گودال خشت مال‌ها؛ قریب به یقین محل دفن اجساد قیام گوهرشاد است/ انتقال اسناد شهربانی در قیام گوهرشاد به جاده کرج
تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۳۰۵۲۸۲
عشقی گفت: گودال خشت مال ها به عنوان عمده‌ترین نقطه ای که محل دفن اجساد قیام گوهرشاد است نام برده شده که به صورت مکرر در تاریخ شفاهی مردم می‌گفتند اینجا شهدا را دفن کرده اند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ مهدی عشقی رضوانی، پژوهشگر و کارشناس تاریخ قیام گوهرشاد مشهد در گفت‌وگو با صبح توس؛ در رابطه با واقعه گوهرشاد اظهار کرد: بر روی تاریخ شفاهی قیام مسجد گوهرشاد، کشف حجاب، ممنوعیت روضه خوانی و کوتاه کردن لباس آقایان و اتحاد شکل البسه مصاحبه‌های شفاهی زیادی شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: با بیش از هزار نفر از افرادی که در این رابطه مستقیم یا با واسطه خاطره داشته‌اند مصاحبه کرده‌ایم و یک بخش اندک در قالب‌های مختلف منتشر شده است و در ادامه این محتوا در اختیار هنرمندان، محققین و خبرنگاران قرار می‌گیرد که تاکنون مورد استفاده بسیاری از محققین قرار گرفته است.
گودال خشت مال‌ها عمده‌ترین مکان دفن شهدای قیام گوهرشاد
عشقی در رابطه با مکان دفن شهدای قیام گوهرشاد گفت: که عمده‌ترین جایی که نام برده شده همان بلوار وحدت یا گودال خشت مال ها است که در تاریخ شفاهی مردم می‌گفتند اینجا شهدای قیام گوهرشاد را دفن کرده اند.
وی ضمن اشاره به برخی موارد از تاریخ شفاهی قیام افزود: فردی را داریم که هر وقت با پدرش از اینجا عبور میکرده متوقف شده و اعلام کرده که پدرم را اینجا دفن کردند و ذکر فاتحه داشته اند و یا فردی داریم که می گفت با مادرم در قسمت خالی اینجا فاتحه می خواندیم و اینجا را مکان دفن شهدای واقعه گوهر شاد به ما معرفی کرده است.
باغ خونی مشهد دومین نقطه احتمالی دفن شهدای قیام گوهرشاد
این محقق و پژوهشگر تاریخی ادامه داد: باغ خونی مشهد که آن زمان کنسولگری روسیه بوده نقطه دومی است که خیلی مطرح شده و مدت زیادی متروکه است و گویا شهرداری به دنبال تبدیل این نقطه به موزه است.
وی با بیان اینکه برخی اعتقاد دارند که شهدا در چند قسمت تدفین شده اند افزود: آیت الله خزعلی و پدرش روز بعد از حادثه گوهرشاد به حرم می‌روند و همین مکان ها از جمله گودال خشت مال ها را به عنوان محل تدفین شهدای قیام مطرح می‌کنند.
عشقی با بیان اینکه روایت های مختلفی از کوهسنگی، خواجه ربیع نیز مطرح هستند که استناد کمتری دارند تصریح کرد: ۳۴ نفر از بازماندگان شهدای واقعه که در مشهد زندگی می کنند را پیدا کردیم و از این تعداد عکس ۴ شهید را نیز یافتیم که بر این اساس یک سری المان ها ساخته شد که در نقاط مختلف شهر نصب شده است.
پژوهشگر تاریخ قیام گوهرشاد مشهد افزود: این واقعه طی حدود ۹۰ سال گذشته اتفاق افتاده است و سازه هایی که در این محل ها ساخته شده است حدود ۵۰ سال پیش است.
ثبت اسامی برخی شهدا در لیست قبرستان گلشور مشهد
فعال فرهنگی حسینیه هنر مشهد بیان داشت: قیام بامداد یکشنبه اتفاق می‌افتد ولی جمعه قبل، درگیری مختصری در مسجد گوهرشاد اتفاق می‌افتد و برخی شهدای قیام به صورت فردی دفن شده‌اند و آرامگاه آنها مشخص است مانند شهید نوروزیان که در قبرستان هشت‌آباد، شهید سبزی‌کار و چند نفر دیگر که در بوستان گلشور دفن شدند به نحوی که اسامی این افراد در دفاتر این قبرستان‌ها ثبت است و علت فوت را اصابت گلوله نوشته اند.
وی با اشاره به شهدای غیر مشهدی قیام گوهرشاد افزود: فردی از فریمان به نام براتعلی براتی که برای کمک به قیام می آید شهید شده و همچنین دو شهید از تبادکان شهید می شوند و خانمی به نام خوشکار عکس پدرش که در این حادثه شهید شده بود نیز به ما داده است.
عشقی پیرامون دلایل مستند نشدن این واقعه به صورت مکتوب خاطرنشان کرد: بعد از قیام خفقان شدیدی در دوران رضاخان وجود داشته به نحوی که امکان پیگیری وضعیت کشته ها نبوده است، همچنین بعد از آن کشف حجاب و ممنوعیت روضه درگیری های دیگری بوده که باعث کم رنگ شدن واقعه شده است.
وی باتوجه به دلایل وجود شهدای غیر مشهدی در این حادثه افزود: بعد از نماز مغرب مشهدی ها برای شام و استراحت از حرم خارج می شوند تا فردا صبح دوباره به جمع قیام و تحصن برگردند، پس از خروج مشهدی‌ها درب‌های مسجد را می بندند و به این دلیل بسیاری از کشته‌ها از شهرهای اطراف بودند.
پژوهشگر تاریخ قیام گوهرشاد مشهد گفت: حجت‌الاسلام واعظ‌زاده که پدرش از تبعیدشدگان این واقعه است خاطره‌ای دارد که پدرش هر شب برای نمازخواندن در مسجد گوهرشاد به او پول می‌داده ولی آن شب پول می‌دهد که در مسجد نماز نخوانند و سریعتر به خانه بروند.
فعال فرهنگی حسینیه هنر مشهد ادامه داد: فردی را پیدا کردیم که در آن حادثه ۱۲ ساله بوده و حین فرار تیر خورده بوده است، همچنین افراد زیادی که ساکن اطراف حرم بوده اند در خاطراتشات مکرر صدای الله اکبر و تیر را روایت کرده اند که به دلیل وقوع قیام گوهرشاد در تابستان و خوابیدن در پشت بام‌ها این روایات گسترده ذکر شده است.
وی همچنین افزود: فردی را داریم که اذعان داشته پدرم و پدربزرگش آن شب به مسجد می‌روند و هیچ وقت برنمی‌گردند.
عشقی با تأکید بر ضرورت ثبت این واقعه اظهار کرد: سال ۶۱ سردبیر نشریه سروش یک خبرنگاری به نام سینا واحد را برای تهیه گزارش واقعه مسجد گوهرشاد به مشهد می‌فرستد و بعدها آن مطالب و مصاحبه ها به کتاب تبدیل می شود که این اولین سند مکتوب برای قیام است ولی دوباره به فراموشی سپرده می‌شود تا سال‌های گذشته که پروژه تاریخ شفاهی قیام گوهرشاد دوباره آغاز می شود.
انتقال اسناد شهربانی مربوط به قیام گوهرشاد به جاده کرج
این محقق با اشاره با برونداد این واقعه در آثار فرهنگی و هنری کشور بیان داشت: فیلم مادر علی حاتمی، کتاب من او رضا امیرخانی، کتاب واقعه خراسان چاپ قبل انقلاب و چندین کتاب دیگر نیز به موضوع گوهر شاد در قسمت هایی پرداخته است ولی در رابطه با محل دفن به صورت دقیق ورود نمی کنند.
وی افزود: یک نفر که کارمند اداره مالیات بود در خاطراتش گفته است که ۵۱ کامیون را شمارش کرده است که اجساد توسط آن ها برده شده است و با توجه به باسوادی این فرد احتمالا عدد درست باشد.
عشقی گفت: یک نفر را داریم که در این واقعه زخمی و در کامیون انداخته شده و بعد به واسطه یکی از آشنایان که به او می‌گوید زنده هست آن را خارج می‌کند و یا فردی که پس از شروع تیراندازی خودش را با فرش پوشانده و دو روز بعد خارج می شود.
پژوهشگر تاریخ قیام گوهرشاد مشهد اظهار کرد: بر اساس اطلاعات ما تیم اصلی کشتار نیروهای غیر مشهدی بوده‌اند و چند نفر را داریم که سرباز بوده اند و از تیراندازی امتناع می‌کنند ولی در یک خاطره غیرمستقیم سرباز مشهدی را داریم که خود را مأمور مسلسل سنگین این واقعه معرفی می‌کند.
