مناظره امام رضا (ع) با دانشمندان / فضای علمی در دوران زندگی ثامن‌الحجج (ع) چگونه بود؟
تاریخ انتشار: ۱۳ تیر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۸۵۰۲۲۶۳
به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، برای آنکه نقش رهبری و امامت امام رضا علیه السلام را بررسی کنیم و به این نتیجه برسیم که آن حضرت چگونه مسئولیت رهبری و هدایت جامعه را ایفا کرده‌اند، لازم است که در وهله اول شرایط و دوران زندگی امام رضا علیه السلام را بشناسیم تا این نکته مشخص شود که آیا آن حضرت در آن موقعیت سیاسی و اجتماعی، چگونه عهده‌دار مسئولیت هدایت و رهبری جامعه شدند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در نگاه کلی، این نتیجه به دست می‌آید که تمام ائمه اطهار علیهم السلام به عنوان عالم آل محمد صلوات الله علیه و علیهم شناخته می‌شوند، چنانکه خصلت عدالت، سخاوت، کریم بودن، جواد بودن، کظم غیظ و یا شکافندگی علوم و بیان عمق و اوج علوم برای همه ایشان ممکن بوده و همه آن بزرگان در این زمینه‌ها سرآمد خلق بودند؛ اما هر دوره‌ای، بنا بر اراده الهی، یکی از صفات و خصوصیات ویژه آن بزرگان بیشتر از سایرین ظهور و بروز پیدا می‌کرد. بر همین اساس بوده امام رضا علیه السلام را به عنوان عالم آل محمد علیه السلام می‌شناسیم.
بیشتربخوانید
آیین تعویض پرچم و پوش ضریح مطهر امام رضا(ع)+فیلمدر گفتگویی با حجت الاسلام محمدحسن دست افکن، کارشناس تاریخ اسلام و پژوهشگر دینی، بخش‌هایی از زندگی علمی امام رضا علیه السلام را مورد بررسی قرار داده ایم. این کارشناس دینی در طی گفتگو اظهار داشته است که: «به طور کلی چهار امام معصوم علیهم‌السلام در دوران زندگی خود فرصت و مهلتی پیدا کردند تا فرهنگ اسلامی و علوم دینی را در میان مردم گسترش بدهند که در این میان، نقش امام رضا علیه السلام بسیار مشخص و مبرز است به طوری که آن حضرت به عنوان عالم آل محمد علیه السلام شناخته شده‌اند.» او همچنین توضیح داده است: «نقش علمی امام رضا علیه السلام در شرایطی به بهترین شکل ممکن ایفا شد که مردم دارای تضارب آرا و اختلافات دیدگاه‌های گسترده‌ای بودند. از سوی دیگر علم کلام و فلسفه نیز از سرزمین یونان وارد سرزمین اسلامی‌شده بود. در چنین اوضاعی، امام رضا علیه السلام در قالب مناظرات و مباحث اعتقادی و علمی، علوم اسلامی که کامل‌ترین و اساسی‌ترین علوم است، را به مردم آموزش دادند.»
آشنایی با حیات علمی و فرهنگی حضرت ثامن‌الحجج (ع)یکی از بخش‌های مهم قابل بررسی در دوران امام رضا علیه السلام، فضای علمی بود که اتفاقاً مأمون عباسی هم بر آن مانور‌هایی می‌داد و توجه خاصی به آن حوزه داشت. فضای علمی در آن دوران چگونه بود؟ و آن حضرت چگونه ایفای نقش کردند؟
وقتی دوران زندگی ائمه اطهار علیهم السلام را بررسی اجمالی کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که در حوزه علمی فراز و فرود‌هایی در دوران ایشان اتفاق افتاده است. به عنوان مثال دوران امامت امام باقر و امام صادق علیهما السلام نهضت علمی گسترده‌ای شکل گرفت که افرادی نه تنها از شیعیان و محبان اهل بیت علیهم السلام، بلکه از اهل سنت و مسیحیان از ایشان سؤال می‌پرسیدند، در مکتب درس ایشان شاگردی می‌کردند و علم می‌آموختند.
