به نقل از «ایرنا»

پارلمانی شدن، جمهوریت نظام را به خطر می اندازد

تاریخ انتشار: ۱۸ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۴۹۸۳۳۸۸

تهران-ایرنا- تغییر نظام حکومتی از ریاست جمهوری به پارلمانی، موضوعی است که بسیاری از صاحبنظران سیاسی آن را به زیان جمهوریت نظام و نقش مستقیم ملت در تعیین سرنوشت خود می دانند.

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، طرح تغییر نظام حکومتی از ریاست جمهوری به پارلمانی که این روزها در فضای سیاسی کشور جریان دارد؛ نه فقط فضای سیاسی و رسانه ها که افکار عمومی جامعه را به خود معطوف داشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این طرح که در کنار بازنگری در قانون اساسی از سوی تنی چند از نمایندگان مجلس شورای اسلامی عنوان شده است.
به باور بسیاری از صاحبنظران سیاسی و فعالان حزبی، نه فقط جمهوریت نظام ومردم سالاری و فعالیت اندک احزاب را زیر سوال می برد بلکه به نوعی بازگشت به عقب نیز به شمار می آید.
در همین زمینه گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، در گفت و گو با «حمیدرضا جلایی پور» استاد دانشگاه، فعال سیاسی و عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت ایران اسلامی و «جلال جلالی زاده» فعال سیاسی اصلاح طلب و استاد دانشگاه این موضوع را بررسی کرده است.
جلایی پور نیز بر این دیدگاه است که طرفداری از نظام پارلمانی در شرایط کنونی ایران، اقدامی آشکارا غلط و نوعی «خفه کردن» جمهوری اسلامی کنونی و ضربه ای دیگر به دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی است.
این تحلیلگر سیاسی نیز طرح تغییر نظام حکومتی از ریاستی به پارلمانی را مستلزم بررسی های کارشناسانه دانست و گفت: پارلمانی شدن نظام حکومتی، موجودیت احزاب، انتخابات آزاد و فعالیت سیاسی را با محدودیت های بسیاری روبرو می کند.

** اقدام برای نظام پارلمانی در زمینه فعلی ایران اقدامی «براندازانه» است
جلایی پور با تاکید بر اینکه «طرفداری از نظام پارلمانی در شرایط کنونی ایران، اقدامی آشکارا غلط و نوعی «خفه کردن» جمهوری اسلامی کنونی است»، به گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا گفت: حتی سیاست شناس های غربی که به لحاظ اصولی از نظام پارلمانی دفاع می کنند، در راستای پاسداری از عملکرد بهتر دموکراسی و رعایت حقوق بشر است که چنین اقدامی می کنند. اینها می گویند چون در دموکراسی های مستقیم ( ریاستی) خطر استبداد اکثریت هست لذا از نظام پارلمانی و لوازم آن دفاع می کنند. لوازم آن هم نظام رقابت حزبی است؛ اعتقاد به حقوق برابر همه شهروندان از هر مذهب، قوم و جنسیتی است؛ اعتقاد به فرهنگ مدارا است؛ اعتقاد به دوره ای و زمانمند بودن همه سمت ها در حکومت از بالا تا پایین است.
این استاد دانشگاه در ادامه افزود: کسانی که از نظام پارلمانی در ایران دفاع می کنند اصلا اعتقادی به ویژگی های بالا ندارند، اعتقادی به حکمرانی دموکراتیک و لوازم آن ندارند. آنها به این دلیل از نظام پارلمانی دفاع می کنند که بوسیله آن بتوانند همین «حق مستقیم رای دادن مردم» به یک رئیس جمهور را از مردم ایران بگیرند. به بیان دیگر اگر این پیشنهاد آنها عملی شود اتفاقا جمهوری اسلامی دموکراتیک تر نمی شود و گشایس سیاسی پیدا نمی کند بلکه جمهوری اسلامی از مردم بریده می شود .
این فعال سیاسی با بیان اینکه «یکی از دلایل بقای جمهوری اسلامی در دو دهه اخیر بخاطر همین انتخابات ریاست جمهوری بوده است.» اظهار کرد: مردم از طریق انتخاب رئیس جمهوری این امکان را داشتند که نارضایتی خود را از برخی مسائل به نظام اعلام کنند، لذا اگر بخواهم به زبان تندروهای اصول گرا صحبت کنم اقدام برای نظام پارلمانی در زمینه فعلی ایران اقدامی «براندازانه» است و ضربه ای دیگر به دستاوردهای سیاسی انقلاب اسلامی است.
جلایی پور عنوان کرد: همه می دانیم دستاورد انقلاب اسلامی «حکومت اسلامی نبود» بلکه «جمهوری اسلامی بود». اعمال نظارت حداکثری استصوابی به جمهوری اسلامی تاثیر گذاشت و با پارلمانی کردن نظام سیاسی تقریبا ضربه کاری وارد می شود پارلمانی شدن نظام، وجه جمهوریت و مردمی نظام را می گیرد و نظام بدون مردم هم در «خاورمیانه لغزنده فعلی» نظام استواری نخواهد بود.
وی ادامه داد : « تصمیم گیری روی نظام پارلمانی به چند چیز احتیاج دارد که من دو تا از آنها اشاره می کنم که موجود نیست. یکی ایجاد اجماع بین نخبگان و نیروهای سیاسی کشور است که جز اقلیتی کوچک همه نخبگان مخالف اند. دوم اینکه این طرح به رای اکثریت مردم نیاز دارد که در اینجا هم مردم همه مخالف اند.»
به گفته این فعال سیاسی؛ شرایط جامعه ما برای محدود کردن دموکراسی و پارلمانی کردن نظام فراهم نیست. اتفاقا برعکس شرایط آماده است که مخالفین دموکراسی محدود شوند و از دامنه عمل «دولت موازی»کاسته شود. باید شرایطی فراهم شود که رئیس جمهوری به عنوان منتخب مردم بتواند وعده های خود را عملی کند. این به نفع نظام و ایران است.
جلایی پور با اشاره به تاثیر تغییر نظام از ریاست جمهوری به پارلمانی گفت: با این تصمیم اگر بتوانند آخرین رگ های جمهوریت نظام را قطع کنند خیلی چیزها تغییر می کند. و جناح بندی جدی سیاسی فعلی به یک «حزب سازی» دست ساز تبدیل می شود و کشور و نظام را با مخاطره روبرو می کند.

**پارلمانی شدن نظام، نقش ملت در تعیین سرنوشت خود را نادیده می گیرد
جلالی زاده با بیان اینکه اگر این طرح بدون فراهم کردن زمینه ها و شرایط لازم و مقدمات و مراحل و بدون در نظر گرفتن اهداف و نتایج آن صورت گیرد، کار ابتر و ناقصی خواه بود. اما سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که چه لزومی دارد در این شرایط به دنبال نظام پارلمانی باشیم. آیا برای این تصمیم، محاسن و معایب، اهداف و پیامدهای نظام پارلمانی در مقایسه با نظام ریاست جمهوری مورد بررسی قرار گرفته که کدام یک از این نظام ها به نفع کشور است؟
این فعال سیاسی افزود: باید بررسی شود که هدف طراحان این موضوع چیست؟ اگر صاحب نظران سیاسی احساس کنند که چنین نظامی به نفع کشور و مردم است، به تبع مساله ای وجود ندارد، اما اگر بدون هیچ مقدمه ای و به صرف ظاهر و تقلید از دیگر کشورها به این کار اقدام کنیم، کار نادرستی است.
به گفته وی ما هنوز نتوانسته ایم مساله انتخابات را در کشور حل کنیم. یعنی نتوانسته ایم انتخابات را به عنوان یک روش قانونمندار و منضبط که به رضایت همه منتخبان و رای دهندگان منجر شود، داشته باشیم.
جلالی زاده افزود: زمانی که در کشور نظارت استصوابی در خصوص انتخابات اعمال می شود، نمی توان از چنین نظامی حمایت و استقبال کرد. زمانی نظام پارلمانی می تواند مقبول و پسندیده باشد که انتخابات به صورت کاملا آزاد برگزار شود به این معنا که احزاب بتوانند نامزدهای خود را معرفی کنند و مردم به احزاب و دیدگاه های حزبی رای دهند نه به افراد.
این فعال سیاسی با بیان اینکه ما در نظام ریاستی با مشکلات فراوانی در انتخاب نمایندگان مجلس، شوراهای اسلامی شهر و روستا و نهادهای انتصابی مواجه هستیم، اظهار کرد: اگر چنین تغییری صورت گیرد راه ورود برخی جریان های سیاسی و همچنین تاثیر رای مردم در تعیین حق سرنوشت سیاسی خود بسته خواهد شد و به نوعی ساختار سیاسی به سمت تمامیت خواهی سیر خواهد کرد.
وی با تاکید بر این موضوع که نظام جمهوری اسلامی با رای و اراده مردم شکل گرفته است و جمهوریت یک وجه اصلی نظام را تشکیل می دهد، گفت: اعمال هر گونه مانعی بر سر راه اراده مردم و تاثیرگذاری آنان در تعیین سرنوشت خود، خلاف آرمان های انقلاب و تهدیدی برای جمهوریت نظام به شمار می آید.
به گفته جلالی زاده اگر هدف از طرح پارلمانی شدن نظام، تنگ کردن عرصه بر جناح های رقیب و دور گذاشتن آنها ازساختار سیاسی باشد، این برخلاف شیوه های دموکراتیک است.
وی به پیامدهای تغییر نظام حکومتی از ریاست جمهوری به پارلمانی در فضای سیاسی و به ویژه احزاب در کشور پرداخت و اظهار کرد: در شرایطی که حتی قانون احزاب به نوعی محدود کننده فعالیت های احزاب است تا توسعه دهنده آن؛ پارلمانی شدن نظام حکومتی، موجودیت احزاب، انتخابات آزاد و فعالیت سیاسی را با محدودیت های بسیاری روبرو می کند.
از دیدگاه های فعالان و صاحبنظران سیاسی اینگونه استنتاج می شود که طرح موضوع تغییر نظام حکومتی از ریاستی به پارلمانی، طرحی غیر کارشناسی و بدون آینده نگری است و اجرایی شدن آن در شرایط کنونی جامعه ایران نه تنها فعالیت های احزاب و تکثر آرا در فضای سیاسی کشور را نادیده می گیرد بلکه جمهوریت نظام را به خطر انداخته و نقش موثر مردم در تعیین سرنوشت خود را به حاشیه می برد.

پژوهشم**3050**1601**خبرنگار: فاطمه دوله ** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شوید.

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۴۹۸۳۳۸۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تشکیل شوراها اسباب تحکیم پایه‌های نظام را فراهم کرده است

استاندار اصفهان گفت: تشکیل شوراها اسباب تحکیم پایه‌های نظام را فراهم کرده است و استفاده از ظرفیت شوراها به نحوی نهادینه شد که مردم در حرکت جمعی برای حل مسائل پیرامونی خود مشارکت کنند و نظام ما به‌عنوان یک نظام مردمی با شکل گیری شوراها روند پایدارتری را پیدا کرد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، سیدرضا مرتضوی امروز _یکشنبه نهم اردیبهشت_ با حضور در یکصدوسی‌امین جلسه علنی شورای اسلامی شهر اصفهان ضمن گرامیداشت روز ملی شوراها اظهار کرد: روز شوراها را به همه اعضای شوراهای استان، شهرستان و روستاهای کشور به‌ویژه اصفهان تبریک عرض می‌کنم و این روز فرصتی برای ارزیابی عملکردی و حرکت به سمت اهداف متعالی شوراها است.

