کتاب‌های مناسب هر گروه سنی را بشناسید
تاریخ انتشار: ۱۹ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۰۵۳۸۰
ویژگی‌های کتاب‌های مناسب در کارگاه «انتخاب کتاب مناسب برای کودکان» برای گروه‌های سنی مختلف از سوی کارشناسان شورای کتاب کودک مطرح شد.
به گزارش بی‌باک به نقل از اداره‌کل روابط عمومی و امور بین‌الملل کانون، کارگاه «انتخاب کتاب مناسب برای کودکان» از سوی شورای کتاب در سالن کنفرانس شماره‌ی دو مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
زهرا صیادی و الهام رحمانی از اعضای شورای کتاب کودک در گروه بررسی کتاب‌های با محتوای هنر، بازی، سرگرمی، گردانندگان این کارگاه بودند. کارگاه با حضور افرادی از میان مربیان کانون، تصویرگر، موسیقی کودک و... تشکیل شد.
گردانندگان این کارگاه ابتدا در قالب پرسش‌هایی پیرامون ویژگی‌های کتاب خوب یا بد، تاثیر کتاب در رشد استعداد و خلاقیت کودک، در دسترس بودن کتاب‌ها، چه اندازه یک کتاب باید همه‌ی ویژگی‌های خوب را داشته باشد، قیمت کتاب، کیفیت کتاب از نظر جنس کاغذ و... از دیدگاه افراد حاضر و اطلاعات آنها پیرامون آثاری که برای کودکان انتخاب و تهیه می‌کنند، آگاه شدند.
رحمانی در این کارگاه والدین را در زمینه‌ی خرید کتاب به پنج دسته تقسیم کرد و گفت: والدین مستبد که انتخاب‌گر قطعی برای تهیه‌ی کتاب هستند و به نظر بچه توجهی ندارند، والدین سهل‌گیر که کودک را در انتخاب کتاب کاملاً آزاد می‌گذارند، والدین خنثی که نسبت به انتخاب یا خرید کتاب برای بچه‌ها بی‌تفاوت هستند، والدین ضد کتاب که ترجیح می‌دهند آن هزینه را صرف خوراکی یا اسباب‌بازی کنند و والدین دوستدار کتاب که حتما هزینه‌ای برای خرید کتاب در نظر می‌گیرند و خودشان اهل کتاب هستند و می‌خواهند عادت کتاب‌خوانی نسل به نسل منتقل شود، گروه‌های مختلف والدین در زمینه‌ی خرید کتاب هستند.
رحمانی در ادامه به ویژگی‌هایی برای انتخاب کتاب اشاره کرد و با تاکید بر اینکه باید نسبت به کودک و رشد تحول کودک و نیازهای او در هر رده‌ی سنی شناخت داشته باشیم، توضیح داد: وظیفه‌ی ما به عنوان بزرگ‌تر این است که با انتخاب کتاب مناسب، اطلاعات مناسب را به کودک ارایه دهیم. تاثیر کتاب در آینده‌ی کودک بسیار مهم است. والدین به‌ویژه در گروه سنی «الف» (۵ تا ۷ سال) حق انتخاب کتاب را برای کودک دارند تا بتوانند کودک را به سمت انتخاب صحیح کتاب هدایت کنند.
او یادآور شد: برخی از والدین ویژگی‌های منحصر به فرد خلاف واقعیت را برای کودکان‌شان در نظر می‌گیرند که باعث می‌شود انتظار از آن کودک بالا برود. یا در پی تحقق اهداف و آروزی‌های خودشان هستند و کودک را از مسیر استعدادش دور می‌کنند. مهم است ویژگی‌های کودک خودمان را بپذیریم و متناسب با آن برای او کتاب تهیه کنیم.
این عضو شورای کتاب کودک درباره‌ی گروه سنی «الف» و رشد انتزاعی زبان در این گروه سنی توضیح‌هایی ارایه و اظهار کرد: در این سن واژه‌ها روز به روز افزایش می‌یابد. بنابراین بهتر است کتاب با داستان‌های کوتاه و جملات ساده برای کودک انتخاب شود و در عین حال به او واژگان جدیدی را بیاموزد. همچنین کتاب‌های تصویری که قابلیت بازی کردن را دارند نیز برای این گروه سنی مناسب است.
