کارشناس اقتصادی: ایران دیگر به دوران قبل از برجام باز نمی‌گردد/ زور ترامپ به اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران نمی‌رسد
تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۷۷۹۲۰
حاتمی یزدی، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به مواضع اخیر دونالد ترامپ درباره برجام و با تاکید بر اینکه ایران به‌هیچ‌عنوان دیگر به دوران قبل از برجام بازنخواهیم گشت،گفت: ما در سال جاری انتظار داریم که رشد اقتصادی 6 یا 7 درصدی را داشته باشیم. آمریکا هر کاری هم با برجام انجام دهد برنامه‌هایش به امسال نخواهد رسید، زیرا تصمیم‌گیری و اجرای برنامه‌هایشان زمان‌بر خواهد بود؛ اما در سال جاری به نظر می‌رسد روند رشدی که در نیمه اول سال تجربه کردیم را در نیمه دوم هم داشته باشیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
رویداد۲۴ نوشت:حاتمی یزدی، کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به مواضع اخیر دونالد ترامپ درباره برجام و با تاکید بر اینکه ایران به‌هیچ‌عنوان دیگر به دوران قبل از برجام بازنخواهیم گشت،گفت: ما در سال جاری انتظار داریم که رشد اقتصادی 6 یا 7 درصدی را داشته باشیم. آمریکا هر کاری هم با برجام انجام دهد برنامه‌هایش به امسال نخواهد رسید، زیرا تصمیم‌گیری و اجرای برنامه‌هایشان زمان‌بر خواهد بود؛ اما در سال جاری به نظر می‌رسد روند رشدی که در نیمه اول سال تجربه کردیم را در نیمه دوم هم داشته باشیم.
بالاخره پس از یک ماه دونالد ترامپ پشت تریبون قرار گرفت تا در مورد استراتژیک جدید ایالات‌متحده در خصوص ایران و مشخصاً برجام، اعلام کند.
رئیس‌جمهورِ تاجر آمریکا از همان زمان که پا به کاخ سفید گذاشت به دلیل همسویی سیاست‌هایش با اسرائیل و عربستان، سعی کرد تا به طریقی از هر معاهده‌ای خارج شود، از معاهده‌ی اقلیمی پاریس تا یونسکو و اکنون هم برجام!
علی‌رغم همه لفاظی‌های ترامپ در مورد برجام، موضوع مهمی که ذهن سیاسیون و مردم را به خود مشغول کرده این است که سرانجام برجام چه می‌شود؟ آیا برجام همچنان پرقدرت ادامه می‌دهد یا به‌سوی نابودی می‌رود؟ پیش از آنکه ترامپ بخواهد و یا بتواند خلافی در مورد برجام انجام دهد باید تصریح کنیم که برجام یک سند و معاهده‌ی بین‌المللی، چندجانبه و لازم‌الاجرا است. آمریکا به همراه 5 کشور اروپایی (چین، آلمان، روسیه، فرانسه، انگلیس) برجام را امضا کرده‌اند و در شورای امنیت سازمان ملل هم به تصویب رسیده است.
حال اما موضوعی که مورد اهمیت و سؤال قرار می‌گیرد، موضوع اقتصاد و تأثیرات گزافه‌گویی‌های ترامپ بر آن است. درهای اقتصاد آزاد پس از برجام بر روی ایران یکی پس از دیگری باز شد و ایران توانست تا حدود زیادی به تجارت و انعقاد قراردادهای بین‌المللی بپردازد؛ اتفاقی که سال‌ها و به دلیل تحریم‌های همه‌جانبه ایران، امکان‌پذیر نبود. به گفته بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران، ایران هیچ‌گاه به دوران پیش از برجام بازنخواهد گشت. البته امکان دارد حرکت رشد اقتصادی و مراودات تجاری کمی کمتر شود اما مطمئناً این روند از حرکت بازنخواهد ایستاد.
احمد حاتمی یزدی؛ کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با رویداد۲۴، با اشاره به سخنان و موضع‌گیری‌های اخیر دونالد ترامپ علیه ایران، گفت: حرف‌های ترامپ تأثیر خوبی روی اقتصاد ایران نخواهد داشت؛ قطعاً کشورهایی که از آمریکا حساب می‌برند و روابط اقتصادی محکمی هم با آنها دارند، در کار کردن با ایران احتیاط بیشتری را به خرج خواهند داد.
حاتمی بابیان اینکه بعد از برجام، برخی از بانک‌های بزرگ دنیا با ما همکاری نخواهند داشت، تصریح کرد: دلیل این عدم همکاری به دلیل ترسی است که از آمریکا دارند. تحریم‌های آمریکا فعلاً شامل نقل‌وانتقالات دلاری است؛ یعنی اگر بانکی بخواهد دلارهای ایران را تبدیل به یورو کند، آمریکایی‌ها مانع از این کار می‌شوند. هر نقل‌وانتقال دلاری باید از طریق نیویورک انجام شود؛ یعنی شما اگر خواهان این باشید که یک حواله را به استرالیا ارسال کنید، این حواله اول به نیویورک و پس‌ازآن به استرالیا می‌رود. لذا تبدیل وجوه بانک‌های ایرانی به یورو و غیره تا جایی که به آمریکا مرتبط شود با مشکل مواجه خواهد شد.
حاتمی ادامه داد: ترامپ در سخنرانی اخیرش بسیار تند صحبت کرد؛ در عمل او فعلاً تصمیمی برای تحریم ایران اعلام نکرده است و این موضوع را به کنگره محول کرده است. مجالس نمایندگان و سنا 60 روز زمان‌دارند تا تصمیم خود را در مورد برجام بگیرند که این نیز خود قطعاً نیازمند مشاوره‌های بسیار زیادی است. همزمان این دو مجلس باید تصمیمات مهم‌تری هم بگیرند ازجمله تصویب بودجه آمریکا تصویب بودجه آمریکا که باید ظرف دو ماه آینده انجام شود، خود نیازمند برنامه‌ریزی و صرف وقت زیادی است و همواره بر سر این موضوع میان دولت و مجلس جنجال‌های بسیاری بوده است. به‌هرحال تصویب بودجه بحثی جنجالی است که با بررسی تحریم‌های ایران هم‌زمان‌شده است.
حاتمی بابیان اینکه دولت، مجلس و سیاستمداران ما باید این داستان و گفت‌وگوهای آمریکایی‌ها را از نزدیک دنبال کنند، تصریح کرد: بالاخره حرف آخر را که ترامپ نمی‌زند، آمریکا کشوری است که در ان مجلس نقش مهمی در تائید و یا رد سخنان رئیس‌جمهور دارد. برخی از لابی‌ها مانند اسرائیل و گروه‌های افراطی و محافظه‌کار همواره از سیاست‌های ترامپ دفاع می‌کنند. البته گروه و احزاب معتدل‌تری هم در آنجا هستند که با سخنان و سیاست‌های ترامپ کاملاً مخالف‌اند.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه مسئولان ایرانی قطعاً می‌توانند بر روند گفت‌وگوهای داخلی آمریکا تأثیرگذار باشند، خاطرنشان کرد: ایران از طریق گفت‌وگوهایی که دارد می‌تواند اثرگذار باشد؛ به‌طور مثال مصاحبه‌های ظریف با نشریات آمریکایی و مقالات فوق‌العاده خوبی که به آنها می‌دهد می‌تواند تأثیرگذاری خیلی خوبی بر روی نمایندگان و سیاستمداران آمریکا داشته باشد. یکی دیگر از روش‌های تأثیرگذاری بر تصمیمات آمریکا، گفت‌وگوهای 5 کشور اروپایی با آمریکا است. 5 کشور اروپایی که برجام را امضا کردند همگی مخالف نظر ترامپ و خواهان تداوم یافتن برجام هستند و با گفت‌وگوهایشان می‌توانند تأثیرگذاری مناسبی بر روند تصمیم‌گیری‌ها در آمریکا داشته باشند.
احمد حاتمی یزدی، بابیان اینکه کشورهای اروپایی نمی‌خواهند بازار ایران را از دست بدهند، عنوان کرد: اروپا برای حفظ بازار ایران تلاش‌های را در ارتباط با برجام خواهند کرد. دنیای سیاست مانند یک بازی است و ما باید در استفاده از کارت‌هایمان دقت لازم را داشته باشیم. من فکر نمی‌کنم در این خصوص شاهد جنگ نظامی از سوی طرفین باشیم، بحث حرکت نظامی را کسی پیش‌بینی نمی‌کند اما حتماً شاهد تحریم‌های اقتصادی و بازی‌های سیاسی خواهیم بود؛ و باید سعی کنیم این بازی را هوشمندانه جلو بریم همان‌گونه که در مذاکرات برجام این کار را انجام دادیم. در مذاکرات دوساله برجام همه‌ی عناصر داخلی و خارجی عملکرد بسیار هوشمندانه‌ای داشتند. در داخل کشور دیدیم که همه یک نظر موافق نداشتند بلکه نظرات کاملاً متفاوت بود و روی تصمیمات طرف مقابل تأثیرات بسیاری گذاشت. برجام ماحصل نظرات و برنامه‌های همه سیاسیون، مسئولین، رهبران، دانشگاهیان و غیره در ایران بود.
