گزارش| روایتی از نقاشی‌های بی‌همتای جهان در غارهای کوهدشت/ در جان‌پناه انسان‌های پارینه‌سنگی چه می‌گذشت؟ + تصاویر
تاریخ انتشار: ۲۰ فروردین ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۴۷۴۴۰۶۸
گروه استانها ـ نقاشی‌های صخره‌ای کوهدشت که در دنیا همتا ندارد برآمده از خیال رازآفرین انسان‌های نخستین است که جان‌پناه‌شان غارها و نقش‌ونگار آمیخته به رزم و بزم بود. - اخبار استانها -
به گزارش خبرگزاری از کوهدشت، در بلندای بلوط‌زارهای کوه «سَرسویِرن» صخره‌هایی با 500 متر ارتفاع از زمین وجود دارد که اتفاق‌های جهان را در شمایلی هندسی و حیوانی روایت‌گری کرده‌است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
آنچه از ریختار این سنگ‌نگاره‌ها پیداست ثبت نگاره‌هایی با نقش اسب، گوزن، بز و میدان رزم است که از خیال رازآفرین انسان‌های کهن برآمده‌است تا حرف‌ها‌ی‌شان را در خلق نقاشی‌ها عیان کنند.
انسان عهد قدیم در سرزمین کوهدشت برای بازنمود مفاهیم خود روایتی متکی بر نشانه‌ها داشته‌است و خالقان آن نشانه‌ها انگار قهرمانان روایت‌هایی سربه‌مُهر در قالب نقش و رنگ بوده‌اند که آن تکه از تاریخ را به ثبت در ستبرِ صخره‌ها سپرده‌اند.
تعبیر روایی و رمزآمیز از نخستین نقاشی‌های ایران وجهی تاریخ‌گونه به صخره‌های میرملاس در 30 کیلومتری کوهدشت داده‌است که در اثر تلفیق با هنر آرام‌آرام به پژوهش‌ها راه یافت و باستان‌شناسانی از ایران و جهان به مطالعه تاریخ این سرزمین نقب زدند.
انس انسان‌های نخستین با رنگ
سنگ‌نگاره که از آن به‌عنوان هنر صخره‌ای نیز یاد می‌شود، خلق اثر با ماده‌ای رنگی بر روی سنگ است که انسان‌های کهن برای آوانویسی مفاهیم و عیان‌کردن رازورمزهای خود به آن پناه برده‌اند.
سنگ‌نگاره‌های کوهدشت که بر دیواره‌های جنوبی و شمالی صخره‌های میرملاس و صخره‌های دیگری در دشت هومیان خلق شدهاست پرده از زمانی برمی‌دارد که انسان برای درامان ماندن از گزندهای طبیعت به غارها پناه برده و در خلوتِ دوری‌گزین خود با نقاشی‌ها مأنوس شدهاست.
کشف رنگین‌نگاره‌ها
ماجرای بررسی سنگ‌سنگاره‌های کوهدشت به سال 1348 بازمی‌گردد. در آن سال حمید ایزدپناه رئیس وقت فرهنگ و هنر با راهنمایی حمید خسروی آزادبخت و غلام‌حسین عباسی گراوند از نقاشی‌های صخره‌ای میرملاس و هومیان تصویربرداری می‌کند و این تصاویر را به انجمن آثار ملی ایران اطلاع می‌دهد.
هیئتی مرکب از پروفسور مک بورنی از دانشگاه کمبریج انگلستان و نمایندگان اداره‌کل باستان‌شناسی ایران در پی گزارش انجمن آثار ملی ایران به وزارت فرهنگ و هنر یازدهم تیرماه 1348 برای تحقیق و بررسی به خرم‌آباد سفر می‌کند و پس‌از آن عازم رنگین‌نگاره‌های کوهدشت می‌شود.
سنگ‌نگاره‌های کوهدشت شامل نقوش انسانی از انسان سوارکار در حال شکار و نبرد با حیوانات وحشی و نقوش حیوانی از گوزن، کَل، بز کوهی و حیواناتی چون سگ شکاری، پلنگ و اسب است و از آنجا بود که رنگ برای نخستین‌بار روی غارها و سنگ‌ها جاودانه شد و انسان پا به وادی نقش‌ونگار گذاشت.
نمایش بازشناختی از اشیاء
امین منصوری دانش‌آموخته رشته باستان‌شناسی و پژوهشگر که 16 سال را در کندوکاو آثار باستانی کوهدشت سپری کرده‌است در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت که تحولات هنر تصویری ایران از روزگار پیش‌از تاریخ آغاز شد که از این رهگذر آثار تصویری پراکنده‌ای بر جای مانده‌است که گرچه اهمیت تاریخی دارد، اما برای تکمیل نهایی مطالعات باستان‌شناختی نقاشی‌ها نیاز به تفحص و کنکاش بیشتری از سوی پژوهشگران دارد.
او به تشابه روش هنرمندان در عصرهای گوناگون برای بیان مقاصد اشاره و اعلام کرد که تصویرگر پیش‌از تاریخ طبیعت‌نگار نبود و گرایش به تقلید از ظواهر عینی اشیاء و موجودات نداشت.
این باستان‌شناس تأکید کرد که تصویرگر پیش‌از تاریخ برای رساندن مفهومی خاص به نمایش چند ویژگی اساسی و بازشناختی از چیزها بسنده می‌کرده‌است، مثلاً قدرت جسمانی(معنوی) شیر را با تأکید بر ویژگی‌هایی چون بدن کشیده، پنجه‌های نیرومند و دهان گشوده نمایش می‌داد.
زایش هنر از غارهای کوهدشت
منصوری روش بازنمودهای انسان را در سنگ‌نگاره‌های کوهدشت از نوع استیلیزاسیون یا چکیده‌نگاری دانست که شکل‌ها در این روش ساده‌سازی شده و همراه با تحریف صوری و اغراق است تا نقش‌های مختلف انسانی، حیوانی، گیاهی، هندسی و سمبلیک قدیمی‌ترین آثار تصویری یافته‌شده ایران به‌شمار آید.
او نقوش صخره‌ای کوهدشت را که بر دیواره کوه‌ها و در محوطه‌های هومیان، چالگه شَله، میرملاس، بَرداِسپی، مادیان‌کوه کوهنانی و سنگ مهرداد نقش بسته شدهاست را به‌عنوان نخستین نقاشی‌های ایران تلقی کرد و بر اهمیت و جایگاه ویژه این نقوش در دنیای تاریخ هنر صحه گذاشت.
نقاشی‌های بی‌همتا در جهان
به گفته منصوری معیاری که سازمان جهانی حفاظت از آثار تاریخی برای نقاشی‌های صخره‌ای کوهدشت معرفی کرده‌است مباحث و مؤلفه‌های فرهنگی، تاریخی و گردشگری این آثار گرانبهاست تا این نقوش را در دنیا بی‌همتا کند.
این باستان‌شناس گفت که کشف نقوش صخره‌ای کوهدشت هیچ‌گونه شباهتی با نقوش صخره‌ای اروپا ندارد و شامل نقوش انسانی، نقوش حیوانی و گاهی نقوش سمبلیک است که بر روی بلندی‌های متراکم شمالی این شهرستان در یک ردیف تقریباَ دایرهایشکل ایجاد شدهاست.
منصوری صخره‌نگاره‌های کوهدشت را شامل صحنه‌های رزم و شکار با تیر و کمان و حیواناتی چون اسب، گوزن و بزکوهی دانست و تأکید کرد که بیشتر این نقاشی‌ها به شیوه‌ای ساده و ابتدایی و با رنگ‌های قرمز اخرایی، سیاه و یا زرد به‌روی دیواره‌ی غارها و اِشکفت‌ها کشیده شدهاست.
آغاز ادبیات و نگارش الفبا از کوهدشت
منصوری تأکید کرد که سنگ‌نگاره‌ها با توجه به موقعیت‌های اجتماعی گروه‌های انسانی در برخورد با اتفاقات محیط زندگی‌شان به وجود آمده‌است و بازگوی ذهنیت آن انسان‌ها و اجتماعات برای تبادل نظر و اذهان‌شان به دیگر گروه‌های انسانی در دوره آغاز ادبیات و نگارش بوده‌است تا هنر نقاشی کوهدشت سرآمد و پیشینه آغاز ادبیات و نگارش الفبا در دوران باستان به‌شمار رود.
به گفته این باستان‌شناس نمایش پیکره‌ها در نقاشی‌های صخره‌ای کوهدشت برآمده از یک صراحت است و همین صراحت به‌رغم عدم انسجام طرح‌ها باعث شدهاست که موضوع جنگ و گریز به‌روشنی بیان شود.
سکونت انسان‌های عصر پارینه‌سنگی
منصوری گفت که حمید ایزدپناه پژوهشگر به‌همراه پروفسور چارلز مک بورنی باستان‌شناس از دانشگاه کمبریج در سال 1352 با تکیه بر نقاشی‌های کوهدشت به بررسی غارهای هومیان و اشکفت‌های دوشه و میرملاس پرداخته‌اند و طبق مطالعات آنان قدمت نقوش تاریخی در این صخره‌ها به 4 هزار و 500 سال می‌رسد و چون هنر اسب‌سواری اولین بار به‌وسیله ایرانیان در این منطقه معرفی شدهاست نمی‌توان تاریخ نقوش کشف‌شده را مربوط به دوره قدیمی‌تری دانست.
این باستان‌شناس البته تاریخ سکونت انسان در صخره‌های میرملاس را به 10 هزار سال پیش نسبت داد و عنوان کرد که با مطالعه ابزارهای سنگی چخماق مربوط به کاوش‌های داخل غار میرملاس تاریخ سکونت انسان در آنجا به دوره نوسنگی می‌رسد.
او رنگ رنگین‌نگاره‌های کوهدشت را قرمز اخرایی و قرمز متمایل به سیاه‌رنگ دانست که به‌وسیله انسان‌های ساکن در منطقه ترهان با استفاده از مواد طبیعی همچون پودرسنگ‌های رنگی و پودر گیاهان مختلف فصل بهار خلق و گاهی نیز آبدانه گیاهی و چربی حیوانات با هم ترکیب شدهاست تا این رنگ‌دانه‌ها برای ترسیم نقاشی‌ها بر روی صخره آهکی دیواره‌های کوهستانی مهیا شود.
یافتن ابزارهای انسان‌های پارینه‌سنگی
منصوری گفت که تولید رنگ اخرایی متمایل به زرد در رنگین‌نگاره‌های کوهدشت حاصل اکسیدآهن هم می‌تواند باشد و در میان این رنگین‌نگاره‌ها نقش حیوانات شکاری شبیه به سگ و روباه مشاهده می‌شود.
این باستان‌شناس با اشاره به یافتن ابزارهای سنگی دوره پارینه‌سنگی میانی در غار هومیان(چالگه شله و برداسپید) اعلام کرد که پیداشدن ابزارهای سنگی مربوط به دوره موسترین یا پارینه‌سنگی میانی که با دوره انسان نئاندرتال در کوهستان کوهدشت هم‌خوانی دارد، باعث شدهاست که باستان‌شناسان آثار فرهنگی یعنی ابزارهای سنگی این غار را به‌دست افزارهای این انسان پیوند دهند، اما هیچ‌گونه استخوانی مربوط به این انسان در هیچ یک از غارهای این شهرستان مشاهده نشده‌است.
گونه‌های حیوانی خلق‌شده در صخره‌های میرملاس که در کمرکش کوه سرسویرن پس‌از هزاران سال در امان ماندند، حالا نه نگهبانی دارد و نه حفاظی تا یادگاری‌نویسی و گزند باد و باران این میراث به‌جامانده از قعر تاریخ را گم کند و اسب نخستین غارنشین‌های ایران در حال افتادن از زین هنر باشد.
گزارش از فاطمه نیازی
انتهای پیام/ 644/ش
منبع: تسنیم
کلیدواژه: نگاره های کوهدشت باستان شناس رنگین نگاره ها ابزارهای سنگی سنگ نگاره ها پارینه سنگی نقاشی ها انسان ها صخره ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۷۴۴۰۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پناه عجیب اریک تن هاخ به تاریخ؛ وقتی تیم‌سازی مفهومش را از دست می‌دهد
اریک تن هاخ معتقد است تیم او مانند منچستریونایتد در فصل 05-2004 به دلیل «تیم‌سازی»، فوتبال خوبی بازی نمی‌کند.
طرفداری | پس از پیروزی مقابل تیم بیستم جدول در اولدترافورد، منچستریونایتد نتوانست مقابل برنلی رده نوزدهمی به مسیر پیروزی متوالی در لیگ برتر بازگردد.
در روزهایی که جیسون ویلکاکس وظیفه نظارت بر روی رویکرد فنی و مدیریتی اریک تن هاخ را برعهده گرفته است، شیاطین سرخ در کنار از دست دادن رتبه چهارم، ممکن است با بدترین رتبه تاریخش در لیگ برتر مواجه شوند. در واقع، اندک امید منچستریونایتد برای کسب سهمیه لیگ قهرمانان اروپا با ناکامی تیم‌های انگلیسی در رقابت‌های اروپایی از بین رفت. در صورت دو پیروزی توسط نمایندگان آلمان در لیگ قهرمانان و لیگ اروپا، سهمیه پنجم فصل آینده به بوندسلیگا اختصاص خواهد یافت. با این حال، مشکلات منچستریونایتد فراتر از حضور در رقابت‌های اروپایی است. تیم تحت هدایت اریک تن هاخ در دومین فصل سرمربی هلندی در یک کابوس به تمام معنا قرار گرفته است. در کنار انبوهی از رکوردهای منفی و حذف تحقیرآمیز در لیگ قهرمانان اروپا، رویکردهای تاکتیکی و فنی تن هاخ زیر سوال رفته است. منچستریونایتد با وجود بحران مصدومیت هرگز نتوانسته است فوتبال پویا و امیدوارکننده به نمایش بگذارد.
در کنار مشکلات داخل زمین، اخیرا اریک تن هاخ در فضای رسانه‌ای نیز درگیر حواشی متعددی شده است. تن هاخ تصمیم گرفته است به سوالات خبرنگاران منتقدش پاسخ ندهد. اتفاقی که مطابق قوانین رسانه‌ای حق طبیعی اوست اما به نظر نمی‌رسد حرکت درستی برای دفاع از «پیشرفت» و «تیم‌سازی» باشد. مرد هلندی پس از تساوی مقابل برنلی تصمیم گرفت سیری در تاریخ داشته باشد. او به فصل 05-2004 اشاره کرد و گفت که «منچستریونایتدِ بزرگ» در آن فصل فوتبال بسیار خوبی بازی نمی‌کرد:
مقایسه تیم جوان و در حال پیشرفت فعلی با منچستریونایتد سابق عادلانه نیست. کاملا اشتباه است. آن‌ها منچستریونایتد 05-2004 را فراموش کرده‌اند، آن تیم نیز فوتبال فوق‌العاد‌ه‌ای بازی نمی‌کرد.
ادعاهای مرد هلندی باعث تعجب آدام کرفتون، ژورنالیست اتلتیک شد. او در پاسخ به تن هاخ نوشت:
تیم فصل 05-2004 در رتبه سوم قرار گرفت. تنها 5 بازی را در لیگ برتر واگذار کرد، تفاضل گل 32+ داشت، از گروهش در اروپا صعود کرد و 19 کلین شیت به ثبت رساند!
یک کاربر در پاسخ به کرفتون نوشت:
در ضمن آن فصل فرگوسن با رقم زدن یکی از بهترین عملکردهاش، قهرمان فصل را رفت و برگشت شکست داد. گارناچو و مینو خوب هستند اما آن‌ها رونی و رونالدو نخواهند شد.
کاربر دیگری به شوخی نوشت:
می‌خوای اتلتیک هم از کنفرانس خبری محروم بشه؟
منچستریونایتد در هفته سی و پنجم لیگ برتر تفاضل گل 1+ دارد. آن‌ها که تا مقطع فعلی 12 بار شکست خورده‌اند، در ادامه به مصاف کریستال پالاس، آرسنال، نیوکاسل و برایتون خواهند رفت.
از دست ندهید ????????????????????????
ژوزه مورایس: باافتخار مسلمان شدم و عضوی از یک خانواده ایرانی‌ام آرنه اسلوت سرمربی جدید لیورپول لغو قانون رشد چگونه فوتبال ایتالیا را نابود می‌کند؟ بازیکن فرانسوی به دلیل عوارض واکسن کرونا از فایزر شکایت کرد!
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»