به نقل از «خبرگزاری آریا»

موسيقي فيلم؛ درخشش يا افول

تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۹۶۵۱۷

خبرگزاري آريا - تهران- ايرنا- موسيقي فيلم که بسياري آن را شناسنامه و رمز ماندگاري يک اثر مي دانند، به اعتقاد برخي کارشناسان در سال هاي اخير در سينما و تلويزيون ايران دچار افول شده است؛ افولي که بيش از هر چيز نتيجه کم توجهي فيلمسازان و ورود آهنگسازي سريع و ارزانِ ديجيتال به بازار موسيقي است.

به گزارش گروه پژوهش و تحليل خبري ايرنا، موسيقي فيلم يکي از مولفه هاي مهمي است که مي تواند بر تاثيرگذاري فيلم بيافزايد و يک اثر سينمايي يا تلويزيوني را در ذهن مخاطبان ماندگارتر سازد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در دهه هاي گذشته موسيقي فيلم، همواره مورد توجه فيلمسازان بوده تا جايي که بسياري از آثار سينما و تلويزيون با انواع موسيقي دلنشين و ماندگارخود به ياد مخاطبان مي آيند؛ آثاري که پس از سال ها همچنان مردم آنها را زير لب زمزمه مي کنند.
بسياري بر اين باورند که اهميت موسيقي فيلم تا جايي است که مي توان آن را شناسنامه فيلم و يکي از رموز ماندگاري فيلم توصيف کرد؛ آنگونه که موسيقي فيلم هايي چون «سينما پارادايزو» و «خوب، بد، زشت» به آهنگسازي «انيو موريکونه» يا موسيقي متن فيلم مشهور «پدرخوانده» ساخته «نينو روتا» آهنگساز ايتاليايي، سند ماندگاري اين آثار در تاريخ سينماي جهان شدند و پس از چندين دهه همچنان الهام بخش دوستداران سينما هستند.
در آثار سينما و تلويزيون ايران نيز آثار ماندگار بسياري در حوزه موسيقي وجود دارد. موسيقي آثاري چون «از کرخه تا راين»، «بوي پيراهن يوسف»، «روز واقعه» و مجموعه هاي تلويزيوني چون «هزار دستان» و «پدر سالار» از نمونه آثاري هستند که همگان آنها را بخوبي به خاطر دارند .
با وجود اهميت موسيقي يک فيلم در تاثيرگذاري و ماندگاري هرچه بيشتر آن، در چند سال گذشته شاهد افول کيفي موسيقي در آثار سينمايي و تلويزيوني بوده ايم؛ موضوعي که انتقادهايي را نيز به دنبال داشته است.
«کامبيز روشن روان» آهنگسازي که تجربه ساخت موسيقي براي فيلم‌ هايي مانند «مسافر» ساخته «عباس کيارستمي» و «گل ‌هاي داوودي» ساخته «رسول صدرعاملي» و همچنين سريال‌ هاي «اميرکبير»، «وزير مختار» و «حس سوم» را در کارنامه دارد، به تازگي در گفت وگو با رسانه ها به انتقاد از وضعيت موسيقي فيلم در کشور پرداخته و گفته است: موسيقي فيلم در کشور ما عملا از بين رفته و چيزي به نام آهنگ ‌ساز فيلم يا آهنگ ‌سازي براي فيلم نداريم. نمي ‌توانيد از صد موسيقي ‌ که براي صد فيلم ساخته مي‌شود يک پارتيتور پيدا کنيد که نت‌ها را نوشته و در استوديو ضبط کرده باشند. وجود ندارد. آنچه امروز به عنوان موسيقي فيلم در سينماي ما وجود دارد اديت افکت ‌هاي مختلفي است که در مولدها و بانک ‌هاي صوتي است.
روشن روان با اشاره به عدم تمايل فيلمسازان به پرداخت هزينه براي ساخت موسيقي هاي خوب براي آثارشان، وضعيت موسيقي فيلم را به «سقوط آزاد» تشبيه کرده است.
پژوهشگر ايرنا به منظور بررسي بيشتر اين مهم و کشف چرايي شکل گيري رويکرد تقليل گرايانه نسبت به آهنگسازي در فيلم هاي سينمايي و مجموعه هاي تلويزيوني، به گفت و گو با «محمد سرير» آهنگساز و رييس شوراي عالي خانه هنرمندان ايران و «صابر جعفري» آهنگساز سينما و تلويزيون پرداخت.
به گفته اين دو آهنگساز، افول آهنگسازي فيلم بيش از هر چيز ناشي از کم توجهي فيلمسازان به موسيقي آثارشان و تمايل آنان به صرف هزينه کمتر براي اين امر است.
** موسيقي سرگرم کننده و خالي از انديشه؛ جانشين موسيقي ماندگار
سرير در گفت وگو با پژوهشگر ايرنا، نگاه جديد به حوزه هنر به طور عام و موسيقي به طور خاص را نگاهي تفنني و با جديت کمتر از گذشته توصيف کرد و گفت: اين نگاه نه تنها در حوزه موسيقي بلکه در حوزه هاي ديگر هنري چون سينما هم به چشم مي خورد. به نظر مي رسد اين روزها کارهايي کيفي با خاصيت ماندگاري کمتر اقبال بيشتري دارند زيرا توجه و تمرکزي که عموم روي آثار هنري در گذشته داشتند حالا خيلي کمتر شده است و تمايل عام به توليداتي است که براي چند لحظه يا چند روز بتواند آنها را سرگرم کند و بيشتر جهت سرگرمي باشد تا انديشه ورزي در حوزه هنر.
وي که آهنگسازي 7 آلبوم موسيقي و تصنيف بيش از 100 اثر آوازي و موسيقي متن فيلم و سريال هاي تلويزيوني را برعهده داشته ‌است، افزود: برغم وجود استعدادهاي درخشان در حوزه موسيقي، اين روزها برخي فيلمسازان در ساخت موسيقي آثار خود به جاي ماندگاري آهنگ، به عام پسندي و سرگرم کنندگي آن توجه مي کنند؛ نگاهي که هم ناشي از خواست و سليقه عمومي جامعه است و هم هزينه آهنگسازي براي فيلم را کمتر مي کند. بنابر اين نگاه آهنگساز فيلم هم سعي مي کند از منويات شخصي خودش کمي فاصله بگيرد تا نظر تهيه کنندگان را بيشتر جلب کند.
اين اتفاق البته نه تنها در ايران بلکه در بخش هايي از سينماي جهان هم افتاده است. موسيقي بيش از 50 درصد از فيلم هايي که در 5 يا 6 دهه گذشته در جهان ساخته مي شد، خاصيت ماندگاري داشت و در طول زمان هم به عنوان يک اثر مستقل مورد استقابل مخاطبان بود اما اکنون شاهد افول موسيقي فيلم در سطوح جهاني هستيم. به نظر من در سال هاي اخير نگاه گذرا نسبت به امور هنري بر نگاه عمقي چيره شده و آثار بر اساس سلايق و خواسته هاي سطحي ساخته مي شود و کيفيت ماندگاري در آثار هنري کمتر ديده مي شود.
** موسيقي فيلم هم بايد حرفي براي گفتن داشته باشد
سرير در ادامه گفت وگو با ايرنا بر اين موضوع تاکيد کرد که فيلمسازان با توجه بيشتر به موسيقي آثارشان مي توانند به موفقيت در جشنواره هاي بين المللي فکر کنند.
وي در اين زمينه اضافه کرد: در سال هاي گذشته بخشي از سينماي ايران قدم هاي بلندي را براي کسب موفقيت هاي جهاني برداشته است اما در موضوع آهنگسازي همچنان ضعيف عمل کرده است. دلمشغولي آهنگ سازاني چون آقاي روشن روان نيز همين است که کيفيت در همه بخش هاي يک اثر ديده شود و وقتي يک فيلم ايراني در جهان در حوزه هاي گارگرداني و بازيگري جايگاهي را به دست مي آورد در حوزه موسيقي هم مورد توجه قرار گيرد چراکه با وجود هنرمندان ارزنده در بخش موسيقي اين امکان بالقوه وجود دارد.
به گفته سرير، تهيه کنندگان سينما و کساني که رهبري ساخت فيلم ها را به عهده دارند بايد به اين نکته توجه داشته باشند تا ظرفيت هاي بالقوه موسيقي کشور به منصه ظهور برسند.
** مناسبات غير حرفه اي در سفارش موسيقي فيلم
اهالي موسيقي در گفت و گو با ايرنا، به موضوعي اشاره کردند که مي تواند آفتي براي مقوله آهنگسازي فيلم ها و سريال هاي تلويزيوني محسوب شود. سفارش ساخت موسيقي به آهنگسازان ناشناخته و کم تجربه تر در ازاي پرداخت هزينه اندک به آنان و در اقدام غير حرفه اي تر، دريافت مبلغي از آهنگساز براي معرفي اثر او در يک فيلم، آفتي است که به باور فعالان موسيقي به جان مقوله آهنگسازي در سينما و تلويزيون افتاده است.
به گفته صابر جعفري که خود آهنگسازي براي چند اثر در سينما و تلويزيون را برعهده داشته، تهيه کنندگان براي صرف هزينه کمتر در ساخت موسيقي فيلم ها گاه تا جايي پيش مي روند که حتي از برخي افراد يا گروه هاي موسيقي مبلغي هم دريافت مي کنند تا صدا يا آهنگشان را در فيلم خود پخش کنند.
صابري در اين ارتباط افزود: خود من ساخت موزيک فيلم انجام مي دهم و بارها اين پيشنهاد را شنيده ام که فلان قدر پول بده و موزيک فلان فيلم يا تيتراژ فلان سريال را بگير که اسمت مطرح شود. متاسفانه هم در تلويزيون و هم در سينما دست هاي پنهاني وجود دارد که به دنبال خوانندگان و آهنگسازان پولدار مي گردند تا تيتراژ سريال ها و فيلم ها را به آنها بسپارند. به معني ديگر جريان ساخت موسيقي فيلم حالا برعکس شده و به جاي اينکه تهيه کنندگان گروه موسيقي خوب پيدا کنند و هزينه ساخت آهنگ را پرداخت کنند، برخي از آنان پولي از گروه هاي موسيقي مي گيرند و آهنگسازي فيلم شان را به آنها مي سپارند تا آن گروه ها مطرح شوند. اين يک جنبه از آن سقوط آزادي است که آقاي روشن روان در گلايه هاي اخير خود درباره وضعيت موسيقي فيلم در کشور مطرح کرده اند؛ رويکردي که موجب مطرح شدن افراد ناکارآمد و داراي پارتي مي شود و شايستگان را به حاشيه مي راند.
سرير نيز در ادامه گفت وگو با ايرنا، وجود اين گونه مناسبات غير حرفه اي در سينما و تلويزيون را رد نکرد و گفت: من هم صحبت هايي در اين ارتباط شنيده ام و اگر اين موضوع صحت داشته باشد بسيار تاسف برانگيز است زيرا موسيقي فيلم قدرت نفوذي دارد که مي تواند از فيلم يک اثر ماندگار با تصويرهاي جاودانه در ذهن مخاطب بسازد و جايگاه فيلم را ارتقا دهد.
سرير افزود: ما پشتوانه هاي بسيار خوبي چه در حوزه موسيقي ملي و چه در فنون آهنگسازي داريم که موجب رشد آهنگسازي در ايران طي يکصد سال گذشته شده است. قطعا با اتکا به اين پشتوانه ها مي توانيم در حوزه موسيقي و آهنگسازي فيلم ها بهترعمل کنيم. روندها نبايد به گونه اي باشد که کم توجهي در توليد آثار هنري را تشويق کند. اين شرايط افراد مستعد را دلسرد مي کند و به سمت توليد کارهاي رقيق تر و دم دستي تري سوق مي دهد.
** موسيقي الکترونيک؛ عامل ديگر تنزل موسيقي فيلم
ورود آهنگسازي الکترونيک به حوزه موسيقي، يکي ديگر از عوامل ساخت آهنگ هاي کم تاثير و کم عمق در سال هاي اخير است که فعالان حوزه موسيقي به آن اشاره دارند.
جعفري در اين زمينه مي گويد: ورود موسيقي الکترونيک به بحث موسيقي فيلم از ديگر عوامل تنزل موسيقي است و از آنجا که در موسيقي الکترونيک نوازنده وجود ندارد و هزينه کمتري براي کارگردان و تهيه کننده فيلم ها دارد، فيلمسازان از اين نوع موسيقي بيشتر استقبال مي کنند. به همين خاطر است که موسيقي بيشتر فيلم هاي امروزي حس ندارد و در مقايسه با موزيک فيلم هايي که آهنگسازاني چون آقاي مجيد انتظامي ساخته اند نزول کرده و در سطح بسيار پاييني قرار دارد.
به باور اين آهنگساز جوان، براي رفع چالش هاي ياد شده در حوزه موسيقي فيلم، بايد بزرگان و پيشکسوتان عرصه موسيقي که عمدتا در سطوح بالاي مسووليت در ارگان هاي هنري نيز قرار دارند، آستين ها را بالا بزنند و اقدامات اساسي انجام دهند.
وي افزود: بايد از آقاي روشن روان که به وضعيت موسيقي فيلم ها انتقاد مي کنند پرسيد که چرا پيشکسوتان موسيقي شورايي براي بررسي چالش هاي موسيقي تشکيل نمي دهند و فکري به حال روندهاي نامطلوب حاکم بر اين حوزه نمي کنند تا شايستگي و هنر يک آهنگساز يا خواننده به جاي پول و پارتي بتواند او را مطرح کند.
موسيقي فيلم تاثيري شگرفي بر مخاطب دارد و بر کشش و جذابيت هر چه بيشتر آثار سينمايي مي افزايد از اين رو مقوله ساخت موسيقي فيلم بايد بيش از اينها مورد توجه فيلمسازان قرار گيرد. موسيقي فيلم همان چيزي است که مي تواند از يک فيلم، خاطره اي ماندگار در ذهن مخاطب باقي بگذارد و به سمبلي براي يک احساس يا ادراک تبديل شود؛ آنگونه که موسيقي فيلم درام رمانتيک «داستان عشق» به کارگرداني «آرتور هيلر» پس از گذشت نزديک به پنجاه سال از ساخت آن، همچنان مشهورترين آواي شناسه لحظات رمانتيک است و يا موسيقي پاياني فيلم مشهور «پاپيون» به کارگرداني «فرانکلين شافنر» که مي تواند نشانه اي براي قدرت شکست ناپذيري انسان تلقي شود.
پژوهشم**9282**1601**خبرنگار:مهتاب افشين نسب**انتشار: شهناز حسني
ايرنا پژوهش، کانالي براي انعکاس تازه ترين تحليل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشي ايران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearchهمراه شويد.
انتهاي پيام /*

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۹۶۵۱۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حمایت معاونت علمی از طرح‌های شیرین‌سازی آب و مدیریت پساب‌های صنعتی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما ، مصطفی میلانی  ،شیرین سازی آب و مدیریت پساب‌های صنعتی، توسعه سرامیک‌های پیشرفته، تکمیل زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی و جلوگیری از خام‌فروشی را از جمله اولویت‌های ستاد برشمرد.
وی در بازدید از شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان با اشاره به ظرفیت بالای اصفهان در زمینه مواد و ساخت، نقش ستاد‌های معاونت علمی به ویژه ستاد مواد را حمایت از فناوری‌های اولویت‌دار کشور عنوان کرد و گفت : تجاری‌سازی، تأمین مالی، ارتباط سازی بین شرکت‌ها با ارگان‌های دولتی و اطلاع رسانی دستاورد‌های فناوری از جمله اقدامات ستاد در جهت توسعه فناوری‌های حوزه مواد و ساخت است. دبیر ستاد فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری به برگزاری نشست‌های نخبگانی و استفاده از ظرفیت‌ها و پیشنهاد‌های فعالان این حوزه اشاره کرد و افزود : ستاد مواد آمادگی دارد تا با برگزاری جلسات و رویداد‌های تخصصی، در راستای رفع مشکلات شرکت‌های فناور و دانش بنیان شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان گام بردارد. میلانی همچنین بر آمادگی ستاد برای تسهیل فرآیند تأمین مالی، ضمانت قرارداد‌ها و پذیرش ریسک فناوری‌های نوین تأکید کرد و همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان شهرک را برای توسعه فناوری‌های مواد و ساخت خواستار شد. وی با اشاره به بر حمایت از شرکت‌های فناور  از شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان  در حوزه مواد و ساخت و حضور شرکت‌ها و مراکز فناور متعدد در اصفهان گفت: استان اصفهان به لحاظ زیرساخت‌های صنعتی و تحقیقاتی و ظرفیت نیروی انسانی متخصص، یکی از قطب‌های اصلی کشور در حوزه فناوری‌های مواد و ساخت محسوب می‌شود. میلانی افزود: شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان به عنوان یکی از موفق‌ترین مراکز رشد و پارک‌های فناوری کشور، نقش مهمی در توسعه فناوری‌های پیشرفته مواد و ساخت ایفا می‌کند و ستاد مواد آمادگی دارد تا با حمایت از شرکت‌های مستقر در این شهرک، زمینه تجاری‌سازی دستاورد‌های فناورانه آنها را فراهم آورد. دبیر ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته با تأکید بر اهمیت مدیریت پسماند‌ها و پساب‌های صنعتی گفت: با توجه به تعدد صنایع مادر همچون فولاد، پتروشیمی و نیروگاه‌ها در اصفهان، لازم است تا فناوری‌های مربوط به مدیریت، تصفیه و بازیافت پسماند‌ها و پساب‌های صنعتی در اولویت قرار گیرد. وی افزود : ستاد مواد علاوه بر حمایت‌های مالی، آماده است تا با برقراری ارتباط میان شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع، زمینه تجاری‌سازی و اجرای طرح‌های فناورانه در حوزه مدیریت پسماند را تسهیل کند. میلانی همچنین بر لزوم تقویت زیست‌بوم نوآوری و فناوری در استان اصفهان تأکید کرد و مشارکت همه دستگاه‌ها و سازمان‌های متولی را در این زمینه خواستار شد.