به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

رمضان در تاریخ ایران

تاریخ انتشار: ۱۴ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۶۹۶۸۲۹

ماه رمضان، هر سالی که به ایران‌زمین رسیده به‌گواهی تاریخ ایرانی‌ها مثل یک جشن ملی آن را پاس داشته‌اند. همیشه هم پیش از رمضان به پیشواز این ماه می‌رفتند و کار‌های مفصلی بود که انجام می‌دادند: «از آخرین روز‌های شعبان، پیشواز شروع می‌شد. زن‌ها خانه را تمیز می‌کردند و آذوقه و خواروبار می‌خریدند و مرد‌ها به غبارروبی مساجد می‌رفتند و از همان شبی که قرار بود ماه مبارک رمضان در آسمان ظاهر شود، خانواده‌های زیادی با آب و آیینه و سبزه راهی پشت‌بام می‌شدند تا هلال آغاز ماه را به چشم خود ببینند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ماه رمضان که می‌آمد رخت و لباس مردم هم عوض می‌شد. مرد‌ها که از شب عید غدیر یا نوروز صورتشان را اصلاح نکرده بودند، برای مراسمی با نام کلوخ‌اندازان که از سه تا یک روز قبل از ماه شروع می‌شد، صفایی به سر و صورتشان می‌دادند و به سر و وضع خود می‌رسیدند.

ماه رمضان، ریش مرد‌ها را کوتاه‌تر می‌کرد و چادر زن‌ها را بلندتر. آن‌ها چادر‌های معروف به عبایی را که تا روی پنجه پا‌ها را می‌پوشاند از گنجه‌ها بیرون می‌کشیدند و به سر می‌کردند. روبند‌های بلند تا نزدیک زانو هم جای نقاب‌های چهار انگشتی قبلی را می‌گرفت و بزک و سرخاب سفیداب و هر نوع آرایشی تا هلال ماه شوال منسوخ می‌شد». حالا این «کلوخ‌اندازان» چیست؟

هزارسال پیش هم بوده!

مراسم کلوخ‌اندازان در ادوار تاریخ ایران به شیوه‌های مختلف روایت شده است؛ البته روایت‌ها متفاوت است، ولی اصل ماجرا یکسان است و این است: «اشخاص با خانواده‌شان به طبیعت می‌رفتند و هنگام غروب، کلوخی دست می‌گرفتند و رو به قبله می‌ایستادند و می‌گفتند: خدایا گناهان خود را شکستیم و خود را برای عبادت و روزه ماه رمضان آماده کردیم. بعد، کلوخ را محکم به زمین می‌زدند و عقیده داشتند با شکستن کلوخ تمام اعمال بدشان نابود می‌شود».

این کلوخ‌اندازان آن‌قدر مراسمی قدیمی است در ایران که هزارسال پیش هم بوده و در تاریخ بیهقی به آن اشاره شده است: «دعوتی بزرگ ساخته بودند... و امیر به نشاط این جشن و کلوخ‌انداز، که ماه رمضان نزدیک بود، بدین کوشک و بدین باغ‌ها تماشا می‌کرد»؛ و ۴۰۰ سال پیش هم بوده و «صائب تبریزی» در دوره صفویه سروده است: «روزه نزدیک است می‌باید کلوخ‌انداز کرد/ زاهدان خشک را رندانه از سر باز کرد».

در کتاب‌های دوره قاجار هم بسیار به این رسم پرداخته‌اند و یک نمونه در عهد مظفری اینکه: «شربت‌آلات و فواکه [میوه‌ها]ممتاز و شیرینی‌آلات در سر هر میزی فراوان. رسم این صدارت عظما این است که در هر سَلخ شعبانی [به آخر رسیدن ماه شعبان]به‌جهت پیش‌آمدن ایام روزه مجلس کلوخ‌اندازان [برپا می‌شد]...».

هنوز هم هست!

مراسم کلوخ‌اندازان، خشک و خالی هم نبوده و با جشن و شادمانی و خوشحالی همراه بوده است و اصلا واژه کلوخ‌اندازی در ادبیات فارسی معادل جشن شادمانی و خوش‌گذرانی است. معمولا هم این جشن به‌همراه اعضای فامیل انجام می‌شد و این‌طوری بود: «در این روز، مانند روز سیزده نوروز، مردم بیشتر نقاط ایران از خانه‌ها بیرون و به دشت و باغ می‌رفتند و خوراک‌هایی مخصوص آن روز می‌پختند و می‌خوردند... در برخی نقاط دیگر در این روز افراد یک خانواده به‌همراه بزرگتر‌های فامیل دور هم جمع می‌شدند. در این مراسم انواع خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها را بر روی یک سفره قرار می‌دادند و همگی از این خوراکی‌ها میل می‌کردند».

نکته جالب اینکه رسم کلوخ‌اندازان و مهمانی و دورهمی بزرگ اقوام و فامیل برای پیشواز ماه رمضان هنوز در برخی استان‌های کشور و گاهی با نام‌های متفاوت برگزار می‌شود. ازجمله در برخی نقاط یزد که این جشن این‌گونه برپا می‌شود: «چند روز قبل از شروع ماه مبارک رمضان به پاکسازی منازل خود و همچنین غبارروبی مساجد محل می‌پردازند. پس از آن در روز آخر ماه شعبان در یک مهمانی بزرگ فامیلی به تفریح و خوردن و آشامیدن می‌پردازند...

شولی، یکی از غذا‌های متداول در روز کلوخ‌اندازان است که اغلب افراد از آن میل می‌کنند و در واقع نوعی آش محلی مخصوص به استان یزد است. فالوده یزدی یکی دیگر از خوراکی‌های مورد استفاده در روز کلوخ‌اندازان به شمار می‌آید. با پایان روز و غروب خورشید این آیین نیز به انتها می‌رسد و همه برای روزه‌داری آماده می‌شوند».

منبع: فارس

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: ماه رمضان قاجاریه کلوخ اندازان ماه رمضان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۶۹۶۸۲۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

میزبانی مسابقات مچ اندازی قهرمانی آسیا از ایران گرفته شد

کنفدراسیون مچ اندازی آسیا میزبانی مسابقات قهرمانی آسیا را از ایران گرفت و به ازبکستان داد.

به گزارش فارس، در حالی که قرار بود مسابقات مچ اندازی قهرمانی آسیا ۳۱ فروردین تا ۸ اردیبهشت در جزیره کیش برگزار شود به دلیل سیل بی سابقه در امارات و نبود پرواز، لغو شد و به زمان دیگری موکول شد.

قرار بود کنفدراسیون مچ اندازی آسیا تاریخ جدید میزبانی ایران رااعلام کند، اما در اقدامی عجیب، این میزبانی به ازبکستان واگذار شد.

برهمین اساس فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام اطلاعیه ای صادر کرد که به شرح زير است:

فدراسیون بدنسازی ایران بر اساس تصمیم مجمع کنفدراسیون مچ اندازی آسیا در سال 2023، می بایست از تاریخ 31 فروردین تا 8 اردیبهشت در جزیره کیش از بیست و دومین دوره مسابقات قهرمانی آسیا در تمامی رده های سنی میزبانی می کرد. با اینکه تمامی امکانات برای برگزاری این رویداد فراهم شده بود و حتی پروازی از سوی فدراسیون ایران جهت سهولت رفت و آمد تیم های خارجی از دوبی به کیش و از کیش به دوبی چارتر شده بود، اما در تاریخ 30 فروردین ماه کنفدراسیون آسیا در نامه ای به فدراسیون ایران از تعویق این میزبانی به دلیل سیل بی سابقه در امارات و لغو شدن پروازهای کشورهای مختلف از جمله قزاقستان به دوبی خبر داد.

در این نامه صراحتا ذکر شده که کنفدراسیون آسیا نیز از این اتفاق ناراحت بوده و میزبانی ایران را به زمان مساعدتری موکول کرده است.

بعد از این اتفاق و در حالی که فدراسیون ایران به دلیل آماده کردن شرایط جهت میزبانی متحمل هزینه های بسیاری شده بود، بار دیگر در مذاکرات شفاهی و مکاتبات رسمی، فدراسیون ایران اعلام کرد آماده برگزاری این رویداد در تاریخ جدید است.

متاسفانه کنفدراسیون آسیا در یک اقدام غیرحرفه ای امروز میزبان جدیدی را برای مسابقات معرفی کرده و از ازبکستان به عنوان میزبان مسابقات آسیایی نام برده است.

گفتنی است؛ فدراسیون بدنسازی ایران ضمن اعتراض به تصمیم کنفدراسیون آسیا، در اولین جلسه کمیته فنی مچ اندازی در خصوص چگونگی اعزام تیم ملی به مسابقات آسیایی ازبکستان تصمیم گیری خواهد کرد.

کانال عصر ایران در تلگرام