به طور کلی چهار امام معصوم علیهم السلام در دوران زندگی خود فرصت و مهلتی پیدا کردند تا فرهنگ اسلامی و علوم دینی را در میان مردم گسترش بدهند، شامل حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام، امام محمد باقر علیه السلام، امام جعفر صادق علیه السلام و سپس امام رضا علیه السلام.
درواقع امامان دیگر نیز برای نشر علوم اسلامی و فرهنگی دینی تلاش‌هایی انجام دادند، ولی این چهار امام بزرگوار بیشتر از سایر ائمه اطهار علیهم السلام فرصت برای این کار داشتند.
همین طور است. در زمان امام موسی بن جعفر علیهم السلام نیز فضای علمی همچنان وجود داشت، ولی به دلیل جو حاکمیت و ظالمانه حکومت وقت، فضای علمی محدودتر شد. چون هم آن حضرت را مدت‌ها تحت حفاظت و حصر نگه داشته بودند و از طرف دیگر فضای اختناق به قدری قوی بود که کمتر فرصتی برای تشکیل جلسات علمی و مباحث فقهی به دست می‌آمد. در همان زمان بود که محدوده حکومت اسلامی در حال گسترش بود.
به این ترتیب قلمرو حکومت اسلامی بسیار گسترده شده بود و از اندلس تا شرق افغانستان امروزی می‌رسید، هرچند که حاکمان ظالمی بر این سرزمین‌ها حکومت می‌کردند. در همین محدوده پهناور، مردمی با اعتقادات و افکار متنوع زندگی می‌کردند و این در همان دورانی بود که امام رضا علیه السلام پس از شهادت پدر بزرگوارشان، امام موسی بن جعفر علیه السلام، به عنوان امام بر حق شناخته می‌شدند.
ثبت و ضبط احادیث معتبر و مستند اسلامی در دوران رضویدر همان برهه از تاریخ بود که علوم فلسفه و کلام یونانی هم وارد سرزمین اسلامی‌شد؟
بله. نقش علمی امام رضا علیه السلام در چنین شرایطی به بهترین شکل ممکن ایفا شد. یعنی در شرایطی که مردم دارای تضارب آرا و اختلافات دیدگاه‌های گسترده‌ای بودند، از سوی دیگر علم کلام و فلسفه نیز از سرزمین یونان وارد سرزمین اسلامی‌شده بود، امام رضا علیه السلام در قالب مناظرات و مباحث اعتقادی و علمی، علوم اسلامی که کامل‌ترین و اساسی‌ترین علوم است، را به مردم آموزش دادند.
بعد دیگری از رویداد‌های زمان حضرت ثامن‌الحجج علیه السلام، تثبیت آموزه‌های اسلامی به خصوص برگرفته از احادیث مستند و متقن ائمه معصومین علیهم السلام بود. نقش امام رضا علیه السلام در این زمینه چگونه ایفا شد که آن حضرت را به عنوان عالم آل محمد علیه و علیهم السلام می‌شناسیم؟
هرچند که حاکمان بنی امیه و بنی‌عباس تلاش کرده بودند تا از طریق جعل حدیث به فرهنگی اسلامی ضربه وارد کنند، اما بر اساس تلاش‌های گسترده فرهنگی و علمی ائمه اطهار علیهم السلام احادیث صحیح و مستند حتی به نقل از پیغمبر اکرم صلی‌الله علیه و آله در دسترس مردم قرار گرفته بود و تا زمان امام رضا علیه السلام فرهنگ حدیث‌شناسی تثبیت شده بود.
به این ترتیب اندیشه شیعی در تمامی قلمرو سرزمین اسلامی گسترده شده بود. در این زمان لازم بود که این احادیث و تفاسیر معتبر از اهل بیت علیهم السلام به صورت مدون درآید تا به مردم و آیندگان نیز برسد. به دستور امام رضا علیه السلام این مسئولیت مهم و تاریخی توسط دانشمندان و اندیشمندان نوشته و ثبت و ضبط شد تا به مردم تاریخ برسد.
آثاری از جمله منابع مهم روایی، کتاب‌های تفسیری، آثار علمی در رشته‌های متنوع کلام، عرفان، فلسفه و حتی در علوم پزشکی و طب اسلامی و آثار فقهی گسترده به دستور آن حضرت نوشته شد.
مناظرات علمی امام رضا علیه السلام، مسیری برای نشر فرهنگ اسلامی بودمراجعه علما و دانشمندان اهل سنت به امام رضا علیه السلام برای درس گرفتن و علم‌آموزی، نکته‌ای ثابت شده است که نمونه بارز آن در منطقه نیشابور روی داد که آن حضرت حدیث مشهور سلسله الذهب را بیان فرمودند. در این میان، رجوع علمی دانشمندان از ادیان دیگر به امام رضا علیه السلام چرا و بر چه اساسی انجام می‌شد؟
همان طور که اشاره کردیم، دوران زندگی امام رضا علیه السلام، دورانی بود که مباحث علمی بسیار رونق گرفته بود. درواقع شکوفایی علمی نه تنها در سرزمین اسلامی روی داده بود، بلکه آن طور که از تاریخ مشخص می‌شود حتی مردم ادیان مسیحیت و یهودیت نیز مشغول علم‌آموزی بوده‌اند.
امام رضا علیه السلام از این فرصت به بهترین نحو ممکن استفاده کردند تا علوم اسلامی را در دنیا نشر دهند. نمونه بارز و آشکار نشر علوم اسلامی، در مناظراتی صورت می‌گرفت که دانشمندان ادیان دیگر به امام رضا علیه السلام مراجعه می‌کردند. البته آن حضرت از این طریق با شکل‌گیری و گسترش فرقه‌های انحرافی هم مقابله و مبارزه می‌کردند.
با این توضیحات می‌توان نتیجه گرفت که مأمون در قالب دعوت اجباری امام رضا علیه السلام به مرو، ناخواسته فرصتی برای معرفی آن حضرت به جهان اسلام و نشر تشیع ایجاد کرد.
همین طور است. مأمون به خیال خام خودش امام رضا علیه السلام را وادار کرد تا به مرو بیایند و از این فرصت می‌خواست خودش را در برابر مردم بر حق جلوه دهد. اما امام رضا علیه السلام همین تبعید و تهدید ظالمانه و ناجوانمردانه را به فرصتی جهت تبلیغ علوم اصیل اسلامی تبدیل کردند.
آن حضرت نه تنها در مناظراتی که ادیان دیگر تشکیل می‌دادند، شرکتی فعال داشتند بلکه خود آن حضرت مناظراتی را ترتیب داده و از علمای ادیان دیگر استقبال می‌کردند تا با یکدیگر به بحث و تبادل آرا بنشینند تا از این مسیر، حقانیت اسلام مشخص شود. این اتفاق تا اندازه‌ای ادامه پیدا کرد که حتی دشمن‌ترین افراد نسبت به امام رضا علیه السلام، به علم گسترده و دانش بسیار آن حضرت پی برده و به آن اقرار می‌کردند.
منبع: تسنیم
انتهای پیام/
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: امام رضا علیه السلام امام رضا ائمه اطهار علمی امام رضا علیه السلام ائمه اطهار علیهم السلام امام رضا علیه السلام امام رضا علیه السلام امام رضا علیه السلام سرزمین اسلامی علوم اسلامی دوران زندگی ادیان دیگر آن حضرت فضای علمی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۵۰۲۲۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انتشار فراخوان نخستین سوگواره بین‌المللی سفینه النجاه
فراخوان نخستین سوگواره بین المللی «سفینه النجاه» با هدف تبیین و آشکارسازی نیروهای نجات بخش در کربلا به عنوان ظرفیت های اثرگذار برای تهییج فطرت‌ها در جهت رسیدن به آرمان‌های حسینی، منتشر شد.
به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی این سوگواره ادبی هنری، نخستین سوگواره بین المللی «سفینه النجاه» با هدف تبیین و آشکارسازی نیروهای نجات بخش در کربلا و به کارگیری هنر به مثابه ابزار در جهت ابلاغ پیام نجات خلق با کشتی نجات حسین بن علی علیه السلام و همچنین اثبات نیاز کنونی شیعه و آحاد جامعه بشری در برافراشتن نمادی برای معرفی کربلا و ایجاد فضایی برای اشتراک گذاری دیدگاه‌ها، جذب متخصصان برجسته حوزه‌های مختلف و تشویق پژوهشگران به تحقیق در زمینه های نو و نیز افزایش آگاهی مردم در زمینه آرمان‌های مهدویت و جریان‌سازی در جامعه منتشر شد.
این سوگواره در بخش‌های علمی، ادبی و هنری با موضوعیت «پیراهن معظم حضرت سیدالشهدا علیه السلام» در ۱۲ محور برگزار می‌شود و آثار مربوطه در زبان های فارسی، عربی، انگلیسی و اردو خلق خواهند شد.
بر اساس این فراخوان، هنرمندان تا تاریخ اول محرم الحرام 1446 فرصت دارند نسبت به ثبت نام و ارسال آثار خود در پایگاه سوگواره بین المللی سفینه النجاه به نشانی www.al-nejat.com اقدام کنند.
همچنین هنرمندان می‌توانند در مسیر خلق اثر، برای کسب اطلاعات بیشتر و آشنایی با اسناد تاریخی و معرفتیمربوط به "پیراهن معظم سیدالشهدا علیه السلام" به نشانی www.atigh.org مراجعه کنند.
متن فراخوان این سوگواره بدین شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
«پیراهن معظم حضرت سیدالشهدا علیه السلام، پرچم برافراشته قیام قائم عجل الله تعالی فرجه;عطر ظهور در سوگواره جهانی سفینة النجاة»
به حول و قوّه الهی، سوگواره جهانی سفینه النجاة آغازی ست برای پاسخ به مهم ترین آرزو و بلکه نیاز فطری بشر یعنی نجات از هرگونه درد، رنج و نابودی.
سوگواره بین المللی سفینه النجاه فرصتی است برای عرض تعظیمی نو به بارگاه بلند مرتبه حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام. هماره قلب ما با احساس نیاز به رکوع خاضعانه به این دردانه بی مثال حق، در پی بهانه ایست برای جلوه گر شدن خود، تا شاید در حین این رکوع به حقیقت سجده رسیده و جوهر عبودیت را در خود یافته به کنه ربوبیت رهسپار شود.
پیراهن معظم پدر بندگی، امروز اجازت بر جلوه گرفته تا شاید جای خالی تصویر تام عاشورا را در هزاران هزار ایام و روزگاران پر کند و چشم آخرالزمانی ها را در پیدایش قبله ای برای اظهار وجود، روشن کند.
پیراهن حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام پرچم قیام صاحب ماست، پس با این نماد تام مظلومیت می توانیم جهان را به توجه ، تدبر و خضوع دعوت کنیم.
«جهانیان تشنه هستند، تشنه حقیقت حسینعلیه السلام»
خادم مسیح حسین، حضرت علی اصغرعلیه السلام
داود منافی پور
دبیر سوگواره جهانی سفینه النجاه
اهداف برگزاری سوگواره
_تبیین و آشکار سازی نیروهای نجات بخش در کربلا به عنوان ظرفیت های اثر گذار برای تهییج فطرت ها در جهت رسیدن به آرمان های حسینی
_استفاده مطلوب از ذوق و استعداد های هنری و به کارگیری هنر به مثابه ابزار در جهت ابلاغ پیام نجات خلق با کشتی نجات حسین بن علی علیه السلام
_اثبات نیاز کنونی شیعه و آحاد جامعه بشری در برافراشتن نمادی برای معرفی کربلا، جغرافیای نجات بخش
_ایجاد فضایی برای ارتباط و اشتراک گذاری تجربه و دیدگاه ها و جذب متخصصان برجسته حوزه های مختلف
_تشویق پژوهشگران به تحقیق در زمینه های نو و افزایش آگاهی و دانش مردم در زمینه آرمان های مهدویت
_جریان سازی در جامعه و در میان گروه های مختلف از طریق آگاهی بخشی به ایشان در موضوعات مطرح شده
دامنه برگزاری: بین المللی
زبان‌ها: فارسی، عربی، اردو، انگلیسی، آذری
محور ها و موضوعات سوگواره
هرساله این سوگواره مختص به موضوعی می باشد و به فضل الهی امسال با موضوع:
«پیراهن معظم حضرت سیّدالشهدا علیه السلام» برگزار خواهد شد.
۱_نزول پیراهن از بهشت و قبول توبه ی
آدم، علیه السلام به واسطه این پیراهن
۲_سیر و اسفار این پیراهن در میان انبیای عظام و نجات همه ی ایشان به واسطه این پیراهن
۳_نزول پیراهن در هنگام به آتش افتادن حضرت ابراهیم،علیه السلام،و نجات ایشان
۴_شفای چشمان حضرت یعقوب علیه السلام به واسطه این پیراهن
۵_نجات حضرت یونس،علیه السلام از شکم ماهی به واسطه این پیراهن
۶_تحویل پیراهن به حضرت زینب سلام الله علیها توسط حضرت صدیقه کبری سلام الله علیها ، سه روز پیش از شهادتشان جهت ارسال به کربلا
۷_به غارت بردن پیراهن در روز عاشورا
۸_بازگرداندن پیراهن به اهل بیت علیهم السلام پس از تقاضای امام سجاد،علیه السلام در شام
۹_پیراهن نزد حضرت صاحب علیه السلام در هنگام ظهور و پوشیدن این پیراهن توسط ایشان
۱۰_اهتزاز پیراهن امام حسین علیه السلام از اول ماه محرم از عرش
۱۱_اعلام زمان ظهور برای حضرت صاحب علیه السلام به واسطه جوشش خون از این پیراهن در شب ظهور
12_تظلّم حضرت صدّیقه کبری علیه السلام در روز قیامت با پیراهن خونین سیدالشهدا علیه السلام
بخش های مختلف سوگواره:
۱_بخش علمی
۲_بخش هنری
۳_ بخش ادبی
1_بخش علمی:
مقاله علمی ، پایان نامه ، رساله و...
۲_بخش هنری:
هنرهای دیجیتال ( طراحی گرافیکی،پوستر،تصویرسازی و نقاشی دیجیتال،موشن گرافیک و تولید هنری با استفاده از فناوری های مدرن )
هنرهای مرتبط بارسانه ( فیلم کوتاه ۳دقیقه ای، فیلمنامه نویسی، مستند، نماهنگ، پادکست، تولید موسیقیبرای تولیدات رسانه ای )
فتوگرافی ( عکاسی، تصویربرداری در ابعاد مختلف از عکس های خبری گرفته تا هنری )
هنرهای تجسمی ( نقاشی، مجسمه سازی و... )
۳_بخش ادبی:
شامل: شعر (قالب های مثنوی، غزل، قصیده، قطعه، دوبیتی، رباعی، ترجیع بند، مستزاد، مسمّط، ترکیببند، ترجیع بند)، متن، قطعه ادبی و...
۴_بخش ایده و طرح:
این بخش این فرصت را به علاقه مندان می دهد تا طرح ها و ایده های خود را در زمینه ی موضوعات سوگواره ارائه کنند.
در واقع هدف از این بخش، ایجاد خلاقیت و نوآوری در زمینه های مذکورمی باشد.
جوایز
نفرات برگزیده هر بخش: سفر زیارتی کربلای معلی، تندیس نجات، سکه تمام بهار آزادی
نفرات شایسته تقدیر هر بخش: سفر زیارتی کربلای معلی، ربع سکه بهار آزادی
زمان بندی:
مهلت ثبت نام و ارسال آثار تا اول محرم الحرام 1446
به گزارش ایسنا، متقاضیان برای ثبت نام و ارسال آثار به سایت رسمی سوگواره بین المللی سفینه النجاه به نشانیwww.al-nejat.com مراجعه کنند.
انتهای پیام
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان