تهران - ایرنا- عندالمطالبه و عندالاستطاعه بودن مهر، موضوع مهم و قابل توجه برای زوجه، قبل از گفتن «بله» در پاسخ «بنده وکیلم» عاقد است.
به گزارش روز یکشنبه خبرنگار حقوقی ، مهریه که از خود واژه پیداست نوعی نشان دادن مهر مرد به زن است که از دیرباز معمول بود و در گذشته هنگام به عقد درآمدن ، معمولا مرد چیزی را سر سفره عقد به همسرش هبه می کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مهریه یا صداق یا کابین مالی است که به وسیله عقد ازدواج بطور متزلزل به ملکیت زن (همسر) در می آید و با چهارچیز مرتد شدن شوهر به ارتداد فطری ، مرگ شوهر، نزدیکی ، مرگ زن بنابه مشهور ، ملکیت آن براساس حکم شرع و قانون ، مستقر می شود.
این امر در همان زمان های قدیم با بخشیدن اشیای غیرمنقول از قبیل خانه، زمین و ملک به زنان بعنوان مهریه رواج داشت اما در روزگار کنونی ، پول و سکه جای خود را به اموال غیرمنقول داده است هر چند در برخی استان های کشور همچنان زمین و خانه پشت قباله عروس می کنند.
در ماده 1087 قانون مدنی آمده است: «مهرعبارت از مالی است که به مناسبت عقد نکاح، مرد ملزم به دادن آن به زن است.» الزام مربوط به تملیک مهر، ناشی از حکم قانون است و ریشه قراردادی ندارد. به همین جهت، سکوت دو طرف در عقد و حتی توافق بر این که زن مستحق مهر نباشد، نمی تواند تکلیف مرد را در این زمینه از بین ببرد. درست است که انعقاد نکاح به تراضی طرفین است ولی آثار آن را زن و شوهر به وجود نمی آورند. همین که زن و مرد، با پیوند زناشویی موافقت کردند در وضع ویژه ای قرار می گیرند که بناچار باید آثار و نتایج آن را متحمل شوند. بنابراین مهر، نوعی الزام قانونی است که بر مرد تحمیل می شود و فقط زوجین می توانند هنگام بستن عقد یا پس از آن، مقدار مهر را به تراضی معین سازند.
اما در این میان برای مهریه دو واژه، یکی به نام عندالاستطاعه و دیگری بعنوان عندالمطالبه مطرح است.
آن چه که در هنگام عقد به عنوان بدهی و دین بر گردن زوج قرار می گیرد تا به محض مطالبه زوجه پرداخت شود، به صورت عندالمطالبه است. اما شرطی هم می تواند با عنوان عندالاستطاعه جزو شروط ضمن عقد باشد و دختر به اختیار می تواند با آن موافقت کند و آن را بپذیرد و یا مخالفت کند و نپذیرد.
شرط «هنگام استطاعت» عنوان شد که پرداخت مهریه از حالت «هنگام مطالبه» به «هنگام استطاعت» تبدیل می شود و اینکه چگونه باید ثابت کرد مرد استطاعت پرداخت مهریه را دارد به اموال او مربوط می شود یعنی زوجه باید ثابت کند شوهرش مالی دارد می تواند از او بگیرد و اگر مرد مالی نداشت و زن نتوانست در محاکم قضایی اموال و دارایی او را اثبات کند به خواسته اش که گرفتن مهریه است دست نخواهد یافت.
اما آنچه در بین مردم در این خصوص مشهور بود عندالمطالبه بودن است یعنی اینکه در عقدنامه‌های قبلی این وصف آمده بود که مهریه تا این میزان بین زوجین تعیین شده است و زوجه هر زمانی که بخواهد می‌تواند آن را از همسر خود مطالبه کند و شوهر مکلف به پرداخت است. این مساله باعث شد که این ذهنیت برای مردم پدید آید که فقط عندالمطالبه بودن بحث مهریه است در حالی که در متون فقهی و در قانون برای مهریه هم وصف عندالمطالبه بودن وجود دارد و هم وصف عندالاستطاعه بودن و یا ممکن است هر دو آنها باشد یعنی ممکن است زن و شوهر توافق کنند که بخشی از مهریه عندالامطالبه باشد و بخشی از آن عندالاستطاعه.
عندالمطالبه بودن به این معنی است که به محض امضای عقدنامه، زن اگر بخواهد می‌تواند با مراجعه به محاکم و دادگاه‌های خانواده یا مراجعه به اجرای ثبت بخواهد که مهر یا قسمتی از مهریه را بپردازد.اما عندالاستطاعه بودن به این معنی است که زن زمانی می‌تواند مهریه خودش را مطالبه و مرد را ملزم به پرداخت آن کند که استطاعت پرداخت مهریه را به عهده زوج ببیند یعنی مرد توان پرداخت داشته باشد، اگر توان پرداخت نداشته باشد زن این حق را نخواهد داشت.
البته این نکته هم قابل ذکر است که بسیاری از دختران از تفاوت این دو نوع پرداخت مهریه آگاه نیستند و هنگامی که عاقد حین جاری کردن خطبه عقد، واژه عندالاستطاعه را مطرح می کند ف زوجه بدلیل نداشتن آگاهی موافقت خود را اعلام می کند اما همین زوجه زمانی متوجه تفاوت می شود که برای گرفتن مهریه خود به دادگاه مراجعه کرده و با این جمله دادگاه مواجه می شود که : «نمی توانید مهریه را مطالبه کنی مگر اینکه دلیل کافی یا لیست اموال قطعی زوج را بیاوری که این مرد قادر به پرداخت مهریه مورد درخواست شما هست و اگر نتوانی آن را ثابت کنی حق مطالبه نداری»؛ و این شرایط باعث شده که این دسته از افراد عملا از دریافت مهریه محروم شوند که البته همین موضوع باعث بازنگری در تنظیم متن عقدنامه‌ها شده است.
مهر عندالاستطاعه لازم الاجرا نیست چون درصورت پرداخت نشدن مهر از سوی مرد، زن باید استطاعت مالی مرد را ثابت کند، در غیر این صورت نمی تواند مهر خود را دریافت کند. اما در صورتی که زن مهر عندالمطالبه را در سند ازدواج انتخاب کرده باشد، به راحتی می تواند حق خود را از مرد طلب کند.
مدت زمان قرارداد مهر عندالاستطاعه مجهول است یعنی زمانی که قراردادی زمانش مجهول باشد، نتیجه اش بطلان قرارداد است و در این صورت زن نمی تواند به مهرش دست یابد. اصولا شروط مجهول باطل هستند و چون مهر عندالاستطاعه زمان مشخصی برای پرداخت ندارد، عملا شرط مجهول و باطل است و در این صورت دادگاه حکم به پرداخت مهرالمثل می دهد؛ یعنی شرط مهر عند الاستطاعه را قانون گذار باطل می داند اما مهر عندالمطالبه مدت روشن و معینی دارد و در قانون شناخته شده است. در صورت عندالمطالبه بودن مهر، قاضی می تواند در تسریع حکم آن اقدام کرده و حتی مهر را بصورت اقساط برای زن مطالبه کند.
اما مهر عند الاستطاعه برای قاضی مجهول بوده و همه فروض ممکن برای آن پیش بینی نشده است. به عنوان مثال در زمان فوت همسر یا هنگام طلاق، قانون فروضی را برای آن پیش بینی نکرده و تنها در صورتی زن به حق مهر خود می رسد که بتواند استطاعت مالی مرد را ثابت کند.
اجتمام** 7329 ** 1418
از: لیلا اسماعیل نژاد ** ناشر: مریم برزآبادی
منبع: ایرنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۶۵۶۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ویژگی یک استاد نمونه، همیشه شاگرد خوب بودن است
به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از همدان، پیمان رجبی عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان همدان به مناسبت بزرگداشت روز معلم و گرامی‌داشت مقام استاد با خبرنگار استانی ایسکانیوز به مصاحبه پرداخت و گفت: ما روز معلم و گرامی‌داشت مقام استاد و یاد و خاطره‌ی استاد شهید آیت‌الله مرتضی مطهری را زنده نگه می‌داریم، تمامی خاطرات بنده در طی چندین سال تدریس همه‌اش شیرین بوده است و اصلا خاطره تلخی نداشتیم، خدا را شاکرم که لحظات خوبی را همراه با دانشجویان عزیزمان در مقاطع مختلف دکتری و ارشد و... داشته‌ایم.
رجبی با گریزی به فرمایشات مقام معظم رهبری اذعان کرد: مقام معظم رهبری جمله ای دارند که می‌فرمایند: دست توانای معلم است که چشم انداز آینده ما را ترسیم می‌کند، اگر می‌بینید که امیرمؤمنان(ع) می‌فرماید: (من علمنی حرفاً فقد صیرنی عبداً؛ هرکس چیزی به من بیاموزد، مرا غلام خویش کرده است.) این بیان برای ما درس است تا معلمان، قدر خود را بدانند و تشخیص دهند که چقدر، وجود آنها در سرنوشت یک ملت مؤثر است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان خاطر نشان کرد: ما همیشه در حال یادگیری هستیم، من به عنوان یک استاد هر زمانی سرکلاس باشم به دانشجوها میگم که قرار نیست تدریس بنده به صورت یک طرفه با شما درمیان گذاشته شود، قرار هست من هم از شما مطالب بسیاری یاد بگیرم و این امر دو طرفه است.
وی افزود: در درجه اول یک استاد باید با دانشجویان صمیمی باشد و صحبت‌هایشان را درک کند، مخصوصا نسل جدیدی که به هر دلیلی با تفکراتی فراتر و متفاوت‌تر از گذشته قدم به عرصه تحصیل گذاشتند، هر چقدر ارتباط ما با دانشجویان بهتر باشد، شرایط تحصیل برای دانشجوها تسهیل‌تر می‌شود و دانشجویان می‌توانند بدون استرس و راحت و با رغبت فراوان در کلاس‌ها شرکت کنند و از همه مهم‌تر اظهار نظر کنند، بنده همیشه به دانشجویان خودم اجازه آزاد بودن در بیان نظراتشان را داده‌ام و همیشه شنوای اظهار نظر آنها هستم، حتی اگر نظرشان مخالف باشد یا مبنای علمی نداشته باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی همدان گفت: با وجود شرایط فعلی مخصوصا در دانشگاه آزاد اسلامی از جمله مباحث مربوط به مسائل معیشتی، مسائل رفاهی، مسائل علمی و ارتقا اساتید در دانشگاه آزاد اسلامی اگر به گذشته برگردم به دلیل علاقه‌مند بودن به معلمی، باز همین مسیر زندگی را انتخاب می‌کردم.
پیمان رجبی گفت: در سال های اخیر نگاه های مثبتی همیشه برای اساتید بوده است منتها با توجه به فاصله‌ای که در بحث معیشت و حقوق و دستمزد اساتید زحمتکش دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه‌های دولتی وجود دارد، قطعا یک مقداری این اختلافات و این فاصله‌ها که زیادتر هم می‌شود همه چیز را از حالت انصاف و اعتدال خارج می‌کند و می‌توان گفت که تبعیض‌هایی که بین دستگاه‌ها وجود دارد روز به روز بیشتر خواهند شد، دستگاهی که هست منظورم دانشگاه‌های دولتی با دانشگاه آزاد اسلامی است، هرچند که دانشگاه آزاد اسلامی متکی بر فقط شهریه دانشجو و مباحث مربوط به برخی از درآمدهای غیر شهریه‌ای است و مثل دانشگاه‌های دولتی به شیر نفت وصل نیستند که مستقیما از جیب دولت بخواهند دریافت هزینه داشته باشند ولی خب همان زحمت را که اساتید در دانشگاه آزاد اسلامی می‌کشند اساتید دانشگاه‌های دولتی هم می‌کشند و حتی چندین برابر زحمت اساتید در دانشگاه آزاد اسلامی بیشتر است انشالله دانشگاه بتواند که شرایطی را به وجود آورد که این فاصله کمتر شود.
رجبی اشاره کرد: فرهنگ‌سازی و معلمی اصلا یک رکن فرهنگ‌ساز جامعه ما است. از معلمی که در پیش دبستانی دارد زحمت می‌کشد و مربی‌ایی که آنجا هست تا آموزگاران عزیز در دبستان، دبیران در دوره اول و دوم متوسطه و اساتید گرامی در مقاطع مختلف تحصیلی در دانشگاه، جامعه را و در واقع انسان‌ها را می‌سازند و نقش بسیار بسیار پررنگی در به وجود آوردن فرهنگ‌های خوب و فرهنگ‌های غنی دارند، الحمدالله از دیرباز کشور ما با تمدن چندین هزار ساله و همینطور با مبانی اصیل اسلامی و با توجه به شرایطی که در جامعه ما و ارزش‌هایی که برای ما از احترام بسیار بالایی برخوردار هست و مباحثی که در قرآن کریم ما در خصوص فرهنگ سازی بهش پرداخته شده‌است، هرچند که حالا رسانه و سازمان‌های دیگه و خود نهاد خانواده هم هست ولی قطعا معلم های ما در این زمینه نقش بسیار بسیار مهم دارند.
استاد دانشگاه گفت: تا آنجایی که برای بنده شرایطش فراهم باشد چه دانشجویان پسر چه دانشجویان دختر را راهنمایی می‌کنم حالا گاهی اوقات خارج از ساعات کلاسی یا به صورت پیام در شبکه‌های اجتماعی که برای بنده حقیر می‌فرستند یا به صورت حضوری مباحثی را مطرح می‌کنند، گاهی اوقات مشورت‌هایی خواهند داشت در خصوص ادامه تحصیل، انتخاب رشته تحصیلی در مقاطع بالاتر و همینطور حتی گاهی اوقات در خصوص بحث ازدواج شده در حد توان و بضاعت فکری و تجربه کاری خودم مباحثی رو خدمت دوستان مطرح کردم.
وی اضافه کرد: هر شغلی دشواری‌ها و سختی‌های خاص خودش را دارد یکی اینکه شما باید اول مجهز باشید از نظر توانمندی علمی، نحوه‌ی تعامل و برخورد با دانشجو، فهمیدن دانشجو و... شما به عنوان یک استاد هم باید روانشناس باشید هم باید مشاور باشید هم باید متخصص باشید هم باید پدر یا برادر باشید و به قول معروف در کل انسان تاثیرگذاری باشید و آن ارتباط‌هایی که دارید انجام می‌دهید بایست یک مبنای منطقی و درستی را داشته باشند، باید برای مطالعات مباحث تخصصی وقت بیشتری گذاشته شود.
رجبی تصریح کرد: توکل بر خدا و عشق و علاقه به کار و عشق و علاقه‌ای که به نسل جوان هست مهمترین نکته اصلی استمرار ما در این مسیر است، طبق نظرسنجی‌هایی که انجام می‌شود توسط دانشگاه نسبت به بنده حقیر و بقیه اساتید و همینطور لطف و محبتی که دانشجویان نسبت به ما دارند اکثریت قریب به اتفاق بچه‌ها نظر مساعد و خوبی را نسبت به بنده حقیر داشته‌اند.
رجبی بیان کرد: گاهی اوقات خلاقیت هایی که برای معلم‌ها وجود دارد، دست خود معلم ها یا اساتید است، منتها در تصمیم گیری‌هایی که در سطوح بالاتر مدیریتی گرفته می‌شود نقش معلم‌ها باید دیده شود. مثلا در حوزه آموزش و پرورش به نظر من معلم‌ها بهتر است که مدیرشان را خودشان انتخاب کنند یا مثلا رئیس یک ناحیه یا اداره آموزش و پرورشی را خود معلم‌ها انتخاب کنند، ای کاش شرایطی فراهم می‌شد که اساتید خودشان به اتفاق از بین دو، سه یا چند نفر از همکاران بتوانند یک رئیس انتخاب کنند و به قابلیت‌ها، توانمندی‌ها، ظرفیت‌ها و سایر موارد توجه کنند.
وی افزود: باید اذعان کنم گاهی اوقات بعضی از مدیرانی که برای آموزش و پرورش یا برای دانشگاه‌های ما از طرف مسئولین بالادستی به کار گمارده می‌شوند مناسب این جایگاه نیستند.
رجبی در پایان اشاره کرد: دانشجو موتور محرکه کشور هست و وقتی که متعهد، متخصص و توانمند و علاقه‌مند به فراگیری موضوعات روز دنیا خودش را نشان دهد و خودش را بعد از اینکه انشالله فارغ التحصیل می‌شود در بحث کار، تولید، ثروت و... نشان دهد و در امر انسان سازی، جامعه سازی و رشد و تعالی کشور خودش و خانواده خودش شرکت کند، همیشه بانی برگ برنده ما می‌شود، حالا افرادی که ممکن است بنا به دلایلی هدفی را درست و حسابی ترسیم نکرده باشند خب این انتقاد به آنها وارد هست که وقتی کسی می‌خواهد بدون هدف وارد عرصه علم و دانش مخصوصاً دانشگاه شود چه دخترش چه پسرش، قطعا با چالش هایی روبرو خواهد شد و در خصوص دانشگاه هم پیشنهاد ما این است که انشالله به روزترین رشته‌های دانشگاهی با شرایط مناسب برای فراگیری علم و دانش که الحمدالله در اکثر دانشگاه‌های ما فراوان هست ایجاد شود تا دانشجو از همه امکانات دانشگاه بهره ببرد و بتواند به درستی مهارت آموزی کند.
خبرنگار: مینا سلطانیان‌دانا
انتهای خبر/
جزئیات جدید از دزدیده شدن دختر ۴ ساله کلالهای؛ کارگر ۳۵ ساله قصد فروش یسنا را داشت