وی با اشاره به نگاه حکیمانه حضرت امام (ره) به تشکیل شوراها افزود: شوراها یکی از مظاهر مشارکت مردم در سرنوشت خود است که با نگاه حکیمانه حضرت امام شکل گرفت و مقام معظم رهبری نیز با همین نگاه همانطور که در شعار امسال نیز بر مشارکت مردم تاکید داشتند، به صورت رسمی و در قالب وضعیت کنونی بخشی از حکمرانی به سمت مردم سوق داده شد.

استاندار اصفهان شوراها را جلوه‌ای از حرکت برای استقرار جمهوری اسلامی در میان مردم دانست و افزود: با شکل‌گیری شوراها اتفاقات خوبی رقم خورده است و در کنار تحقق قانون اساسی و نیز تحقق نگاه مکتبی و دینی ما، جامعه را به سمت استفاده از خرد جمعی و شریک کردن مردم در امور خود پیش برده است.

وی با بیان اینکه حکمرانی مردم در مسیر شوراها یکی از جلوه‌های همین موضوع است که مصداق بارز آن شکل گیری شوراهای شهرها و روستاها بوده است، تصریح کرد: تشکیل شوراها اسباب تحکیم پایه‌های نظام را فراهم کرده است و استفاده از ظرفیت شوراها به نحوی نهادینه شد که مردم در حرکت جمعی برای حل مسائل پیرامونی خود مشارکت کنند و نظام ما به‌عنوان یک نظام مردمی با شکل گیری شوراها روند پایدارتری را پیدا کرد.

مرتضوی یکی از ویژگی‌های شوراها را نگاه سایر استان، به عملکرد شوراهای کلان‌شهرها به‌ویژه اصفهان دانست و گفت: اصفهان محل رفت و آمد مسئولان مختلف است و تأثیرپذیری از نگاه و عملکرد و نحوه تصمیم‌گیری شورای اسلامی شهر اصفهان در سایر شهرها و روستاها انعکاس خود را نشان می‌دهد و در بخش‌های مختلف این تأثیرپذیری را می‌بینیم؛ حتی با این جزئیات زمانی که یک نماد برای روشنایی شهر استفاده می‌شود، در شهرهای کوچک تاًثیرگذاری ان دیده می‌شود که این خود فرصتی برای تعامل و هماهنگی میان شوراها فراهم می‌کنید.

وی با اشاره به رویکردهای متناسب دغدغه‌مند شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: توجه به مسائل زیست‌محیطی، نگاه به ظرفیت سازی تأمین انرژی، توجه به منابع آب، مصرف بهینه آن و مباحث صرفه‌جویی آب و ارائه کمک فکری به مدیریت استان در حوزه آب و توجه به مباحث حمل‌ونقل عمومی نشان دهنده نگاه عمیق شورای ششم به مسائل شهر و استان است.

استاندار اصفهان با بیان اینکه یکی از اتفاقات مبارکی که در این دوره شورا رخ داده این است که به جای نگاه دفعی به مسائل شهری نگاه ویژه و ریشه‌ای تر و عمیق‌تری داشته است، تصریح کرد: این نگاه به سمت عمیق‌تر رفته است و اگر مدیریت شهری برای خط دو مترو وقت بگذارد اهمیت بیشتری دارد تا کارهای سطحی مانند ایجاد شهر کارگاهی در معابر و خیابان‌ها، بهره‌برداری از آن قطعاً اثربخشی بهتری در شهر خواهد داشت.

وی افزود: جای قدردانی دارد که شورای شهر اصفهان علی رغم هزینه‌های اجتماعی، به دنبال کارهای ریشه‌ای و عمیق رفته‌اند و تصمیمات خوبی در حوزه سلامت و گردشگری از سوی شورای شهر گرفته شده است.

مرتضوی گفت: در موضوع آب به غیر از پروژه بهشت آباد، بقیه پروژه‌های آبی استان فعال است و روند همه آنها به سرعت در حال انجام است و اگر اطلاع‌رسانی نمی‌شود به خاطر حواشی است که با اطلاع‌رسانی آن برای پروژه‌ها پیش می‌آید و این حواشی در گذشته سبب تعطیلی پروژه‌ها شده است.

کد خبر 748623