صدای پای ابتذال در سینمای ایران رساتر از قبل به گوش می‌رسد

مجید مجیدی چندسال پیش و در حالی که تیم سینمایی دولت یازدهم تازه چندماهی بر مسند سازمان سینمایی تکیه زده بود «از به گوش رسیدن صدای ابتذال در سینمای ایران» ابراز نگرانی کرد؛ موضعی که آن زمان بسامد زیادی یافت، اما مردان سینمایی دولت را خوش نیامد و با وجود آنکه آن جمله از زبان یکی از مطرح‌ترین فیلمسازان کشورمان بر زبان جاری شده بود، آن را جدی نگرفتند و صدای پای ابتذال حالا به صدای غالب سینمای ایران تبدیل شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

دو، سه سال پیش رهبر معظم انقلاب در جمله‌ای گلایه‌وار وضعیت فرهنگی کشور را به ولنگاری فرهنگی تعبیر کردند، اما باز هم مسئولان فرهنگی کشور از خواب خرگوشی بیدار نشدند تا آنجا که شرایط به جایی رسید که در حال حاضر بخش عمده‌ای از تولیدات بفروش سینما را آثار نازل و مبتذل به خود اختصاص داده است. این روزها با نگاهی به سردر سینماهای کشور بهتر می‌توان دلیل نگرانی چهارسال پیش فیلمساز بزرگ کشورمان را درک کرد، چیزی را که او درباره سینما به عنوان حوزه تخصصی‌اش در خشت خام می‌دید، مسئولان سینمایی و فرهنگی کشور در آیینه هم نمی‌توانستند ببینند. از آنجا که چشم امید دولت یازدهم برای حل مشکلات کشور از ابتدا به بیرون از مرزها بود، سینمای جشنواره‌ای با رویکرد تلخ و ویرانگرش بیش از پیش تقویت شد و سینمای مبتذل یا همان فیلمفارسی که مجید مجیدی از آن به عنوان « صدای پای ابتذال» یاد و ابراز نگرانی کرده بود، بهترین مجال و موقعیت را برای عرض‌اندام یافت و سینماهای کشور یکی پس از دیگری با آثار سخیفی چون «چند کیلو آلبالو»،« من سالوادور نیستم» و «اکسیدان» تسخیر شد. مردان وزارت خارجه‌ای عرصه فرهنگ از آنجا که اساساً از این حوزه شناختی سطحی داشتند و آن را مانند حوزه وزارت خارجه طی 40-30 سال اخیر حوزه‌ای سهل و ممتنع می‌انگاشتند، کار را به امان خدا رها و سینما را به عرصه‌ای برای مبتذل سازها تبدیل کردند.       ذائقه‌ای که پایین آورده شد پایین‌آوردن تدریجی ذائقه مخاطبان کاری بود که مدیران وزارت خارجه‌ای و امنیتی وزارت ارشاد کمر به انجام آن بستند. در سینمای ایران هیچ‌گاه سابقه نداشته که چندسال پشت سر هم آثار مبتذل و نازل، در صدر جدول فروش قرار بگیرند یا این آثار عنوان پرفروش‌ترین آثار سال را به خود اختصاص دهند. از ابتدای انقلاب تا همین چند سال پیش پای پوستر فیلم‌هایی که در سینمای ایران می‌فروختند، نام‌های بزرگی چون ابراهیم حاتمی‌کیا، مجید مجیدی، داریوش مهرجویی، کیومرث پوراحمد و عناوینی از این دست دیده می‌شد، برای مثال فیلم‌های «مهمان مامان»، «اجاره‌نشین‌ها» و «هامون» هرسه از داریوش مهرجویی در دهه60 و 70 پرفروش‌ترین فیلم‌های سال بودند، «به رنگ ارغوان»، «ازکرخه تا راین»، «بوی پیراهن یوسف» و «آژانس شیشه‌ای» ابراهیم حاتمی‌کیا پرفروش‌ترین‌ها را تشکیل می‌دادند. «خواهران غریب» و «صبح روز بعد» پوراحمد نیز رکوردشکن می‌شدند. فیلم‌ها هم سرگرم می‌کردند، هم اخلاق‌گرا و معنویت‌گرا بودند و هم مفاهیم بلندی را ارائه می‌دادند، اما فیلم‌هایی که امروزه رکورددار فروش می‌شوند، اغلب آثاری ضد فرهنگی هستند؛ آثاری که اساساً به انگیزه جلب مخاطب به هر قیمتی ساخته شده‌اند.       مقصران اصلی در این ابتذال سینمایی به طور قطع مدیرانی چون حجت‌الله ایوبی و علی جنتی مقصران و متهمان اصلی هستند، اما جابه‌جایی‌های پس از رفتن این دو نیز نویدبخش تغییرات به نفع مردم نیست. سازمان سینمایی طی دوره حدوداً هشت ماهه محمد مهدی حیدریان بیش از آنکه درباره سامان دادن به وضعیت بغرنج فیلم‌های سینمایی برنامه عملیاتی و تئوری داشته باشد، صرفاً زمان را به حرف زدن گذرانده و اصلی‌ترین کارش را بر رفع توقیف آثار مسئله‌دار متمرکز کرده‌است؛ رفع توقیف‌هایی که معلوم است برای مدیران سینمایی به اندازه هوا کردن فیلم وزن دارد.       ذبح اخلاق پای حقیقت  در این بلبشوی محتوایی سینمای ایران، ارزش‌هایی چون خانواده، سبک زندگی، امید به زندگی، معنویت، نوع‌دوستی، اخلاق و مضامینی از این دست، اساساً محلی از اعراب ندارند. از سویی دیگر کشور با نابسامانی‌های عظیم اقتصادی دست به گریبان است و تحقیقاً هیچ فیلمی درباره ریشه‌های این وضعیت، تحریم اقتصادی، فساد اداری، فاصله‌های طبقاتی و عدالت اجتماعی با رویکردی سازنده و دلسوزانه ساخته‌نمی‌شود، در عوض تا دلتان بخواهد این سوژه‌ها با رویکرد آنارشیستی مانند آثاری چون «لانتوری» و ره گفت‌های ضد ملی دستمایه کار فیلمسازانی قرار می‌گیرد که اساسی‌ترین انگیزه‌شان تسویه‌حساب سیاسی و نفع شخصی به واسطه جشنواره‌های غربی است، همه اینها وضعیتی را در سینمای ایران به وجود آورده‌است که هر جای آن را که نگاه کنی، برای مردم و جامعه خسران‌آمیز تلقی می‌شود، کمتر فیلمی را می‌توان سراغ گرفت که اخلاق را به پای حقیقت ذبح نکرده باشد، برای خانواده و بچه‌ها بدآموزی نداشته باشد، تقریباً در هیچ فیلمی از قهرمان خبری نیست و سینما مشحون از ضدقهرمان‌هایی است که راه را از چاه تشخیص نمی‌دهند و برای زندگی شخصی خود نیز تدبیری ندارند و امیدی نمی‌یابند چه برسد برای جامعه خود، این وضعیت دقیقاً مقابل شعارهایی است که حجت‌الله ایوبی اضطراراً در ماه‌های پایانی ریاستش بر سازمان سینمایی با عنوان سینمای امید به شکلی شعارگونه بر زبان جاری کرده بود.      عوض شدن جای شاکی و متهم طنز تلخ ماجرا اینجاست که این معجون تلخ و مبتذل که سینماگران ایرانی به خورد جامعه می‌دهند، اغلب با بودجه‌های دولتی ساخته می‌شود و رانت‌خواران سینمایی با مظلوم‌نمایی‌هایی که به واسطه عدم‌آگاهی و ندانم‌کاری‌های مدیران نفتی شکل می‌گیرد، فیلم می‌سازند و همیشه هم طلبکارند که چرا به ما سخت می‌گیرند، چرا پول نمی‌دهند؟ چرا سانسور می‌کنند و هزار مظلوم‌نمایی دیگر.مدیریت‌های ضعیف همواره سینماگران ضعیف را روی صندلی مدعی نشانده و آنها را به افرادی تبدیل کرده که از یک‌سو در ویرانی اخلاق و روحیه جامعه نقش‌آفرینی  و از سویی دیگر جیب‌های خود را به طرق مختلف پر می‌کنند و از جانبی دیگر خود را به عنوان افرادی مظلوم و مبارز و نیز روشنفکر که حقشان همواره پایمال می‌شود، جا می‌زنند.  این وضعیت با روی کار آمدن دولت‌های یازدهم و دوازدهم بیش از پیش راه خود را هموار دیده است و ترکتازی می‌کند. در این وانفسا و هرج و مرج محتوایی، سینمای ایران به انقلابی درونی نیاز دارد که به نفع تماشاگر و مردم این معادله مضحک و یکطرفه را بشکند و طرحی نو دراندازد.

 

منبع: افکارنيوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.afkarnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «افکارنيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۴۵۳۶۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واکنش رئیس سازمان سینمایی به اظهارنظرها درباره بیکاری سینماگران و زیر سوال بردن فروش فیلم‌ها

رئیس سازمان سینمایی با تاکید بر افزایش تولید و حمایت از سینماگران، در دولت سیزدهم، بیکاری بخشی از خانواده سینما را معلول شرایطی دانست که باید آن را تحلیل منطقی کرد.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی، صبح امروز سه‌شنبه ۱۸ اردیبهشت ماه، یکصد و هشتمین جلسه شورای معاونان و مدیران سازمان سینمایی با حضور محمد خزاعی به میزبانی مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی برگزار شد.

محمد خزاعی رئیس سازمان سینمایی در آغاز این جلسه گفت: به نظر می رسد مدتی است بخشی از جریان رسانه ای در صدد نادیده گرفتن دستاوردهای سازمان سینمایی هستند و به طور مشخص این نکته را بیان می‌کنند که شما از کدام رونق در سینما صحبت می‌کنید، در حالی که بسیاری از سینماگران بی کارند. این آدرس غلط دادن است،

ما در این باره کمتر صحبت کردیم و درباره‌اش تحلیل نشده است که بیکاری سینماگران ربطی به رونق اقتصاد و فروش فیلم‌ها ندارد و مولفه های دیگری در این مسئله دخیل است که به واکاوی و دقت نظر نیاز دارد.

رئیس سازمان سینمایی افزود: رونق اقتصادی شاخص‌هایی دارد: تولید، اشتغال، مخاطب سینما، توسعه زیرساخت و مسائلی از این دست. بیکاری سینماگران به این دوره محدود نیست، افرادی هستند که یک دهه یا دو دهه بیکار بوده‌اند. دلیل این بیکاری، رونق تولید فیلم نیست، مسئله این است که بخش خصوصی رغبتی برای همکاری با این افراد ندارد. بخش خصوصی دلایل و مختصات خودش را دارد، در عین حال، در همین شرایط هم، در بخش خصوصی، کارگردان یا تهیه‌کننده‌ای سالی پنج پروژه دارد.

محمد خزاعی گفت: ما نمی‌توانیم بخش خصوصی را مجبور کنیم با فلان کارگردان، تهیه‌کننده و بازیگر کار کند اگر توجیه اقتصادی و منطقی برایش ندارد. این زیر سوال بردن فروش فیلم‌ها و استقبال از اکران سینماها بدون در نظر گرفتن دلایل و مسائلی که در تولید موثر است، ذهن ها را گمراه می‌کند. آیا بیکاری شما دوستان به یکی دو سال اخیر مربوط است؟! خوشبختانه پلتفرم‌ها بازار خوبی دارند و تولید در آنها پررونق است، تعدادی از کارگردان‌ها، تهیه‌کننده‌ها و بازیگران هر سال در پلتفرم‌ها مشغول کارند، پس کار و پروژه وجود دارد.

او با اشاره به حضور بیش از ۷۰ فیلم سینمایی در جشنواره فجر ۴۲،  تولید بیش از ۲۵۰۰ فیلم کوتاه که حدود ۵۰ درصد آن‌ها با حمایت، مشارکت و همراهی انجمن سینمای جوانان ایران تولید شده اند و تهیه و تولید بیش از ۹۰ مستند و ۴۰ انیمیشن در مرکز گسترش در سال گذشته در کنار گردش چرخ صنعت سینما در بخش‌های اکران، توزیع، پخش و تبلیغات سینمایی خاطرنشان کرد: به طور میانگین در هر فیلم سینمایی تا سقف ۱۰۰ نفر و در فیلم های مستند و کوتاه حدود ۱۰ نفر در هر اثر مشغول به کار بوده اند. یعنی به طور تقریبی، سال گذشته، بالغ بر ۳۰ هزار نفر در تولید آثار سینمای ایران نقش و همکاری داشته اند؛  و این ظرفیت، در کنار امکان اشتغال خوبی که در بستر پلتفرم ها فراهم شده قابل ملاحظه است.

به گفته وی، این وضعیت گوشه‌ای از تلاش های سازمان سینمایی در کنار سایر مجموعه های هم افزا برای رونق مضاعف و رشد و گسترش ظرفیت های تولید و اشتغال در سینماست؛ عدم اشتغال، شاخص های متفاوتی دارد که بعضی از آنها را خود دوستان و عزیزان منتقد بهتر می‌دانند. بنابر این، لازم است تلاش کنیم تا با ارائه قصه های بدیع، نو و دغدغه‌مند بتوانیم سینمای کشور را همراهی کنیم.

رئیس سازمان سینمایی در ادامه سخنانش گفت: دلایل بیکاری نسل‌های مختلف بازیگری و کارگردانی مسئله امروز سینما نیست، همواره وجود داشته است. برخی از این عزیزان که امروز منتقد شرایط هستند خودشان سابقه مدیریتی دارند؛ مگر در آن دوره ها، این چالش ها وجود نداشته است؟ می‌توان بررسی تطبیقی از عملکرد ادوار داشت با مختصات و الزامات اجتماعی و جامعه شناختی امروز. بعضی سینماگران مسائلی دارند که به کم‌کاری منجر می‌شود، گروهی موردپسند فضای جدید و آثار تازه نیستند و این را هم بدانیم که سینما، دائم تغییر می‌کند و هیچ نسل و گروهی همیشه پرکار و فعال نبوده و همواره با «چرخش نسلی» روبروئیم.

محمد خزاعی گفت: آمار صدور پروانه ساخت ما مشخص است، در تولید عقب نیفتاده‌ایم، میزان سرمایه‌گذاری دولتی در تولید آثار شفاف و عیان است. به عنوان مثال تولید در بنیاد سینمایی فارابی، نسبت به گذشته چهار برابر شده و در مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی و انجمن سینمای جوان، آمارها موجود است که حمایت از این نوع آثار چند برابر شده است.

او با بیان اینکه ورود انبوه و بی‌رویه فارغ التحصیلان جدید دانشگاه‌ها، آموزشگاه‌ها و موسسات تجربی و کمرنگ شدن اشتیاق بخش‌خصوصی برای سرمایه‌گذاری را در وضعیت موجود نباید نادیده بگیریم ادامه داد: وظایف دولت، افزایش تولید و رونق در این زمینه است که به اشتغال‌زایی منجر می‌شود. چگونه است که تولید آثار در همه بخش‌های سینمای ایران افزایش داشته، اما بیکاری بیشتر شده است؟ دولت سیزدهم، برای رونق عرصه فرهنگ و هنر، برنامه داشته و دارد و تلاش می‌کند این برنامه‌ها را عملی کند. همه اهتمام ما در بخش فرهنگ، همین است.

