به نقل از «ایران اکونومیست»

تکرار سیاست ناموفق اشتغالزایی/از مخالفت وزیر تا اصراردولت

تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۷۱۳۶۵

ایران اکونومیست - بیکاری به عنوان یکی از چالش‌های اقتصاد کشور،چندسالی است به مرز بحران رسیده ؛ این شرایط نه صرفا متاثر از سیاست های یک دولت خاص، بلکه در نتیجه سیاست‌های غلط اشتغالزایی در دولت‌های مختلف پدید آمده و طرح‌های اشتغالزایی در دولت‌های مختلف هم نتوانسته دردی از آن دوا کند و نگاهی به عملکرد این طرحها، بیانگر عدم کارایی و اثرگذاری آنها در افزایش فرصت های شغلی و کاهش بیکاری است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نگاهی به سابقه اجرای طرح‌های اشتغالی در دولت‌های مختلف نشان می‌دهد، دولت هفتم و هشتم در قالب «طرح‌های اشتغالی»و دولت نهم و دهم در قالب « طرح گسترش بنگاه‌های اقتصادی زودبازده و کارآفرین» تلاش کردند تا با «پرداخت وام» ، فرصت های شغلی جدید ایجاد کنند.

در مورد «طرح‌های خود اشتغالی»، گزارش رسمی نهادهای ناظر و شاخص های بازار کار در پایان دولت هشتم بیانگر آن بود که اعطای وام خوداشتغالی نه فقط اثرگذاری لازم را نداشت و دردی از مشکل اشتغال حل نکرد بلکه ماحصلش این شد که بیکاران وام گیرنده، علاوه بر درد بیکاری، درد بدهکاری به نظام بانکی را هم بردوش کشیدند.

در مورد سیاست «گسترش بنگاههای زودبازده» نیز با اعطای وام بانکی تلاش کرد بنگاههای کوچک جدیدی را وارد چرخه اقتصاد کشور کند، گزارش رسمی مرکز پژوهش‌های مجلس، از عدم موفقیت سیاست و انحراف بیش از ۶۰ درصدی آن از اهداف اشتغال‌زایی حکایت دارد. همچنین با استنباط از گزارش‌های سازمان بازرسی کل کشور و بانک مرکزی و به خصوص عملکرد طرح‌های به بهره برداری رسیده، می‌توان نتیجه گرفت که تا پایان سال ۱۳۸۹، به طور تقریبی ۳۰ درصد از منابع و تسهیلات پرداخت شده به طرح‌های زودبازده، فاقد عملکرد بوده یا منحرف شده است.

علاوه بر این، نگاهی به نرخ اشتغال در طول فعالیت هشت ساله دولت‌های نهم و دهم نشان می‌دهد جمعیت شاغل کشور از ۲۰ میلیون و ۶۱۸ هزار نفر در نخستین سال فعالیت دولت نهم(۱۳۸۴)، در سال پایانی مسئولیت دولت دهم (۱۳۹۱) به ۲۰ میلیون و ۶۲۸ هزار نفر رسید؛ یعنی در طول هشت سال فقط ۱۰ هزار نفر به جمعیت شاغل کشور افزوده شد در حالی که دولت مکلف بود سالانه برای حدود ۷۰۰ هزار نفر اشتغالزایی کند. بنابراین به رغم اجرای طرح گسترش بنگاه‌های زودبازده و کارآفرین، در طول فعالیت هشت ساله دولت‌های نهم و دهم نرخ اشتغال تقریبا صفر بود.

سرانجام دولت یازدهم فعالیت خود را با نرخ بیکاری ۱۲.۲ درصد آغاز کرد و در پایان دولت یازدهم به 12.4 درصد افزایش یافت و موجب شد تا بحران اشتغال، مهمترین چالش‌ پیش روی دولت دوازدهم شود.

ربیعی: دردی دوا نمی‌شود؛ فقط روستائیان بدهکار بانک می‌شوند

همان گونه که اشاره شد، شاخص‌های بازار کار نشان می دهد که سیاست‌های اشتغالزایی دولت‌های گذشته که بر «پرداخت وام و تسهیلات بانکی» متکی بوده است، موفق نبوده اند. با این حال دولت یازدهم در سال پایانی فعالیت خود، از طرح جدید دیگری برای اشتغالزایی رونمایی کرد که این طرح هم مبتنی بر پرداخت تسهیلات از محل صندوق توسعه ملی (معادل ریالی ۱.۵ میلیارد دلار از منابع ارزی) است؛ به عبارتی سیاست ناموفق پرداخت تسهیلات برای اشتغالزایی در دولت یازدهم هم پیگیری شد. البته کردن مراحل تصویب مجلس و تدوین ایین‌نامه ها موجب شد اجرای این طرح عملا به دولت دوازدهم موکول شود.

این سیاست اشتباه در حالی از سوی دولت دوازدهم پیگیری می شود که حتی علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت دوازدهم نیز به عنوان مسئول دستگاه سیاستگذار اشتغال اخیرا در سرمقاله‌ای «پرداخت تسهیلات اشتغال را نوعی تهدید مالی و بدهکار کردن روستاییان به بانک‌ها» اعلام کرده است.

ربیعی در بخشی از سرمقاله خود در یکی از رسانه‌های مکتوب نوشته است: دادن وام‌ برای ایجاد اشتغال روستایی، بدون فراهم‌کردن زیرساخت مناسب برای رونق چنین اشتغال‌هایی سبب شده است برخی روستاییان به بانک‌ها نیز بدهکار شوند. پیش از این هم نمونه‌ای از وام‌های زودبازده به روستاییان داده شده؛ و این نوعی تهدید مالی برای روستاست.

این اظهار مخالفت صریح نشان می دهد در جریان تدوین و تصویب طرح مذکور در دولت و مجلس، صدای مخالفت علی ربیعی در دولت شنیده نشده و دولت برخلاف نظر وزارت تعاون و کار، لایحه مذکور را تدوین و به مجلس ارائه داد و نمایندگان مجلس هم طبیعتا با هدف جلب نظر حوزه های انتخابیه خود، با این لایحه موافقت کردند.

مهدی پازوکی: تسهیلات صندوق توسعه اشتغال ایجاد نمی‌کند

در همین ارتباط، مهدی پازوکی اقتصاددان و استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره سیاست دادن وام برای اشتغالزایی معتقد است: در حال حاضر آن چه که مهمترین نیاز ایران در بهبود سیاست‌های اشتغالزایی محسوب می‌شود، بهبود فضای کسب و کار است.

وی با بیان اینکه دولت برای بهبود فضای کسب و کار سه اقدام اساسی را باید در دستور کار قرار دهد افزود: نخستین اقدام دولت باید ایجاد شفافیت در فضای اقتصادی کشور باشد؛ دومین اولویت دولت باید فراهم آوردن شرایط ایجاد رقابت سالم در بین بنگاه‌های اقتصادی و در نهایت سومین اقدام مهم و مورد تاکید نیز باید نفی انحصار طلبی در اقتصاد باشد چراکه انحصارطلبی هم در بخش دولتی و هم در بخش خصوصی به مثابه «سم» برای اقتصاد است.

این استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی درباره پرداخت تسهیلات از محل صندوق توسعه ملی برای اشتغال به عنوان یکی از سیاست‌های اشتغالزایی دولت گفت: در شرایط فضای ناکارآمد کسب و کار نمی‌توان با پرداخت تسهیلات از صندوق توسعه انتظار اشتغالزایی داشت. این در حالی است که طی ۱۲ سال اخیریک بی‌انظباطی در اقتصاد ایران مشاهده می‌شود و در این شرایط نمی‌توان صرفا با تزریق منابع مالی از محل صندوق، شاهد توسعه روستایی و اشتغالزایی بود.

پازوکی، نبود نهادهای توسعه‌ای را یکی از نقاط ضعف اقتصاد ایران اعلام کرد و گفت: نهادهای توسعه‎‌ای در ایران تاسیس نشده و دولت باید در این خصوص حمایت کند تا نهادهای توسعه‌ای در کشور شکل بگیرد چراکه این نهادها باید با بی‌انظباطی اقتصادی مقابله کنند.

وی بی انظباطی پولی، مالی و اداری را سه عنصر اصلی بی‌انظباطی اقتصادی دانست وافزود: حجم بدهی‌های دولت به نظام بانکی در نتیجه بی‌انظباطی پولی پدید آمد، همچنین بی‌انظباطی مالی را در قوانین بودجه‌ سالانه در ادوار مختلف اقتصاد ایران مشاهده می‌کنیم چراکه به نهادهایی بودجه‌هایی تخصیص پیدا می‌کند که بسیار بیش از نیاز آنهاست؛ بنابراین کشور را گران اداره می‌کنیم.

این استاد دانشگاه علامه افزود: بی انظباطی اداری در کشور نیز متاثر از تفکر غلط حاکم بر نظام تصمیم گیری اداری کشور است که نمونه‌ای از آن در بکارگیری نیروهای کار فارغ‌التحصیل در دستگاه‌ها را به دفعات مشاهده کرده‌ایم.

وی گفت: در حالی بسیاری از جوانان فارغ التحصیل ما در دانشگاه‌های معتبر دنیا بورس می‌شوند و برای آنها ارزش قائلند که در موارد بسیار مشاهده می‌شود بسیاری از افراد بر اساس روابط خاص در دستگاه‌ها جذب شدند!

پازوکی تاکید کرد: بنابراین لازم اجرای سیاست‌های توسعه اشتغال وتولید در وهله نخست، بهبود فضای کسب و کار و مبارزه با بی‌انظباطی اقتصادی است.

محمود بهمنی: دولت برای اشتغالزایی، مشکل صنایع موجود را برطرف کند

محمود بهمنی رئیس کل سابق بانک مرکزی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اینکه امروز بسیاری از بنگاه‌های تولید، خدماتی و اقتصادی کشور با مشکل سرمایه در گردش مواجه هستند که دولت در این زمینه باید حمایت کند گفت: برخی از واحدهای تولیدی، برای عرضه کالاهای خود تقاضا دارند اما مشکل پیش روی این واحدها سرمایه در گردش است.

وی تصریح کرد: بنابراین دولت برای اشتغال زایی بهتر است مشکل صنایع موجود را برطرف کند.

بهمنی افزود: گروه دیگری از واحدها در برابر محصولات و خدمات خود تقاضایی در بازار ندارند؛ بنابراین برای این واحدها باید یک سیاست حمایتی دیگر در نظر گرفت چراکه اگر این واحدها اگر تسهیلات دریافت کنند، نمی‌توانند نسبت به بازپرداخت تسهیلات خود اقدام کنند و این واحدها را صرفا بدهکار کرده‌ایم.

رئیس کل سابق بانک مرکزی در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به اینکه استفاده از منابع ارزی کشور (صندوق توسعه ملی) برای هزینه‌های جاری و داخلی از جمله پرداخت اشتغال، با اساسنامه این صندوق مغایر دارد گفت: منابع صندوق توسعه ملی صرفا برای بخش خصوصی، تعاونی و واردات کالاهای سرمایه ‌ای پیش بینی شده است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه موجودی صندوق توسعه ملی یک دارایی است و این دارایی ذاتا باید به یک دارایی دیگر تبدیل شود نه هزینه، ادامه داد: حفظ منابع ارزی کشور یکی از اصول اقتصاد مقاومتی است؛ بنابراین اینکه ما ذخایر ارزی کشور را تبدل به ریال کنیم و منابع آن در جهت هزینه‌های داخلی و جاری کشور هزینه شود از اساس با اساسنامه صندوق توسعه ملی در تضاد است.

بهمنی با تاکید بر اینکه البته سیاست پرداخت تسهیلات برای اشتغالزایی قطعا یک سیاست مناسب و تاثیرگذار است گفت: اما نباید جهت‌دهی تسهیلات برای اشتغالزایی به بنگاه‌های اقتصادی، یک سیاست واحد برای تمام واحدهای اقتصادی باشد بلکه دولت باید برای تسهیلات‌دهی با هدف اشتغال، نسخه‌های مختلف تجویز کند تا این منابع از مسیر اصلی اشتغالزایی منحرف نشوند.

رئیس کل سابق بانک مرکزی با تاکید بر اینکه تولیدات بنگاه‌های اقتصادی باید صادرات محور باشند تا بتوانند با تولیدات خارجی رقابت کنند گفت: از طرف دیگر تسهیلات باید به واحدهایی پرداخت شود که تولیدات یا خدمات بنگاه اقتصادی مربوطه توجیه اقتصادی داشته باشد و اگر یک بنگاه یا واحد تولیدی توجیه اقتصادی نداشته باشد، بنابراین در این مرحله باید یک اصلاح ساختار صورت پذیرد.

بهمنی تاکید کرد: نکته قابل توجه دیگر این است که واحدهای کوچک و متوسط (SME`s) باید به عنوان تامین کنندگان مواد اولیه برای فعالیت بنگاه‌های بزرگ اقتصادی عمل کنند، بنابراین «بنگاه‌های کوچک و متوسط» و «بنگاه‌های بزرگ» مکمل یکدیگر هستند.

رئیس کل بانک مرکزی در دولت دهم افزود: موضوع بسیار مهم دیگری که دولت در تزریق اعتبارات اشتغال باید به آن توجه داشته باشد این است که تسهیلات و اعتبارات در جهت صنایعی سوق داده شوند که «کاربر» و به عبارتی «اشتغالزا» باشند. به عنوان مثال ممکن است با سرمایه گذاری ۱۰۰ میلیاردی در صنعتی برای ۵۰ نفر و در صنعت دیگری در برابر همین میزان سرمایه گذاری برای ۵۰۰ نفر اشتغال ایجاد شود؛ بنابراین منابع و تسهیلات اشتغالزایی باید با اولویت در صنایع کاربر تزریق شوند.

منبع: ایران اکونومیست

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۷۱۳۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آبرسانی سپاه به ۲۰۵ روستای کردستان

مسئول بسیج سازندگی سپاه بیت‌المقدس کردستان گفت: آبرسانی به ۱۶۹ روستای استان به ارزش ۵۲۸ میلیارد تومان با همکاری آبفا از جمله اقدامات سپاه در کردستان است. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، سرهنگ اکبر اسماعیلی پیش‌ازظهر امروز در نشست با اصحاب رسانه، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای انقلاب اسلامی و تبریک فرارسیدن هفته بسیج سازندگی اظهار داشت: بعد از ادغام‌ جهاد سازندگی در وزارت جهاد کشاورزی، 17 اردیبهشت‌ماه سال 1379 به فرمان رهبر معظم انقلاب بسیج سازندگی برای سازندگی و خدمت‌رسانی به مردم و محرومیت‌زدایی تشکیل شد.

وی «تشکیل بسیج سازندگی» را نقطه عطفی در حرکت‌های جهادی برای سازندگی و خدمت‌رسانی به مردم و محرومیت‌زدایی عنوان کرد و گفت: بسیج سازندگی از زمان تاسیس تاکنون در همه شرایط و بحران‌ها در کنار مردم بوده و خود را خادم مردم می‌داند.

آبرسانی به 205 روستای کردستان

مسئول بسیج سازندگی سپاه بیت‌المقدس کردستان با بیان اینکه بسیج سازندگی در بخش‌های مختلف فنی، عمرانی و محرومیت‌زدایی فعالیت‌های چشم‌گیری در استان داشته است، تصریح کرد: آبرسانی به 169 روستای استان به ارزش 528 میلیارد تومان با همکاری آبفا از جمله اقدامات سپاه در کردستان است.

وی افزود: با توجه به مشکلات روستاها، آبرسانی به روستاها از 169 به 205 روستا در استان افزایش یافته است که از این تعداد تاکنون آبرسانی به 81 روستا به اتمام رسیده و پروژه در مابقی روستای دیگر در حال انجام است.

اسماعیلی بیان کرد: اجرای 277 هزار و 225 متر حفاری، 269415 متر لوله گذاری، احداث 54 مخزن 58 باب ایستگاه و حفر 16 چاه از جمله اقداماتی بوده که برای آبرسانی به این روستاهای کردستان انجام شده است.

تامین 20 تن قیر رایگان

وی با ذکر اینکه هدف از اجرای این پروژه‌ها محرومیت‌زدایی، کمک به روستاهای کم‌برخوردار، مهاجرت معکوس و رفع دغدغه‌های روستانشینان کردستان است، اظهار کرد: مرمت 50 واحد منزل مسکونی محرومان، 70 خانه عالم، غسالخانه و بازسازی مدارس، تامین 20 تن قیر رایگان برای جاده‌سازی از دیگر اقدامات بسیج سازندگی در سال گذشته در استان بوده است.

مسئول بسیج سازندگی سپاه بیت‌المقدس استان کردستان انجام 13 هزار و 100 متر ایزوگام برای خانه‌های محرومان، خاطر نشان کرد: سال گذشته 522 سری جهیزیه به زوجین نیازمند اهدا و امسال نیز 18 سری دیگر در اختیار آنان قرار می‌گیرد.

به گفته وی، سال گذشته 60 میلیارد و 500 میلیون تومان تسهیلات اشتغال‌زایی به 669 نفر از جوانان روستایی کردستان پرداخت شد.

بانک‌ها در پرداخت تسهیلات اشتغال‌زایی تسهیل‌گری کنند

مسئول بسیج سازندگی سپاه بیت‌المقدس استان کردستان با ذکر اینکه امسال نیز 126 میلیارد تومان تسهیلات اشتغال‌زایی از سوی دولت به بسیج سازندگی اختصاص یافته است، عنوان کرد: تاکنون 123 میلیارد تومان از این تسهیلات پرداخت شده و امیدواریم بانک‌ها بیشتر پای کار بیایند تا جوانانی که در روستاها جویای کار هستند، با دریافت تسهیلات اشتغال ایجاد و در روستا ماندگار شوند.

وی اظهار کرد: تاکنون 850 نفر جهت دریافت تسهیلات اشتغال‌زایی به بانک‌های استان معرفی شده‌اند، انتظار می‌رود که بانک‌ها در روند پرداخت تسهیل‌گری کنند.

توزیع میلیاردها تومان بسته معیشتی میان نیازمندان

اسماعیلی با اشاره به اینکه سال گذشته 22 هزار و 500 بسته معیشتی به ارزش 17میلیارد تومان و از ابتدای سال جاری تاکنون نیز 7 میلیارد تومان دیگر میان نیازمندان کردستانی توزیع شده است، یادآور شد: اهدای پک‌های لوازم‌التحریر، لباس گرم ورزشی و کارت خرید یک میلیون تومانی و کمک هزینه به نیازمندان و بیماران صعب‌العلاج از دیگر اقدامات بسیج سازندگی در سپاه استان بوده است.

انتهای پیام/481/.