حاتمی افزود: نمی‌توانیم بگوییم برجام یک توافق‌نامه ایده آل است اما بسیار خوب است، زیرا توانست ما را از بسیاری از تنگناها نجات دهد. پس از برجام، صادرات نفت ما بازهم از سر گرفته شد، ورود کشتی‌های تجاری خارجی به بنادر ایران مجاز شد، بخش عظیمی از پول‌های بلوکه‌شده ایران آزاد شد. نمی‌گویم که تمام مشکلات ایران حل‌شده است اما بخش قابل‌توجهی از مشکلات و مسائلی که در دوران تحریم ایجادشده بود مرتفع شد.
این کارشناس اقتصادی بابیان اینکه ترامپ زورش به سازمان ملل نمی‌رسد، ادامه داد: ما به لطف برجام از تحریم‌های سازمان ملل خارج شدیم؛ این‌یک اتفاق بسیار مهم است، ترامپ دیگر به‌هیچ‌عنوان نمی‌تواند از سوی سازمان ملل تحریم‌هایی را علیه ما اعمال کند. در سازمان ملل کشورهایی حضور دارند که حامی ایران و برجام هستند و از طریق حق وتویی که در اختیاردارند، به خواسته‌های آمریکا رأی نخواهند داد؛ اما ترامپ سعی خواهد کرد از طریق قدرت اقتصادی که در اختیار دارد ما را تحریم کند.
حاتمی بابیان اینکه کشورهای اروپایی حامی ایران و برجام هستند، خاطرنشان کرد: این دولت‌ها هستند که حامی ایران هستند اما شرکت‌های آنها از دولت تبعیت نمی‌کنند. شرکت‌ها به دنبال منافعشان هستند. دولت‌ها این اجازه را به شرکت‌هایشان می‌دهند که با ایران همکاری داشته باشند، اما این شرکت‌ها هستند که تصمیم می‌گیرند با کدام کشور همکاری داشته باشند که ریسک کمتری را متحمل شوند.
این فعال و کارشناس اقتصادی با اشاره به آینده‌ی قراردادهای که تاکنون ایران با کشورهای اروپایی منعقد کرده است اشاره کرد و گفت: اگر قرارداد منعقدشده باشد و فعالیت آن شروع‌شده باشد، مشکلی وجود نخواهد داشت اما اگر هنوز فعالیت آنها شروع نشده باشد یک بازنگری یا به‌نوعی تجدیدنظر در قراردادها صورت خواهد گرفت.
حاتمی یزد ادامه داد: همه کشورها با آمریکا کاردارند، به‌طور مثال آلمان 1500 بانک دارد؛ برخی از این بانک‌ها فقط در آلمان یا فقط در اروپا و بخشی دیگر از آنها در آمریکا فعالیت می‌کنند. بانک‌هایی که در آمریکا فعالیت دارند احتمالاً دیگر با ما کار نمی‌کنند؛ اما آن بانک‌های که صرفاً در آلمان و یا اروپا هستند و در آمریکا شعبه‌ای ندارند، به همکاری‌های خود با ایران ادامه خواهند داد. بعد از برجام حدود 300 بانک اروپایی همکاری‌های خود را با ایران آغاز کردند، این 300 بانک طبیعتاً بانک‌های درجه‌یک نیستند. این بانک‌ها به دلیل اینکه منافعی در آمریکا ندارند با ایران همکاری می‌کنند.
این فعال اقتصادی بابیان اینکه به‌هیچ‌عنوان دیگر به دوران قبل از برجام بازنخواهیم گشت، تصریح کرد: ما در سال جاری انتظار داریم که رشد اقتصادی 6 یا 7 درصدی را داشته باشیم. آمریکا هر کاری هم با برجام انجام دهد برنامه‌هایش به امسال نخواهد رسید، زیرا تصمیم‌گیری و اجرای برنامه‌هایشان زمان‌بر خواهد بود؛ اما در سال جاری به نظر می‌رسد روند رشدی که در نیمه اول سال تجربه کردیم را در نیمه دوم هم داشته باشیم؛ اما در سال بعد اگر تحریم‌های جدی علیه ما وضع شود ممکن است رشد ما دیگر 7 درصد نباشد و رشد کمتری باشد.