وی با اشاره به دلایل نبودن اسناد ارتش در رابطه با این واقعه افزود: اسناد ارتش زمان آمدن روس‌ها به روسیه انتقال داده شده و اسناد موجود نیز به روزهای بعد از واقعه در رابطه با تبعیدها برمی‌گردد و گفته شده که اسناد شهربانی مربوط به آن زمان در جاده کرج وجود دارد که هنوز پالایش نشده است.
انتهای پیام/
منبع: دانا
کلیدواژه: شهدای قیام گوهرشاد گودال خشت مال ها پژوهشگر تاریخ مسجد گوهرشاد تاریخ شفاهی دفن شهدای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۰۵۲۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رفع مشکلات زیرساخت‌های مشهد نیازمند نگاه ملی و حمایت دولت است
به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی در دیدار با اعضای قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء ضمن تأکید بر ضرورت حمایت ملی از زیرساخت‌های استان خراسان رضوی و شهرستان مشهد اظهار کرد: برای صیانت از هویت مشهد که منتسب به امام مهربانی‌ها است، شایسته است که تمامی برنامه‌ها به‌ویژه برنامه‌هایی که با حضور زائران و کیفیت سفر آنان ارتباط دارد متناسب با هویت امام هشتم (علیه‌السلام) باشد.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی با تأکید بر اینکه دولت مهم‌ترین جریانی است که می‌تواند از پیک‌های زیارتی مشهد گره‌گشایی کند، افزود: در ایام نوروز و ایام سوگواری دهه آخر صفر از تمام کشور زائر به مشهد می‌آید که با توجه به تشرف میلیونی این حجم از زائران نیاز به داشتن نگاه ملی و حمایت دولتی نسبت به زیرساخت‌های این شهر بیشتر احساس می‌شود.
وی با بیان اینکه ضروری است تا نواقصی که در مسیر حمل‌ونقل جاده‌ای زائران وجود دارد برطرف شود، ادامه داد: مساله حمل‌ونقل از جمله عرصه‌های حیاتی و حساس زندگی مردم است. چه حمل‌ونقل هوایی و چه ریلی و جاده‌ای، عمده خانواده‌ها برنامه‌ریزی برای چگونگی رسیدن به مقصد خود در یک سفر را از جمله محورهای تصمیم‌گیری خود در نظر می‌گیرند و در این میان، تردد جاده‌ای از اولویت نخست برخوردار است.
علم الهدی با اشاره به نادیده گرفته شدن حضور میلیونی زائران و ترددهای چشمگیر در جاده‌ها در تصمیم‌گیری‌های وزارت راه و شهرسازی افزود: در این راستا ضروری است تا تأمین منابع مالی آزادراه حرم تا حرم هر چه سریعتر انجام شود. این جاده که پیرامون آن تلاش‌های بسیاری در حال انجام است همچنان به مرحله اجرا نرسیده است که این موضوع باعث شده رسیدن زائر امام رضا (ع) به مشهد مقدس با گرفتاری و سختی همراه باشد.
نماینده ولی فقیه در خراسان رضوی با اشاره به‌ضرورت ایمن‌سازی جاده‌های استان خراسان رضوی ابراز کرد: یکی از نقاط حادثه‌خیز استان جاده سبزوار به شاهرود است که بیشترین تصادفات جاده‌ای نیز در آن رخ می‌دهد، در این خصوص نیز باید راهکاری از سوی وزارت و راه شهرسازی اتخاذ شود تا دیگر شاهد از دست دادن عزیزانمان نباشیم.
وی با انتقاد از نا به سامانی وضعیت حمل‌ونقل هوایی و ریلی در ایام پیک مسافری خاطرنشان کرد: متأسفانه در این ایام که مسافران زیادی قصد تشرف به مشهد الرضا (علیه‌السلام) را دارند، برخی از شرکت‌های هواپیمایی نرخ بلیت‌های مسافربری را افزایش می‌دهند و یا در حمل‌ونقل ریلی که وسیله تشرف قشر متوسط جامعه است زائران برای تهیه بلیت با مشکلات بسیاری مواجه می‌شوند که گاهی درخواست‌ها برای اضافه کردن یک رام قطار فوق‌العاده نیز در این خصوص بی‌نتیجه مانده است.
کد خبر 6090361
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»