مراکز دي.آي.سي شيراز؛ کمک به کاهش يا اشاعه‌دهنده اعتياد
تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۵۶۱۱۸۴
خبرگزاري آريا - اختلاف نظر درباره مراکز دي.آي.سي سبب شده که برخي وجود اين مراکز را مهم بدانند و در مقابل برخي ان را وسيله‌اي براي اشاعه اعتياد اعلام کنند. به گزارش خبرگزاري تسنيم از شيراز، جوان با سر و رويي که مثل زندگي‌اش سياه و زخم خورده بود، در خرابه‌هاي تاريخي شيراز به دنبال ديوار ريخته‌اي بود که از خودش سرپاتر باشد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دي اي سي يا مراکز کاهش آسيب‌هاي اجتماعي پاتوقي براي تجمع معتادان و زنان خياباني است. اين مراکز از سال 1373 در کشورمان راه‌اندازي شد و در يک سال تعداد آن به 19 مرکز در 7 شهر بزرگ رسيد و اکنون در هر منطقه‌اي که بيش از 100 معتاد وجود داشته باشد اين مراکز راه‌اندازي مي‌شود.
اين مراکز چه تاثيري در کاهش خطر مصرف مواد مخدر و کمک به افراد خياباني داشته است؟ سوالي که عبدالطيف باقري، کارشناس کاهش آسيب دانشگاه علوم پزشکي شيراز در پاسخ به آن مي‌گويد: با انقلاب صنعتي در انگلستان تحولي بزرگ در زندگي بشر به وجود آمد که گسترش شهرنشيني يکي از آن پيامد‌ها بود. کار سخت روزانه، زندگي در آپارتمان‌هاي کوچک، تنهايي و دوري بشر از نيازهاي فطري از مهم‌ترين عوامل گرايش انسان‌ها به مصرف مواد مخدر شد.
وي مي‌افزايد: با افزايش بحران فزاينده بيماري ايدز در دهه 80 توجه به کاهش آسيب‌هاي اجتماعي يک نياز جهاني شد و هدف آن کمک به افرادي بود که هنوز قصد ترک مصرف مواد مخدر را ندارند يا هنوز به اين باور نرسيده بودند که مي‌توانند مصرف مواد را کنار بگذارند.
باقري که اعتقاد دارد کاهش آسيب به زبان ساده مجموعه‌اي از استراتژي‌ها و تدابير عملي است که پيامد مصرف مواد را کاهش مي‌دهد، اضافه مي‌کند: ضروري است خطرات بيش مصرفي، ابتلا به عفونت‌هاي منتقله از راه تماس خوني مانند اچ. آي. وي و هپاتيت سي در شيوه تزريق مشترک کاهش يابد.
وي با اشاره به اينکه مصرف مواد بخشي از واقعيت شهر است ادامه مي‌دهد: انتخاب راهکار براي به حداقل رساندن آثار زيان بار اعتياد نبايد به سادگي ناديده نگرفته شود.
در قانون برنامه چهارم توسعه کشور براساس مواد 86 و 97 دولت به اجراي برنامه‌هاي کاهش آسيب در معتادان و گروه‌هاي آسييب پذير مکلف شده است. همچنين براساس ماده 26 همين قانون دولت براي متقاضيان ارائه خدمات به گروه‌هاي پر خطر مانند معتادان، زنان آسيب‌پذير و کودکان خياباني پروانه فعاليت صادر مي‌کند.
با تشکيل کميته کشوري کاهش آسيب، تيم‌هاي سيار ياري‌رسان، مراکز گذري دي. آي. سي، مراکز مشاوره رفتاري و همچنين تقويت و تجهيز مراکز بهداشتي - درماني شهري و مراکز بهزيستي نزديک به محله‌هاي پر خطر راه‌اندازي شد. اکنون در شيراز اين مراکز در شهرک سعدي، کوزه‌گري، مهدي آباد، دباغي، محله بيات و بازارچه فيل که مخصوص زنان است، فعاليت مي‌کنند.
مسئول مرکز مشاوره بيماري‌هاي رفتاري دانشگاه علوم پزشکي شيراز در اين باره مي‌گويد: با پيدايش و گسترش بيماري اچ. آي. وي به ويژه در محيط‌هاي سربسته مانند زندان‌ها، مسئولان کشور به فکر راه‌هاي پيشگيري و کاهش آسيب‌هاي مصرف مواد مخدر بودند.
عليرضا حسن آبادي اضافه مي‌کند: بر اساس خوشبينانه‌‌ترين آمارها تنها 10 تا 15 درصد افراد معتاد موفق به ترک مي‌شوند پس در مرحله اول گروه‌هاي منتشرکننده بيماري شناسايي و در مرحله بعد راه‌هاي کمک‌رساني به اين افراد مشخص شدند.
اين پزشک معتادان و افراد خياباني را عاملان اصلي گسترش بيماري ايدز مي‌داند و مي‌گويد: افزايش آسيب‌هاي اجتماعي مشکلات اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي را در پي دارد و موجب فرو پاشي کانون خانواده مي‌شود.
حسن آبادي با اعلام اينکه هر بيمار مبتلا به اچ. آي. وي سالانه 500 ميليون ريال يا 16 هزار دلار براي دولت هزينه دارد مي‌افزايد: در ايران 30 هزار نفر به اين بيماري مبتلا هستند که 5 هزار نفر از آنها در فارس سکونت دارند اما از اين تعداد تنها 2600 بيمار در اين مراکز تشکيل پرونده داده‌اند.
وي ادامه مي‌دهد: هدف ما در مراکز دي. آي. سي جذب افراد پر خطر براي آموزش و کاهش خطر مصرف مواد مخدر است که اميد داريم اين آموزش‌ها به تغيير رفتار در شيوه مصرف مواد و در نهايت تغيير در رويه زندگي منجر شود.
مسئول مرکز مشاوره بيماري‌هاي رفتاري دانشگاه علوم پزشکي شيراز در پاسخ به پافشاري برخي مسئولان دولتي براي تعطيلي اين مراکز مي‌گويد: با تعطيل شدن اين مراکز معتادان پر خطر در شهر پراکنده مي‌شوند و با افزايش شديد آمار بيماران اچ. آي. وي مواجه خواهيم شد.
مدير داخلي مجموعه دي. آي. سي محله بيات نيز درباره فعاليت اين مرکز مي‌گويد: يک معتاد جديد پس از ورود ابتدا نام نويسي مي‌شود و پس از استراحتي کوتاه و مصرف مواد در حياط به حمام مي‌رود و لباس او را مي‌شوييم. سپس خدمات مشاوره آغاز و در صورتي که معتاد در خواست کمک براي ترک داشته باشد به مراکز ديگر معرفي مي‌شود.
حسن شجاعي‌فرد مي‌افزايد: تست‌هاي سريع اچ. آي. وي، سل، هپاتيت سي و بيماري‌هاي مقاربتي از اين افراد گرفته مي‌شود تا ميزان آلودگي آنها مشخص شود. سپس براساس ميزان آلودگي در صورت درخواست براي آنها برنامه‌ريزي مي‌شود.
وي اضافه مي‌کند: لباس تميز اهدايي افراد خير، چاي در ساعت 10 و يک وعده ناهار گرم براي معتادان در نظر گرفته شده است. همچنين توزيع سرنگ و تعويض سرنگ مصرف شده، مشاوره فردي و ارتباط با خانواده معتادان از ديگر خدماتي است که به صورت رايگان در اختيار اين افراد قرار داده مي‌شود.
شجاعي‌فرد با تاکيد بر اينکه در اين مراکز تمامي خدمات داوطلبانه بوده و تنها خريد و فروش مواد در اين مراکز ممنوع است مي‌گويد: خريد سرنگ در اين مراکز تبديل به فرهنگ شده است و حتي اين افراد با جمع آوري سرنگ‌هاي آلوده از سطح شهر و تحويل به مراکز، سرنگ نو دريافت مي‌کنند.
فعاليت در مراکز زنان سخت و پيچيده‌تر است. دختران فراري، زنان بد سرپرست، زنان معتاد و خياباني نياز به حمايت‌هاي روحي و رواني خاصي دارند. مسئول مرکز ويژه زنان با اعلام اينکه تاکنون در اين مرکز براي هزار زن پرونده تشکيل شده است، مي‌گويد: براي اينگونه زنان محيطي مناسب در نظر گرفته شده است سپس خدمات مشاوره و آموزشي به آنها داده مي‌شود.
رنجبر مي‌افزايد: تنها تفاوت مراکز زنان و مردان در اين است که ما از کارشناس بيماري‌هاي زنان نيز بهره مي‌گيريم و تيم‌هاي مشاوره‌اي و حمايتي براي آنان در نظر خواهيم داشت.
وي درباره دشواري مراقبت از معتادان مي‌گويد: معتادان با اينکه مي‌دانند به خطا رفته‌اند حاضر به ترک رفتار خود نيستند در نتيجه هيچگونه نصيحتي را نمي‌پذيرند و لجاجت مي‌کنند. رنجبر با بيان اينکه يک تغيير کوچک در مصرف مواد نيازمند 8 ماه کار مداوم است مي‌گويد: معتاد تا خودش نخواهد هيچ تغييري را نمي‌پذيرد. بايد توجه داشت زنان آسيب‌ديده با دنيايي از مشکلات و آسيب‌هاي رواني به اين مراکز مراجعه مي‌کنند.
با توجه به اينکه اين مراکز مخالفاني نيز دارد، کساني که معتقدند بايد براي ترک معتادان سرمايه‌گذاري کرد و افرادي که مواد مخدر مصرف مي‌کنند، لايق اين خدمات نيستند.يکي از کارشناسان آسيب‌هاي اجتماعي که نخواست نامي از او برده شود، مي‌گويد: فلسفه ايجاد مراکز دي. آي. سي حضور 100 معتاد تزريقي در يک محل است که به تصويب کميته کشوري پيشگيري و کنترل ايدز رسيده است.
به گفته وي همانگونه که حضور زنان خياباني و معتادان تزريقي ما را مجبور به راه‌اندازي مرکز زنان آسيب‌ديده کرده است، فعاليت اين مراکز نيز براي جلوگيري از به خطر افتادن سلامت مردم همان منطقه و شهر ضروري است چراکه معتادان در همين محلات زندگي مي‌کنند و حاضر به ترک نيستند.
گزارش از محمد شبيري
انتهاي پيام/
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۶۱۱۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ماجرای گاز «خنده» در قلیان اکسیژن صحت دارد؟/ قلیان اکسیژن اعتیاد آور نیست؟
اخیرا بحث عرضه نوعی خاصی از قلیان با عنوان «قلیان اکسیژن» در برخی کافی شاپ‌ها و قهوه‌خانه‌ها خبرساز شده؛ موضوعی که گویا در راستای اجرای طرح مطالعاتی وزارت بهداشت در ۱۰ استان کشور است؛ چراکه متخصصان و مسئولان سلامت همواره نسبت به شکستن قبح استعمال قلیان در میان خانواده‌ها و استعمال آن به صورت گروهی و سرگرمی و در نهایت هم افزایش چندین برابری مصرف آن در زنان و مردان و بروز عوارض قلبی و تنفسی ناشی از آن در سنین پایین‌تر، هشدار داده‌اند.
غلامرضا حیدری، مجری طرح مطالعاتی بررسی «قلیان اکسیژن» در واکنش به اخبار و فضای ایجاد شده درباره این طرح مطالعاتی، با تاکید بر اینکه «قلیان اکسیژن»، استانداردهای وزارت بهداشت را دارد، اظهار کرد: مقدار گازهای اکسیژن و نیتروژن موجود در «قلیان اکسیژن» تنظیم شده و استاندارد است و حدود ۱۰ سال از زمان ثبت اختراع رسمی این دستگاه در کشور می‌گذرد.
ماجرای گاز «خنده» در قلیان اکسیژن
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اخبار منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی درباره قلیان اکسیژن خاطرنشان کرد: ادعای استفاده از «گاز خنده» در قلیان اکسیژن در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در پاسخ به ادعاهای مطرح شده باید گفت، استفاده از گاز خنده در قلیان اکسیژن صحت ندارد.
وی درباره ترکیب گازهای قلیان اکسیژن گفت: سهم اکسیژن از ترکیب گازهای به کار گرفته شده قلیان اکسیژن حدود ۸۰ درصد است و نیتروژن می‌تواند به میزان ۵ درصد به ترکیب گازها اضافه شود.
مجری طرح مطالعاتی بررسی دستگاه پاکدم ادامه داد: «اکسید نیتروژن» که با «گاز خنده» شناخته می‌شود در قلیان اکسیژن وجود ندارد. «انتونوکس» که یک گاز بی‌ضرر به حساب می‌آید که در قلیان اکسیژن استفاده می‌شود. پژوهش‌های متعددی درباره «انتونوکس» در سطح جهان انجام شده، یافته‌های این مطالعات از بی‌ضرر بودن این گاز حکایت می‌کند.
حیدری درباره اعتیادآور بودن انتونوکس اظهار کرد: انتونوکس از مسائلی مانند «ایجاد وابستگی»، «اعتیادآوری» و «گازهای خنده‌آور» تهی است. با توجه به ویژگی‌های انتونوکس باید گفت ادعاهایی که در ارتباط با قلیان اکسیژن مطرح شده یک بازی رسانه‌ای است.
وی درباره طرح مطالعاتی بررسی دستگاه پاکدم اظهار کرد: بررسی دستگاه پاکدم که توسط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام می‌شود یک طرح مطالعاتی به حساب می‌آید. این طرح مطالعاتی مورد تایید وزارت بهداشت واقع شده و «کد اخلاق» دارد.
نتایج تحقیقات؛ ملاک تصمیم‌گیری درباره قلیان اکسیژن
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه در این طرح مطالعاتی افرادی که از قلیان اکسیژن استفاده می‌کنند مورد نظرسنجی قرار می‌گیرند، افزود: هدف از اجرای نظرسنجی این است که مصرف‌کنندگان قلیان اکسیژن را ارزیابی کنیم. این ارزیابی‌ها به منظور بررسی مشکلات و عوارض احتمالی ناشی از مصرف قلیان اکسیژن است. با توجه به مشکلات و عوارض احتمالی ناشی از استعمال قلیان اکسیژن برای آینده این دستگاه تصمیم می‌گیریم.
وی گفت: در حال حاضر، قلیان اکسیژن در برخی استان‌ها مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. پاسخ به پرسش‌های «آیا قلیان اکسیژن عوارض دارد؟» و «آیا قلیان اکسیژن می‌تواند به عنوان یک دستگاه بی‌ضرر معرفی شود؟» به عنوان پرسش‌های این طرح مطالعاتی طرح شده‌اند. پاسخ به این پرسش‌ها به گذر زمان نیاز دارد؛ این پروژه تحقیقاتی باید به مدت یک یا دو سال انجام شود که بتوان به پرسش‌های مطرح شده پاسخ داد.
حیدری افزود: طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن در شهر تهران انجام شده و مصرف‌کنندگان این دستگاه با «تست تنفسی» مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. نتایج تست تنفسی مصرف‌کنندگان قلیان اکسیژن نشان می‌دهد وضعیت تنفسی آن ها نسبت به افراد عادی، کاملا بالاتر است. نتایج به دست آمده می‌تواند ما را به مسیری هدایت کند که قلیان اکسیژن، مشکلات سلامتی ندارد. البته تاکید می‌کنم که به طور قطع، اظهارنظر نهایی درباره قلیان اکسیژن به بررسی‌های کامل‌تر نیاز دارد. در نظر داریم افرادی که از قلیان اکسیژن استفاده می‌کنند در ۱۰ استان کشور مورد ارزیابی قرار دهیم. بازهم تاکید می‌کنم اخبار مربوط به عوارض و اعتیادآوری قلیان اکسیژن، یک بازی رسانه‌ای و کذب محض است.
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی درباره جزییات اجرای طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژن اظهار کرد: مراکزی که قلیان‌های دخانی ارائه می‌دهند به صورت داوطلبانه در طرح تحقیقاتی شرکت می‌کنند. بر اساس استانداردهای وزارت بهداشت، درصد گازهای اکسیژن و نیتروژن قلیان اکسیژن تنظیم می‌شود. طرح تحقیقاتی در ۳ استان تهران، البرز و آذربایجان شرقی آغاز شده، همچنین امور مربوط به این طرح تحقیقاتی در استان بوشهر و شهر جیرفت در استان فارس در حال انجام است.
وی ادامه داد: استان‌های مازندران، زنجان، هرمزگان نیز به طرح تحقیقاتی قلیان اکسیژن اضافه می‌شوند.
حیدری درباره جامعه آماری طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن نیز گفت: تعداد مراکز عرضه قلیان‌های دخانی که در طرح مطالعاتی لیان اکسیژن شرکت کرده‌اند باید به «حجم نمونه» که در طرح علمی برآورد شده، برسند. میزان جامعه آماری باید به نحوی باشد که آمار و ارقام خروجی طرح تحقیقاتی از منظر آماری، «معنی‌دار» و «قابل تایید» باشد. این طرح تحقیقاتی به یک یا دو سال زمان نیاز دارد که میزان داده‌های مورد نظر جمع‌آوری شود. پس از جمع‌آوری داده‌ها، آنالیزهای مورد نیاز انجام می‌شود.
چرایی اجرای طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن
وی درباره چرایی اجرای طرح مطالعاتی قلیان اکسیژن گفت: سال‌ها است علیه دخانیات مبارزه می‌کنیم و با اقداماتی در نظر داریم میزان مصرف دخانیات را کنترل و محدود کنیم. برنامه‌هایی با هدف کنترل دخانیات طی سال‌های گذشته مطرح شده اما شکست خورده‌اند. همچنین ممنوعیت‌های استعمال دخانیات اثربخش نبوده‌اند و جرائم مربوط به تخلفات دخانیاتی به خوبی اجرا نشده‌اند.
افزایش مصرف قلیان در جامعه
حیدری با بیان اینکه متاسفانه قلیان در کشور به ویژه در میان جوانان به وفور استعمال می‌شود، افزود: مصرف قلیان در جمعیت نوجوان در حال افزایش است. بررسی‌ها بیانگر این است تفاوتی در ارتباط با میزان مصرف قلیان در میان زنان و مردان وجود ندارد؛ این در حالیست که میزان مصرف سیگار در میان مردان نسبت به زنان ۱۰ برابر بیشتر است. آمار و ارقام بیانگر این است که حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد افراد بالای ۲۵ سال، چه مرد و چه زن قلیان استعمال می‌کنند.
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه قلیان در میان جامعه ایرانی ورود کرده، افزود: قلیان در میان خانواده‌ها، اماکن تفریحی و جمعیت جوان کشور ورود کرده است. میزان دود هر وعده استعمال قلیان معادل استفاده از ۱۰۰ نخ سیگار است.
حیدری درباره تنباکوهای مورد استفاده در قلیان‌ها گفت: تنباکوها غیراستاندارد به حساب می‌آیند و عمدتاً با آلودگی‌های محیطی، میکروبی و قارچی همراه هستند. زغال‌هایی هم که در قلیان استفاده می‌شوند زمینه‌ساز مسمومیت با مونوکسیدکربن هستند.
افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی در پی افزایش مصرف قلیان
رئیس مرکز تحقیقات پیشگیری و کنترل دخانیات دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی افزود: متاسفانه در ارتباط با کنترل مصرف قلیان هیچ برنامه‌ریزی کاملی وجود ندارد. با توجه به افزایش استعمال قلیان در میان جوانان و نوجوانان شاید بتوان گفت باید به انتظار افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی_عروقی در سنین جوانی بنشینیم. در حالی که بیماری‌های تنفسی و قلبی_عروقی معمولا در دهه‌های پنجم یا ششم زندگی بروز می‌کنند. شرایط به واسطه استفاده از قلیان به نحوی است که افراد ۲۰ و ۳۰ ساله دچار برونشیت مزمن و بیماری‌های قلبی هستند.
شاید قلیان اکسیژن جایگزینی برای قلیان‌های دخانی باشد
حیدری با بیان اینکه عوارض مصرف قلیان باید در کانون توجه قرار گیرد، افزود: بهره گرفتن از راهکارها و روش‌های علمی در جهت کنترل مصرف دخانیات باید در کانون توجه قرار گیرد. به نظر می‌رسد قلیان اکسیژن شاید بتواند جایگزین قلیان‌های دخانی شود.
وی تاکید کرد: در حال حاضر، دستگاه قلیان اکسیژن «تایید نهایی» را نگرفته است. اگر نتایج تحقیقات و شرایط طوری باشد که این دستگاه جایگزین قلیان‌های دخانی شود، یک گام موثر در راستای حفظ سلامتی جامعه به حساب خواهد آمد. اما در مجموع اظهارنظر درباره قلیان اکسیژن منوط به بررسی‌های کامل‌تر بوده و نتایج تحقیقات؛ ملاک تصمیم‌گیری در این باره خواهد شد.
منبع: خبرگزاری ایسنا
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»