Web Analytics Made Easy - Statcounter

علاوه بر مربیگری و تصویرسازی او برای کتاب‌های کانون و البته دیگر کتاب‌ها که شمارشان اکنون از صد جلد فراتر رفته است، از دهه 60، او در مطبوعات نیز یکی از کسانی بود که تلاش کردند به جای استفاده از تصویرسازی‌های خارجی، با تکیه بر سنت‌های ایرانی تصویر، فصلی را برای تصویرسازی بومی تعریف کنند. تلاش‌های او را در این حوزه می‌توان از «کیهان‌بچه‌ها»ی دهه 60 و «آفتابگردون» دهه 70 رصد کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مجله آفتابگردون روزنامه همشهری را که نیکان‌پور، مدیر هنری‌اش بود، یکی از مهم‌ترین سرفصل‌های تاریخ تصویرسازی ایرانی برای کودکان می‌توان محسوب کرد. این روزها او علاوه بر مشغله تدریس در دانشگاه، در حال برگزاری تازه‌ترین نمایشگاه از آثارش هست؛ نمایشگاهی با عنوان «روشنایی‌های رود» که در گالری ثالث برپاست. این نمایشگاه نیز به مانند تلاش‌های یکی دو دهه اخیر نیکان‌پور برآمده از دغدغه‌های زیست‌محیطی اوست. با او در حاشیه همین نمایشگاه به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

سه دهه پیش بود که در «کیهان‌بچه‌ها» با تصویرسازی‌هایتان، یادآوری کردید که می‌توان سنت‌های بصری ایرانی را در مطبوعات و نشر کتاب احیا کرد.

پیش از این‌که امیرحسین فردی، سردبیر کیهان‌بچه‌ها، ایده بازگشت به تصویرسازی فارسی را در تحریریه این نشریه مطرح کند، مدت‌ها بود که درکتاب‌ها و در مطبوعات اغلب از تصویرهای خارجی استفاده می‌شد. بخصوص وقتی متن‌ها را ترجمه می‌کردند، تصاویر همان متن را هم کپی می‌کردند و از همین رو، آن تلاش‌های گذشته تصویرسازان ایرانی در دهه 40 و 50 به نوعی فراموش شده بود. پیش از اینها کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، توانسته بود زبان تصویرسازی ایرانی را به جهان معرفی کند اما در دهه 60 آن فضا فراموش شده بود. بنابراین، در کیهان‌بچه‌ها برنامه‌ریزی کردیم تا آن سنت را احیا کنیم. البته می‌دانستیم که در کنار این کار، نیاز به تقویت پژوهش در این باره نیز داریم. پژوهش‌ها کلی و فاقد روحیه تحقیقی بود و ما شروع کردیم به علمی‌ترکردن پژوهش‌ها. در حین تصویرسازی برای کودکان، درباره سنت‌های تصویرسازی خودمان تحقیق کردم. معلم دانشگاه شدم و سعی کردم یافته‌هایم را در قالب ایده‌هایی به شاگردانم هم منتقل کنم.

این ایده‌ها، شامل چه محورهایی در تصویرسازی بود؟

معتقد بودم ابتدا باید پژوهش‌هایمان را تکمیل کنیم و سپس دست به تصویرسازی بزنیم چون بدون شناخت نمی‌شد به کار ادامه داد. در تحقیقاتم بن‌مایه‌های سنت خودمان را در تصویرسازی با ملاحظات امروزین تلفیق کردم. فکر کردم که نباید آن سنت‌ها را نعل به نعل تکرار کرد و باید در معاصرکردنشان کوشید. سنت را به عنوان پس‌زمینه انتخاب کردم و کار خودم را پیش بردم.

پس از این که این ایده‌ را در تصویرسازی پیش بردید، امروز ایده‌آلتان برای این هنر چیست؟

همان موقع هم خواستم از سنت‌های خودمان به‌سادگی برسم. در واقع آن سنت‌ها را به فرم‌هایی معناگرا تبدیل کردم. هنوز هم معتقدم در تصویرسازی همین ایده را باید پیش برد منتها در معناگرایی باید حتی ساده‌تر از آن روزگار بود.

همزمان برای کتاب‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تصویرسازی می‌کردید. در واقع، این آثار در دهه 60، نسل جدیدی از کتاب‌های کانون را پس از دوره درخشان پیشین برمی‌ساخت. بسیاری از آنها برای کودکان دهه 60 بسیار خاطره‌انگیز است. از بین آن کتاب‌ها خودتان کدام را بیشتر دوست دارید؟

زیاد بود و برای اغلبش الان حضور ذهن ندارم. اما کتابی که فراموشم نمی‌شود، «بلندترین صدا»ی اسدالله شعبانی بود که تصویرسازی کردم.

هم‌دوره‌ای‌هایتان در کانون چه کسانی بودند؟

ما حدود 20 تصویرساز بودیم که برای کانون کار می‌کردیم. ابوالفضل همتی آهویی بود، بهرام خائف، محمدعلی بنی‌اسدی و....

بیشتر دوست دارید برای کتاب‌ها و مطبوعات تصویر بسازید یا این‌که آثارتان را برای ارائه در نمایشگاه آماده ‌کنید؟

دنیای امروز، دنیای تصویر است. شما در اغلب گالری‌ها و در هر نوع از هنرهای تجسمی، تصویرسازی می‌بینید. فرقی ندارد، اما وقتی برای کتاب و سوژه‌ای در مطبوعات تصویر می‌سازید، در خدمت متن هستید و وقتی برای نمایشگاهتان کار می‌کنید، رهاتر هستید.

حالا که به این رهایی اشاره کردید بگذارید بپرسیم وقتی قرار است برای یک کتاب، تصویر بسازید، چه روالی را طی می‌کنید؟

هر تصویرساز می‌تواند دو نوع رفتار را با متنی که در اختیار گرفته، داشته باشد. نخست وفاداری به متن و دیگری افزودن عناصری بصری به آن. در حالت اول، که بیشتر در رابطه با متون آموزشی اتفاق می‌افتد، ما در واقع داده‌های محتوایی اثر را به تصویر می‌کشیم و به متن وفادار می‌مانیم. در نوع دوم اما دستمان بازتر است که در داستان‌ها اغلب این‌طور رفتار می‌کنیم. این شیوه مبتنی است بر استنباط بصری تصویرساز از متن. در این نوع از کار، تصویر به متن نکاتی را می‌افزاید به جای این‌که صرفا موازی با آن، همان حرف‌های متن را بزند. نکته‌ای که در هر دو روش باید به آن توجه کرد این است که از استانداردها غافل نشویم و اگر هم قرار است استنباط خودمان از متن را با خلاقیت و افزونه‌هایی همراه کنیم، منجر به قطع ارتباط مخاطب با کتاب نشود.

شما در سال‌های اخیر، آثارتان را با دغدغه‌ای زیست‌محیطی ارائه کرده‌اید. این، سویه‌ای است که اخیرا در هنر بسیار دیده می‌شود. آسیب‌های مختلفی وجود دارد که هنر می‌تواند به آن واکنش نشان بدهد ؛ چرا محیط زیست، از بین مسائل اجتماعی، موضوع اصلی بسیاری از آثار شده است؟

رویکرد هنرمندان معاصر در همه جهان، محیط زیستی شده است و این خود حامل پیغامی مهم است. کره زمین، مثل سرماخورده‌ها شده؛ آب و گیاهان و زیبایی‌هایش را روز به روز ازدست‌رفته‌تر از پیش می‌بیند. در واقع راهی نمانده جز این که هنرمندان به این مقوله حساسیت نشان بدهند. طولی نخواهد کشید که اساسا همه آثار هنرمندان به نوعی به محیط زیست ارتباط پیدا خواهد کرد. کلیت هنر جهان، چیزی نخواهد بود جز واکنش به ازبین‌رفتن محیط زیست. چرا که در عین حال، جهانِ بصری همگام با محیط زیست در حال نابودی است. اما باید توجه داشت که پرداختن هنر به بحران‌های محیط زیستی باید مبتنی بر ساختارهای علمی باشد. در این نمایشگاه من، به رنگ‌های انعکاس آب، به رودخانه جاری، به نوری که برآن می‌افتد و به همه زیبایی‌هایی که آب به همراه دارد پرداخته‌ام. خوشحالم که مراجعه‌کنندگان این نمایشگاه علمی و فرهنگی و اجتماعی، با تماشای آثار، به وجد می‌آیند و این از ذات آب است.

فراز و فرودهای تصویرسازی مطبوعاتی

می‌گوید سال 1371 که به روزنامه همشهری رفته و مدیر گرافیک شده و با مدیریت هنری او، مجله «آفتابگردان» آن سال شروع به کار کرده، حتی صندلی نداشته و روی زمین می‌نشسته و برای کودکان تصویر می‌ساخته است. پیش از آن در «کیهان‌بچه‌ها» تا پس از آن، سال‌ها در مطبوعات و در انتشاراتی‌های مختلف از جمله سروش، تصویرسازی کرده و به رویاهای کودکان رنگ بخشیده است. حالا از او می‌پرسیم، هنر تصویرسازی، چه جایگاه و اهمیتی در مطبوعات امروز دارد؟

پنجشنبه است که سراغ او رفته‌ایم؛ می‌گوید روز تعطیلی‌تان آمده‌اید... این را می‌گوید تا اشاره کند می‌داند تحریریه روزنامه‌ها به جای جمعه‌ها، پنجشنبه‌ها تعطیل است ؛ چون سال‌ها او هم در تحریریه‌ها برای مطبوعات کار گرافیک کرده است. اکبر نیکان‌پور، حالا معتقد است وضع تصویرسازی مطبوعات در سال‌های دهه 60 و 70 بهتر از الان بود: «تصویرسازی در مطبوعات به نوعی مرده است. هستند تک و توک رسانه‌هایی که سعی می‌کنند گاهی از تصویرسازی استفاده کنند، اما این در مقایسه با توجه تام و تمام نشریات آن دو دهه، قابل مقایسه نیست. در آن سال‌ها اساسا موضوع تصویرسازی داغ‌تر از الان بود ؛ چراکه جشنواره‌های جدی هم در این خصوص برگزار می‌شد.»

این را از جایگاه کسی می‌گوید که سال‌ها تلاش کرده همین تصویرسازی را برای مطبوعات و دفاتر انتشاراتی گوشزد کند و حالا ناراحت است از این‌که آن فضا تقریبا از بین رفته است.

منبع: جام جم آنلاین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۳۰۷۶۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مسؤولان به وضعیت راه‌های نامطلوب استان بوشهر رسیدگی کنند

به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام سید ابراهیم سعیدی امروز در خطبه‌های نمازجمعه بندر دیر، اظهار داشت: دشمنان هنوز از سیلی محکمی که خورده اند ناله می‌کنند و مکر و حیله و خود را برای جبران این ضربه محکم در عملیات وعده صادق بکار می‌برند.

امام جمعه موقت دیر با بیان اینکه دشمنان دنبال ایجاد التهابات از طریق رسانه‌ها هستند، افزود: هوشیاری ملت مسلمان ما و تبیینی که ایجاد شده باعث شده هر حرکتی که دشمنان می‌کنند تأثیرات این عملیات وعده صادق روز به روز در جهان بروز پیدا خواهد کرد.

وی با اشاره به وتو عضویت فلسطین در سازمان ملل توسط آمریکا، تاکید کرد: آمریکای جنایتکار هم خائن هم مستکبر و هم ظالم و هم دروغگو و فریبکار است و فریاد ما مرگ بر آمریکاست.

سعیدی گفت: هرجا فتنه و دسیسه‌ای هست و مظلومی توسط ایادی استکبار و بواسطه دست نشاندگان آنها مورد ظلم قرار می‌گیرد، زیر سر آمریکای جنایتکار و همدستانش است و ما این را محکوم می‌کنیم.

وی افزود: همه اقشار بویژه روحانیت در این جنگ رسانه‌ای و روایتگری که دشمن به راه انداخته نقش ایفا کنیم و تک تک افراد در جمع خانواده و جامعه روشنگری کنند.

امام جمعه موقت دیر با اشاره به روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای عنوان کرد: ورزش زورخانه ای یکی از رشته‌های ورزشی خوب است که باید مورد حمایت قرار گیرد و مسائل و مشکلات این رشته ورزشی برطرف شود.

وی با اشاره به روز ایمنی حمل و نقل، گفت: نه تنها کالاها بلکه نیروی انسانی هم نیاز به حمل و نقل دارد که از طریق توسعه راه‌ها در سطح کشور محقق می‌شود و نقش مهمی در تسریع در طرح‌ها و برنامه‌ها و سایر مسائل است.

سعیدی با بیان اینکه ما به شدت حامی برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی خصوصاً ورزش و چیزهایی که انسان نیاز دارد، هستیم، افزود: اما با این وضعیت راه‌های استان بویژه شهرستان‌های جنوبی و با این وضعیت آب ما و مشکلاتی که در سطح فضای شهری و مبلمان داریم، چرا هلدینگ خلیج فارس که یکی از اصلی ترین کارهایش پذیرش مسئولیت‌های اجتماعی نسبت به حوزه پیرامونی است، باید در این بحبوحه گرفتاری‌ها و کمبود اعتبارات، خریدار سهام یکی از باشگاه‌های تهرانی باشد.

وی ادامه داد: پتروشیمی‌های عظیم و زیادی در سطح استان بویژه جنوب استان هستند که شهرستان‌های جنوبی متأثر از همه پیامدهای این پتروشیمی‌ها هستند. اگرچه اشتغال ایجاد می‌کنند و نکات مثبت دارند اما در مقابل مشکلات و مسائلی که پیش می‌آید و باری که بر راه‌ها و زیرساخت‌های شهرستان‌ها ایجاد می‌کنند، اصلی ترین وظیفه اشان رسیدگی به این شهرستان‌ها و استان ما است.

سعیدی عنوان کرد: من نمی گویم خرید سهام این باشگاه کاری مثبت است یا منفی اما آیا این کارها واقعاً تأثیری به رسیدگی به حوزه مأموریت یک مجموعه دارد. آیا مجموعه هلدینگ خلیج فارس مأموریت خود در رسیدگی به مردم استان بوشهر و سایر استان‌هایی که پتروشیمی‌هایی داریم، انجام داده است؟

وی با اشاره به پیگیری اعتراض مردم درخصوص این اقدام هلدینگ خلیج فارس توسط مسئولان و نمایندگان استان در مجلس، گفت: مسئولین در این خصوص تجدید نظر و از تکرار چنین مواردی جلوگیری کنند.

امام جمعه موقت دیر بیان کرد: مسئولین استان به راه‌های نابسامان و نامطلوب استان خصوصاً راه‌هایی که به پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها منتهی می‌شود، رسیدگی کنند.

وی با تبریک روز شوراها، بیان کرد: اعضای شوراها به ایین نامه‌ها و رعایت قانون بیش از پیش توجه کنند.

سعیدی درباره مبارزه با مفاسد اقتصادی، گفت: شاکله اصلی تشکیل نظام اسلامی مقابله با مفاسد است و این وظیفه حکومت اسلامی است.

وی با تبریک روز کار و کارگر، خاطرنشان کرد: حقوق کارگران خصوصاً در صنایعی که در منطقه ما هستند به موقع پرداخت شود.

امام جمعه موقت دیر با تبریک روز معلم و گرامیداشت یاد آیت‌الله شهید مطهری، بیان کرد: همه قدردان معلمان باشیم.

وی با اشاره به روز جهانی مطبوعات، افزود: در گذشته مطبوعات در اختیار دشمن بوده نقش دروغین ایفا می کرده اما به برکت انقلاب اسلامی مطبوعات نه تنها در کشور بلکه خیلی از آزاده‌های جهان در خدمت اسلام مسلمین و مستضعفین قرار گرفته و امیدواریم شنونده مطبوعات راستین و راستگو باشیم.

کد خبر 6089216

دیگر خبرها

  • رصد مطبوعات و خبرگزاری‌های فارس، ۹ اردیبهشت
  • کارگر شهرداری زنجان، کیف حاوی دلار، یورو و مدارک را به صاحبش بازگرداند
  • تمدید قرار داد امیرحسین داودی با تبم گیتی پسند
  • رصد مطبوعات و خبرگزاری‌های فارس، ۸ اردیبهشت
  • سفر مدیر کل دفتر موسیقی به بوشهر و شیراز
  • دعوت از ۲۳ بازیکن به اردوی تیم والیبال زیر ۱۷ سال
  • تنیس کمتر از ۱۲ سال غرب آسیا؛ پسران ایران به دیدار رده‌بندی رفتند
  • تنیسورهای کمتر از ۱۲ سال ایران به دیدار رده‌بندی رفتند
  • مسؤولان به وضعیت راه‌های نامطلوب استان بوشهر رسیدگی کنند
  • تعطیلی یک کتابفروشی و آغاز غرفه‌سازی ناشران در نمایشگاه کتاب