داعش، یکی از نحله های جریان سلفی بود. سلفی گری را می توان به شیوه های مختلف تحلیل کرد که یکی از آنها، تقسیم بندی تاریخی این جریان است.
سلفی گری، یک گستره زمانی طولانی را در برمی گیرد. ریشه های این موج به امام احمد حنبل و اهل حدیث باز می گردد که یک جریان درون دینی و صرفا اندیشه ای و غیرخشونت آمیز بود که این موج با ظهور ابن تیمیه متحول شد و با محمدابن عبدالوهاب به عنوان نظریه پردازان اصلی آن به یک مکتب تبدیل شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما در عین حال جنبش بیداری اسلامی، ژئوپلیتیک قدرت را در منطقه خاورمیانه به عنوان هسته اصلی ژئوپلیتیک جهان اسلام تغییر داد. این جنبش عظیم، عمق استراتژیک انقلاب اسلامی که حامی اصلی فلسطین است، محسوب میشود. یکی از اهداف فراملی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران به ایجاد تغییرات در محیط بین المللی معطوف است.
بیداری اسلامی، تغییر مثبتی بود که در محیط پیرامونی جمهوری اسلامی و به تبع از انقلاب اسلامی ایران ایجاد شده است. اما در چنین وضعیتی، گروه تکفیری داعش با تصرف بخشهایی از خاک عراق و سوریه، خلافت خودخوانده اسلامی را اعلام کرد. پیدایش داعش، برآیند و تلاقی اهداف بازیگران خارجی از جمله عربستان، آمریکا و رژیم اسرائیل با بسترهای مساعد داخلی در عراق بود.
در حالیکه جنبش بیدرای اسلامی این ظرفیت را داشت که محیط اسلامی پیرامون فلسطین را متحد کند اما بار دیگر مانند دهه های گذشته، انشقاقی در درون جهان اسلام ایجاد شد و این بار، گروه تکفیری داعش با تفسیری خشن از اسلام، بخش عمدهای از مسلمانان بهویژه شیعیان را که حامیان اصلی فلسطین به شمار میروند و بخش عمده و کانون محور مقاومت را تشکیل میدهند، نسبت به رژیم اسرائیل در اولویت مبارزه قرار داد و برای رژیم اشغالگر فلسطین در ذیل مفهوم دشمن دور، مصونیت ایجاد شد و به این صورت انرژی رهاشده از جنبش بیداری اسلامی به جای آنکه معطوف به آزادسازی فلسطین شود، به سوخت نبردهای داخلی و فرقهای در خاورمیانه مبدل شده است.
در حالیکه جنبش بیداری اسلامی میبایست رژیم اسرائیل را به عنوان عامل هراس و تهدید واقعی در خاورمیانه معرفی میکرد، اینک تلاش میشود کانون تهدیدها تغییر کند و به جمهوری اسلامی معطوف شود.
تحولات سالهای اخیر خاورمیانه نشان میدهد که موازنه سنتی قدرت در این منطقه برهم خورده و قدرت سخت افزاری و نرم افزاری آمریکا و نیز قدرت سختافزاری رژیم اسرائیل در جنگهای 33، 22، 8 و 51 روزه با ناکامی مواجه شدهاند.
از اینرو، نوعی موازنه جدید در منطقه شکل گرفت که این نظم جدید از معبر نبردهایی که گروههای تکفیری یکی از گذرگاههای آن است، شکل گرفت.
اما نسل کشی داعش استکبار جهانی و این ائتلاف نامیمون دامن آمریکا را در بسیاری از زمان ها گرفت و در آگوست سال 2017 وقتی آمریکا و متحدانش با هدف حمله به داعش در مناطق شرقی دیرالزور مستقر شدند، میدان جنگ سوریه با امروز تفاوت عمدهای داشت.
آن زمان باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، شورشیان را برای سرنگونی بشار اسد مسلح کرد، اما به تدریج دوستان و دشمنان آمریکا در این جنگ تغییر کردند و در نهایت روسیه، رقیب آمریکا در سوریه، پیروزی های بزرگی به دست آورد.
در عین حال شکست کامل داعش در سوریه بعد از یک جنگ شش ساله، هرچند بهترین خبر ممکن برای مردم این کشور است، اما بدون تردید به معنای پایان بحران نیست. عناصر داعش شاید به صورت یکپارچه و متمرکز در سوریه فعالیت نداشته باشند، اما هنوز می توانند تهدیدی جدی برای مردم این کشور محسوب شوند.
از دیگرسو، پایان کار داعش به معنای آغاز تلاش ها برای تعیین تکلیف وضعیت سیاسی کشور است. گروه های اپوزیسیون دولت بشار اسد که با ظهور داعش به حاشیه رفتند، بدون تردید در خلأ به وجود آمده از نبود داعش و با حمایت ایالات متحده دوباره به عرصه بازخواهند گشت. تجربه عراق بعد از داعش نیز بر این مسئله مهر تأیید می زند.
عرصه سیاسی در عراق بعد از به حاشیه رانده شدن داعش به شدت دست خوش تغییروتحول شد که برگزاری همه پرسی اقلیم کردستان بدون تردید مهم ترین پیامد آن بوده است.
سوریه نیز تقریبا وضعیت مشابهی را تجربه می کند. از زمان ظهور داعش در سوریه و در نتیجه ضعف دولت مرکزی، کنترل مناطق کردنشین به دست خود کردها افتاد که خود را در قالب یگان های مدافع خلق ساماندهی کردند.
از دیگرسو، پالس های مثبتی در هفته های اخیر از سوی دولت برای تشکیل منطقه خودمختار کردی در این کشور مخابره شده است؛ امری که مخالفت شدید ترکیه را به دنبال داشت.
با این اوصاف و با توجه به چندپارگی سوریه در نتیجه وجود گروه های سیاسی و مسلح چندگانه که از حمایت کشورهای غربی نیز برخوردارند، سوریه در فردای بدون داعش، آبستن حوادث بسیاری خواهد بود.
بحران داعش بسیار پیچیده است، چون همزمان منازعات ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک را در منطقه به هم وصل می کند. این گروه تروریستی فراکشوری که خواهان ایجاد یک 'خلیفه اسلامی' بود، ضد ملی، ضد دولت و علیه هر گونه مرزهای شناخته شده سیاسی بوده که احتمالا تا سالهای آینده اثراتش رابا عملیات های انتحاری باقی بماند.
این گروه بر تنش های درون کشوری در عراق و سوریه بین شیعیان، سنی ها و کردها از یک طرف و تنش های بین کشوری میان ایران، ترکیه و عربستان سعودی از طرف دیگر تأکید می کرد. و همین استراتژی به داعش اجازه می داد تا بقای خود را حفظ کند. ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا هم بر تضادهای فوق خصوصاً بین ایران و عربستان سعودی، یعنی دو بازیگر اصلی در منطقه، اضافه کرد.
البته باید پذیرفت که ائتلاف علیه داعش توانسته این گروه تروریستی را تضعیف کند اما همزمان با تغییر جهت تمرکز ائتلاف بین المللی از تاکتیک های نظامی به راه حل سیاسی، نقش آمریکا در رهبری این حرکت خود مانع پیشرفت در نابودی داعش شد.
سرانجام در حالی که ایالات متحده آمریکا و همپیمانان منطقهیی آن با اتخاذ راهکنشهای متعدد ازجمله بمباران مواضع ارتش سوریه و عراق، سرنگونی و ایجاد اختلال در سیستم جنگندههای ارتش سوریه و جابهجایی تروریستهای داعش در مناطق تحت محاصره ارتش سوریه و نیروهای مقاومت سعی داشتند در روند شکست داعش سنگاندازی و ممانعت کنند، جمهوری اسلامی ایران بهعنوان سردمدار مبارزه با تروریسم نقش عمده و تاثیرگذاری در شکست گروه تروریستی داعش ایفا کرده است.
با وجود آنکه ایران نقش مهمی در ایجاد ثبات و امنیت و دفع تروریسم در منطقه ایفا میکند، عربستانسعودی -همزمان با اعلام پایان حیات داعش در عراق و سوریه- با تشکیل نشست اضطراری وزرای خارجه کشورهای عضو اتحادیه عرب در 19 نوامبر 2017 از جمهوری اسلامی ایران بهعنوان کشور بیثباتکننده در منطقه یاد کرد.
البته سعودیها میدانند که ایران عامل اصلی شکست داعش در منطقه است اما از آنجا که شکست داعش دستاوردی بزرگ برای محور مقاومت بهشمار میرود و به افزایش قدرت این محور نیز منجر میشود از این وضعیت استقبال نمیکنند.
**گروه ایرنا مقاله
از: محمد رضا یوسف نژاد
انتشار دهنده : جانعلی فتحی
منبع: ایرنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۷۹۱۷۷۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اشغالگران از سیاست مداخله در افغانستان و منطقه دست برنمیدارند
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان گفت: اشغالگران دیروز که همچنان از مداخلهگری، بیثبات سازی افغانستان و ایجاد مزاحمت از خاک این کشور حمایت کرده و دنبال میکنند، از سیاست خود دست بر نمیدارند.
به گزارش ایسنا، حسن کاظمی قمی نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان در گفتوگویی در مورد مساله داعش گفت: داعش خاکی را در افغانستان در اختیار ندارند، اما هستههای هراس افکنی در این کشور هستند. حکومت سرپرست افغانستان نیز اعلام کرده که در سرکوب داعش جدی هستند، ما این را قبول داریم و برای بهبود شرایط امنیتی کمک میکنیم این مساله تعارف ندارد. اما آیا اشغالگران دیروز که همچنان از سیاست مداخلهگری، بیثبات سازی و سیاست ایجاد مزاحمت از خاک افغانستان حمایت کرده و دنبال میکنند، مگر دست بر میدارند؟
وی در بخش دیگری از این گفتوگو درباره حضور جریانهای مخالف امارت اسلامی در ایران، تاکید کرد: سیاست ایران هیچ تهدید برای حاکمیت افغانستان نخواهد داشت. ایران با همه مجموعههای افغان در ارتباط بوده، هست و خواهد بود. این را من روشن و صریح میگویم. اگر افغانستان برای همه افغانیهاست، مهماننوازی ایران برای مهمانانیست که میآیند. انشاالله شرایط اینجا بهبود پیدا کند و همه برگردند. هر قوم، نژاد و مذهبی از افغانستان به هر دلیلی وارد ایران شده آیا آنان در ایران اقامت دارند؟ بلی اقامت دارند. اما سوال این است که کدام مجموعه از ایران برای امنیت افغانستان تهدیدآمیز است؟ نیست و نخواهد بود. این سیاست قاطع جمهوری اسلامی ایران است.»
نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان در خصوص حقآبه هیرمند نیز ابراز خرسندی کرد و افزود: «در دو نوبتی که آب رهاسازی شد، میتوان گفت که در حدود صد میلیون مترمکعب آب وارد ایران شد، در چارچوب حقابهای که وجود دارد. در سال گذشته مشکلاتی در بند کمال خان وجود داشت، از جانب حکومت دو سه اقدام برای ترمیم سد کمال خان انجام شد و مشکلاتی که در دریچههای این سد وجود داشت، رفع شد.»
کاظمی قمی در ادامه در مورد وضعیت مهاجرین نیز گفت: ایران با ۶ میلیون مهاجری مواجه هستیم که به دلیل شرایط سخت افغانستان که عمدتا ناشی از اشغالگری است، مهاجرت کردهاند. امروز کشور ما باید مهاجرین را میزبانی کند. میدانید میزبانی ۶ میلیون مهاجر کار راحتی نیست.
وی خاطرنشان کرد: برای اینکه ورودهای غیرقانونی را کنترل کنیم، اقدام به ارائه و صدور ویزا کردهایم، نمیخواهیم در مرزها آشفتگی ایجاد شود. نمیخواهیم کسانی که به دلیل مشکلات معیشتی یا هر دلیل دیگری از کشور خارج میشوند با مسائلی در مرزها مواجه شوند. در طول بیش از ۴۵ سال بهعنوان برادران و خواهران میزبانی کردهایم، مهمانان ما هستند و تلاش ما این است که در این شرایط سخت اگر مجبور شدند کشور را ترک کنند فرزندان این آب و خاک از حق تحصیل محروم نشوند، اینها میخواهند آینده این کشور را بسازند، ایران با چنین نگاهی به جامعه افغانستان نگاه کرده است.
انتهای پیام