جدیدترین‌های «گروه واژه گزینی»:

فرهنگستان زبان و ادب فارسی بیش از ۶۵ هزار واژه مصوب دارد

دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: تاکنون در ایران سه فرهنگستان زبان و ادب فارسی داشته‌ایم. نخستین فرهنگستان در سال ۱۳۱۴ در ایران راه‌اندازی شد و فعالیت آن تا سقوط رضاپهلوی ادامه داشت. فرهنگستان دوم در دهۀ ۴۰ بازسازی شد و فعالیتش تا سال ۱۳۶۱ ادامه داشت. فرهنگستان سوم نیز از شهریورماه سال ۱۳۶۹ آغاز به کار کرده است و اکنون ۳۳ سال از عمر آن می‌گذرد. حداد عادل با اشاره به ساختار این نهاد سیاست‌گذار علمی، گفت: اصلی‌ترین رکن فرهنگستان شورای آن است که زبده‌ترین استادان ایرانی و خارجی در قالب اعضای پیوسته و وابسته در آن عضویت دارند و ۲۵ تن از استادان زبدۀ زبان و ادب فارسی و زبان‌شناس عضو پیوستۀ فرهنگستان...


فرزندان‌مان نمی‌توانند اشعار رودکی و فردوسی را بخوانند اگر ...

با گذشت ۲۵ سال از تصویب قانون ممنوعیت به‌کارگیری الفاظ بیگانه درمجلس شورای اسلامی و انتشار آیین‌نامه اجرایی آن؛ اما، همچنان نوعی مخالفت نسبت به اجرای مفاد این قانون در جامعه احساس می‌شود و به گفته نسرین پرویزی در صورت ترویج بی‌اعتنایی به زبان فارسی، حتی دیگر فرزندان ما نمی‌توانند اشعار رودکی یا فردوسی را بخوانند، چه برسد به این درک درستی از محتوای غنی این اشعار داشته باشند. به‌گزارش ایسنا به نقل از روابط‌عمومی فرهنگستان زبان وادب فارسی؛ نسرین پرویزی، معاون گروه واژه‌گزینی با اشاره به زبان فارسی که از ارکان هویت ملی و پایه وحدت تمامی اقوام ایرانی به‌شمار می‌رود، گفت: با این که زبان فارسی در برهه‌هایی تحت تأثیر زبان‌های بیگانه از جمله عربی و فرانسه...


بی‌اعتنایی به زبان فارسی، خسارات جبران‌ناپذیری در پی خواهد داشت

به گفته نسرین پرویزی در صورت ترویج بی‌اعتنایی به زبان فارسی، حتی دیگر فرزندان این کشور نمی‌توانند اشعار رودکی یا فردوسی را بخوانند، چه رسد به اینکه درک درستی از محتوای غنی این اشعار داشته باشند. به‌گزارش ایران اکونومیست از روابط‌عمومی فرهنگستان زبان وادب فارسی؛ معاون گروه واژه‌گزینی با اشاره به زبان فارسی که از ارکان هویت ملی و پایه وحدت تمامی اقوام ایرانی به‌شمار می‌رود، گفت: با این که زبان فارسی در برهه‌هایی تحت تاثیر زبان‌های بیگانه از جمله عربی و فرانسه بوده است، اما این زبان توانسته در درازنای تاریخ اصالت خود را حفظ کند و همچنان پایدار بماند. نسرین پرویزی افزود: امروزه به‌واسطه توسعه علوم و فناوری نوین و گسترش فضای مجازی، تمام زبان‌های دنیا متاثر از...


واژه‌گزینی برای «فناوری هسته‌ای»

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی درخصوص واژه‌گزینی در زمینه «فناوری هسته‌ای» توضیحی داده است. به گزارش ایران اکونومیست، صفحه مجازی این گروه به‌مناسبت «روز ملی فناوری هسته‌ای» در نوشتاری تازه آورده است: «وقتی به اصطلاح علمی «فنون هسته‌ای» برمی‌خوریم، می‌دانیم که صحبت از فنّاوری مربوط به «هسته اتم» یا nucleus است که از پروتون و نوترون تشکیل شده. اما nucleus و هسته در چند حوزه تخصصی دیگر هم معنا و کاربرد دارند؛ در علم هواشناسی، آن ذره‌ای است که مولکول‌های آب درنتیجه تغییر حالت به وضعیت چگال‌تر بر رویش انباشته می‌شوند؛ در آواشناسی، عنصر اصلی هجاست. در زبان فارسی تخصصی، «هسته» برای مفاهیم دیگری هم به‌کار می‌رود، ازجمله در برابر head در تقسیم رده‌شناختی زبان‌ها به دو دسته...


تذکر فرهنگستان زبان به برنامه «یکصدسال گردشگری»

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی از به کار بردن واژه «سمپوزیوم» توسط دست‌اندرکاران برنامه «یکصدسال گردشگری ایران» انتقاد کرد. به گزارش خبرگزاری ایمنا صفحه گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در نوشتاری کوتاه آورده است: چه نیکوست که وقتی برای بررسی یک موضوع مربوط به کشورمان، با حمایت جمعی از سازمان‌ها و نهادها در سطح ملی گرد هم می‌آییم، به واژه‌هایی که به‌کار می‌بریم بیشتر دقت کنیم. واژه «هم‌نشست» برابر فارسی «سمپوزیوم» است. کاربرد واژه بیگانه نشانه ناتوانی زبان فارسی نیست، نشانه بی‌مهری ماست. برنامه‌ای با عنوان «سمپوزیوم یکصد سال گردشگری ایران» با محوریت‌های «سفر و حمل و نقل»، «اقامت و مهمان‌نوازی»، «پذیرایی، غذا و نوشیدنی»، «جاذبه‌ها و مقاصد گردشگری» و «خدمات مسافرتی و گردشگری» در ۲۳...


واژه معادل فرهنگستان به جای پاستا چیست؟

به گزارش تابناک، صفحه گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تازه‌ترین سلسله مطالب خود با عنوان «واژه‌شناسی» در این خصوص نوشته است: «احتمالاً شنیده یا خوانده‌اید که واژه خمیراک در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای pasta انتخاب شده‌است؛ اما، آن‌چه کمتر درباره‌اش گفته می‌شود، آن است که این معادل برای استفاده در نام غذا ساخته نشده، بلکه، مانند بسیاری از واژه‌های تخصصی، برای متخصصان برگزیده شده تا «انواع محصولات خمیری را که از آرد زبرِ گندم سخت و در طی مراحل مختلفِ خمیر کردن و رشته‌‏ای کردن و خشک کردن حاصل می‌شوند»، چنین بنامند. گروه واژه‌گزینی تغذیه و صنایع غذایی در اوایل دهه ۱۳۸۰ با حضور متخصصانی چون زنده‌یاد دکتر مسعود کیمیاگر، دکتر سیدابوالقاسم جزایری، دکتر محمد شاهدی،...


توضیح فرهنگستان درباره نام غذا‌ها

آفتاب‌‌نیوز : صفحه گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در تازه‌ترین سلسله مطالب خود با عنوان «واژه‌شناسی» در این خصوص نوشته است: «احتمالاً شنیده یا خوانده‌اید که واژه خمیراک در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای pasta انتخاب شده‌است؛ اما، آن‌چه کمتر درباره‌اش گفته می‌شود، آن است که این معادل برای استفاده در نام غذا ساخته نشده، بلکه، مانند بسیاری از واژه‌های تخصصی، برای متخصصان برگزیده شده تا «انواع محصولات خمیری را که از آرد زبرِ گندم سخت و در طی مراحل مختلفِ خمیر کردن و رشته‌‏ای کردن و خشک کردن حاصل می‌شوند»، چنین بنامند. گروه واژه‌گزینی تغذیه و صنایع غذایی در اوایل دهه ۱۳۸۰ با حضور متخصصانی چون زنده‌یاد دکتر مسعود کیمیاگر، دکتر سیدابوالقاسم جزایری، دکتر محمد شاهدی،...


به‌جای «پارکور» چه بگوییم؟

به گزارش حوزه ادبیات  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، صفحه گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به مناسبت روز «تربیت‌بدنی» در تازه‌ترین مطلب «واژه‌شناسی» خود به «پارکور» پرداخته و آورده است: «واژه کهن «پاژن» برای نامیدن نوعی بز کوهی به کار رفته است که گذرگاه‌های کوهستانی را به چابکی طی می‌کند. گروه واژه‌گزینی ورزش، با گسترش معنایی از نوع استعاری، این واژه قدیمی و کم‌بسامد را به عنوان معادل واژه parkour انتخاب کرده است. این شیوه واژه‌گزینی از لحاظ علمی «نوگزینی» نامیده می‌شود. منظور از نوگزینی گسترش معنایی آگاهانه واژه‌ای موجود و افزودن معنا و کاربردی جدید به آن است. دلیل استفاده استعاره‌وار از واژه «پاژن» در معادل‌گزینی برای ورزش «پارکور»، شباهت حرکات متنوع و سریع به‌کاررفته در...


واژه جایگزین فرهنگستان برای پارکور

صفحه گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به مناسبت روز «تربیت‌بدنی» در تازه‌ترین مطلب «واژه‌شناسی» خود به «پارکور» پرداخته و آورده است: «واژه کهن «پاژن» برای نامیدن نوعی بز کوهی به کار رفته است که گذرگاه‌های کوهستانی را به چابکی طی می‌کند. گروه واژه‌گزینی ورزش، با گسترش معنایی از نوع استعاری، این واژه قدیمی و کم‌بسامد را به عنوان معادل واژه parkour انتخاب کرده است.  این شیوه واژه‌گزینی از لحاظ علمی «نوگزینی» نامیده می‌شود. منظور از نوگزینی گسترش معنایی آگاهانه واژه‌ای موجود و افزودن معنا و کاربردی جدید به آن است.  دلیل استفاده استعاره‌وار از واژه «پاژن» در معادل‌گزینی برای ورزش «پارکور»، شباهت حرکات متنوع و سریع به‌کاررفته در این ورزش با جهش‌ها و پرش‌های سریع بز کوهی یا پاژن...


چرا گفتیم «ماهواره»؟

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در توضیحی از چگونگی ساخت واژه «ماهواره» می‌گوید. به گزارش ایسنا، صفحه مجازی گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ذیل سلسله مطالبی با عنوان «واژه‌شناسی»، در نوشتاری تازه به‌مناسبت سالگرد پرتاب نخستین ماهواره جهان آورده است: «در سال ۱۹۵۷/۱۳۳۶ دانشگران شوروی سابق با پرتاب و قرار دادن دستگاهی انسان‌ساخت در مدار زمین، عصر فضا را آغاز کردند. آنان برای نامیدن این وسیله، که مانند ماه به دور زمین می‌چرخید، از لفظی روسی به‌معنی همسفر زمین استفاده کردند که صورت کوتاه‌شده آن «اسپوتنیک» یا همسفر رواج یافت. زبان انگلیسی این نوع دستگاه را artificial satellite و سپس satellite به‌معنی همراه و ملازم خواند. البته کاربرد این واژه را در معنای سیاره‌ای که...


به‌جای «هتل‌آپارتمان» چه بگوییم؟

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی درخصوص معادل واژه «هتل‌آپارتمان» توضیح داده است. به گزارش ایسنا، صفحه گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در نوشتاری تازه ذیل عنوان «منزلگاه یا هتل‌آپارتمان؟» آورده است: «در متون قدیمی فارسی، محل اقامت و منزل مسافر را «کاروان‌سرا» و «منزلگاه» می‌خواندند. با ورود به دنیای نو، این واژه‌ها نیز همراه مفاهیم‌شان به فراموشی سپرده شدند و انواع دیگری از اقامتگاه‌ها ایجاد شدند. «هتل‌آپارتمان‌»‌ها یکی از انواع مراکز اقامتی‌اند که در ایران مسافران از آن‌ها استفاده می‌کنند. گروه واژه‌گزینی گردشگری و جهانگردی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در سال ۱۳۸۴، با انتخاب معادل «منزلگاه» برای این واژه و در کنار واژه «هتل‌آپارتمان»، راه را برای کاربرد واژه‌ای فارسی و باسابقه باز کرد. اگر در مدتی...


چرا می‌گوییم «آلزایمر»؟

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی  به‌مناسبت «روز جهانی آلزایمر» با انتشار مطلبی آورده است: «نام بیماری آلزایمر از نام روانپزشک آلمانی، آلویز آلتس‌هایمر یا آلزایمر گرفته شده که اولین‌بار تحقیق‌ مفصلی درباره این بیماری انجام داد. رویّه گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بررسی واژه‌هایی که در آن‌ها نام خاص به‌کار رفته، حفظ آن نام به‌لحاظ احترام به دانشمند یا پژوهشگری است که آن مفهوم به نام او نامیده شده‌است. چند راهکار ساده برای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر بنابراین، اصطلاحات «پاستوریزه‌سازی» در برابر pasteurization، «اصل طرد پائولی» برای Pauli exclusion principle، و «رابطه دوبروی» در برابرِ  de Broglie relation  تصویب شده‌است. در این موارد، فرهنگستان شکل ضبط آن نام خاص را در...


لاندا یا لامبدا کدام درست است؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایسنا، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی توضیحی را درباره واژه‌های «لاندا» و «لامبدا» که این روزها به واسطه شیوع سویه جدید ویروس کرونا آن‌ها را بسیار می‌شنویم، منتشر کرده است.  گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ذیل این عنوان که «‌«لاندا» یا «لامبدا»؛ بالاخره کدام؟» آورده است: «‌«لاندا» را ما صد سال پیش از زبان فرانسه (lambda) گرفته‌ایم. املای انگلیسی‌اش هم مثل املای فرانسه آن است؛ تنها تلفظشان تفاوت دارد؛ تلفظ انگلیسی‌اش /læmdə'/ است. ‌ لانْدا/ لامْبْدا یازدهمین حرفِ الفبای یونانی‌ست و کاربرد اصلی‌اش در ریاضیات ‌و فیزیک و نجوم و البته زیست‌شناسی است. املای یونانی: حرف بزرگ: Λ، کوچک: λ. ‌در دستگاه شمارشِ یونانی، مقدارِ این حرف ۳۰ است. حرفِ هم‌سنگِ لانْدا در زبان انگلیسی L (بزرگ) یا l (کوچک) و در...


«لاندا» يا «لامبدا»؛ بالاخره کدام؟

خبرگزاری آریا- گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی توضیحی را درباره واژه‌های «لاندا» و «لامبدا» که این روزها به واسطه شیوع سویه جدید ویروس کرونا آن‌ها را بسیار می‌شنویم، منتشر کرده است.به گزارش خبرگزاری آریا، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ذیل این عنوان که «‏«لاندا» یا «لامبدا»؛ بالاخره کدام؟» آورده است: «‏«لاندا» را ما صد سال پیش از زبان فرانسه (lambda) گرفته‌ایم. املای انگلیسی‌اش هم مثل املای فرانسه آن است؛ تنها تلفظشان تفاوت دارد؛ تلفظ انگلیسی‌اش /læmdə`/ است.لانْدا/ لامْبْدا یازدهمین حرفِ الفبای یونانی‌ست و کاربرد اصلی‌اش در ریاضیات ‏و فیزیک و نجوم و البته زیست‌شناسی است. املای یونانی: حرف بزرگ: Λ، کوچک: λ.‏در دستگاه شمارشِ یونانی، مقدارِ این حرف 30 است.حرفِ هم‌سنگِ لانْدا در زبان انگلیسی...


«شهریور» یعنی چه؟

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی درباره ریشه‌شناسی واژه «شهریور» توضیح داده است.گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در نوشتاری آورده است: «شهریور نام ماه ششم از گاهنامه خورشیدی است که در زبان اوستایی به‌صورت خشَثره وئیریه آمده است.»بیشتر محققان جزء اول را که در واژه «شهر» نیز دیده می‌شود، به معنای کشور، پادشاهی و فرمانروایی دانسته‌اند. جزء دوم به معنای برگزیده، دلخواه و آرمانی، صفتی است که از ریشه «وَر» به معنای انتخاب کردن گرفته شده است. بنابراین، شهریور یعنی شهریاری آرمانی که در اساطیر زرتشتی نماد شکوه و قدرت خدایی و نگاهبان فلزات است.» منبع: ایسنا انتهای پیام/


«هزارواژه حمل‌ونقل (۳)» منتشر شد

کتاب «هزارواژه حمل‌ونقل (۳)» از مجموعه هزارواژه‌های گروه واژه‌گزینی منتشر شد. به گزارش ایسنا، این کتاب در ۲۷۷ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه و قیمت ۶۰هزار تومان توسط انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر کرده است. در معرفی کتاب «هزارواژه حمل‌ونقل (۳)» توسط ناشر عنوان شده است: «هزارواژه» نام عمومی فرهنگ‌هایی تخصصی است که از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر می‌شود. ممارست طولانی در کار واژه‌گزینی که به یافتن و ساختن ده‌ها هزار واژه فارسی در برابر لغات و اصطلاحات بیگانه انجامیده است گروه واژه‌گزینی را قادر ساخته تا دفترهایی حاوی هزار واژه مصوب در بعضی از رشته‌های علمی انتشار دهد. در ۱۰ سال گذشته تدوین فرهنگ‌های تخصصی موضوعی گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با عنوان هزارواژه، با اقبال...


خط تولید واژه‌های تازه در فرهنگستان

این خونِ جاری، در زبان فارسی هم مثل دیگر زبان‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در این روزگارِ پیشرفتِ پرشتابِ فناوری و علم، باید حواسمان به ورودِ واژه‌های مهمان از زبان‌های دیگر به زبان فارسی باشد و تا جای ممکن، برابرنهادِ(معادل) فارسی‌شان را به‌کار ببریم. کارخانۀ این برابرنهادهای فارسی برای واژه‌های بیگانه، گروه واژه‌گزینیِ فرهنگستان زبان و ادب فارسی است. در ادامه، گفت‌وگو با نسرین پرویزی، معاون گروه واژه‌گزینی فرهنگستان را درباره روند فعالیت این گروه، نوعِ معرفی و تبلیغ واژه‌های نوساخته، ارتباط این معاونت با صدا و سیما و... می‌خوانید. گروه واژه‌گزینی فرهنگستان چطور یک واژۀ معادل فارسی را می‌سازد؟ گروه واژه‌گزینی کار عملی‌اش را از سال ۱۳۷۴ شروع کرد؛ ما ۵۵ گروه تخصصی شامل ۵ تا ۷ استاد...


رئیس‌جمهور احتمالاً معادل فارسی «پروتکل» را هنوز نشنیده است

نسرین پرویزی معاون گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بخش اول نشست «واژه‌گزینی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی» که به مناسبت ۲۵ اردیبهشت، روز «پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی» و به صورت مجازی برگزار شد، به چگونگی واژه‌گزینی در فرهنگستان پرداخت و از ضعف‌هایی که منجر به ایجاد تغییراتی در گروه واژه‌گزینی شدند گفت. قدس آنلاین: به گزارش ایسنا،  در بخش دوم این نشست، حاضران به مطرح کردن پرسش‌ها و بعضا پیشنهادات و انتقادات خود پرداختند و پرویزی نیز اظهارنظرها و پاسخ‌هایی را بیان کرد که در ادامه شرحی از آن‌ها را می‌خوانیم.  از شوخی‌های مردم ناراحت نمی‌شویم در ابتدای این بحث، در خصوص واژه‌هایی جعلی که در فضای مجازی به نام فرهنگستان مشهور شده است مثل «کش‌لقمه»،...


از حاشیه‌ها تا بی‌خبری احتمالی رئیس‌جمهور از یک واژه

معاون گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی از شوخی‌هایی که آن‌ها را ناراحت نمی‌کند، اعتراض به صداوسیما و برخی توجه نکردن‌ها، این‌که آن‌ها را به عربی‌ستیزی متهم می‌کنند و نیز کسری بودجه برای فرهنگ‌نویسی می‌گوید و معتقد است بعضی وقت‌ها که کسانی می‌خواهند یک مشکل دولتی‌شان را مطرح کنند، فرهنگستان را جلو می‌اندازند چون بی‌خطر است. او همچنین به بی‌خبری احتمالی رئیس‌جمهور از تصویب معادل برای واژه پروتکل اشاره می‌کند. به گزارش ایسنا، نسرین پرویزی در بخش اول نشست «واژه‌گزینی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی» که به مناسبت ۲۵ اردیبهشت، روز «پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی» و با حضور جمعی از دانشجویان و علاقه‌مندان به زبان فارسی توسط اتحادیه انجمن‌های علمی ــ دانشجویی زبان و ادبیات فارسی و با همکاری فرهنگستان...


فرهنگستان چگونه واژه می‌سازد؟

معاون گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی با روایتی از شکل‌گیری فرهنگستان‌های اول، دوم و سوم به چگونگی واژه‌گزینی در فرهنگستان پرداخت و از ضعف‌هایی که منجر به ایجاد تغییراتی در گروه واژه‌گزینی شدند گفت.   به گزارش ایسنا، نشست «واژه‌گزینی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی» به مناسبت ۲۵ اردیبهشت، روز «پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی» با سخنرانی نسرین پرویزی، معاون گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی و با حضور جمعی از دانشجویان و علاقه‌مندان به زبان فارسی توسط اتحادیه انجمن‌های علمی ــ دانشجویی زبان و ادبیات فارسی و با همکاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی به صورت مجازی برگزار شد. فکر می‌کنند واژه‌گزینی تنها گروه فرهنگستان است نسرین پرویزی در ابتدای این جلسه...


پیامی برای درگذشت سیدمحمود شریعت

فرهنگستان زبان و ادب فارسی در پیامی درگذشت دکتر سیدمحمود شریعت را تسلیت گفت. به گزارش ایسنا، در این پیام آمده است: «مطلع شدیم که دکتر سیدمحمود شریعت، استاد رشته مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی تهران و عضو گروه واژه‌گزینی تخصصی مهندسی محیط زیست و انرژی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دار فانی را وداع گفته‌اند. او بیش از ده سال با گروه واژه‌گزینی همکاری داشت و فرهنگستان در طول این سالیان از دانش و تجربه او بسیار بهره برد. فقدان این استاد گرامی را به خانواده ایشان و جامعه علمی کشور تسلیت می‌گوییم و برای آن مرحوم از خداوند متعال آمرزش مسئلت می‌کنیم. انتهای پیام


توضیح فرهنگستان درباره واژه «پژوهش»

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در توضیحی از چگونگی به وجود آمدن واژه «پژوهش» و اصطلاحات مرتبط با آن می‌گوید. به گزارش ایسنا، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی (با عنوان «چشم و چراغ» در فضای مجازی) به‌مناسبت «روز پژوهش» (۲۵ آذرماه) نوشته است: مصدر «پژوهیدن» را فرهنگستان ایران (فرهنگستان اول) به مدد گرفت تا برای بیان مفاهیمی در حوزه تخصصی به‌کار آید. «پژوهش‌خواه، پژوهش‌خواسته، پژوهش‌خوانده» اصطلاحاتی بود که به‌ترتیب به‌جای واژه‌های «مستأنف، مستأنفٌ‌عنه، مستأنفٌ‌علیه»، اصطلاحات حقوقی آن روزگار، انتخاب شد. واژه «پژوهش» نیز، هم در معنای بررسی و جست‌وجوی علمی و هم به‌معنی استیناف برگزیده شد. فرهنگستان زبان (فرهنگستان دوم)، در میان معدود مصوبات خود، «پژوهش، پژوهانه و پژوهش‌نامه» را برای سه واژه research, fellowship, bulletin تصویب و جایگاه...


توضیح فرهنگستان برای واژه‌های نیروی دریایی

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی درباره واژه‌های مربوط به نیروی دریایی توضیحی ارائه کرده است. به گزارش ایسنا، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌مناسبت روز نیروی دریایی (هفتم آذرماه) در توضیحی نوشته است: «نوگزینش» واژه‌ها یا گسترش معنایی آن‌ها یکی از شیوه‌های واژه‌گزینی است. در این شیوه، متون کهن فارسی مطالعه و بررسی می‌شوند و واژه‌هایی از آن‌ها استخراج می‌شوند که امروزه کاربرد کمتری دارند، ولی قابلیت بازگشت به زبان عمومی یا تخصصی و افزوده شدن بر بار معنایی‌شان را دارند. مثلاً واژه «پال» واژه‌ای کهن به‌معنای ریسمان است. به‌دلیل تنوع طناب‌ها در حوزه دریایی، گروه واژه‌گزینی حمل‌ونقل دریایی فرهنگستان به چندین واژه‌ با این مفهوم نیاز داشت. بنابراین، واژه «پال» را به‌عنوان معادل warp و در معنای...


«اصول و ضوابط واژه‌گزینی» در یک کتاب

کتاب «اصول و ضوابط واژه‌گزینی همراه با شرح و توضیح» منتشر شده است. به گزارش ایسنا، این کتاب با قیمت ۱۵هزار تومان توسط فرهنگستان زبان و ادب فارسی به چاپ رسیده است. در معرفی کتاب  «اصول و ضوابط واژه‌گزینی» عنوان شده است: شورای فرهنگستان به حکم وظیفه‌ای که در امر واژه‌گزینی برعهده دارد، از همان نخستین جلسات لازم دید که پیش از انتخاب و تصویب واژه‌های فارسی در برابر لغات بیگانه، «اصول و ضوابطی» وضع کند تا مبنا و میزان و راهنمای کار باشد. پس از بحث‌های طولانی، اصول و ضوابط واژه‌گزینی تنظیم شد و در جلسه پنجاه‌وهشتم (مورخ ۷۳/۷/۱۱) شورای فرهنگستان در قالب ۹ اصل تصویب شد. سپس در سال ۱۳۷۶ گروه واژه‌گزینی شرحی بر این اصول و ضوابط نوشت...


توضیح فرهنگستان درباره واژه «خبر»

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در توضیحی درباره علت استفاده از "واژه عربی‌تبار «خبر»" می‌گوید. به گزارش ایسنا، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در صفحه خود با نام «چشم و چراغ» به‌مناسبت روز خبرنگار (هفدهم مردادماه) نوشته است: خبرنگار، خبرخوان، خبرگزاری، خبرپراکنی، خبررسانی، خبرچینی، خبرنامه. بی‌شک واژه‌های بیشتری را می‌شناسید که با واژه «خبر» ساخته شده باشد. آیا تاکنون توجه کرده‌اید که «خبر» واژه‌ای عربی‌تبار است؟ فکر می‌کنید به همین دلیل باید آن را به‌کار نبریم؟  در زبان فارسی، واژه‌گزینان برای پذیرش واژه غیرفارسی‌تبار شرط‌هایی تعیین کرده‌اند، ازجمله کوتاهی واژه و سابقه حضور طولانی آن در زبان فارسی. واژه‌هایی که این ویژگی‌ها را داشته باشند و در فرایندهای واژه‌سازی فارسی به‌راحتی به‌کار روند، واژه‌های فارسی تلقی می‌شوند و...


رسانه‌ها و مسئولین به واژه‌های مصوبه فرهنگستان بی‌تفاوت هستند!

معاون واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در انتقاد به عملکرد رسانه‌ها و مسئولین در استفاده از زبان فارسی گفت: فرهنگستان زبان و ادب فارسی نسبت به واژه گزینی دیر عمل نمی‌کند، این رسانه‌ها و مسئولین هستند که کم کاری می‌کنند و به مصوبات فرهنگستان اهمیتی نمی‌دهند. به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا؛ نسرین پرویزی، معاون واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با حضور در برنامه «از من بپرس» که به تهیه کنندگی مجید هاشمی فرا و با سردبیری و کارگردانی مجتبی احمدی روی آنتن شبکه آموزش می‌رود، با اشاره به وظایف و کارکردهای فرهنگستان زبان و ادب فارسی در واژه گزینی گفت: فرهنگستان زبان و ادب فارسی سومین فرهنگستان ایران است که برای اولین بار...


هزارواژه‌ها به ۲۳ مجلد رسید

خبرگزاری شبستان:پرویزی با بیان اینکه ۴۰۰ استاد در دوره‌های مختلف با ما همکاری می‌کنند، گفت: تاکنون بیش از ۵۵ هزار عنوان معادل‌گزینی شده است. به گزارش خبرنگار شبستان، نسرین پرویزی، معاون گروه واژ‌ه‌گزینی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی امروز در مراسم رونمایی از آثار پنج موسسه در نمایشگاه کتاب گفت: گروه واژه‌گزینی کار عملی خود را از سال 74 آغاز کرد. نزدیک به 70 گروه تخصصی با ما در حوزه های مختلف اعم از علوم پایه، علوم انسانی و هنر همکاری دارند.   پرویزی خاطرنشان کرد: سعی کردیم بهترین اساتید را گردهم آوریم، 400 استاد در دوره های مختلف با ما همکاری می کنند، در گروه واژه‌گزینی نیز 60 همکار داریم. از روز اول به دنبال این...


درباره واژه‌گزینی‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل‌یابی برای واژگانی که دیگر سر زبان‌ها نیستند/ مردم ایمیل می‌زنند یا رایانامه؟

خبرگزاری فارس - گروه کتاب و ادبیات: روز گذشته خبری یک خطی روی خروجی پیام‌‌رسان تلگرام «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» قرار گرفت که از تصویب واژه «رایانامه» به جای واژه «ایمیل» خبر می‌داد. (اینجا) این خبر تعجب برانگیز در حالی منتشر شد که امروز دیگر عصر ایمیل نیست و ما پس از گذر از دوره «مسنجر‌ها» اعم از «یاهو مسنجر» یا «گوگل‌تاک» در حال تجربه «پیام‌رسان‌های موبایلی» هستیم و دیگر شاید کمتر کسی باشد که از ایمیل به عنوان بستری برای برقراری ارتباط استفاده کند. هرچند حتما کسانی هستند که هنوز از ایمیل استفاده می‌کنند، ولی این افراد چند درصد را شامل می‌شوند؟ این اتفاق بهانه‌ای بود تا سراغ این نهاد فرهنگی برویم و هدف از تشکیل آن را...


فعالیت‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی تشریح شد

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: دستاورد فرهنگستان در سال‌های ۶۹ تا ۹۶ بومی کردن دانش واژه‌گزینی است. به گزارش ایسنا، مراسم روز پاسداشت زبان فارسی امروز دوشنبه ۲۵ اردیبهشت‌ماه در تالار همایش‌های غدیر فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد. در این مراسم اعضای پیوسته و وابسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سفیران کشورهای افغانستان، تاجیکستان، رومانی و جمهوری آذربایجان حضور داشتند. غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ابتدای این نشست با اشاره به روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی گفت: روز ۲۵ اردیبهشت‌ماه با تصویب شورای عالی انقلاب به عنوان روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی نامگذاری شده است. این روز علاوه بر روز شعر فارسی، ۲۷ شهریورماه به احترام استاد شهریار...


13 گروه پژوهشی در فرهنگستان زبان و ادب فارسی فعالیت دارند

به گزارش خبرنگارحوزه ادبیاتگروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛به مناسبت روز پاسداشت زبان فارسی، مراسمی با این عنوان با حضور روسا و اعضای فرهنگستان در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برگزار شد.غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در ابتدای این مراسم گفت: همان طور که می‌دانید با تصویب شورای انقلاب فرهنگی 25 اردیبهشت ماه به عنوان روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و روز پاسداشت زبان فارسی تعیین شد. در این روز ایرانیان و به خصوص کسانی که نقشی در زبان فارسی دارند باید تجدید عهدی با زبان فارسی داشته باشند.وی در ادامه گزارشی درباره فعالیت‌های فرهنگستان ارائه داد و گفت: فرهنگستان 13 گروه پژوهشی دارد که به ترتیب در مورد آنها توضیح می‌دهم. گروه آموزش زبان و ادبیات...