هفته گذشته
به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، در هفته گذشته چالوس استان مازندران بعد از زلزله‌ای به بزرگای ۳ در عمق ۹ کیلومتری با زمینلرزه دیگری به بزرگای ۳.۷ لرزید. به گفته دکتر مهدی زارع، استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله در گفت‌وگو با ایسنا، گسل اصلی مرز شمالی استان مازندران شامل گسل‌های «مازندران»، «کاسپین» و «خزر» یک گسل راندگی پنهان است که لغزش عمودی دو میلی‌متر در سال و متوسط افقی ۳ میلی‌متر در سال را نشان می‌دهد. در جنوب البرز، امتداد گسل‌های «آستانه»، «فیروزکوه»، «مشا» و «طالقان» و از شرق به غرب از میزان لغزش ۵ تا ۲ میلی‌متر در سال تخمین زده شده است.
وی خاطر نشان کرد: مهمترین گسل‌های لرزه‌زا در منطقه البرز مرکزی شامل گسل‌های زیر می‌شود:
* گسل شمال البرز
* گسل کاسپین (مازندران)
* گسل لاریجان
* گسل لار
* گسل مشا
* گسل کندوان
* گسل بلده
در خوی استان آذربایجان غربی دو زلزله به بزرگای ۲.۷ و زلزله‌های ۲.۸، ۲.۹ و ۴.۲ به ثبت رسید و کیانشهر استان کرمان با زلزله ۳.۹ و کنگ استان هرمزگان با زلزله‌ای به بزرگای ۳.۵ لرزیدند.
جزئیات زلزله‌های هفته گذشته به این شرح است:
شنبه اول اردیبهشت
کنگ استان هرمزگان با زلزله‌ای به بزرگای ۳.۵ در عمق ۲۰ کیلومتری لرزید و کانون آن در ۲۷ کیلومتری کنگ، ۳۳ کیلومتری بندر لنگه و ۴۷ کیلومتر جزیره تنب بزرگ این استان بوده است.
خوی استان آذربایجان غربی بعد از یک زلزله ۲.۷، زمینلرزه دیگری با بزرگای ۴.۲ در عمق ۱۳ کیلومتری را تجربه کرد که رومرکز این رخداد لرزه‌ای در ۱۰ کیلومتری خوی و ۳۱ کیلومتری ایواوغلی استان آذربایجان غربی و ۳۵ کیلومتری تسوج استان آذربایجان شرقی بوده است.
در مرزن آباد استان مازندران زلزله ۲.۷ رخ داد.
یکشنبه ۲ اردیبهشت
در خوی استان آذربایجان غربی زلزله ۲.۸ به ثبت رسید.
معمولان استان لرستان با زلزله‌ای به بزرگای ۳.۲ در عمق ۵ کیلومتری لرزید و کانون آن در ۲۰ کیلومتری معمولان، ۲۲ کیلومتری ویسیان و ۲۴ کیلومتری خرم آباد این استان گزارش شد.
دوشنبه ۳ اردیبهشت
در اینچه برون استان گلستان زلزله ۲.۹ رخ داد.
بهاباد استان یزد زمینلره‌ای به بزرگای ۳.۱ در عمق ۱۱ کیلومتری را تجربه کرد که رومرکز این رخداد لرزه‌ای در ۳۰ کیلومتری بهاباد و ۴۰ کیلومتری بافق استان یزد و ۷۴ کیلومتری کوهبنان استان کرمان بوده است.
در فین استان هرمزگان زلزله‌ای به بزرگای ۳.۷ در عمق ۱۷ کیلومتری زمین به ثبت رسید و کانون آن در ۲۷ کیلومتری فین، ۴۱ کیلومتری قلعه قاضی و ۴۴ کیلومتری بندرعباس این استان گزارش شد.
سه‌شنبه ۴ اردیبهشت
در چلگرد استان چهارمحال و بختیاری زلزله‌ای به بزرگای ۳ در عمق ۸ کیلومتری به ثبت رسید و رومرکز آن در ۳۳ کیلومتری چلگرد این استان، ۳۸ کیلومتری قلعه خواجه و ۶۵ کیلومتری لالی استان خوزستان بوده است.
در شوسف استان خراسان جنوبی زلزله ۲.۷ به ثبت رسید.
چالوس استان مازندران بعد از زلزله‌ای به بزرگای ۳ در عمق ۹ کیلومتری، زمینلرزه دیگری به بزرگای ۳.۷ در عمق ۱۵ کیلومتری را تجربه کرد که کانون این رخدادهای لرزه‌ای در ۶ کیلومتری چالوس، ۱۱ کیلومتری نوشهر و ۱۴ کیلومتری کلارآباد این استان بوده است.
چهارشنبه ۵ اردیبهشت
در گتوند استان خوزستان زلزله ۲.۵ رخ داد.
در کیانشهر استان کرمان زلزله ۳.۹ در عمق ۶ کیلومتری به ثبت رسید که رومرکز آن در ۱۸ کیلومتری کیانشهر، ۲۲ کیلومتری کوهبنان و ۳۲ کیلومتری راور این استان گزارش شد.
جم استان بوشهر با زلزله‌ای به بزرگای ۳.۸ در عمق ۲۰ کیلومتری زمین لرزید و کانون آن در ۲ کیلومتری جم، ۲۸ کیلومتری بندر کنگان و ۳۲ کیلومتری بنک این استان گزارش شد. زلزله ۲.۷ از دیگر رخدادهای لرزه‌ای این منطقه بوده است.
پنج شنبه ۶ اردیبهشت
در بابامنیر استان فارس زلزله ۲.۷ و در جایزان استان خوزستان زلزله ۲.۵ به ثبت رسید.
جمعه ۷ اردیبهشت
در خوی استان آذربایجان غربی دو زلزله ۲.۷ و ۲.۹ به ثبت رسید.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»