به گفته‌ی او در این گروه سنی که سواد خواندن و نوشتن ندارند نباید مجبور باشیم کتاب را تغییر بدهیم و باید آهسته آهسته به سمت کتاب‌هایی با جملات بلندتر برویم؛ چراکه انتخاب کتاب نامناسب می‌تواند تاثیر سوء داشته باشد.
رحمانی تاکید کرد: نباید انتظار داشته باشیم قصه‌های قدیمی دوران کودکی خودمان حتما برای کودک امروز جذاب باشد. هر چند برخی از این آثار بازنویسی شده‌اند.
او با اشاره بر اهمیت شناخت اشکال، رنگ‌ها و واژه‌ها در این گروه سنی کتاب‌هایی چون «قِل می‌دهیم»، «سر می‌خوریم»، «شناور می‌کنیم» و «واژه‌نامه‌ی چیستانی تصویری» را معرفی کرد. همچنین در زمینه‌ی تناسب رنگ، اندازه و اشکال کتاب‌هایی مانند «اعداد در هنر»، «اشکال در هنر» و «روباه قرمز سلام» را معرفی کرد.
این کارشناس با اشاره به اینکه کودکان درک صحیحی از زمان ندارند و بیشتر ادعا می‌کنند که زمان را می‌شناسند، از کتاب‌های «هفت کمان هفت رنگ» و «هفت روز هفته دارم» به عنوان کتاب‌های مناسب در این زمینه یاد کرد.
نکته‌ی مهم دیگر که در این کارگاه مطرح شد توجه به حس همذات‌پنداری کودک با موضوع و شخصیت داستان بود. در این راستا کتاب «خشم قلمبه» برای بچه‌هایی که پرخاش‌گر هستند در جهت غلبه بر خشم درونی آنها معرفی شد.
همچنین به پیشنهاد رحمانی بهتر است برای کودکان پنج تا ۶ سال برخی از کتاب‌ها را تا نیمه بخوانیم و از کودک بخواهیم خودش را به جای شخصیت اصلی داستان بگذارد و قصه را پیش ببرد.
برای شناخت و معرفی شغل‌های مختلف نیز کتاب‌های «بزرگ‌ترین شغل دنیا» و «شغل آینده‌ی من» برای گروه سنی «الف» در این زمینه مناسب است.
به طور کلی معرفی واژگان جدید، رعایت ساده‌نویسی و جملات کوتاه، توجه به رنگ، اشکال و مفاهیم متضاد، تصویری و بدون متن، ترغیب به بازی‌های مشارکتی، تقویت حواس پنجگانه، برآوردن کردن حس کنجکاوی، مهارت‌های ارتباطی بین اشیا و کلمات و لذت‌بخش بودن از مهمترین ویژگی‌های کتاب مناسب برای گروه سنی «الف» است که از سوی رحمانی مطرح شد.
برای گروه سنی «ب» یعنی هفت تا ۹ سال تقویت حرکات بدنی، داشتن قهرمان داستانی و همذات‌پنداری با قهرمان داستان، آموزش مستقیم و غیرمستقیم در نقش‌های متعدد، ترغیب به بازی‌های مهارتی، تقویت قوه‌ی تخیل و بازی‌های نمایشی و خیمه شب بازی نکاتی هستند که باید در کتاب‌های این گروه سنی مورد توجه قرار بگیرند.
توجه به بازی‌های ساختنی و اکتشافی، حس رقابت‌جویی، ترویج و معرفی بازِ‌های گروهی، بیدارکننده‌ی ذوق کودک، آموزش رفتارهای اخلاق‌مدار یا تربیت اجتماعی، تعلیم مفاهیم با رعایت اصول و قوانین، نکات مورد نیاز برای انتخاب کتاب‌های گروه سنی «ج» یعنی ۱۰ تا ۱۲ سال است.
در گروه سنی «د» یعنی ۱۳ تا ۱۵ سال آموزش غیرمستقیم حقوق شهروندی، پرورش استعدادهای فردی و اجتماعی؛ معرفی صحیح جنس مکمل و انتخاب آثاری که از تقابل جنسی به دور باشد و هدایت کودک به سمت مشارکت‌های اجتماعی نیز مسایلی هستند که باید در انتخاب کتاب برای این گروه سنی مورد توجه قرار بگیرد.
در بخشی از این کارگاه مربیان کارگاه از شرکت‌کنندگان خواستند به صورت دو به دو آینه‌بازی و عروسک‌گردانی را تمرین کنند و در بخش دیگر در دو گروه تولید یک کتاب برای آموزش آشپزی به گروه سنی «ج» را تمرین و در پایان این آثار نقد و بررسی شد.
نشست و کارگاه‌های علمی هفته‌ی ملی کودک تا ۲۰ مهر ۱۳۹۶ در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ادامه دارد و شرکت در آن برای عموم علاقه‌مندان آزاد است.
منبع: بی باک نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.bibaknews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بی باک نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۰۵۳۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کمرنگ‌شدن نشریات تخصصی نوجوانان از عوامل افت شعر نوجوانان است
به گزارش خبرگزاری مهر، نشست تخصصی «شعر نوجوان از منظر مخاطب و جایگاه امروزی آن» به دبیری انسیه موسویان و با سخنرانی افسون امینی شاعر، نویسنده و مدرس دانشگاه علامه طباطبایی با موضوع «شعر نوجوان، سرگردانی میان متن و مخاطب» و حسین تولایی با موضوع «واکاوی جهان در تجربه-سروده‌های نوجوانان» برگزار شد.
امینی گفت: حرف زدن در مورد شعر نوجوان، بی‌نیاز از صحبت کردن درباره‌ی شعر کودک نیست؛ به ویژه که منابع ما در حوزه‌ی شعر نوجوان بسیار اندک است.
وی با اشاره به سیر تاریخی شکل‌گیری شعر نوجوان افزود: شعر کودک برخلاف داستان کودک که به شکل خودجوش مسیر خود را طی کرد؛ به صورت خودجوش شکل نگرفت. پس از انقلاب مشروطه، نیاز متولیان مدارس و کودکستان‌ها به تولید شعر برای دانش‌آموزان، باعث شکل‌گیری شعر کودک و تولید محتوا در این دوره شد. در این میان، رواج ترانه‌های عامیانه‌ی دوره‌ی مشروطه و گسترش کار ترجمه تأثیر بسزایی داشتند.
این نویسنده گفت: در این دوره شعر نوجوان وجود نداشت، چرا که اصولاً مفهوم نوجوانی در این دوره هنوز شکل نگرفته بود و مخاطبان به دو گروه بزرگسالان و کودکان تقسیم می‌شدند. گاه شعر برخی از شاعران بزرگسال که از نظر زبانی و محتوایی اشعارشان برای نوجوانان قابل فهم بود، مثل پروین اعتصامی در حوزه‌ی شعر نوجوان مورد توجه قرار می‌گرفتند.
وی افزود: پیشرفت علم روانشناسی و آشنایی با دیدگاه‌های کسانی چون ژان پیاژه و نیز دومین سمینار ملی ادبیات کودک شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۶ که بخش مهمی از آن مختص شعر کودک با سخنرانی عباس یمینی شریف بود، زمینه‌ی توجه به شعر نوجوان را فراهم کرد. در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ افرادی مثل محمود کیانوش به صورت جدی وارد حوزه‌ی شعر کودک و نوجوان شوند. کیانوش تحت تأثیر نظریه‌ی رشد پیاژه و ادبیات ترجمه، نخستین شاعری است که به طور جدی سراغ شعر نوجوان رفت و اولین کتاب شعر نوجوان را با عنوان «آفتاب خانه‌ی ما» منتشر کرد. نکته‌ی قابل توجه در مورد شعر کودک در ایران، پشتوانه‌ی پژوهشی آن، قبل از رواج و گسترش آن در بین شاعران کودک است. دو کتاب «نیم قرن در باغ شعر کودکان» از عباس یمینی شریف و «شعر کودک ایران» از محمود کیانوش در زمانی منتشر شدند که شاعران کودک بسیار انگشت‌شمار بودند.
امینی گفت: در دهه‌ی ۶۰ به دلیل تحولات سیاسی و اجتماعی‌ای که در جامعه رخ داد، نیاز بود تا آموزش و پرورش و نهادهایی مثل وزارت ارشاد و غیره توجه ویژه‌ای به جمعیت نوجوان داشته باشند. نسلی که در آن زمان به لحاظ کمیت، طیف وسیعی از جمعیت کشور را شامل می‌شد. بنابراین به شعر نوجوان توجه بیشتری شد و شاعرانی چون جعفر ابراهیمی، محمدکاظم مزینانی، وحید نیکخواه آزاد، جواد محقق، قیصر امین‌پور، افشین علاء و دیگر شعرا پای کار آمدند. این شاعران متناسب با نیاز نوجوان آن روز شعر می‌سرودند؛ اگرچه هنوز اشعار آنان بین شعر نوجوان و شعر کودک یا بزرگسال معلق بود.
این مدرس دانشگاه گفت: از دهه‌ی ۷۰ شعر نوجوان رشد و جایگاه خود را پیدا می‌کند. در این دوره کتاب‌های شعر نوجوان از نظر ظاهری هم به ثبات می‌رسند و فونت و قطع آنها برای مخاطب تعریف مشخصی می‌یابد، اگرچه هنوز نوسان‌هایی هست و گاه شعر نوجوانان، با تصاویر و قطع کتاب کودک منتشر می‌شود. از شاعران شاخص شعر نوجوان در این دهه، می‌توان از بیوک ملکی، افسانه شعبان‌نژاد، افشین علاء، عرفان نظرآهاری، شاهین رهنما، آتوسا صالحی و محمدکاظم مزینانی نام برد.
وی افزود: در دهه‌ی ۸۰ تعداد شاعران نوجوان بیشتر و آثار آنان متنوع‌تر شد. ظهور شاعران توانمند در این دهه، کتاب‌های شعر نوجوان را از نظر مضمون، قطع و زبان با تنوع قابل توجهی همراه کرد. در این دوره بسیاری از شاعران شعر کودک نیز، برای محک زدن خود وارد حوزه‌ی شعر نوجوان می‌شوند. بیشتر شاعران این دهه موفق هستند و تا سال‌های بعد هم می‌مانند. از چهره‌های شاخص این دوره علاوه بر شاعران دهه‌ی ۷۰، می‌توان از مهدیه نظری، عباس تربن، حسین تولایی، مهدی مردانی، انسیه موسویان، غلامرضا بکتاش، علی باباجانی، کمال شفیعی و.... را نام برد.
این شاعر با تاکید بر اینکه این روند در دهه‌ی ۹۰ هم ادامه یافت، گفت: با این تفاوت که از اواخر این دهه، این رشد کمرنگ می‌شود و ما با کتاب شعر نوجوان کمتری روبه‌رو هستیم و توجه ناشران به چاپ و کیفیت این نوع ادبی کمتر می‌شود.
امینی گفت: از نظر من مخاطب شعر کودک عام است، اما مخاطب شعر نوجوان خاص. کتاب‌های شعر کودک از سوی والدین در هر سطح و طبقه‌ای برای سرگرمی و آموزش کودکان خریداری می‌شوند؛ اما شعر نوجوان باید توسط نوجوان علاقه‌مند به شعر خریداری شود. نوجوانی کتاب شعر می‌خرد که خودش اهل شعر و ادبیات باشد. بنابراین شعر نوجوان از سوی ناشران با اقبال مواجه نیست. از سوی دیگر، آشنایی ما با شعر نوجوان در سطح جهانی کمرنگ است. تنها تعداد کمی از مترجمان مثل رضی هیرمندی و مهدی مرادی به سراغ ترجمه‌ی شعر نوجوان رفته‌اند. در سطح جهانی نیز جوایز ادبیات کودک و نوجوان بیشتر معطوف به آثار کودکانه است تا آثار نوجوان.
یکی از دلایل اوج‌گیری شعر نوجوان در دهه‌ی ۸۰ حضور نشریات حرفه‌ای بود
در ادامه‌ی این نشست، حسین تولایی با تاکید بر اینکه در دهه‌ی ۸۰ شعر نوجوان در اوج خود بود و چهره‌های تازه و جوان در این دوران درخشیدند، گفت: این روند رو به رشد از نیمه‌ی دوم دهه‌ی ۹۰ سیر نزولی به خود گرفت. به گونه‌ای که در سال‌های اخیر، چهره‌های جوان و موفق در این زمینه کمتر دیده می‌شود و شعر نوجوان هنوز به نام‌های شاعران پیشکسوت و شاعران اواخر دهه‌ی هفتاد و هشتاد به راه خود ادامه می‌دهد. از دلایل مهم این مشکل، کمرنگ‌شدن نشریات تخصصی نوجوانان، تعطیل‌شدن جشنواره‌ی مطبوعات کودک و نوجوان و البته افزایش جشنواره‌های مناسبتی است.
وی افزود: قطعاً یکی از دلایل اوج‌گیری شعر نوجوان در دهه‌ی ۸۰ حضور نشریات حرفه‌ای و موفقی مثل سروش نوجوان، آفتابگردان و نشریه‌ی دوچرخه بوده است. این نشریات در آن زمان جریان‌ساز بودند و توانستند حرکتی را در جامعه ایجاد کنند و افرادی مثل آتوسا صالحی، عرفان نظرآهاری، مهدیه نظری، عباسعلی سپاهی یونسی، انسیه موسویان، مهدی مردانی، عباس تربن، مهدی مرادی، فاصل ترکمن، کبری بابایی و … را به جامعه‌ی ادبی تحویل دهند. با تعطیل‌شدن این نشریات، شعر نوجوان هم جایگاه ویژه‌ی خودش را کم‌کم در بین ناشران از دست داد و چاپ کتاب شعر نوجوان هم با چالش جدی مواجه شد. در حالی که نشریات کودک و نوجوان بیش از کتاب‌های این رده‌ی سنی می‌تواند در علاقه‌مندی این گروه سنی به حوزه‌های فرهنگی مؤثر باشد.
وی با طرح این سوال که چرا شعر نوجوان امروز با مخاطب مواجه نیست؟ گفت: شعر نوجوان در میان نوجوانانی مخاطب دارد که دغدغه‌ی شعری داشته باشند؛ یعنی مخاطبان تخصصی. تعداد این افراد به گواه تعداد نوجوانان شاعر عضو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سراسر کشور، دانش آموزان شرکت کننده در مسابقات سراسری فرهنگی و هنری در رشته‌ی شعر وزارتخانه آموزش و پرورش، شاعران نوجوان مرتبط با نشریاتی مثل دوچرخه، آفتابگردان و.... کم نیست. مضاف بر اینکه حتی اگر هم این تعداد کم باشد، جامعه موظف است برای آنها خوراک لازم را تهیه کند.
این شاعر سپس به تشریح پژوهش خود در نشریه‌ی دوچرخه در فاصله زمانی ۱۳۹۵ تا پایان ۱۳۹۹ پرداخت و گفت: بر اساس این پژوهش، در ۲۲۶ شماره‌ی منتشر شده‌ی نشریه‌ی دوچرخه، در بازه زمانی یاد شده، ۷۱۵ شعر از ۱۶۸ نوجوان شاعر و علاقه‌مند به شعر بر اساس نظریه‌ی ارتباطی ربکا نای مورد بررسی قرار گرفت و اشعار نوجوانان در حوزه ارتباطی به چهار دسته‌ی تعامل با خود، تعامل با خدا، تعامل با دیگری و تعامل با محیط تقسیم شدند.
وی افزود: بر اساس یافته‌های این پژوهش در فاصله زمانی مذکور بر اساس هسته مرکزی شعر نوجوانان، تعامل با دیگری با ۶۰ درصد فراوانی، بیشترین مضمون شعری نوجوانان را به خود اختصاص می‌داد و پس از آن تعامل با محیط با ۲۳ درصد، تعامل با خود با ۱۴ درصد و تعامل با خدا با ۳ درصد به ترتیب، بیشترین فراوانی‌ها را دربرمی‌گرفتند.
تولایی گفت: در زمینه‌ی تعامل با دیگری، عاشقانه‌ها با فراوانی مطلق ۳۹۸ شعر، بیشترین درصد تعامل با دیگری را شامل می‌شدند؛ یعنی چیزی حدود ۵۵ درصد. این در حالی است که پروژه شعر عاشقانه نوجوان که در یکی از مؤسسات انتشاراتی دنبال می‌شد و بنا بود با همت گروهی از شاعران حوزه نوجوانان منتشر شود، با تغییر مدیریت آن انتشارات متوقف شد و ناشران دیگر هم از چاپ آن استقبال نکردند. این پژوهش با عنوان "نشریات کودک و نوجوان به مثابه راهنمایی برای مخاطب شناسی؛ مورد مطالعه نشریه دوچرخه" در سال گذشته در گاهنامه‌ی نقد کتاب کودک و نوجوان منتشر شده است.
همچنین افسون امینی که ۱۶۰ شعر از ۱۶ شاعر نوجوانان را گردآوری کرده و به چاپ سپرده است، در آغاز سخنرانی خود از محمد هادی محمدی و زهره قائینی به خاطر تألیف مجموعه‌ی تاریخ ادبیات کودکان ایران که از منابع ارزشمند مرجع در این حوزه است، سپاسگزاری کرد.
کد خبر 6089743
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»