تسهیل تهیه نقشه جامع باستانشناسی دشت مرودشت
تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۹۶۸۵۲۱۰
ایسنا/فارس مدیر پایگاه میراث جهانی تختجمشید با اشاره به اتمام فصل سوم "بررسی و تهیه نقشه باستانشناسی دشت مرودشت"، خاطرنشان کرد طی ماههای آینده نقشه جامع و یکپارچه باستانشناسی مرودشت تهیه خواهد شد.
حمید فدایی دوشنبه ۲۸ مهر به خبرنگاران گفت: فصل سوم بررسی و تهیه نقشه باستانشناسی دشت مرودشت با مجوز پژوهشکده باستانشناسی پژوهشگاه میراث فرهنگی، در محدوده حریم تختجمشید و محدودهای به وسعت ۸۵ هزار هکتار اجرا شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
فدایی، نتایج این طرح را کمک کننده به تکمیل اطلاعات نقشه باستانشناسی دشت مرودشت ارزیابی و اضافه کرد: بررسیهای باستانشناسی محدودهی تختجمشید، حدود ۷۰ سال قبل توسط "لوئیس واندنبرگ" آغاز شد و در دهههای بعد توسط "ویلیام سامنر، دکتر عباس علیزاده، رمی بوشالا و دکتر علی اسدی" ادامه یافت.
وی افزود: گرچه طی این بررسیها، محوطههای متعددی شناسایی، مطالعه و گاهنگاری شد اما تکمیل آن بررسیها و بازنگری محوطههای بررسی شده پیشین، از سال ۱۳۹۶ تاکنون طی سه فصل و در قالب طرح "بررسی باستانشناسی حرایم تختجمشید" به سرپرستی آقای وحید بارانی و همکاری دیگر اعضای باستانشناس و مستندنگار این پایگاه انجام شده است.
فدایی ابراز امیدواری کرد که با پیاده کردن اطلاعات حاصل از بررسیها، طی ماههای آتی نقشه جامع و یکپارچه باستانشناسی دشت مرودشت آماده شود و خاطرنشان کرد: چنین نقشهای میتواند توالی گاهنگاری منطقه را به ما ارایه دهد؛ این موضوع به ویژه در شناخت تاریخی دشت مرودشت حایز اهمیت فراوانی است و با وجود چنین نقشهای میتوان مدیریت بهتری در موضوع حفاظت از محوطههای تاریخی به ویژه در ارتباط با اجرای طرحهای زیرساختی و توسعهای اعمال کرد.
شناسایی ۲۶۰ اثر و محوطه تاریخی در فصل سوم
کارشناس گروه باستانشناسی پایگاه میراث جهانی تختجمشید و سرپرست گروه "بررسی تهیه نقشه باستانشناسی دشت مرودشت" با بیان اینکه اطلاعات حاصل از اجرای این فصل تحقیقات به پژوهشگاه میراث فرهنگی ارائه شده است، گفت: فصل سوم با هدف تهیه نقشه باستانشناسی شهرستان مرودشت و در برگیرنده محدودهی حریم درجه سه مجموعه جهانی تخت جمشید بود.
وحید بارانی با بیان اینکه این فصل از طرح تهیه نقشه باستانشناسی دشت مرودشت، از ۲۵ تیر امسال شروع شده بود و تا پایان شهریور ادامه یافت، از شناسایی ۲۶۰ اثر و محوطه تاریخی در نقاط مختلف شهرستان مرودشت خبر داد و گفت: در این فصل، بررسیها عمدتا دامنه غربی کوه حسین، کوه میان قلعه، استخر، کوه ایوب، کوه مجد آباد و دشت های ابرج و رامجرد را در بر گرفت.
این باستانشناس اضافه کرد: به دلیل پراکنش محوطههای باستانی در دشت مرودشت، با تهیه نقشههای GIS و نیز پیوست این نقشهها با یکدیگر می توان اقدام به تهیه یک نقشه منسجم باستانشناسی با هدف شناخت بهتر و بیشتر الگوهای استقراری دست یافت.
بارانی خاطرنشان کرد: بیشترین تپهها و محوطههای باستانی در دامنه کوه به شکل استقرارگاههای موقت کوچ نشینی و تک دورهایی است که توالی فرهنگی از دوره نوسنگی تا دوران اسلامی را شامل میشود.
وی ادامه داد: بیشترین گستردگی آثار این فصل مربوط به مناطق کوهستانی بوده و از مهمترین آنها غارها و پناهگاههای صخرهایی مربوط به دوره پارینه سنگی و دیگر ادوار تاریخی است که در کوههای مجدآباد، کوه حسین و کوه ایوب و گلدشت علیا گسترده شده است.
بارانی همچنین یادآور شد: در همین فصل از بررسی آثاری از استودانها و گورستانهایی از دوران صفویه تا دوران معاصر مربوط به کوچ نشینان و عشایر منطقه شناسایی شد و بیشترین آثار نقوش صخرهای مربوط به دامنه باختری کوه ایوب، به نام "سینه کوه" قرار دارد و توالی فرهنگی از دوران مس سنگ تا دوران اسلامی را در بر میگیرد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری پایگاه میراث جهانی تخت جمشید ميراث فرهنگي تهیه نقشه باستان شناسی شناسی دشت مرودشت تخت جمشید بررسی ها فصل سوم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۹۶۸۵۲۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
محوطه جهانی نقشرستم بهدلیل فرونشست تعطیل شد | مدیر پایگاه میراث جهانی تختجمشید: فرونشست نقش رستم بحرانی تر از تخت جمشید است
همشهری آنلاین - محمد باریکانی: فرونشستهای متعدد رخ داده در محوطه باستانی ثبت جهانی شده نقشرستم، این مجموعه را در ۲ روز گذشته به تعطیلی کشاند تا تیم پایش، حفاظت و مرمت در آن مستقر شوند و گزارش علمی خسارات وارد شده به نقش رستم را ارائه کنند تا ساماندهی این میراث جهانی ایران آغاز شود.
علیرضا عسگریچاوردی به وزارت میراثفرهنگی گفته است که بخشی از فرونشستهای رخ داده در نقش رستم بهدلیل فرونشست عمومی دشت مرودشت رخ داده و بخش دیگر آن به آوار گسترده باروهای خشتی نقش رستم بازمیگردد که در بارندگیهای چند روز اخیر دچار رانش شده است.
به گزارش همشهری، فرونشست عمومی دشت مرودشت بهدلیل برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی رخ داده و هزاران چاه غیرمجاز واقع در اطراف این محوطه باستانی که کارکرد کشاورزی داشتند با برداشت میلیاردها مترمکعب آب به پایین رفتن سطح سفرههای آب زیرزمینی این منطقه و خشکیدگی آبخوانهای زیر سطح خاک منجر شدهاند که به ایجاد ترکها و شیارهای عمیق و طولانی در این منطقه و درست در نزدیکی نقش رستم، تخت جمشید، آرامگاه کورش و دشت پارسه انجامیده است.
نقش رستم رکورددار فرونشست در دشت پارسهدکتر علیرضا عسگریچاوردی، مدیر پایگاه میراثجهانی تخت جمشید: آب قابل شرب تا ۱۰ سال آینده در تختجمشید، پارسه و دشت مرودشت وجود ندارد و تمامی چاههای آب این منطقه بهدلیل شوری زیاد غیرقابل استفاده خواهند شد. موضوع فرونشست در تختجمشید و دشت پارسه پیچیده شده است. اقدام لازم در وهله نخست برای مقابله با این پدیده، بستن چاههای آب بود که بسیاری از چاهها پر شدند، اما مقابله با فرونشست زمین در دشت مرودشت و تختجمشید نیاز بهکار علمی دقیق و تحقیقات جدی دارد. برای ما مشخص است که حریم درجه یک تختجمشید تا ۱۰سال آینده با بیآبی مطلق مواجه میشود. دشت پارسه اکنون تبدیل به محدوده کشاورزی در تختجمشید شده و کشاورزی در این شهر وسیع باستانی که ویرانههای زیادی از تمدنهای مختلف را در خود جای داده است در حال انجام است. خشکسالی حوضه آبریز رودخانه سیوند و خشکیدگی چشمهها و قناتهای بسیاری که در دشت مرودشت، تختجمشید و پارسه قرار داشتند، موجب شد که دشت پارسه از یک باغشهر دوره هخامنشی به پهنه خشک با ویرانههای متعدد تبدیل شود. بحران فرونشست البته در دشت پارسه شدیدتر از تختگاه تختجمشید است؛ چون تختجمشید در کوهپایه بنا شده و فرونشست آن با فرونشستهایی که در باروی خشتی نقشرستم وجود دارد، متفاوت است. کوه رحمت و کوه حسین در تختجمشید از نظر گسل و زمینشناسی تفاوت دارند و به همین دلیل میزان تأثیرگذاری فرونشست در این دو بخش متفاوت است. در نقشرستم بهدلیل وجود گسلهای زمینشناسی، حجم فرونشست بیشتر است؛ ضمن آنکه مسئله فرونشست و زلزله مسئله دائمی دشت مرودشت بوده که در دوره هخامنشیان و دورههای بعد هم اتفاق افتاده است. تختجمشید در دامنه یک کوهسنگی و صخره بنا شده و فونداسیون پیرامونی آن از بلوکهای سنگی است که از دامنه همان کوه برداشت شده است؛ بنابراین در سطح تختگاه تختجمشید، تأثیرات فرونشست چندان زیاد نیست، اما اگر ادامه پیدا کند، خطرناک است. در محدوده حریم درجه یک تختجمشید و دشت پارسه، فرونشستها عمدتا در نقاطی هستند که زمین رسوبی است. بهدلیل سستبودن بافت خاک در لایههای سطحی و زیرین، دشت پارسه تأثیر بیشتری از فرونشست گرفته است. هماکنون برنامه ۱۰ساله پایان کشاورزی در دشت پارسه برای تغییر کاربری کشاورزی به پهنه گردشگری در دروازه پردیس پارسه و تل آجری در حال انجام است تا جامعه محلی متوجه شود میتوان از کشاورزی به گردشگری در پهنه تاریخی مهمترین شهر تاریخی ایران باستان، یعنی پارسه به رفاه بیشتر رسید و نرخ فرونشست را نیز کاهش داد.
کد خبر 849192 منبع: روزنامه همشهری برچسبها تخت جمشید فرونشست زمین تاریخ - باستان شناسی فرهنگ - میراث فرهنگی مجله آثار باستانی ایران