منبع: عصر ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۷۷۹۲۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بهبود اقتصادی؛ از میدان «واقعیت» تا میدان «تصویر»
در سال‌های اخیر و پس از پایان ظرفیت پروژه جنگ اقتصادی در فضای واقعیت اقتصاد ایران، آمریکایی‌ها به دنبال تشدید اثرات تحریم در فضای ذهنی اقتصاد یا به تعبیری «فرا اقتصاد ایران» بوده‌اند.
به گزارش ایسنا، محمد اسکندری، کارشناس رسانه در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: رهبر معظم انقلاب اسلامی طی یک دهه گذشته با یک نگاه راهبردی تلاش داشته‌اند تا حمایت از تولید داخل و رونق اقتصادی را به «گفتمان غالب» کشور تبدیل کنند. در راستای دستیابی به این هدف که تحقق آن می‌تواند «قدرت ملی» را دستخوش یک تحول شگرف کند عمدتاً - و البته بدرستی - راهکارهای اقتصادی مورد توجه بوده است. با این حال به نظر می‌رسد که یکی از ابعاد مغفول در زمینه دستیابی به هدف مهم «جهش تولید» آن هم در چهارچوب بهره‌گیری از مشارکت مردم، «بر ساختن سیمای اقتصاد ایران» است.
واقعیت آن است که کشور ما طی چهار دهه گذشته تحت فشارهای اقتصادی رقبا و دشمنان خود قرار داشته است، با این حال در یک دهه گذشته عملاً ما درگیر یک «جنگ تمام عیار اقتصادی» بوده‌ایم. هدف اصلی این جنگ، فروپاشی اقتصاد ایران و به تبع آن افزایش فشارهای مردمی به حاکمیت و در نهایت تسلیم شدن نظام در برابر زیاده‌خواهی‌های دشمن است. فراموش نمی‌کنیم که وزیر خارجه وقت آمریکا پیشتر به صراحت گفته بود: «ایران اگر می‌خواهد مردمش غذا بخورند باید به حرف آمریکا گوش کند!»
با این حال به نظر می‌رسد جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران دو رکن اساسی دارد؛ رکنی در واقعیت اقتصاد ایران و رکنی در تصویر اقتصاد ایران. در عرصه واقعیت اقتصاد ایران باید گفت آمریکایی‌ها تقریباً تمامی تیرهای در چنته خود را به سمت اقتصاد ایران پرتاب کرده‌اند و اگر جرمی هم باقی مانده است که در این جنگ نامشروع مرتکب نشده‌اند به این دلیل است که توانایی ارتکاب آن را ندارند. به اذعان خود آمریکایی‌ها ایران اکنون در عرصه صنایع دفاعی، هسته‌ای، انرژی، بانکی، کشتیرانی، تجارت بین‌المللی، بیمه، فلزات، معادن و حتی تبادل‌های علمی و... تحریم است و تقریباً آنها هدفی برای تحریم در ایران باقی نگذاشته‌اند. اما با وجود تمام این تحریم‌ها، هدف اصلی تحریم که فروپاشی اقتصاد ایران بوده محقق نشده است. البته این سیل تحریم برای کشور هزینه‌ها و فرصت‌هایی با خود به همراه آورده است.
اما در سال‌های اخیر و پس از پایان ظرفیت پروژه جنگ اقتصادی در فضای واقعیت اقتصاد ایران، آمریکایی‌ها به دنبال تشدید اثرات تحریم در فضای ذهنی اقتصاد یا به تعبیری «فرا اقتصاد ایران» بوده‌اند. متأسفانه یکی از پاس گل‌های دولت قبلی به دشمن نیز شرطی‌سازی اقتصاد ایران نسبت به لبخند و تلخند دشمن بود؛ خطایی راهبردی که اثرات و پیامدهای شومی همچون سقوط ۱۰ برابری ارزش پول ملی در دهه ۹۰ را در پی داشت.
کارشناسان حوزه اقتصادی براین باورند که اقتصاد به عنوان معادله بین طرف عرضه و تقاضا می‌تواند تحت تأثیر مؤلفه‌های ذهنی، شناختی و ادراکی در سطوح فردی و جمعی باشد. ساده‌ترین مثال اثر تصویر اقتصاد بر واقعیت اقتصاد را می‌توان در مفهوم «تورم انتظاری و انتظارات تورمی» دانست. بر اساس این مفهوم درک و استنباط کنشگران اقتصادی از معادلات اقتصادی آینده - که می‌تواند صحیح یا ناصحیح باشد - بر معادلات واقعی اقتصاد در زمان حال و آینده اثرگذار خواهد بود.
