کاتالیست چه قطعه‌ای است و نصب آن درآلودگی خودروهای سواری چه اهمیتی دارد؟
تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۷۰۰۳۳
به گزارش ایسکانیوز و به نقل ازایسنا، وقتی نتایج گزارش پروژه «پایش کیفیت سوخت شهر تهران در تابستان ۱۳۹۶ »در پایان شهریور ماه این سال منتشر و اعلام شد که میزان گوگرد و بنزن سوخت از حد استاندارد بیشتر است مجموعه‌ای از تأییدیه و تکذیبیه‌ها، توضیح‌ها و بیانیه‌ها از سوی برخی دستگاه‌ها منتشر شد.
اگرچه دستیابی به داده‌های حقیقی در مورد کیفیت سوخت توزیعی در کلانشهرها، به ویژه ۸ کلانشهر تهران، البرز، اراک، تبریز، مشهد، اهواز، شیراز و اصفهان که بنزین یورو۴ را عرضه می‌کنند، موضوع مهمی است اما فرصت دیگری را می‌طلبد و بدون هر گونه داوری در مورد درستی و نادرستی ادعاهای مطرح شده در مورد کیفیت سوخت توزیعی تهران طی سه ماه گذشته، آنچه مورد توجه گزارش پیش رو قرار گرفته؛ "تأثیر کیفیت سوخت روی قطعه کنترل کننده آلودگی هوا در خودروهای سواری یعنی کاتالیست یا همان واکنشگر شیمایی است".
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پیش از ورود به اصل مطلب باید روشن شود که کاتالیست چه قطعه‌ای است و نصب آن در خودروهای سواری چه اهمیتی دارد؟ کاتالیست (catalytic converter)قطعه بسیار حساس و مهمی است که با نصب روی مسیر دود خروجی، اثر خودروهای سواری روی آلودگی هوا را کاهش می‌دهد. این قطعه یک واکنشگر شیمیایی است که گازهای سمی در دود را با یک بازدهی مشخص به گازهای بی خطر تبدیل می‌کند.این قطعه در ایران در همه خودروهای دارای استاندارد یورو۲ به بعد نصب شده است.
کاتالیست به شدت به کیفیت سوخت حساسیت دارد و وجود گوگرد در بنزین سبب از بین رفتن این قطعه می‌شود.به طوری که بنا بر گفته محمد علی احترام-عضو هیات علمی دانشکده انرژی و مکانیک دانشگاه شهید بهشتی-تنها یک بار سوختگیری با سوخت غیر استاندارد ممکن است باعث خراب شدن یا کاهش بازدهی شدید کاتالیست شود.
وی تأکید کرد: افزایش گوگرد بنزین به بیش از حد مجاز باعث ایجاد یک ترکیب اسیدی و مسموم شدن کاتالیست می‌شود. در نتیجه این شرایط عملکرد کاتالیست افت می‌کند.
یک بار سوختگیری با بنزین غیر استاندارد کاتالیست را خراب می‌کند
این استاد رشته مکانیک دانشگاه بهشتی با اشاره به اینکه سوخت یورو۴ تنها در هشت کلانشهر عرضه می‌شود، گفت: قطعا توزیع بنزین یورو۴ در همین حد هم بر کاهش آلودگی هوای کلانشهرها تأثیرگذار است اما نباید از این موضوع غافل شویم که اگر تنها یک بار از سوخت فاقد استاندارد یورو۴ استفاده شود، امکان دارد کاتالیست بازدهی خود را از دست بدهد. برای مثال اگر شهروند تهرانی در جریان مسافرت مجبور به سوختگیری در بین راه و یا یکی از شهرهایی شود که توزیع بنزین مناسب ندارند، چه اتفاقی برای کاتالیست می‌افتد؟ کاتالیست از بین می‌رود و دیگر کارکرد خود را نخواهد داشت.
احترام در ادامه با تاکید بر اینکه در صورت از بین رفتن کاتالیست، مالک خودرو حتما در معاینه فنی با مشکل مواجه خواهد شد، گفت: با توجه به قوانین جدیدی که به‌درستی وضع شده خودروهایی که معاینه فنی ندارند هر ۲۴ ساعت یک بار، ۵۰ هزار تومان جریمه می‌شوند بنابراین این قانون شهروندان را مجاب می‌کند که حتما برای دریافت برگه معاینه فنی اقدام کنند و اگر در جریان معاینه فنی مشخص شود که کاتالیست خراب است، مالک خودرو موظف به تعویض آن می‌شود این درحالیست که اگر کاتالیست بر اثر سوخت نامناسب خراب شده باشد مالک خودرو هیچ گناهی ندارد و دلیلی ندارد که هزینه تعویض کاتالیست را از جیب خود بپردازد.
