کرونا حریف رشد علمی ایران نشد/ آمار مستندات علمی در روزهای کرونا
تاریخ انتشار: ۲۵ فروردین ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۱۵۸۳۰۱۳
خبرگزاری مهر - گروه دانش و فناوری: با وجود اینکه سال ۲۰۲۰ سالی سخت از منظر گرفتاری و پاندمی کرونا بود اما این موضوع نتوانست در حوزه علمی تأثیر چندانی بگذارد بلکه برعکس در این حوزه شاهد بودیم که حوزه‌های مختلف علمی سعی در یافتن راه حل های جدید و نوآورانه در مبارزه و مقابله با کرونا داشتند.
چاپ مقالات علمی به عنوان یکی از شاخص‌های ارزیابی میزان تولید علم همواره ابزاری است که نشان می‌دهد شرایط علمی یک کشور به چه سمت و سویی حرکت می‌کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از ابتدای شروع پاندمی و اعلام رسمی آن در دنیا، محققان در حوزه‌های مختلف سعی کردند ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کنند. تحقیقات کرونا نه تنها در حوزه سلامت و پزشکی، بلکه به حوزه‌های متعددی از جمله علوم اجتماعی انسانی، علوم طبیعی، علوم زیستی نیز ورود کرده است.
بررسی تولید علم در این حوزه نشان می‌دهد که کل مقالات ایران با وجود محدودیت‌ها و بسته شدن دانشگاه‌ها و محدودیت در تحقیقات و آزمایشگاه‌ها رشد مناسبی داشته است.
برای بررسی وضعیت مقالات ایران در دوران کرونا از آمار مقالات ایرانی در پایگاه اسکوپوس (Scopus) بهره گرفته شده است. اسکوپوس یکی از نمایه‌های استنادی معتبر و شناخته‌شده است که اطلاعات کتاب‌شناختی حدود ۷۰ میلیون سند را در خود جمع‌آوری کرده‌است. اسکوپوس اطلاعات محصولات حدود ۵ هزار ناشر علمی را از سراسر جهان در خود جای داده و اطلاعات ۱۶ هزار و ۵۰۰ مجله علمی پژوهشی را در خود نمایه کرده است.
اسکوپوس همه حیطه‌های علوم شامل علوم زیستی، فیزیک و شیمی و علوم اجتماعی را در بر می‌گیرد و در مقایسه با وب آو ساینس (Web Of Science) حدود ۲۰ درصد پوشش بیشتری دارد.
برای نشان دادن میزان رشد مقالات ایرانی در دوران کرونا از بررسی آمار مقالات ایران در یک دهه اخیر از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ کمک گرفته شد اما با توجه به اینکه سال ۲۰۲۱ به پایان نرسیده است ملاک اصلی سال ۲۰۲۰ است.
آمار کل مقالات ایران در سال ۲۰۱۱ تعداد ۳۹ هزار و ۹۷۹ مورد بوده است که این تعداد در سال ۲۰۲۰ به ۷۲ هزار و ۴۶۷ مورد رسیده است. همچنین با وجود اینکه چهار ماه از سال ۲۰۲۱ می‌گذرد تعداد ۱۸ هزار و ۸۴۷ مقاله از ایران در پایگاه اسکوپوس نمایه شده است.
مجموع مقالات یک دهه اخیر ۵۴۰ هزار و ۵۴۲ مورد است که در مقایسه با ۱۰ سال پیش از آن که ۱۲۸ هزار و ۲۸۱ مورد بوده، چند برابر شده است.
تعداد مقالات ایران در سال ۲۰۱۹ که سال ابتدایی شناسایی ویروس خطرناک کووید- ۱۹ بوده است ۶۴ هزار و ۷۹۴ مورد بوده و این میزان با رشد خوبی در سال ۲۰۲۰ به ۷۲ هزار و ۴۶۷ مقاله رسید. تعداد مقالات ایران در سال ۲۰۱۹ که سال ابتدایی شناسایی ویروس خطرناک کووید- ۱۹ بوده است ۶۴ هزار و ۷۹۴ مورد بوده و این میزان با رشد خوبی در سال ۲۰۲۰ به ۷۲ هزار و ۴۶۷ مقاله رسید.
این تغییرات در گروه‌های علمی مختلف نیز قابل مشاهده است. همانطور که آمار کل مقالات رشد را نشان می‌دهد، در گروه علوم پزشکی یا سلامت نیز آمار مقالات از تعداد ۱۷ هزار و ۱۶۹ مورد در سال ۲۰۱۹ به تعداد ۲۰ هزار و ۷۲۲ مورد در سال ۲۰۲۰ رسیده است.
همچنین در علوم زندگی یا (Life sciences) آمار مقالات از تعداد ۱۵ هزار و ۵۴۶ مورد در سال ۲۰۱۹ به تعداد ۱۸ هزار و ۳۱۲ مورد در سال ۲۰۲۰ رسیده است.
در حوزه علوم فیزیکی یا Physical Sciences نیز شاهد رشد خوبی در تعداد مقالات هستیم و میزان ۴۳ هزار و ۳۵۲ مورد در سال ۲۰۲۰ در مقایسه با ۴۰ هزار و ۱۹۱ مورد در سال ۲۰۱۹ قابل توجه است.
یکی از نکات قابل توجه در دوران کرونا این بوده است که تحقیقات علمی تنها به جنبه پزشکی محدود نشده اند و دانشمندان و محققان حوزه‌های مختلف علوم سعی کرده اند تأثیر این پاندمی را بر شرایط زندگی انسان‌ها، روح و روان افراد، بررسی قرنطینه‌ها، تأثیرات اقتصادی و اجتماعی آنها و شیوع پاندمی را بر جامعه و کسب و کارها بررسی کنند.
در همین زمینه علوم انسانی و اجتماعی نیز تحقیقات متعددی در حوزه کرونا داشته اند و همین امر موجب شده است که آمار تولید علم این حوزه نیز در سال کرونایی نه تنها کم نشود بلکه رشد مناسبی هم داشته باشد.
به این ترتیب آمار مقالات علوم انسانی و اجتماعی از تعداد ۵ هزار و ۹۶۰ مورد در سال ۲۰۱۹ به تعداد ۶ هزار و ۷۲۴ مورد در سال ۲۰۲۰ رسیده است.
نکته مورد توجه این است که هنوز شرایط دانشگاه‌ها به حالت عادی بازنگشته است و همچنان محدودیت‌هایی در سر راه تحقیقات و آزمایش‌ها وجود دارد اما با این وجود، آمار تولید علم ایران در سال ۲۰۲۱ که متأثر از شرایط کرونا است، قابل قبول است و با وجودی که چهار ماه از شروع ۲۰۲۱ گذشته اما ۱۸ هزار و ۸۴۷ مقاله از ایران در پایگاه اسکوپوس نمایه شده است.
این برآورد به صورت تعداد مقالات در نمودار زیر نیز مشخص است.
نمودار زیر روند رشد علمی از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۲۱ را به عنوان یک بازه ۱۰ ساله نشان می‌دهد. ضمن اینکه رشد علمی ایران در سال‌های پس از انقلاب اسلامی تحت تأثیر جنگ تحمیلی و تحریم‌های ظالمانه قرار گرفته است و بررسی این رشد علمی نشان می‌دهد که جهش علمی کشور خود را بروز داده است.
وضعیت مقالات ایرانی در دو سال میلادی اخیر که همه موضوعات تحت تأثیر کرونا قرار گرفته است، نشان می‌دهد از میان کل مقالات ایران در سال‌های ۲۰۱۹، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به میزان ۱۵۶ هزار و ۱۰۸ مقاله، تعداد ۴۲ هزر و ۲۸۴ مقاله در حوزه سلامت، تعداد ۳۸ هزار و ۶۳۹ مقاله در علوم زیستی، تعداد ۹۵ هزار و ۸۱۴ مقاله در علوم فیزیکی، تعداد ۱۴ هزار و ۲۸۸ مقاله در علوم اجتماعی و انسانی به چاپ رسیده‌اند. در این دوره مقالات علوم فیزیکی سهم عمده مقالات را به خود اختصاص داده بودند.
مقایسه وضعیت سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ نیز نشان می‌دهد که در گروه‌های علمی حوزه سلامت و علوم زندگی شاهد رشد هستیم اما مقالات حوزه علوم اجتماعی و انسانی تغییری نداشته اند.
هر چند انتشار نتایج پژوهش در معتبرترین مجلات بین المللی نشان از قدرت علمی اعضای هیأت علمی کشور دارد، اما بر اساس سیاست‌های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری، کمیت تولید علم تنها یکی از ابعاد توسعه علمی است. لذا توجه به سایر ارکان تولید علم شامل دیپلماسی علمی، کیفیت تولیدات علمی و اثرگذاری فناورانه و نوآورانه از عوامل بسیار با اهمیتی هستند که نباید نادیده انگاشته شوند. به هر ترتیب، مهمترین مسئله حال حاضر کشور هدایت مقالات علمی به سمت نیازهای جامعه است.
کد خبر 5182206منبع: مهر
کلیدواژه: مقام معظم رهبری تولید علم مقالات علمی اسکوپوس شیوع کرونا ویروس کرونا شرکت دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری حاکمیت سایبری واکسن کرونا گوگل نوآوری ویروس کرونا فیس بوک رایانه سلول بنیادی ایرانسل همراه اول تحقیقات علمی صندوق نوآوری و شکوفایی مقالات ایران در سال مورد در سال ۲۰۱۹ مورد در سال ۲۰۲۰ تعداد مقالات علوم اجتماعی آمار مقالات نشان می دهد تولید علم مورد بوده کل مقالات رشد علمی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۱۵۸۳۰۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تعداد داروخانه‌های شهرستان خوی به ۲ برابر افزایش یافت
رئیس دانشکده علوم پزشکی خوی گفت: با صدور مجوزهای جدید تاسیس، تعداد داروخانه‌ها در شهرستان خوی به بیش از دو برابر افزایش یافت.
به گزارش خبرگزاری ایمنا از آذربایجان‌غربی، صبح امروز _جمعه، هفتم اردیبهشت_ معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان خوی با همراهی رئیس دانشگاه علوم پزشکی خوی از انبار دارویی این شهرستان بازدید به عمل آوردند.
حسین حبیب‌زاده در این بازدید اظهار کرد: طی دو سال گذشته به ۳۰ داروخانه جدید مجوز تأسیس صادر شده است.
وی افزود: با صدور مجوزهای جدید شمار داروخانه‌های این شهرستان از ۲۸ به ۵۸ داروخانه رسید.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی خوی گفت: با افزایش دو برابری تعداد داروخانه‌های خوی روند توزیع و تأمین دارو در شهرستان به استانداردها و شاخص‌های لازم نزدیک شد.
حبیب‌زاده ادامه داد: در این مدت همچنین با راه‌اندازی یک داروخانه شبانه‌روزی جدید تعداد داروخانه‌های شبانه‌روزی شهرستان نیز به ۹ داروخانه رسیده است.
کد خبر 748035
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»