به نقل از «دانا»

شکل یافتن هنر شبیه خوانی باعث حفظ موسیقی آوازی شد

تاریخ انتشار: ۲۴ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۶۳۷۵۸۴

پژوهشگر موسیقی و اقوام نواحی ایران گفت: با شکل یافتن هنر شبیه خوانی در دوره زندیه بخش عظیمی از موسیقی آوازی ما حفظ شد و آنچه امروز در موسیقی ایرانی دستگاه نامیده می شود از همین شبیه خوانی گرفته شده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از نسل شاهوار نخستین همایش آواها و نواهای مذهبی استان، با گردهمایی 50 تن از پیرغلامان و مداحان اهل بیت( ع) در تکیه تاریخی بازار شاهرود آغاز شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هوشنگ جاویدپژوهشگر موسیقی و اقوام نواحی ایران در این همایش با اشاره به قدمت آیین های مذهبی استان گفت: با بازخوانی آیین های این دیار به تاریخ عجیب و غریبی می رسیم که نشانگر ارادت پیشینیان این دیار به پیشگاه اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام است.

وی چلک زنی را یکی از آیین های قدیمی، کهن و منسوخ شده مردم شاهرود عنوان و اظهار کرد: در زمان رضا شاه که سوگواری و آیین های عزاداری ممنوع شده بود مردم شاهرود به دو سر قوطی های نفت روسی که به آن چلک می گفتند دو طناب بسته با دو چوب روی آن می زدند و از آن به عنوان طبل در مراسمات عزاداری محرم، صفر و آیین های ویژه ماه مبارک رمضان استفاده می کردند که خود نوعی هنر مقاومت در برابر استبداد آن زمان بود.   

پژوهشگر موسیقی و اقوام نواحی ایران منبر خانه ها را دیگر هنر مقاومت مردم این منطقه از نظر آیینی عنوان کرد و افزود: در همان زمان رضاشاه که برپایی روضه خوانی و مراسم سوگواری ممنوع بود مردم در خانه های دورتر، بزرگ تر و حیاط دار که اکثرا دو درب داشت منبری درست می کردند و در آنجا عزاداری می کردند.

جاوید با اشاره به نقش تاثیرگذار منبرخانه بر فرهنگ جامعه در زمان رضاشاه تصریح کرد: در آن زمان منبرخانه ها پایگاه آموزش دینی و سیاسی بود تمام خبرهای دینی و سیاسی آن زمان در همین منبرخانه ها مخابره می شد مردم در مجالس سوگواری متوجه می شدند در کشور چه خبر است.

وی با بیان اینکه هنرهای آیینی ما بین سال های 1300 تا 1320 صدمات شدیدی دید که نسل های بعد وارث آن صدمات و آسیب ها شدند یادآور شد: برای نمونه با مرور سفرنامه ها تحول تعزیه را از صفویه تا دوران قاجاریه به وضوح می بینیم که شبیه خوانی های اولیه به صورت سیار بود، کاروان کربلا را در خیابان ها به راه می انداختند، بعد علم ها پشت سر کاروان عزاداری بود و مردم نیز پشت این گروه عزاداری می کردند و گاهی نیز رویارویی شمر و امام حسین علیه السلام سوار بر اسب به صورت نمایشی و همراه با قرائت دکلمه های منظوم از اشعار قطب الدین شیرازی و روشن شیرازی در جلو دسته عزاداری انجام می شد که هنوز هم در آران و بیدگل اصفهان، بیجار کردستان و خراسان و بسیاری از نقاط ایران این نوع شبیه خوانی انجام می شود.

پژوهشگر موسیقی و اقوام نواحی ایران با بیان اینکه در دوره زندیه شبیه خوانی دارای متن می شود و بسیار زیباست که می نشستند و برای شبیه خوانی متن می نوشتند بیان کرد: با شکل یافتن هنر شبیه خوانی بخش عظیمی از موسیقی آوازی ما حفظ می شود و آنچه امروز در موسیقی ایرانی دستگاه نامیده می شود از همین شبیه خوانی گرفته شده است.

جاوید با بیان اینکه در شبیه خوانی موسیقی به دو شکل جاری است گفت: شکل اول آنچه نقش آفرینان بیان می کنند و آوازی می خوانند و شکل دوم استفاده از ادوات کوبه ای، کرنا، سرنا و نی در کنار شبیه خوانی بود تا به نزدیکتر شدن ذهن و دل به سمت صحنه حادثه نزدیکتر شود و قرار نبود موسیقی آنچنانی از روی ناآگاهی ساخته شود.

وی با بیان اینکه اتفاقاتی که برای هنر آیینی شبیه خوانی ما در دوران احمد شاه قاجار افتاد خوب نبود یادآور شد: لومر فرانسوی که بعد از ناصرالدین شاه برای آموزش موسیقی به نظامی های ایران وارد کشور شده بود آهنگ هایی را وارد موسیقی نظامی ایران کرد که برخی از آن آهنگ ها هنگام عزاداری در تکیه دولت نواخته می شد که آهنگ آتشنشان های شهر نات بود مردم با این آهنگ می گریستند و آسیب ها از همین جا شروع شد.

پژوهشگر موسیقی و اقوام نواحی ایران با بیان اینکه در اواخر دوره قاجاریه برخی از افراد در کنار شبیه خوانی ها موسیقی نواختند و نوحه ها را نیز به فنا بردند افزود: آهنگ سازهای آن دوره شروع به ساختن آهنگ از روی نوحه کردند و شبیه خوانان ما دیگر نمی توانستند آن آهنگ ها را در تعزیه استفاده کنند زیرا مردمی را به یاد آهنگ هایی که از تلویزیون شنیده و با این نغمه ها آشنا شده بودند می انداخت.

جاوید تیتراژ اول برنامه پنجره ها در قبل از انقلاب و ریتم آهنگ مرغ سحر را دو نمونه از آهنگ هایی عنوان کرد که آهنگ سازان آن زمان آهنگ آن را از روی نوحه و نغمه های مذهبی اصیل ایرانی ساختند.

 وی در ادامه صحبت های خود با اشاره به تحول و تغییراتی که در طول این سالها در نوحه گری ها انجام پذیرفت گفت: شکل اصیل نوحه مرثیه است اما در دوران قاجار مرثیه که ادبیاتی فاخر داشت را سبک و به زبان عامیانه نزدیک کردند تبدیل به نوحه شد و دوره به دوره نوحه ها تغییر کرد تا به شکل امروزی در آمد که برخی از آنها به آهنگ ترانه ها نزدیک تر است تا نوحه گری.

پژوهشگر موسیقی و اقوام نواحی ایران با بیان اینکه نوحه گرها در زمان قدیم آیین خاصی داشتند بیان کرد: یک ماه قبل از فرا رسیدن ماه محرم، صفر و ماه رمضان پیشکسوتان نوحه گری که به آنها نقیب النقبا می گفتند به همراه نقیب ها که ناظر نوحه گرها بودند دور هم جمع می شدند نوحه گرها متن هایی را که انتخاب کرده بودند به آواز می خواندند و نقیب ها آنها را نظارت و راهنمایی کرده و در نحوه ادا کردن و ترکیب واژه ها نظارت می کردند و حتی بسته به مقتضیات زمان مشخص می کردند افراد نوحه خوان در کجا و کدام نوحه را بخوانند.

انتهای پیام/

منبع: دانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۶۳۷۵۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مغز انسان به شکلی بی‌نظیر شبیه‌سازی شد

دانشمندان هلند و کره جنوبی به تازگی دستگاهی به نام «ممریستور یونترونیک(مقاومت حافظه)» یا به عبارت دیگر سیناپس مصنوعی ساخته‌اند. این دستگاه که کمی قطورتر از موی انسان است، بخشی از مغز را شبیه‌سازی می‌کند که به ما در فکر کردن و یادگیری کمک می‌کند. این اولین باری نیست که دانشمندان تلاش می‌کنند دستگاهی ایجاد کنند که می‌تواند شبیه مغز انسان فکر کند، اما این دستگاه خاص است، زیرا مانند دیگر دستگاه‌ها ساخته نشده بلکه مانند مغز ما ساخته شده است.

به گزارش ایسنا، این دستگاه مغز مانند چیست و چرا تا این اندازه خاص است؟ ممریستور یونترونیک دارای یک کانال میکروسیال مخروطی است که داخل آن محلولی از نمک(کلرید پتاسیم) محلول در آب قرار دارد.

به نقل از دیجیتال‌ترندز، هنگامی که دستگاه سیگنال الکتریکی دریافت می‌کند، یون‌های موجود در محلول آب از کانال به سمت بالا حرکت می‌کنند و موقعیت خود را تغییر می‌دهند و این حرکت بر چگالی و هدایت یون تأثیر می‌گذارد. این اساسا میزانی که ممریستور می‌تواند الکتریسیته را هدایت کند، تغییر می‌دهد که به نوعی شبیه به نحوه اتصال سلول‌های مغزی قوی‌تر یا ضعیف‌تر بر اساس تجربیات ما است.

این ممکن است نزدیک‌ترین مدل به نحوه عملکرد مغز ما در یک محیط مصنوعی باشد و با تلاش‌های قبلی متفاوت است، زیرا کاملا از آب و نمک ساخته شده و برخلاف مدل‌های قبلی سیلیکون و فلزات ندارد.

اگرچه ممریستورها در پلتفرم‌های متداول مختلفی استفاده شده‌اند، اما با مغز انسان متفاوت هستند زیرا تنها به یک منبع اطلاعاتی مانند الکترون‌ها متکی هستند و فقط به ورودی‌های الکتریکی پاسخ می‌دهند. این با نحوه عملکرد سیناپس‌ها در مغز ما متفاوت است، زیرا سیناپس‌ها می‌توانند برای انجام کار به سیگنال‌های الکتریکی و شیمیایی تکیه کنند.

کاربردهای فعلی هوش مصنوعی، حتی پیشرفته‌ترین آنها، توانایی تفکر مستقل مانند مغز انسان را ندارند. در همین حال، مدل‌های زبانی بزرگ(LLM)، در حالی که ممکن است شبیه به مغز ما به نظر برسند، فقط مجموعه‌ای از کلماتی هستند که افراد دیگر و ماشین‌ها بیان کرده‌اند. توانایی آنها در خلقت ناشی از یادگیری از انسان است و نه از توانایی آنها در تفکر مستقل.

این تحقیق که توسط محقق دکتری تیم کامسما(Tim Kamsma) رهبری می‌شود، نتیجه مشترک کار انجام شده توسط دانشگاه اوترخت در هلند و دانشگاه سوگانگ در کره جنوبی است. این اولین بار در نوع خود است که از کانال‌های یونی سیال برای شبیه سازی مکانیسم‌های پیچیده مایع در مغز استفاده می‌شود. با این حال، به رغم این جهش، دستگاه‌های ممریستورهای یونترونیک هنوز در مراحل ابتدایی خود هستند و استفاده از آنها برای ساخت رایانه‌های نورومورفیک(neuromorphic) هنوز نیاز به پیشرفت دارد.

ساخت چنین دستگاه‌هایی پله‌ای برای عصر بعدی هوش مصنوعی است.

انتهای پیام