کاتالیست چند؟
وی با اشاره به اینکه قیمت یک کاتالیست از ۶۰۰ هزار تومان تا چند میلیون تومان است، گفت: کاتالیستی که با نوسان سوخت خراب نشود و با شرایط مختلف سازگار باشد گران است و برای خودروهای زیر ۵۰ میلیون تومان استفاده از این کاتالیست‌ها صرفه اقتصادی ندارد.
این کارشناس حوزه خودرو تاکید کرد: اگر عرضه سوخت دارای استاندارد یورو۴ در همه جایگاه‌های توزیع بنزین صورت گیرد، کاهش آلودگی هوا میسر می‌شود اما اگر عرضه سوخت استاندارد نوسان داشته باشد و تعدادی واحد پالایشگاهی حتی در یک دوره محدود در ارائه سوخت استاندارد با مشکل مواجه شوند، با از بین رفتن کاتالیست هم هزینه‌ای به شهروندان تحمیل می‌شود و هم آلودگی هوا افزایش می‌یابد.
این عضو هیات علمی دانشکده انرژی و مکانیک دانشگاه شهید بهشتی در ادامه با بیان اینکه اگر کاتالیست بر اثر سوخت خراب شود مقصر تامین کننده سوخت است نه مالک خودرو اظهار کرد: متاسفانه قانون تا این حد شفافیت ندارد که مقصریابی در این زمینه به‌درستی صورت گیرد. در نتیجه هزینه‌ای به مردم تحمیل می‌شود.
تاثیر کاتالیست بر کاهش گازهای مخرب
احترام در ادامه در مورد تاثیر کاتالیست بر کاهش گازهای مخرب گفت: وظیفه اصلی کاتالیست حذف گازهای منواکسید کربن، هیدروکربن‌های نسوخته و اکسیدهای ازت است. کاتالیست در خودروهای سواری به عنوان یک مبدل عمل می‌کند و گاز منواکسید کربن را به دی‌اکسیدکربن و اکسیدهای ازت را به نیتروژن تبدیل می‌کند.
وی افزود: منواکسید کربن که بر اثر احتراق ناقص تولید می‌شود؛ گازی سمی، بی بو و بی‌رنگ است که می‌تواند از راه تنفس وارد بدن شود و روی هموگلوبین خون تاثیر بگذارد. این گاز خطر سکته قلبی را افزایش می‌دهد. خوشبختانه در شرایط حاضر در تهران خیلی مشکل منواکسیدکربن نداریم ولی عدد اکسیدهای ازت به عنوان گازی که باعث تحریک ریه می‌شود در تهران بالاست و بعد از ذرات معلق و ازن به عنوان متهم ردیف سوم آلودگی هوای تهران مطرح است.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: اکسیدهای ازت می‌توانند در مجاورت با نور خورشید طی یک فرآیند ثانویه باعث تشدید تولید ذرات معلق شوند. در شرایط حاضر ذرات معلق مهمترین آلاینده تهران محسوب می‌شود. افزون بر اینها کاتالیست می‌تواند هیدروکربن‌های نسوخته را نیز بسوزاند و حذف کند.
ضرورت تمرکز بیشتر وزارت نفت بر تولید سوخت استاندارد
احترام در پایان در پاسخ به پرسشی در مورد تأثیر قانون گارانتی قطعات کنترل آلودگی توسط خودروساز بر اساس لایحه هوای پاک اظهار کرد: خودروسازان مکلف به گارانتی کاتالیست هستند اما آنها مشکلات ناشی از سوخت را در کاتالیست برعهده نمی‌گیرند و گارانتی نمی‌کنند بنابراین وزارت نفت باید تمرکز بیشتری در تولید سوخت استاندارد داشته باشد چون در شرایطی که قرار است در خودروسازی به سمت استاندارد یورو۵ و ۶ حرکت کنیم معنا ندارد که بگوییم سوخت عرضه شده در برخی جایگاه‌های توزیع، خارج از حد استاندارد است.