در شرایط کنونی نیز ما شاهد یک شکاف بین واقعیت‌های اقتصاد ایران و تصویر آن و آینده اقتصاد ایران هستیم. آمارهای مراجع رسمی کشور می‌گوید دولت در سال ۱۴۰۲ توانسته است نرخ رشد نقدینگی را از ۳۳.۱ درصد در فروردین به ۲۴.۳ درصد در اسفندماه، تورم تولیدکننده را از ۴۴.۷ درصد به ۲۴.۵ درصد و تورم نقطه به نقطه مصرف کننده را از ۵۵.۵ درصد به ۳۲.۳ درصد کاهش دهد. در سال ۱۴۰۲، بر اساس برآورد بانک مرکزی، تراز تجاری برابر ۲۰.۵ میلیارد دلار مثبت بوده است. همچنین نرخ رشد اقتصاد برای سال۱۴۰۲ بیش از ۶ درصد بوده است. طبق گزارش‌های بین‌المللی، در سال گذشته میلادی، ایران بالاترین نرخ رشد اقتصادی را در منطقه داشته است. همچنین در سال ۱۴۰۲، معادل ۶۹ میلیارد دلار ارز کالاهای اساسی، مواد اولیه و تجهیزات سرمایه‌ای با نرخ مصوب بموقع تأمین شده است که ۳۰ درصد بیشتر از متوسط آن طی۴ سال قبل بوده است. بخش عمده این ارزها به کالاهای سرمایه‌ای و مواد اولیه کارخانجات تولیدی اختصاص یافته است.
با این حال شاید برای بخش عمده‌ای از نخبگان و مردم تصویر شرایط اقتصادی کشور چه در سال ۱۴۰۲ و چه سال‌جاری نه بر اساس آمارهای رسمی بلکه بر اساس ادراک برساخته در فضای رسانه‌ای باشد و این احساس که با ریل‌گذاری جدید قطار پیشرفت حرکت خود را آرام آرام آغاز کرده است ایجاد نشده باشد؛ فضای رسانه‌ای که بخش عمده‌ای از آن مملو از «داده‌های تسلیح‌شده» از سوی دشمن در راستای ناامن‌سازی فضای اقتصادی و پمپاژ یأس و ناامیدی است.
البته پر واضح است که گزاره فوق به معنای گل و بلبل نشان‌دادن شرایط اقتصادی کشور یا اینکه تمام سیاست‌های اقتصادی دولت به موفقیت رسیده است، نیست. به تعبیر دقیق یکی از مسئولان دولتی «آواربرداری از یک خرابی ۱۰ ساله کار آسانی نیست و زمان‌بر است» اما باید در کنار بهبود تدریجی شاخص‌های اقتصاد واقعی ایران برای ترمیم تصویر اقتصاد ایران نیز چاره‌اندیشی کرد.
این موضوع جزو تذکرات اخیر رهبر معظم انقلاب به مسئولان نظام نیز بود؛ آنجایی که ایشان فرمودند: «انتظار مردم آن است که تصمیم‌ها و اقدام‌هایی که مسئولین کشور در مسائل اقتصادی انجام می‌دهند، در زندگی آنها اثر محسوس و ملموس داشته باشد؛ این انتظار مردم است. کاری کنیم که این انتظار برآورده بشود؛ انتظار بجایی هم هست.»
در خصوص اینکه تصویر اقتصاد ایران به عنوان پایه اصلی ادراک و احساس مردم از فضای اقتصادی چگونه باید سامان یابد گفتنی‌های بسیاری وجود دارد اما خلاصه اینکه در دو بعد سلبی و ایجابی، به صورت متمرکز و با وحدت فرماندهی باید روایت‌های صحیح را تحکیم و روایت‌های ناصحیح را متزلزل کرد. آنچه که راقم این سطور تلاش داشت در این مجال کوتاه بر آن تأکید کند آن بود که تصویر اقتصاد ایران می‌تواند الزاماً مطابق با واقعیت‌های اقتصاد ایران نباشد و در مسیر جهش تولید می‌بایست این تصویر را به دور از پارازیت‌های ارسالی دشمن و با استفاده از سیگنال‌های بومی، هنرمندانه و باورپذیر در جامعه ترمیم کرد.
انتهای پیام
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت