به نقل از «ایرنا»

پزشکان: مصرف خودسرانه دارو مضر است / مردم: گاهی از اوقات ناچاریم

تاریخ انتشار: ۶ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۹۲۳۰۷

ارومیه- ایرنا- درمان و تامین دارو علاوه بر دولت برای خانواده ها نیز هزینه های زیادی در پی دارد و بخش قابل توجهی از این هزینه ها به استفاده خودسرانه از داروها به ویژه آنتی بیوتیک ها اختصاص دارد؛ امری که به گفته پزشکان می تواند ضمن به خطر انداختن سلامت، مقاومت بدن در برابر آنتی بیوتیک را به دنبال داشته باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایرنا، سازمان بهداشت جهانی در خصوص ایجاد مقاومت دارویی همه گیر نسبت به آنتی بیوتیک ها، پیامدهای ناگوار و خطرناک آن به همه کشورهای جهان هشدار داده و این در حالی است که میزان مصرف آنتی بیوتیک در کشور ما 16 برابر استانداردهای جهانی است.
برخی صاحب نظران حوزه بهداشت و درمان معتقدند که هر ایرانی روزانه سه تا پنج عدد قرص با سهم بالای آنتی بیوتیک ها مصرف می کند که رقمی قابل توجه است و علاوه بر آن، مصرف آنتی بیوتیک در برخی مواد غذایی پرمصرف نظیر مرغ و شیر نیز می تواند بر خطرات این بخش در کشور بیافزاید.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی آذربایجان غربی معتقد است که تجویز نابجای پزشکان و فرهنگ غلط از عوامل مهم ترویج مصرف آنتی بیوتیک ها و ایجاد مقاومت دارویی به این نوع داروها در کشور و از جمله آذربایجان غربی است.
به گفته حسن ملکی نژاد، دوران آنتی بیوتیک پایان ناپذیر است ولی با توجه به جهش های ژنتیکی میکروب ها، امکان دارد آنها نسبت به داروها مقاومت پیدا کنند که در این صورت مبارزه با بیماری ها سخت تر می شود.
به گفته وی از مهمترین عوامل این نوع مقاومت دارویی، مصرف خودسرانه یا بیش از حد آنتی بیوتیک هاست که در برخی موارد، پزشکان نیز در این خصوص دخیل هستند.
وی اظهار کرد: استفاده بیش از حد آنتی بیوتیک ها می تواند نقش معکوسی در مبارزه جهانی علیه بیماری ها داشته باشد زیرا مقاومت دارویی نسبت به آنها ایجاد می کند.
معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی آذربایجان غربی ادامه داد: مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک ناشی از تجویز نابجای پزشکان و رواج فرهنگ غلط در کشور است که می تواند خطرساز باشد.
ملکی نژاد تاکید کرد: حساسیت پزشکان برای تجویز آنتی بیوتیک، ارائه نکردن آنتی بیوتیک توسط داروخانه ها بدون نسخه پزشک و کشف آنتی بیوتیک های جدید و طبیعی توسط محققان سه راه حل برای کاهش مقاومت دارویی نسبت به این داروها در کشور و آذربایجان غربی است.
وی تبادل نظر پزشکان و متخصصان حوزه های مختلف در خصوص میزان مصرف، فرهنگ مصرف آنتی بیوتیک ها و موارد لازم برای کاهش مقاومت به این داروها در آذربایجان غربی را نیز خواستار شد.
یک متخصص بیماری های داخلی نیز در این خصوص، مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها را زمینه ساز مقاومت میکروب نسبت به دارو دانست و گفت: پیشرفت علم در قرن بیستم منجر به تولید آنتی بیوتیک ها شد و این دسته داروئی جان بسیاری از انسانها را که در معرض بیماری های عفونی گسترده و لاعلاج بودند، نجات داد ولی در حال حاضر مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها افراد را در معرض میکروب هایی با مقاومت آنتی بیوتیکی قرار داده است.
محمدرضا پاشایی اظهار کرد: تجویز آنتی بیوتیک توسط برخی پزشکان و مصرف خودسرانه آن توسط افراد جامعه باعث تهدید سلامت انسانی شده است.
وی اضافه کرد: طبق آمار 2 سال گذشته هر ایرانی چهار برابر میانگین جهانی دارو مصرف می کند و بیش از 50 درصد نسخه های پزشکان حاوی آنتی بیوتیک است که باید اصلاح شود.
وی ادامه داد: طبق این آمار مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها سالانه 400 هزار میلیارد ریال اعتبار دولتی را در بخش دارو به هدر می دهد.
این متخصص بیماری های داخلی گفت: مصرف سرانه داروهای تزریقی در ایران 11.4 درصد است و این رقم چهار برابر کشورهای در حال توسعه محسوب می شود که متأسفانه فرهنگ بارز داروئی در ایران به خصوص در منطقه ما استفاده از داروهای تزریقی بوده و بر اساس تحقیقات 30 درصد از عوارض داروئی مربوط به داروهای تزریقی است.
پاشایی مصرف بی رویه و غیرمنطقی آنتی بیوتیک ها، کامل نکردن دوره درمان آنتی بیوتیک ها و ناقص خوردن داروها، دور انداختن اضافه آنتی بیوتیک ها و مصرف آنتی بیوتیک ها در حیطه غیر انسانی را از جمله علل مقاومت به آنتی بیوتیک ها عنوان کرد.
وی با بیان اینکه دور انداختن آنتی بیوتیک های اضافه صحیح نیست، افزود: دور انداختن آنتی بیوتیک در محیط زیست و فاضلاب باعث می شود که این داروها از طریق منابع آب های زیرزمینی با دوز کم وارد بدن شده و باعث مقاومت آنتی بیوتیک شود.
وی در رابطه با مصرف آنتی بیوتیک ها در حیطه غیرانسانی نیز اظهار کرد: آنتی بیوتیک ها برای پیشگیری و درمان بیماری ها به طیور و دام تجویز می شود و انسان با خوردن گوشت آنها این داروها را با دوز کم وارد بدن می کند و موجب مقاومت آنتی بیوتیکی می شود.
پاشایی گفت: راهکار جدی در این زمینه بررسی نسخه ای پزشکان توسط واحد نظارت بر دارو و درمان و برخورد با دادن آنتی بیوتیک ها بدون نسخ توسط داروخانه ها است که امیدواریم با این اقدامات شاهد بهبود رویه مصرف آنتی بیوتیک در استان باشیم.
اما برخی از شهروندان نظری غیر از این دارند ومعتقدند که مصرف خودسرانه دارو نتیجه هزینه های بالای درمانی، دارویی و بهداشتی است و برخی از خانواده ها ناچار به تزریق آنتی بیوتیک بدون نسخه پزشک می شوند.
یکی از شهروندان ارومیه ای گفت: برای یک سرماخوردگی باید در ابتدا ویزیت 30 هزار تومانی پرداخت کرده و مبلغی نیز برای تهیه دارو پرداخت کنیم و این در حالی است که در اغلب موارد نیز پزشکان همان داروهایی را تجویز می کنند که ما حدس می زنیم.
وی اضافه کرد: برخی پزشکان ضمن علاف کردن مردم در مراکز تشخیصی نظیر سونوگرافی، آزمایشگاه و نظایر آن، هزینه های زیاد دیگری را بر دوش بیماران می گذارند که در موارد بسیاری خارج از توان درآمدی مردم است.
وی اظهار کرد: انجام کنترل های بیشتر به ویژه از مطب های پزشکان و مسامحه نکردن با تخلف های این بخش می تواند مردم را در زمان بیماری به حضور در مطب ها تشویق کند ولی با ادامه روند فعلی، مشتریان داروخانه ها بیشتر از مطب ها خواهد بود.
یکی دیگر از شهروندان ارومیه ای نیز که در خیابان خان باباخان ارومیه مشغول پرس و جو برای مطب پزشک بود، گفت: هزینه های درمانی به ویژه تشخیص بالاست و ما برای گریز از این هزینه ها بسیاری از این هزینه ها را با خرید دارو از داروخانه ها کم می کنیم.
وی افزود: تنها راه حل مشکل خرید دارو از داروخانه ها، نظارت به فعالیت پزشکان و کاهش هزینه های درمانی و دارویی با همراهی بیمه هاست.
یکی از داروخانه داران ارومیه ای نیز از حضور روزانه صدها نفر برای خرید دارو در این داروخانه خبر داد و گفت: بیش از نیمی از این افراد درخواست آنتی بیوتیک و مسکّن دارند.
وی افزود: تا حد امکان مسئول فنی داروخانه و همکاران، بیماران و خانواده های آنها را به مراجعه به پزشک و ارائه نسخه دعوت می کنند ولی بخش اعظمی از مراجعه کنندگان یا به خرید اصرار دارند یا اینکه به داروخانه دیگری مراجعه می کنند.
وی اضافه کرد: داروخانه ها نیز برای تامین منابع مالی مجبور به فروش دارو در کنار نسخه پیچی هستند و با بدقولی بیمه ها این اجبار روز به روز بیشتر می شود
این داروخانه دار اظهار کرد: اطلاعات دارویی برخی افراد مراجعه کننده در موارد زیادی موجب شگفتی کارکنان داروخانه می شود و این امر در نوع خود بی نظیر است.
وی تاکید کرد: تنها راه مقابله با این امر، بهبود ارتباط بین پزشکان و بیماران، کاهش هزینه های درمانی و کمک به موقع بیمه ها به داروخانه هاست.
8137/3072
** گزارش: سیده فاطمه سجادی ** انتشار: علیرضا فولادی

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۹۲۳۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بلایی که با خوردن ۴ استامینوفن سرتان می‌آید

به گزارش خبرآنلاین، اگر عادت به مصرف داروهایی دارید، که پزشک آنها را تجویز نکرده و دلیل انتخاب‌تان توصیه‌ای دیگران است، باید بدانید که بروز علائم بیماری در همه افراد یکسان نیست و داروها هم پاسخگویی یکسان برای همه ندارند.

همشهری آنلاین در گزارشی نوشت: حذف ارز ترجیحی داروها، قیمت‌ داروی بدون و نسخه یعنی OTC‌ها را هم افزایش داده چون پوشش بیمه‌ای ندارند. به‌نظر می‌رسد که این افزایش قیمت تا حدودی افزایش بی‌رویه مصرف داروهای بدون نسخه را کنترل کرده باشد. این نکته را دکتر سیدعلی فاطمی، نایب‌رئیس سابق انجمن داروسازان ایران عنوان می‌کند. به‌گفته این کارشناس حوزه دارو، مسکن‌ها و داروهای سرفه بیشترین مصرف را به‌عنوان داروهای OTC دارند. البته میزان مصرف این داروها در ایران و جهان تقریبا یکسان است و واقعی شدن قیمت‌ این داروها پس از اصلاح سیاست‌های ارزی و حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی ما را هم‌رتبه بقیه کشورها از نظر میزان مصرف قرار داده است.

عوارض حاد و مزمن

فاطمی با اشاره به فرهنگ خرید دارو بدون ردوبدل شدن اطلاعات بیمار عنوان می‌کند: برای فروش دارو به بیمار یا هر فرد مراجعه‌کننده باید شرح حال کامل و مشکل به دکتر داروخانه ارائه شود، اما خرید داروهای بدون نسخه در داروخانه‌های کشور در حالی انجام می‌شود که هیچ شرحی درباره بیماری و داروی مورد نیاز بیماران رد و بدل نمی‌شود. این فرهنگ تقریبا بین مردم جا افتاده و آنها هم نیازی به ارائه این توضیحات نمی‌بییند و مستقیما دارو را مطالبه می‌کنند. داروساز هم براساس ضوابطی که وجود دارد، این داروها را عرضه می‌کند.

او با تاکید بر این که داروهای OTC به‌معنای صددرصد بی‌خطر نیستند، ادامه می‌دهد: این داروها می‌توانند عوارض حاد و مزمن هم داشته باشند. عوارض حاد آنهایی هستند که مصرف‌کننده بلافاصله بعد از خوردن دارو با آن مواجه می‌شود و در عوارض مزمن هم فرد ممکن است سال‌ها بعد با مشکلات ناشی از مصرف این داروها مواجه شود. به‌عنوان مثال اگر کسی مشکلات کلیوی داشته باشد، با مصرف آنها به‌تدریج دچار نارسایی می‌شود.

مصرف آسیب‌زای ۴ استامینوفن

فاطمی با اشاره به مصرف بالای استامینوفن در کشور بیان می‌کند: این دارو را مردم به‌عنوان یک داروی بی‌ضرر یا کم‌ضرر می‌شناسند اما عوارض این دارو هم درصورت مصرف بی رویه قابل توجه است. اگر بیمار ۴ استامینوفن ۵۰۰ میلی‌گرمی در روز استفاده کند دچار مسمومیت کبدی یا کما خواهد شد.

او تاکید می‌کند: همین حالا حدود ۲۰۰ مسکن در فهرست‌ دارویی کشور وجود دارد که همه آنها درصورت خرید بدون نسخه باید طبق دستور و توصیه پزشک داروخانه مورد مصرف قرار بگیرد که شاهد چنین چیزی هم نیستیم.

عفونت را خودسرانه درمان نکنید

این کارشناس دارویی درباره عوارض مصرف خودسرانه داروهای بدون نسخه عنوان می‌کند: برخی در مواجهه با اسهال به‌دنبال داروهای بدون نسخه برای رفع مشکل هستند، اما موارد عفونی اسهال را نباید با مصرف خودسرانه دارو، درمان کرد. باید عفونت موجود در بدن فرد درمان شود. در این باره بیمار نباید اقدام به مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها هم کند چون آنتی‌بیوتیک جزو داروهای OTC نیست.

عوارض نسل قدیم سرماخوردگی‌ها

فاطمی با اشاره به این که داروهای OTC برای سرماخوردگی یا حساسیت‌های فصلی نسل قدیم و جدید دارند، توضیح می‌دهد: نسل قدیم این داروها خواب‌آوری شدید دارند و فرد درصورت مصرف بیش‌از اندازه آنتی‌هیستامین‌ها در فعالیت کاری و رانندگی با مخاطراتی مواجه می‌شود. نسل جدید این داروها خواب‌آوری کمتری دارند اما OTC نیستند و باید از سوی پزشک تجویز شوند.

داروی توصیه‌ای نخرید

به گفته این کارشناس دارویی، فرهنگ بد دیگری که در کشور ما وجود دارد این است که فرد دارویی که استفاده و تجربه مصرف آن را دارد، به دیگران توصیه می‌کند.

فاطمی در توضیح بیشتر بیان می‌کند: این فرهنگ غلطی است چون حتی سردرد در افراد یکسان نیست و برای خرید داروی مسکن‌ باید شرح حال از سوی دکتر داروخانه گرفته شود. نکته مهم این است که هر درد یا سردردی با هر مسکنی برطرف نمی‌شود. به همین دلیل انواع و اقسام مسکن‌ها در بازار دارویی کشور وجود دارد و پزشکان یا دکتر داروخانه می‌توانند بر اساس نیاز بیمار آن را تجویز کند. دردهای قاعدگی، مفاصل یا سردرد با مسکن‌های متفاوت، پاسخگویی مختلف دارند، تجویز به‌اصطلاح عمه و خاله برای مصرف داروها، به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

نظر پزشک را بپرسید

فاطمی با بیان این که تداخلات دارویی هم باید مدنظر قرار بگیرد، عنوان می‌کند: تداخلات دارویی درباره داروهای OTC اهمیت زیادی دارد. این داروها با داروهای انعقاد خون تداخل مصرف دارند.

او ادامه می‌دهد: فرد مبتلا به بیماری‌های قلبی که داروی وارفارین استفاده می‌کند نباید داروهای OTC را بدون تجویز پزشک مصرف کند. حتی مصرف همزمان آنتی‌بیوتیک و مسکن هم می‌تواند کارایی آنها را تحت‌تأثیر قرار دهد.

به گفته این کارشناس دارویی، اوتی‌سی‌ها همچنین می‌توانند جذب ویتامین را مختل کنند و به همین دلیل کسانی که مصرف بالایی در داروها دارند باید از دکتر داروخانه درباره تداخلات دارویی اطلاعات لازم را بگیرند تا اثربخشی داروی اصلی که استفاده می‌کنند کمتر نشود و مشکلاتی برای بیماران ایجاد نکند.

فاطمی با بیان این که خواندن بروشورهای دارویی هم اهمیت زیادی دارد، عنوان می‌کند: البته فرهنگ خواندن بروشور یا دستور مصرف داروها در ایران کم‌رنگ است و به نوعی مردم توجهی به آنها ندارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که درصد کمی از مردم هنگام خرید دارو، بروشور آن را مطالبه و مطالعه می‌کنند یا درباره دارو اطلاعات کامل را از مسئول فنی یا دکتر داروخانه می‌گیرند. درحالی‌که این مسئله اصل ضروری خرید دارو است و باید از عوارض جانبی، میزان مصرف‌ و احتمال تداخل آن با داروهای دیگر مطلع شد.

او تاکید می‌کند: توصیه جدی این است که هر نوع داروی بدون نسخه الزاما از داروخانه و با نظر دکتر داروخانه تهیه شود. درصورت عدم‌دسترسی به بروشور داروها، سایت های معتبر در اینترنت منابع خوبی برای کسب اطلاعات لازم هستند. این منابع معتبر به راحتی در دسترس مصرف‌کنندگان قرار دارد و می‌توان هشدارهای دارویی را در آنها مطالعه کرد.

این کارشناس دارویی هشدار می‌دهد که استفاده طولانی‌مدت از داروهای OTC توصیه نمی‌شود چون می‌تواند هم عوارض جانبی داشته باشد و هم برخی از آنها به‌تدریج اثربخشی خود را از دست خواهند داد.

اثر معکوس برخی داروها

اینطور گفته می‌شود که مصرف مداوم داروها باعث کاهش اثربخشی آنها می‌شود و فاطمی در این باره می‌گوید: این مسئله درباره همه داروهای OTC صدق نمی‌کند. مثلا درباره آنتی‌بیوتیک‌ها اگر بدون نسخه تهیه و بدون تجویز پزشک مصرف شود، باکتری‌های بدن با آنها سازگاری پیدا می‌کند و باید آنتی‌بیوتیک‌های قوی‌تر تجویز شود.

او ادامه می‌دهد: در برخی داروهای ضداسهال و ضداحتقان بینی هم این مسئله وجود دارد و اگر زیاد استفاده شود می‌تواند اثر معکوس هم داشته باشد. داروهای ضدیبوست هم می‌توانند این شرایط را به‌وجود بیاورند. عمده آنها گیاهی هستند و بهتر است هر چند وقت یک‌بار تغییر کنند.

۴۷۲۳۶

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900064