محمد خزاعی در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد: بیکاری هنرمندان در همه جای جهان، دلایل مشابهی دارد. گاهی می‌شود به این موضوع تمرکز کرد که صنوف به وظایف خودشان عمل نکرده‌اند. اگر آیین نامه امنیت شغلی هنرمندان، یک دهه پیش تهیه و تصویب می شد این روزها شاهد بیکاری گسترده نبودیم. سندیکاهای دیگر در حوزه‌های دیگر، از حقوق اعضای خود دفاع کرده و درباره آنها پاسخگویی و نسبت به دولت، مطالبه دارند اما در سینما، این رخ نداده است.

او ضمن تشکر از همه آنانی که در عرصه سینما و در شکل‌گیری و راهبری صنوف زحمات فراوانی متحمل شده اند و امروزه سینمای ایران مدیون تدابیر و زحمات آنهاست، ادامه داد: انسجام صنوف سینمایی امری ضروری است و انتظار می‌رود بزرگان و دست اندرکاران بانفوذ این عرصه ، فضا را به گونه ای کنترل کنند که کار صنفی به صورت جامع و درست انجام پذیرد تا پروژه ها موظف باشند از اعضای صنوف استفاده کنند تا بدین طریق بخش قابل توجهی از مشکلات بیکاری بعضی سینماگران مرتفع شود.

خزاعی با گلایه از برخی بی انصافی‌ها گفت بعضی دوستان، برای نقد کردن شرایط سینما، دست پیش می‌گیرند تا به پرسش‌هایی که خود سینماگران دارند، پاسخ ندهند، خزاعی یکی از کارکردهای صنوف را رسیدگی مستمر و منظم به وضعیت معیشتی اعضای خود دانست.

او گفت: نکته مهم دیگری که در سینمای ایران رخ داده معلول شرایط اقتصادی است، واقعیت این است که فیلمسازی گران شده، دیگر نمی‌شود با ۵۰۰ میلیون تومان فیلم ساخت. تولیدهای ارزان قیمت، در گذشته بیشتر بود، با وجود این گرانی، نمودار آماری صدور پروانه ساخت و نمایشی که ما صادر کردیم، نشان می‌دهد ما شرایط را برای فیلمسازی مهیا کرده‌ایم تا آنانی که فرصت دارند، این فضا را از دست ندهند. حمایتی که از تولید صورت گرفته نه تنها کمتر از ادوار گذشته نبوده، بلکه شاهد رشد چند برابری نیز هستیم . همچنین در توسعه زیرساخت، سینماسازی و تجهیز سالن و موارد دیگر با جهش معنادار و قابل توجهی روبرو هستیم.

وی ادامه داد: با توجه به گزاره‌ها و راهبردهای طراحی شده در سال جدید، به طور قطع، روند رشد و جهش فعلی با مشارکت گسترده‌تر بدنه صنوف وخانواده سینما ادامه خواهد داشت که همین موضوع نشان می‌دهد چشم‌انداز پیش رو روشن است.

اصغر فارسی، حبیب ایل بیگی، قادر آشنا، علیرضا اسماعیلی، یزدان عشیری، محمدرضا سوقندی، مجید زین‌العابدین، محمد حمیدی‌مقدم، هاشم میرزاخانی، مهدی آذرپندار، مجید اسماعیلی، لادن طاهری، سیدصادق موسوی، غلامرضا نجاتی و رمضانعلی حیدری‌خلیلی در این جلسه حضور داشتند.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: احتمال حذف پروانه ساخت برای فیلمسازان مشهور «مست عشق» ، زمانی برای مستی سالن های سینما / روایت مولانا و شمس ، پدیده ای فراتر از اکران صدور پروانه ساخت فیلم برای بهروز افخمی و کارگردان‌های «هناس» و «بی‌صدا حلزون»