به نقل از «پول نیوز»

سرنوشت اقتصاد ایران تا پایان 1400

تاریخ انتشار: ۲۳ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۶۰۸۵۱۴

پول‌نیوز - وضعیت حال و چشم‌انداز اقتصاد ایران تا سال ۱۴۰۰، محور نشست روز گذشته پارلمان بخش خصوصی بود. فعالان اقتصادی معتقدند شرایط فعلی اقتصاد ایران را می‌توان به غریقی تشبیه کرد که در تلاش است خود را روی آب نگه دارد.

 ارزیابی‌ها حاکی است توسعه‌نیافتگی کشور حاصل عدم به‌کارگیری صحیح در تخصیص منابع و ایجاد فضای سالم به دور از فساد است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این نشست سیدمهدی برکچیان، اقتصاددان نیز پیش‌بینی کرد با تداوم روند موجود، متوسط رشد اقتصادی در سال‌های آینده، یک رشد ضعیف - کمتر از ۳ درصد - خواهد بود.

برکچیان، استاد دانشگاه صنعتی شریف، در این نشست، گزارشی را با تمرکز بر پیش‌بینی رشد اقتصاد کشور تا سال ۱۴۰۰ ارائه کرد. براساس این گزارش، رشد اقتصادی در سال‌های آینده به شدت از روند رشد سرمایه‌گذاری متاثر خواهد شد. تمرکز بر موضوع رشد اقتصادی از این جهت است که این امر تقاضا را برای کارهای مختلف ایجاد می‌کند.

نمودار رشد اقتصادی در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که به جز ۲ تا ۳ سال بعد از جنگ که شرایط ویژه‌ای حاکم بود، دوره طولانی دهه هفتاد رشد GDP معادل ۴/ ۲ درصد بود. اوج رشد اقتصادی کشور، نیمه اول دهه هشتاد بود؛ ولی بعد از آن رشد اقتصادی پله به پله کاهش یافته است.

رشد اقتصادی ۵/ ۱۲ درصدی که پارسال رقم خورد نیز ناشی از نفت بود. او با طرح این پرسش که از این به بعد چه اتفاقی می‌افتد؟ گفت: در پاسخ باید بگویم که به‌طور متوسط انتظار داریم همین افتی که در رشد اقتصادی کنونی وجود دارد، تداوم داشته باشد و احتمالا نیمه انتهایی دهه ۹۰ را با رشد پایینی به پایان می‌رسانیم. به عبارتی پایان دهه ۹۰ به‌عنوان پایان یک دوره رشد کم خواهد بود.

برکچیان در ادامه به رابطه تولید در اقتصاد اشاره کرد و گفت: تابعی از تکنولوژی، بهره‌وری سرمایه و نیروی کار است که رابطه تولید را در اقتصاد ایجاد می‌کند. اما بهره‌وری در اقتصاد ما سهمی از رشد نداشته است.

در فاصله سال‌های ۷۰ تا ۹۰ اقتصاد ایران در معرض کمترین شوک خارجی بوده؛ اما رشد بهره‌وری در این دوره نزدیک به ۹/ ۰درصد یعنی نزدیک به صفر بوده است. این درحالی است که از اول انقلاب تاکنون منفی بوده است. ساختارهای اقتصاد ما اجازه نمی‌دهد که بهره‌وری سهم قابل‌توجهی در رشد اقتصادی داشته باشد. به‌دلیل اینکه چشم‌انداز موردنظر ما میان مدت است، به‌نظر نمی‌رسد که این ساختارها بهبود قابل ملاحظه‌ای داشته باشد و شاهد اتفاق خاصی در این زمینه باشیم. بنابراین می‌توانیم فرض کنیم که همین شرایط ادامه یابد. بهره‌وری به نظر من سهم چندانی در رشد نخواهد داشت. او ادامه داد: در شرایط موجود و گذشته، نیروی کار هم گلوگاه رشد اقتصادی ما نبوده و نیست.

این درحالی است که اگر همین امروز اقتصاد جهان را بررسی کنید، می‌فهمید که نگران‌کننده‌ترین عامل برای رشد آینده بسیاری از کشورها، همین نیروی کار است و این عامل گلوگاه رشد آنها در سال‌های آینده محسوب می‌شود. به همین دلیل می‌بینید که کشوری مانند هند، چشم‌انداز رشد قابل‌توجهی دارد. برکچیان از سرمایه به‌عنوان گلوگاه رشد در ایران یاد کرد و گفت: دو تعبیر در اینجا وجود دارد. یکی تعبیر سرمایه‌گذاری است؛ به معنی مقدار سرمایه‌ای که در طول یک‌سال به اقتصاد ما اضافه می‌شود. تعبیر دیگر موجودی سرمایه است که به معنی همه سرمایه‌ای است که در سال‌های مختلف به اقتصاد اضافه شده است. سال‌های ۷۰ تا ۹۰ رشد تولید حول و حوش موجودی سرمایه است. آمارها نشان می‌دهد که این حجم سرمایه است که رشد اقتصادی را نشان می‌دهد و این شرایط دهه هاست که در ایران وجود دارد.

او با بیان اینکه، بعید و غیرمحتمل است که فکر کنیم در چهار سال آینده ساختار اقتصادمان تغییر کند، عنوان کرد: بنابراین همچنان تا این ساختارها وجود دارد در بهره‌وری اتفاق خاصی رخ نخواهد داد. فعلا هم نیروی کار گلوگاه ما نیست و این موجودی سرمایه است که رشد اقتصادی را نشان می‌دهد. حقیقت تلخ این است که از سال ۹۰ به شدت، رشد موجودی سرمایه با کاهش زیاد مواجه شده است و مرتب درحال پایین آمدن و نزدیک به صفر است. در این شرایط رشد تولید پایین می‌آید، مازاد سرمایه‌گذاری کم می‌شود و موجودی سرمایه نیز به تبع آن کاهش می‌آید. از این رو این نگرانی وجود دارد که در یک دوره‌ای از رشد پایین گرفتار شویم.

این اقتصاددان گفت: هنگامی که در مورد رشد سرمایه‌گذاری صحبت می‌کنیم، با بررسی‌ها درمی‌یابیم در بهترین شرایط اقتصادی، رشد سرمایه‌گذاری ۱۰درصد بوده است. فرض کنید بهترین عملکرد اقتصاد را تکرار کنیم و سالانه ۱۰ درصد رشد داشته باشیم. در این شرایط موجودی سرمایه ما تنها سالی ۲/ ۳ درصد رشد می‌کند. یعنی رشد اقتصادی سالانه ما نیز همین حول و حوش است. پیش‌بینی می‌شود که بین ۹۶ تا ۱۴۰۰ رشد اقتصادی ما کمتر از ۳ درصد باشد.

او در ادامه به دو نکته جانبی نیز اشاره کرد. نخست اینکه رشد درآمد یا رشد تقاضا متوسط سالانه ۳ درصد است که بسیار کند است. او گفت: ما با پدیده‌ای در اقتصادمان مواجه هستیم. در برخی از بازارها تقاضا اشباع شده و برخی از صنایع همین الان هم در بازار برای فروش محصولات مشکل دارند. از انتهای ۹۴ و ابتدای ۹۵ برخی از محدودیت‌ها را برداشتیم. با توجه به این موضوع تحرکاتی در اقتصاد ما اتفاق افتاد و فروش بنگاه‌ها رشد داشت؛ اما پس از آن شاهد کاهش بودیم که با توجه به شرایط کنونی انتظار می‌رود که روند کاهشی ادامه داشته باشد.

بسیاری از صنایع ما دیگر آن رشدی را که در ۹۵ داشتند، در ۹۶ تجربه نمی‌کنند. دسته‌ای از صنایع که محصول متعارف تولید می‌کنند نیز به‌دلیل کندی رشد تقاضا، برای گرفتن سهم از بازار داخلی تلاش می‌کنند. برای صنایع و شرکت‌هایی که محصولات متعارف تولید می‌کنند، دستیابی به بازارهای جدید از طریق تقاضای داخلی، امکانی برای استمرار رشد بالا در سال‌های آینده است. دوم اینکه متقاضی یکسری از صنایع دولت است؛ اما اخیرا با پدیده نسبتا جدیدی در این خصوص مواجه هستیم. کسری بودجه همواره در ایران وجود داشته؛ اما در سال‌های اخیر این پدیده حاد شده است.

یعنی بودجه ما با افت شدید قیمت نفت، تطبیق پیدا نکرده است. هزینه‌ها با همان روند طی می‌شود؛ اما درآمدها افت کرده است. امروز بدون لحاظ بدهی‌های فرعی هم، بودجه تراز نیست. دولت در تمام سال‌های قبل یاد گرفته که بسیاری از بدهی‌ها را خارج از بودجه ایجاد کند. به علاوه طبق قانون سهم دولت از درآمدهای نفت نیز کاهش می‌یابد. برآوردهایی داشتیم که اگر قیمت نفت در همین سطوح ۵۰ تا ۶۰ دلار باقی بماند، اگر اصلاحات اساسی در بودجه صورت نگیرد، به‌نظر می‌آید دولت مشکلات این دو سه سال اخیر را تا ۱۴۰۰ خواهد داشت. دولت درحال افزودن به بدهی‌های خارج از بودجه‌ای خود در کنار بدهی‌های بودجه‌ای(اوراق) است.

این موضوع شکل بهمن به خود خواهد گرفت. بنابراین در این شرایط با بدهی‌های دولت نیز مواجه خواهیم شد. تبعات آن برای بنگاه‌ها، موضوع اصلی است. آنهایی که با دولت سروکار دارند، باید احتیاط کنند. هنوز دولت، صورتحساب‌های خود را به خوبی نمی‌تواند بپردازد و امکان دارد شرایط مشکل‌تر شود.

او در جمع‌بندی نیز اظهار کرد: از یکسو برجام توانسته بهبود قابل ملاحظه‌ای در شرایط مبادلات خارجی و همین‌طور کاهش ریسک کلان اقتصاد، در مقایسه با سال‌های ۹۴-۹۱ ایجاد کند که این امر موجب ظهور امیدهای جدید و برخی سرمایه‌گذاری‌های خارجی می‌شود. با این وجود، برخی عوامل دیگر بر سرمایه‌گذاری تاثیر منفی دارند. اقتصاد در شرایطی قرار گرفته که مازاد زیادی ایجاد نمی‌کند که به سرمایه‌گذاری تبدیل شود. بنابراین برای ایجاد رشدهای بالا این منابع باید از جای دیگری تامین شود. در دهه‌های گذشته بخش مهمی از سرمایه‌گذاری از مازاد حاصل از مبادلات نفتی انجام می‌شده است.

با توجه به اینکه عمده موسسات بین‌المللی قیمت نفت را برای سال‌های‌‌آینده زیر ۷۰ دلار پیش‌بینی می‌کنند انتظار رشد قابل‌توجهی در صادرات نفت نمی‌رود. نرخ سود حقیقی بالا، تا زمانی که تداوم داشته باشد سرعت رشد سرمایه‌گذاری را کند می‌کند. از سویی نااطمینانی‌های اقتصاد با ظهور ترامپ افزایش یافته است. نااطمینانی نسبت به تداوم برجام، افزایش تحریم‌ها مانند قانون کاتسا و شدت گرفتن تنش‌های منطقه‌ای که به نظر می‌رسد با تحرکات آمریکا مرتبط است از این امر ناشی می‌شود.

او ادامه داد: رشد اقتصادی ضعیف سبب می‌شود تا رشد درآمد و قدرت خرید در کشور، ضعیف باشد و بنابراین تقاضای داخلی رشد محدودی خواهد داشت. به نظر می‌رسد چشم‌انداز بازار داخل، بیشتر برای آن دسته از صنایع، جذاب باشد که محصولات جدید و نوظهور معرفی می‌کنند؛ به‌ویژه (IT، اسنپ و دیجی‌کالا). او در بخش دیگر گفت: البته با توجه به افزایش ریسک خارجی با ظهور ترامپ، لازم است آن دسته از بازارهای خارجی در نظر گرفته شود که کمتر در معرض ریسک مسدود شدن ارتباطات بانکی خارجی و تحولات سیاسی هستند.



منبع:دنیای اقتصاد

منبع: پول نیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۶۰۸۵۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری رویداد بین المللی ارائه فرصت های سرمایه گزاری و جلب مشارکت های عمومی در فرودگاه های ایران

تین نیوز

تیرماه امسال رویداد بین المللی ارائه فرصت های سرمایه گزاری و جلب مشارکت های عمومی در فرودگاه های ایران برگزار می شود.

 

به گزارش تین نیوز به نقل از کن نیوز، معاون برنامه ریزی، نظارت و امور اقتصادی شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران از برگزاری "رویداد بین المللی ارائه فرصت های سرمایه گذاری و جلب مشارکت های عمومی در فرودگاه های ایران" در تیرماه سال جاری خبرداد و گفت: هریک از فرودگاه های کشور دارای ظرفیت های سرمایه گذاری است که در قالب اطلس جامع سرمایه گذاری فرودگاه های کشور گردآوری شده و بناست در چنین رویدادی به سرمایه گذاران و بنگاه های اقتصادی ارائه شود.

علی عبدی اظهار کرد: معاونت برنامه ریزی، نظارت و امور اقتصادی بر حسب وظیفه باید ضمن درنظر گرفتن منافع شرکت، شرایط را به گونه ای فراهم کند تا باتوجه به اوضاع اقتصادی، سیاسی و بین المللی در آینده آسیبی به اقتصاد شرکت فرودگاه ها وارد نشود.

وی با بیان اینکه زیرساخت ها باید به نحوی فراهم شود تا همواره شاهد رشد اقتصادی شرکت فرودگاه ها باشیم، گفت: درحال حاضر عمده تمرکز شرکت بر درآمد ناشی از پروازهای عبوری است اما اعتقاد داریم که این نوع درآمد باعث شده تا از بسیاری فرصت های درآمدی دیگر غافل شویم.

معاون برنامه ریزی، نظارت و امور اقتصادی شرکت فرودگاه ها با بیان اینکه در آینده ممکن است بحث درآمدهای هوانوردی دستخوش تغییر شود، گفت: این نوع درآمد هیچ گاه درآمد پایداری نیست و باید زیرساخت لازم برای ایجاد درآمدهای ثابت و پایدار ایجاد شود تا شرکت با تحولات سیاسی و بین المللی دچار ضرر و زیان نشود. بنابراین می بایست علاوه بر تلاش برای افزایش درآمد پروازهای عبوری، از ظرفیت های بالقوه موجود در فرودگاه های کشور به نحوی استفاده شود که شاهد افزایش درآمدهای پایدار در سایر حوزه های هوانوردی و همچنین درآمدهای غیر هوانوردی باشیم.

عبدی با بیان اینکه بیم آن می رود؛ با ضربه خوردن به درآمد ناشی از پروازهای عبوری، شرکت فرودگاه ها دچار مشکلات اساسی در پیشبرد طرح های توسعه فرودگاه ها و حتی انجام امورات جاری شرکت همچون پرداخت حقوق و دستمزد شود، گفت: کاپیتان نخجوانی بر مبنای نظر مقام عالی وزارت راه و شهرسازی به معاونت برنامه ریزی، نظارت و امور اقتصادی شرکت ماموریت داده اند که سرمایه گذاری در فرودگاه های سراسر کشور به عنوان یک راهکار اساسی برای ایجاد درآمد ثابت و پایدار در دستورکار قرار گیرد.

وی ضمن اشاره به شعار امسال که مقام معظم رهبری بر جهش تولید با مشارکت مردم تاکید داشته اند، گفت: بدون شک با مشارکت مردم و سرمایه گزاران بخش خصوصی می توان تمامی فرصت های درآمدی را احصا کرد و جلوه ای تازه از فرودگاه های ایران در جهان به نمایش گذاشت.

معاون برنامه ریزی، نظارت و امور اقتصادی گفت: در تیر ماه امسال، "رویداد بین المللی ارائه فرصت های سرمایه گذاری و جلب مشارکت های عمومی در فرودگاه های ایران" در سالن اجلاس سران باحضور وزیر راه و شهرسازی، کاپیتان نخجوانی معاون وزیر و مدیرعامل شرکت فرودگاه ها، مسئولان مربوطه، سفیران کشورهای هدف در ایران و سفیران ایران در سایر کشورها، اتاق های بازرگانی، اتاق های صنعت و معدن، فعالین تجاری و اقتصادی و صاحبان بنگاه های اقتصادی برگزار خواهد شد.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید