دانشـگاه نواندیش و اخـلاقی؛ وظایف دانشگاه آزاد اسلامی در قبال دانشجویان

دانشگاه آزاد اسلامی، به دلیل جامعیتِ علمی و گستردگی منابع انسانی، قابلیت‌های زیرساختی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری (یا بدنه فکری) ضروری برای تقویت روحیه نوآوری مادام‌العمر، تبدیل دانش به محصول، پشتیبانی از خودسازی اخلاقی و در نهایت تأمین بلوغ سیاسی دانشجویان را دارد.

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا : تصور عمومی این است که یک دانشگاه، فهرست مشخصی از وظایف آموزشی، پژوهشی و خدماتی را در قبال دانشجویان خود به عهده دارد، اما این وظایف در رویکردهای تجربه شده مختلف و از نظر مصادیق، تفاوت ماهوی دارند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به عبارت دیگر، دانشگاه‌ اسلامی - ایرانی، با نیازهای متفاوت و همچنین دانشجویانی با دغدغه‌های متفاوت مواجه است و بنابراین، تدارک دانشجویان توانمند برای حضور موثر با رویکرد خاص دینی، مستلزم بازتعریف وظایف است.

در رجعت به بیانات رهبر معظم انقلاب، به عنوان رأس سیاست‌گذاری کلان کشور، در خصوص وظایف دانشگاه در قبال دانشجویان، فهرست گسترده‌ای از وظایف را شاهد هستیم. با ترکیب محورهای گسترده ذکر شده در بیانات، می‌توان دو محور اصلی «نواندیشى علمى» و «خودسازی فکری و اخلاقی» را به عنوان هسته‌های اصلی بحث، مورد اشاره قرار داد. به تعبیر دیگر، این دو محور، در حکم دو بال الزامی برای عزیمت دانشجو به سمت «آرمان‌ها»یی است که تعالی جامعه را تضمین می‌کند. چنانچه این سه وظیفه عمومی دانشگاه‌های کشور را با مأموریت ملی و منطقه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی در همراستایی با هویت ملی و منطقه‌ای ایران اسلامی، پیوند بزنیم، وظایف دانشگاه آزاد اسلامی در قبال دانشجویان، تدارک امکانات و شرایطی است که به تربیت انسان متخصص و اخلاق‌گرا به عنوان رهبران فکری و مدیران آینده در سطح ملی و منطقه‌ای منجر شود.

در خصوص محور نخست، نواندیشی علمی مستلزم تقویت نگرش‌های علمی جدید و همچنین زیرساخت‌های متناسب با این وظیفه است. در این محور، «تقویت روح نوآوری علمی»، «گسترش جنبش نرم‌افزاری» و «تأمین نشاط علمی» سه مأموریت اصلی است که در بیانات رهبر معظم انقلاب مستمراً اشاره شده است. همچنین، این حرکت‌ها مستلزم نوعی نگاه عدالت‌محور به حوزه‌های مختلف علمی نیز می‌باشد. ترکیب عدالت علمی و نوآوری به بهترین شکل در این بیان رهبر انقلاب متجلی است که: «دانشگاه باید بتواند یک جنبش نرم‏ افزارى همه‏ جانبه و عمیق در اختیار این کشور و این ملت بگذارد تا کسانى که اهل کار و تلاش هستند، با پیشنهادها و با قالب‌ها و نوآوری‌هاى علمىِ خودى بتوانند بناى حقیقى یک جامعه آباد و عادلانه مبتنى بر تفکّرات و ارزش‌هاى اسلامى را بالا ببرند».

باید توجه داشت که تقویت روح نوآوری و به عمل درآوردن دانش، یک وظیفه مقطعی در طول حیاتِ دانشجویی فرد نیست و بنابراین ایجاد یا تشدید روحیه یادگیری مادام‌العمر در دانشجویان یکی از وظایف اصلی در این مسیر است. شرایط در حال تغییرات سریع، نهادهای علمی را به پرهیز از زمانمند دیدن دوره‌های آموزشی تشویق می‌کند. در تضاد با دانشگاه سنتی گذشته که صرفاً مسئولیت آموزش دوره‌ای دانشجویان را داشت، دانشگاه امروز مرجع یادگیری و تقویت روحیه نوآوری مادام‌العمر است. این وظیفه اولاً مستلزم تغییر نگرش از دانشگاه فارغ‌التحصیلی به دانشگاه تعاملی است و ثانیاً مستلزم تدارک زیرساخت‌های ویژه است. در این رویکرد جدید، هر فارغ‌التحصیل، نماینده موثر و مهم دانشگاه در جامعه تلقی می‌شود و بنابراین از حقوق سازمانی تعریف شده‌ای برخوردار است. ایجاد همبستگی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان، تقویت تعامل فارغ‌التحصیلان با دانشجویان از طریق استمرار گسترده‌ترین حق دسترسی ممکن به منابع علمی و در اختیار گذاشتن فضای ایمیل دانشگاهی از جمله تمهیدات زیرساختی ضروری برای توسعه و تقویت این تعامل است. این وظیفه، همچنین عایدات بسیاری برای دانشگاه به ارمغان می‌آورد که پویایی علمی، یکی از مهمترین آنها است.

در محور دوم، جوانب و زیرمجموعه‌های خودسازی فکری و اخلاقی را می‌توان در دو بخشِ اعتلای اخلاق و دین در دانشجویان و توسعه دانش سیاسی آنان دسته‌بندی کرد. در دسته نخست، محورهای «اعتلاطلبی»، «اصولی بودن»، «رو به مردم بودن»، «تعالی‌گرایی»، «انقلابی مسئول و متعهد بودن»، «بسیج اخلاقی»، «ایمان آگاهانه داشتن» و «تهذیب اخلاق داشتن» مستقیماً و مستمراً مورد اشاره رهبر معظم انقلاب است. این رویکرد، از جمله در این بیان ایشان بارز است که: «اکنون دانشگاه به تلاش براى پیشرفت علمى و رشد فکرى و نورانیت معنوى روزافزون بیش از همیشه نیازمند است». همچنین در دسته دوم، «بسیج سیاسی»، «فهم سیاسی داشتن»، «توانایی ایجاد روابط حسنه با هر سلیقه»، «تحلیل سیاسی داشتن» و «از نظر سیاسی، فعال بودن» محورهای مورد اشاره ایشان است. یکی از کامل‌ترین گزاره‌های همراستا با بحث دانش سیاسی، این قول است که: «دانشجو باید صاحب فهم سیاسى، قادر بر تحلیل سیاسى، قادر بر شناخت انگیزه‏ها و جریان‏هاى سیاسى، و صاحب شناخت از اوضاع سیاسى کشور و جهان - نه فقط کشور - باشد. دانشجو اگر قدرت تحلیل سیاسى نداشته باشد، فریب مى‌خورد و فریب خوردن دانشجو، درد بزرگى است که تحمّلش خیلى سخت است».

نکته حیاتی و حساس در تجزیه و تحلیل وظایف دانشگاه در قبال دانشجویان این است که دو محور وظایف ذکر شده را بایستی در یک مجموعه واحد مورد سیاست‌گذاری قرار داد، چرا که تفکیک آنها به مسئولیت‌ها یا وظایفی مجزا، هم‌افزایی لازم برای تأمین هویت منحصر به فرد دانشگاه اسلامی – ایرانی را مخدوش می‌سازد. به عبارت دیگر، هدفِ نواندیشی علمی در دانشگاه اسلامی – ایرانی، همانی است که خودسازی فکری و اخلاقی در صدد تحقق آن است. این اهداف، بیش از همه، به تأمین استقلال و عزت افراد و جامعه منجر خواهد شد و در نهایت تأمین کننده هویتی است که مبنای تشخص و تمایزِ نهاد علمی و شخصیت علمیِ جامعه اسلامی است چرا که هدف تعریف وظایف فوق، تأمین و تقویت هویت متکی به نفس و توانمند دانشجویان و همچنین هویت منسجم و مقتدر دانشگاه آزاد اسلامی، است که در پیگیری دو محور وظایف ویژه فوق‌الذکر لحاظ شده است.

دانشگاه آزاد اسلامی، به دلیل جامعیتِ علمی و گستردگی منابع انسانی، قابلیت‌های زیرساختی سخت‌افزاری و نرم‌افزاری (یا بدنه فکری) ضروری برای تقویت روحیه نوآوری مادام‌العمر، تبدیل دانش به محصول، پشتیبانی از خودسازی اخلاقی و در نهایت تأمین بلوغ سیاسی دانشجویان را دارد، اما اینکه آیا این قابلیت‌ها و زیرساخت‌ها، در مسیر تأمین وظایف دوگانه فوق‌الذکر در حداکثر توان و ظرفیت به خدمت گرفته شده است یا خیر، بازاندیشی کرد. ممکن است راهکار اصلی را در اصلاح نگرش عمومی نسبت به چیستی دانشگاه و تعریف وظایف آن مبتنی بر دو محور فوق دانست. به این اعتبار، بهره‌گیری حداکثری و هدایت صحیح منابع گسترده موجود، وابسته به عامل مستقل «نگرش« است. برای رسیدن به هویتِ منسجم نوآور و اخلاق‌گرا، خودباوری عمومی در همه سطوح مدیریتی و آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی، ضرورت و اولویت دارد.

*مسئول امور رسانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی

منبع: آنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۱۵۶۴۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رویکرد بایدن در قبال تظاهرات ضد صهیونیستی دانشجویان در آمریکا

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: دانشگاه‌های سراسر آمریکا بعد از آگاهی از جنایات پرشمار رژیم اشغالگر قدس علیه مردم غزه و کشتار حدود ۳۵ هزار انسان بی‌گناه، عرصه اعتراض علیه سیاست‌های این رژیم و دولت آمریکا به عنوان مهم‌ترین حامی آن تبدیل شده است. در این بین یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که با گسترش اعتراضات به مراکز دانشگاهی مختلف آمریکا جلب توجه می‌کند، سیاست‌های دولت آمریکا و پلیس این کشور است. دولت و پلیس در این کشور بدون توجه به خواسته‌های معترضین، تنها سیاست سرکوب و بازداشت گسترده را در پیش گرفته است.

اعتراض‌های دانشجویان در حمایت از فلسطین

از روزهای ابتدایی حمله های رژیم صهیونیستی به غزه، جامعه آمریکا عرصه واکنش‌های مختلف به این رویداد بود. نظرسنجی‌های مختلف نشان از افزایش بی‌سابقه حمایت آمریکایی‌ها از مردم غزه دارد. طبق نظرسنجی گالوپ در مارس ۲۰۲۴ اکثر آمریکایی‌ها اقدامات رژیم اشغالگر در غزه را تایید نمی‌کنند. تعداد مخالفان با اقدامات رژیم صهیونیستی از ۴۵ درصد در نوامبر ۲۰۲۳ به ۵۵ درصد افزایش یافت. دموکرات‌ها ۷۵ درصد دیدگاه منفی نسبت به اقدامات تل‌آویو دارند. رائد جرار از اندیشکده دموکراسی برای جهان عرب معتقد است که نظرسنجی فوق نشان از جدایی بین سیاست‌ دولت بایدن و دیدگاه اکثر آمریکایی‌ها درباره اقدامات رژیم اشغالگر در غزه دارد و سیاست خارجی دولت آمریکا با انتظارات رای‌دهندگان هماهنگ نیست.

حمایت جوانان آمریکایی‌ از فلسطینیان آشکارتر شده است. نظرسنجی پیو (PEW) در آوریل ۲۰۲۴ نشان داد که یک سوم از افراد بزرگسال زیر ۳۰ سال آمریکایی با مردم فلسطین همدردی می‌کنند و تنها ۱۴ درصد این احساس را نسبت به صهیونیست‌ها دارند. جوانان آمریکایی نسبت به مردم فلسطین نظر مساعدتری نسبت به صهیونیست‌ها دارند و از هر ۱۰ فرد زیر ۳۰ سال، شش نفر دیدگاه مثبتی نسبت به مردم فلسطین دارند. در میان آمریکایی‌های جوان، ۳۴ درصد دلایل حماس برای مبارزه با رژیم صهیونیستی را معتبر می‌دانند.

اعتراض‌های دانشجویان آمریکایی در حمایت از مردم فلسطین، ابتدا از دانشگاه‌های کلمبیا و هاروارد آغاز شد. دانشجویان معترض با صدور بیانیه‌ای مشترک، رژیم اشغالگر را به عنوان مسئول کامل جنگ معرفی کردند. این اعتراض‌ها به تدریج به شمار زیادی از دانشگاه‌های این کشور نظیر آموری، میشیگان، براون، پلی‌تکنیک هومبولت، برکلی، کالیفرنیای جنوبی، نیویورک، ییل، کلمبیا، ماساچوست، تگزاس، مینه‌سوتا و غیره گسترش یافت به گونه‌ای که تاکنون ۷۹ دانشگاه آمریکا درگیر اعتراض علیه رژیم اشغالگر قدس شده است. علاوه بر حضور دانشجویان، در برخی از دانشگاه‌ها اساتید حامی فلسطین نیز عمدتا در اعتراض‌ها مشارکت فعال دارند.

خواسته‌ اصلی دانشجویان آمریکایی، همبستگی با ملت فلسطین است که در چارچوب آن خواستار آتش‌بس دائمی در غزه، اتمام کمک‌های نظامی دولت آمریکا به رژیم اشغالگر، قطع همکاری دانشگاه با مجتمع‌های تسلیحاتی و کنار گذاشتن روند سرمایه‌گذاری دانشگاه‌ها در سرزمین‌های اشغالی شده‌اند. با اوج‌گیری اعتراض‌ها، مدیران برخی از دانشگاه‌ها درصدد توافق با دانشجویان برآمدند. برای مثال مسئولان دانشگاه براون ایالت رودآیلند اعلام کردند که با دانشجویان حامی فلسطین به توافق رسیده که در اکتبر ۲۰۲۴ توقف سرمایه‌گذاری در فلسطین اشغالی را به رای بگذارد. دانشجویان نیز ضمن پایان دادن به تحصن خود، این توافق را یک پیروزی بی‌سابقه و امتیازی بزرگ برشمردند.

رویگردانی جامعه آمریکا از سیاست‌های بایدن

نظرسنجی آوریل ۲۰۲۴ پیو (PEW) نشان داد که تنها ۱۲ درصد از جوانان آمریکایی سیاست‌های دولت بایدن را باعث ایجاد تعادل در جنگ غزه می‌دانند. نتایج نظرسنجی ماه مارس گالوپ نیز نشان داد محبوبیت بایدن برای مدیریت اوضاع در منطقه خاورمیانه به ۲۷ درصد رسیده است. در این شرایط سیاست‌های دولت آمریکا در بین بسیاری از حامیان آن به ویژه قشر جوان نیز با دشواری روبرو است. در واقع سیاست‌های ضعیف بایدن در عدم پیشبرد آتش‌بس و بی‌عملی در کمک به غیرنظامیان فلسطینی بوده که دولت را در تنگنا قرار داده است. بر این اساس از یک طرف باید اعتراض‌های دانشجویی را یک جلوه از پشتیبانی جوانان آمریکایی از فلسطین دانست. از طرف دیگر نیز بعد از سیاست‌های ناکارآمد بایدن که به خودی خود، دولت کنونی را درگیر چالش عمیق کرده، این اعتراضات نیز ضربه محکم دیگری به بایدن در سال منتهی به انتخابات است.

این در حالی است که بایدن در چهارم می و در اولین واکنش به اعتراض‌ها اظهار داشت: «این اعتراض‌ها تغییری در سیاست‌های من در خاورمیانه نخواهد داد. با ورود گارد ملی به دانشگاه‌های‌مان مخالفیم. تظاهرات مسالمت‌آمیز در ایالات متحده مورد قبول است، اما خشونت ضدقانون است. آسیب زدن به دارایی‌های عمومی جزئی از آزادی بیان نیست.» در ارتباط با این اظهارات ذکر دو نکته ضروری است.

افزایش حساسیت جامعه آمریکا در برابر بی‌تفاوتی دولت

اعتراض‌های این چنینی در دهه ۱۹۶۰ در جنگ ویتنام نیز جامعه آمریکا را درنوردید، اما تاثیر چندانی در سیاست‌ دولت نداشت. سخنان بایدن مبنی بر آنکه این اعتراض‌ها تغییری در سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا ایجاد نمی‌کند موید همین است. علی‌رغم این که دولت به همراه شبکه‌های خبری جریان اصلی آمریکا از ابتدا تلاش کردند تا دیدگاه‌ «دفاع از خود اسرائیل» را در ذهن مردم این کشور نهادینه کنند، اما واقعیت جامعه آمریکا چیز دیگری است. جورج اوچنسکی از رسانه Daily Montanan که بخشی از State Newsroom بزرگترین سازمان خبری غیرانتفاعی آمریکا است می‌نویسد: «سیاستمداران ما دانشجویان معترض را تحقیر می‌کنند و در مورد اینکه دانشجویان باید به کلاس‌های خود بازگردند صحبت می‌کنند. دانشجویان حق دارند از اینکه کنگره و رئیس جمهور ۲۶ میلیارد دلار دیگر برای ادامه کشتار به اسرائیل فرستادند، خشمگین شوند. اکنون مانند نیم قرن پیش (جنگ ویتنام) نیست که وطن‌پرستی با اهتزاز بزرگ‌ترین پرچم یا بلندترین صدا تعریف ‌شود، زیرا اکنون وطن پرستی مستلزم داشتن شجاعت کافی برای ایستادگی در برابر دولت و منافع عمیق مجتمع‌های نظامی-صنعتی است. به این می‌گویند انسانیت. میهن‌پرستان واقعی حق دارند از دولت خود سیاست‌ها و اقدامات انسانی را مطالبه کنند.»

سیاست سرکوب پلیس در برابر اعتراضات

بایدن در بخشی از واکنش خود به این اعتراض‌ها، خشونت را ضدقانون دانست و اظهار کرد که با ورود گارد ملی به دانشگاه‌ها مخالف است. به نظر می‌رسد در کنار بی‌تفاوتی و واکنش دیرهنگام، بازی با کارت پلیس حربه دیگر بایدن برای کاستن از آثار منفی این اعتراضات بر وجهه دولت است. واقعیت این است که استفاده غیرقانونی از زور علیه غیرنظامیان توسط پلیس آمریکا امری رایج است. طبق آمار Mapping Police Violence یک گروه تحقیقاتی غیرانتفاعی، در سال ۲۰۲۳ دست کم ۱۲۳۲ نفر (تقریبا روزانه سه نفر) توسط پلیس آمریکا کشته شدند. در اعتراض‌های اخیر آمریکا درگیری بین پلیس و دانشجویان از دانشگاه کلمبیا آغاز شد و خشونت پلیس باعث شد تا دیگر دانشگاه‌ها نیز اعتراضات منظمی را ترتیب دهند.

در تمام دانشگاه‌های درگیر در این اعتراضات، پلیس تاکنون بیش از دو هزار نفر را بازداشت کرده است. این میزان بالای خشونت، حمایت برخی از شخصیت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی از معترضین را نیز به همراه داشت. از جمله عفو بین‌الملل با محکومیت این رفتار خشن، بر اهمیت حق اعتراض تاکید کرد. آنگونه که اوچنسکی می‌گوید: «در کشوری که بر پایه حقوق آزادی بیان و مخالفت علیه اقدامات دولت بنا شده، آنچه اکنون شاهد هستیم، اقدامات خشونت‌آمیز پلیس و خیانت کامل به دموکراسی است.»

نتیجه

دانشگاه‌های آمریکا روزهاست که عرصه اعتراضات کم‌سابقه در حمایت از مردم فلسطین است. هر چند شاید این اعتراض‌ها تاثیری بر سیاست دولت نداشته باشد، اما جامعه آمریکا را فعالانه در پی ایجاد تغییر در روندهای تصمیم‌گیری و اجرا نشان می‌دهد. دولت نسبت به این اعتراض‌ها رویکرد بی‌تفاوتی را در پیش گرفته و پلیس نیز دست به سرکوب معترضان می‌زند. در این وضعیت آنگونه که گاردین اشاره دارد، سرکوب دانشجویان منجر به اعتراض پایدارتر و مشارکت گسترده‌تر می‌شود.

سجاد مرادی کلارده؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل

کد خبر 6096055