به نقل از «ایسنا»

امام کاظم(ع) و چالش مواجهه با فرقه‌های نوظهور

تاریخ انتشار: ۸ اسفند ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۴۷۳۰۰۱

ایسنا/لرستان عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه ائمه معصومین(ع) در طول دوران زندگی خود با فرقه‌های انحرافی مواجه بودند، اظهار کرد: وجود این فرقه‌ها در زمان امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) برجستگی بیشتری دارد.

حجت‌الاسلام حسین فلاحی‌اصل در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه امام موسی بن جعفر(ع) در هفتم صفر ۱۲۸ هجری قمری در ابوا محلی بین مکه و مدینه به دنیا آمد، اظهار کرد: امام هفتم شیعیان سال‌های زیادی در زندان هارون بود و بارها مورد شکنجه قرار می‌گرفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی با اشاره به اینکه ائمه معصومین(ع) در طول دوران زندگی خود با فرقه‌های انحرافی نوظهور مواجه بودند اما وجود این فرقه‌ها در زمان امام جعفرصادق(ع) و امام موسی‌کاظم(ع) برجستگی بیشتری دارد، افزود: بعد از امام صادق(ع) و زمان امامت امام هفتم شیعیان، فرقه‌های زیادی در تشیع ایجاد شد که انجام رسالت امامت را برای آن حضرت دشوار می‌کرد.

فلاحی‌اصل اضافه کرد: زندانی کردن آن حضرت توسط هارون موجب شد تا ارتباط ایشان با مردم کم شود و مردم در تنگنای معنوی قرار گیرند. بعد از شهادت امام صادق(ع) چند فرقه ایجاد شده بود که یکی از فرقه‌های ایجاد شده در عصر زندگی امام هفتم شیعیان معتقد به مهدویت امام صادق(ع) بودند و امامت امام بعد از وی را نمی‌پذیرفتند، به یک معنا می‌گفتند امام صادق(ع) همان منجی موعود است کمااینکه گروه دیگری بر مهدویت یکی از فرزندان امام صادق(ع) به نام اسماعیل توقف کردند و فرقه اسماعیلیه را ایجاد کردند.

عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه فرقه دیگری که در عصر امام کاظم(ع) ایجاد شده بود گروهی بودند که یکی از فرزندان امام صادق(ع) به نام عبدالله را پذیرفتند، تصریح کرد: این فرزند امام صادق(ع) به نام عبدالله ابن افتح مشهور بود و طرفداران وی فرقه افطحیه را ایجاد کردند و عده‌ای امامت موسی بن جعفر(ع) را پذیرفتند.

وی با اشاره به اینکه دوران حکومت هارون‌الرشید بدترین دوران‌ در عصر امامت امام موسی‌کاظم(ع) بود، چراکه هارون امام را بارها زندانی کرد و شیعیان آن حضرت را آزار می‌داد، خاطرنشان کرد: هارون‌الرشید از دو جهت از امام کاظم(ع) ترس داشت، یکی از دلایل ترس هارون موقعیت اجتماعی و نفوذ معنوی امام کاظم(ع) بود، چراکه آن حضرت در فضیلت و علم سرآمد روزگار بود و برای مردم این سؤال ایجاد می‌شد تا زمانی که فرد فاضل و عالمی چون امام کاظم(ع) وجود دارد چرا باید هارون‌الرشید حاکم باشد.

فلاحی‌اصل با اشاره به اینکه چهارده معصوم مانند یک نور هستند که به ۱۴ جلوه تبدیل شده‌اند و یکی از جلوه‌ها نور امام کاظم(ع) است، ادامه داد: هر کدام از ائمه معصومین(ع) یک ویژگی خاص و برجسته داشتند، به‌طوری‌ که نبی مکرم اسلام، رحمة‌للعالمین، امام حسن(ع) کریم اهل‌ بیت، امام سجاد(ع) به دعا و مناجات و امام موسی کاظم(ع) به عبادت و کظم غیض یا فرو بردن خشم مشهور بود.

عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه یکی از برجستگی‌های زندگی امام موسی‌کاظم(ع) عبادت آن حضرت است، بیان کرد: امام کاظم(ع) سال‌ها در زندان برای انس بیشتر با خدا استفاده کرد و عبادت آن حضرت در کنج زندان بی‌نظیر است.

وی مشخصه زندگی امام موسی بن جعفر(ع) را عبادت دانست و با بیان اینکه گنهکاران و اهل معصیت در برخورد و ملاقات با امام کاظم(ع) منقلب و متحول می‌شدند و از معصیت دست می‌کشیدند، عنوان کرد: هر کس عبادت امام کاظم(ع) را می‌دید دگرگون می‌شد و همین امر سبب محبوبیت آن حضرت می‌شد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی علمی و آموزشی امام صادق ائمه معصومین ع مدينه امام کاظم ع مکه امام موسی کاظم ع امام کاظم ع امام صادق ع ایجاد شد آن حضرت فرقه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۴۷۳۰۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تاثیرات سلوکیان بر خاورمیانه: از تاثیر بر هنر و فلسفه تا مواجهه با شورش یهودیان

فرارو- روایت غالبا گفته شده از خاورمیانه مملو از ظهور و سقوط امپراتوری‌هایی مانند هخامنشیان، عباسیان و عثمانی‌ها است. تسخیر امپراتوری ایران هخامنشی توسط اسکندر مقدونی در سال ۳۳۰ پیش از میلاد مسیح یکی دیگر از فصل‌های معروف است. با این وجود، قدرت قابل توجهی که پس از مرگ اسکندر مقدونی پدیدار شد و خود را در قالب امپراتوری سلوکی به نمایش گذاشت تا حد زیادی مبهم باقی مانده است.

به گزارش فرارو به نقل از فِر آبزرور، سلوکوس یکم نیکاتور یکی از ژنرال‌های اسکندر مقدونی سلسله پادشاهی وسیعی را ایجاد کرد. او دیگر جانشینان اسکندر که مجموعا به نام دیادوچی شناخته می‌شوند پس از آن که پردیکاس نائب السلطنه منتخب اسکندر نتوانست قدرت را حفظ کند برای قلمروی درون امپراتوری با یکدیگر رقابت کردند. هنگامی که گرد و غبار فرو نشست سلوکیان خود را در میانه کنترل سهم امپراتوری یافتند. قلمرو امپراتوری سلوکی در دوران اوج خود از آناتولی (ترکیه امروزی) تا دره سند در هند امتداد داشت.

سلوکیان علیرغم تسلط جغرافیایی و نفوذ پایدار اغلب در بحث‌های خاورمیانه به سطح پاورقی تنزل داده می‌شوند. آنان تحت الشعاع همتای خود در مصر یعنی بطلمیوس یکم سوتر فرمانروای مصر و از سرداران اسکندر مقدونی  قرار گرفته اند که در غرب به خاطر جمع آوری کتابخانه اسکندریه و به دلیل سوء استفاده‌های کلئوپاترا آخرین عضو دودمان خود مشهور هستند. این غفلت منجر به شکاف قابل توجهی در درک ما نسبت به سلوکیان شده است. این در حالیست که امپراتوری سلوکی نقش مهمی در شکل دادن به خاورمیانه هم از نظر فرهنگی و هم از نظر سیاسی داشته است.

معماران جهان هلنیستی

تاثیر سلوکیان بسیار فراتر از میدان جنگ بود. آنان نقش مهمی در پر کردن شکاف بین اروپا و هند، تقویت تبادل فرهنگی و شکل دادن ناخواسته به جهان از طریق تعامل خود با سایر امپراتوری‌های قدرتمند داشتند. سلوکیان وارث سنت فرهنگی وسیع هلنیستی بودند. این تاثیر در پروژه‌های معماری بزرگ آنان که با ترکیبی از سبک‌های یونانی، بین النهرینی و مصری مشخص می‌شود آشکار شد. شهر‌هایی مانند انطاکیه پایتخت آنان دارای فضا‌های عمومی چشمگیر، خیابان‌های ستون دار و معابدی بود که با مجسمه‌هایی به سنت یونانی تزئین شده بودند.

معماران سلوکی با تمرکز بر چیدمان‌های هندسی و امکانات شهری نقشی کلیدی در توسعه شهرسازی ایفا کردند. سلوکیان در فلسفه جریان‌های فکری جهان هلنیستی را پذیرفتند. اپیکوریسم، رواقی گرایی و شک گرایی همگی تحت حمایت آنان شکوفا شدند و دانشمندان را به سوی خود جذب کردند و بحث‌های پرشوری را پرورش داد.

یکی از مهم‌ترین کمک‌ها توسط مگاستنس سفیر، مورخ و جغرافیدان یونانی سلوکی مستقر در پاتالی پوترا پایتخت باشکوه چاندراگوپتا مائوریا پادشاه هند در قرن سوم پیش از میلادی انجام شد. اثر مگاستنس که به عنوان یکی از اولین اروپایی‌ها درباره هند نوشته بود به سنگ بنای شناخت شبه قاره هند تبدیل شد.

گزارش‌های او علیرغم سوگیری‌های بالقوه ذاتی در دیدگاه هر سفیری کماکان منابع ارزشمندی از اطلاعات است. مشاهدات دقیق مگاستنس در مورد جامعه هند از جمله سیستم پیچیده کاست، نقش فیل‌ها در جنگ و ساتی (خودسوزی بیوه ها) و هم چنین سیاست و جغرافیا دریچه‌ای برای اروپایی‌ها به دنیای ناشناخته قبلی فراهم کرد. کار مگاستنس به مبنایی برای نویسندگان بعدی مانند استرابون نویسنده کتاب جغرافیای استرابو تبدیل شد. این روند تصور اروپاییان از هند را برای قرن‌های آینده شکل داد. استرابون به توصیفات مگاستنس از موجودات عجیب و غریب اشاره کرد احتمالاً تفسیر‌های نادرست از حیوانات واقعی یا شیوه‌های فرهنگی که به فانتزی‌های اروپایی در مورد شرق عجیب و غریب دامن زد.

سلوکیان ممکن است نام آشنا نباشد، اما میراث ماندگار آنان غیرقابل انکار است. آنان تسهیل کننده تبادل فرهنگی، تامین کنندگان دانش و حامیان هنر، معماری و فلسفه بودند. نفوذ آنان از مرز‌های جغرافیایی و محدودیت‌های زمانی فراتر رفت و اثری پاک نشدنی در دنیای باستان بر جای گذاشت.

شورش یهودیان علیه سلوکیان

با این وجود، شاید ماندگارترین میراث سلوکیان از تعامل آنان با مردمی کوچک، اما باستانی در گوشه جنوب غربی امپراتوری شان ناشی می‌شود: یهودیان.

سلوکیان در قرن دوم پیش از میلاد بر یهودیه سایه طولانی انداختند. تحت سلطنت ظالمانه "آنتیوخوس چهارم اپیفانس" که به دلیل سیاست‌های مذهبی ظالمانه و نامنظم خود لقب اپیمانس (دیوانه) برای او به کار برده شد او اتباع یهودی خود را به شدت آزرده خاطر ساخت. او معبد دوم یهودیان در بیت المقدس را مورد هتک حرمت قرار داد، مجسمه زئوس را ساخت و پرستش خدایان یونانی را اجباری کرد. او با ترویج زبان و آداب و رسوم مذهبی یونانی به دنبال یونانیزه کردن یهودیه بود. این شامل سرکوب اعمال سنتی یهودیان مانند ختنه و برگزاری شبات (تعطیلی روز شنبه یهودیان) و حمله مستقیم به هویت و ایمان یهودی می‌شد.

این ظلم او آتش شورش یهودیان را برانگیخت. در روستای کوچک مودین یک کاهن یهودی به نام "متاتیاس مکابئوس" و پسران اش از اجرای احکام آنتیوخوس خودداری ورزیدند. سرپیچی آنان باعث خیزش گسترده تری شد. شورش مکابیان در گرفت."یهودا مکابئوس" برجسته‌ترین پسر متاتیاس به عنوان یک رهبر کاریزماتیک ظاهر شد و جناح‌های مختلف یهودی را علیه دشمن مشترک متحد کرد.

شورش مکابیان از میدان نبرد فراتر رفت. این مبارزه برای جوهر یهودیت بود. این دوره تاثیر عمیقی بر اندیشه و هویت یهودی داشت. آسیب ناشی از آزار و شکنجه یهودیان تسوط سلوکیان باعث ایجاد متون آخرالزمانی مانند کتاب دانیال و کتاب خنوخ شد. این آثار مضامین قضاوت الهی، رنج عادلانه، و رهایی نهایی را بیان می‌کردند.

امپراتوری تضعیف شده سلوکی فرصتی را برای رومیان فراهم کرد که از آن درگیری برای گسترش نفوذ منطقه‌ای خود استفاده کنند. رومیان با استفاده از یهودیه به عنوان مهره‌ای در جنگ قدرت سلوکیان را تضعیف کردند. در قرن اول پیش از میلاد مسیح رومیان بر آناتولی، سوریه و فلسطین مسلط شدند. در حالی که یهودیه بر روایت مبارزات سلوکیان در غرب تسلط دارد مرز‌های شرقی آن امپراتوری نیز با چالش‌هایی مواجه بود.

در سرزمین‌های ایرانی شان شورش‌هایی که با هدف احیای آداب و رسوم ایرانی انجام می‌شد و تهدیدی مهم محسوب می‌شد. در نهایت، سلوکیان نتوانستند کنترل ایران را حفظ کنند و راه را برای ظهور سلسله‌های بومی اشکانی و ساسانی هموار ساختند. این امر زمینه را برای تقسیم خاورمیانه بین امپراتوری‌های رقیب روم و ایران فراهم کرد الگویی که تا هفت قرن بعد از فتح شام و ایران توسط اعراب مسلمان تغییری پیدا نکرد.