705
داده‌های حقیقی پایش کیفیت سوخت کاتالیست خودروهای سواری واکنشگر شیمایی کلانشهرها، افزایش گوگرد بنزین آلودگی هوامنبع: ایسکانیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۷۰۰۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
درخواست مهم وزیر اقتصاد از وزیر راه و شهرسازی/ خودروهایی که سهمیه بنزین آنها قطع خواهد شد؛ کدامند؟
به گزارش تابناک اقتصادی؛ بر اساس نامه‌ای به تاریخ سوم اردیبهشت ماه (یک هفته قبل)، خاندوزی وزیر اقتصاد از بذرپاش وزیر راه و شهرسازی خواسته است تا سهمیه سوخت خودروهای بنزینی و موتورسیکلت‌های فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث، قطع شود. این در حالی است که در یک ماهه ابتدایی سال نیز ۲۳ هزار کارت سوخت تاکسی در تهران به دلیل نداشتن بیمه شخص ثالث باطل شده است.
متن نامه وزیر اقتصاد و به وزیر راه به شرح زیر است:
"ضمن تشکر و قدردانی از تلاش مستمر همکاران آن وزارتخانه شاغل در ستاد مدیریت حمل‌ونقل و سوخت در اجرایی نمودن مفاد ماده ۴۸ قانون بیمه اجباری خسارات واردشده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسایل نقلیه و غیرفعال نمودن کارت سوخت خودروهای گازسوز فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث در فاز اول اجرای ماده قانونی یادشده، با توجه به نتایج مثبت حاصله از اجرای این ماده قانونی که منجر به افزایش پوشش بیمه‌ای وسایل نقلیه و همچنین صرفه‌جویی در مصرف روزانه میلیون‌ها لیتر نفت و گاز شده است خواهشمند است دستور فرمایید در گام بعدی اجرای طرح، عدم‌تخصیص سهمیه سوخت به خودروهای بنزینی و موتورسیکلت‌های فاقد بیمه‌نامه شخص ثالث با جدیت و قوت بیشتری در دستور کار قرار گیرد تا در آینده شاهد تداوم اثرات مثبت اجرای این ماده قانونی باشیم.
در پایان خاطرنشان می‌سازد همکاران این وزارت در بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران آماده هرگونه همکاری و مساعدت می‌باشند تا این مرحله از اجرای قانون نیز با شایستگی عملیاتی گردد."
همان طور که در متن نامه مذکور اشاره شده است، بر اساس ماده ۴۸ قانون بیمه شخص ثالث، صدور کارت و سهمیه سوخت وسایل نقلیه بدون بیمه‌نامه شخص ثالث، ممنوع است. برهمین اساس نیز تا کنون مقدمات حذف کارت سوخت تاکسی‌ها و خودروهای گازسوز انجام شده است.
علی استادهاشمی رئیس کل بیمه مرکزی نیز روز گذشته در گفتگویی در این باره اظهار داشت: "۲۳ هزار کارت سوخت تاکسی ماه گذشته در تهران به دلیل نداشتن بیمه شخص ثالث باطل شد؛ لذا طبق قانون بناست خودروهای فاقد بیمه شخص ثالث کارت سوختشان متوقف شود."
مهرماه سال گذشته نیز معاون صنایع و انرژی ستاد مدیریت حمل و نقل سوخت کشور در گفتگو با رادیو اقتصاد تاکید کرده بود: تا بحال ۴۰ هزار خودرو نفت گاز سوز فاقد بیمه شناسایی شد که طبق فرایندی در یکماهه اول به دارندگان خودروهای فاقد بیمه شخص ثالث، بهنگام سوختگیری پیغام "هشدار بیمه" ارسال می‌شود که همزمان سازمان راهداری، حمل و نقل جاده‌ای و سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نیز پیامک‌هایی به این گروه ارسال می‌کنند. این مقام مسئول اظهار داشت: اگر دارندگان وسایل نقلیه فاقد بیمه شخص ثالث اقدام به تمدید بیمه نامه خود در یکماه نکنند، وارد لیست خاکستری شده و به هنگام سوختگیری در ماه دوم پیغام" خطا بیمه" را دریافت خواهند کرد که به منزله غیرفعال شدن کارت سوخت شان است.
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت