به نقل از «خبرگزاری آریا»

بي‌مسؤوليتي مسؤولان و هزينه‌هاي گزاف احياي درياچه اروميه/ کسري بيش از يک ميليارد مترمکعبي مخازن آبي در آذربايجان‌شرقي/بحران آب جدي است

تاریخ انتشار: ۲۴ مهر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۰۷۳۷۹۴

خبرگزاري آريا - شايد اولين و بهترين دليلي که بتواند بحران سخت و هولناک آبي کشور و به ويژه منطقه آذربايجان را به اثبات رساند و تلنگري براي مردم و مسؤولان باشد، خشکي تدريجي درياچه اروميه است که به دلايل مختلفي اتفاق افتاده و آينه عبرتي براي اقدامات غيرکارشناسي مسوولان به شمار مي‌رود.
به گزارش خبرگزاري فارس از تبريز، بيلان منفي آب‌هاي زيرزميني کشور از سال 70 به بعد عدد قابل توجه 32 ميليارد مترمکعب را نشان مي‌داد اما اين عدد هرگز نتوانست در مسؤولان حساسيت لازم را ايجاد کند و پس روي درياچه اروميه را به اثبات رساند؛ به طوريکه در اين سال‌ها به ميزان 75 ميليارد مترمکعب يعني به اندازه دو برابر تاريخ، آب‌هاي استاتيک(ايستايي) کشور به حراج مي‌رود تا خطرناک‌ترين بلاي طبيعي کشور که همانا مرگ تدريجي درياچه اروميه است در شرف وقوع باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در اين مقطع سکوت و بي‌مسووليتي مسؤولان وقت هزينه‌هاي احياي درياچه را در آينده چند برابر و دشواري کار را صد چندان مي‌کند. به هر حال دولت جديد که نام تدبير و اميد را بر روي خود نهاده بود، تشکيل ستاد احياي درياچه اروميه را به عنوان اولين مصوبه خود در کارنامه کاري خود ثبت مي‌کند تا اميدي دوباره بر کالبد درياچه اروميه دميده شود و آذربايجاني‌ها به تدبير اين دولت چشم بدوزند.
اما احياي درياچه کاري بس خطير و دشوار بوده و بازگشت آب رفته به جوي، همتي سراسري از سوي آحاد و اقشار جامعه مي‌طلبد. در اين ميان مديريت مصرف آب به ويژه در بخش کشاورزي در صدر مهم‌ترين وظايف مردم و مسؤولان قرار دارد.
براي اينکه به اهميت موضوع مصرف بهينه منابع آبي و راهکارهاي برون‌رفت از بحران فعلي آب در کشور و به ويژه استان آذربايجان‌شرقي اشاره‌اي داشته باشيم، ميزگردي با حضور مهندس غلامرضا خياطي، کارشناس آب منطقه‌اي آذربايجان‌، دکتر محمدتقي ستاري عضو هيات علمي گروه آب دانشکده کشاورزي دانشگاه تبريز، دکتر داوود زارع‌حقي عضو هيات علمي گروه خاک‌شناسي دانشکده کشاورزي دانشگاه تبريز، مهندس حسين عباسي، کارشناس مسوول آبياري تحت فشار سازمان جهاد کشاورزي آذربايجان‌شرقي و دکتر پرويز محمدزاده، معاون توسعه و برنامه‌ريزي سازمان مديريت و برنامه‌ريزي آذربايجان‌شرقي ترتيب داديم که ماحصل آن تقديم حضور مي‌شود.
**لزوم دخالت مجريان در تصميم‌گيري‌هاي کلان کشور
فارس: همانطور که مستحضريد در منطقه آذربايجان از نظر منابع آبي در شرايط بحراني قرار گرفته‌ايم و درياچه اروميه هم خشک شده است، با اين وجود بيشترين مصرف آب يعني 92 درصد مصارف آبي ما در بخش کشاورزي است. به نظر شما چطور مي‌توانيم مصرف آب در استان به ويژه در بخش کشاورزي را مديريت کنيم تا با مشکل آب مواجه نشويم؟
* خياطي:
در استان آذربايجان‌شرقي مصرف آب در بخش کشاروزي کمتر از 90 درصد يعني 86.6 درصد است. البته بايد به مصرف بهينه برسيم و کساني که بهره‌برداري مي‌کنند در برنامه‌ريزي‌هاي خود به مقوله بحران آب توجه جدي‌تري نشان دهند.
بحران آب واقعاً جدي است و نبايد مديريت آب را به برگزاري جلسات و صحبت کردن محدود کنيم. بايد سياست‌هاي مديريت آب را عملياتي کنيم و کساني که مستقيماً آب را مصرف مي‌کنند، در مديريت آب نيز نقش اساسي داشته باشند.
ذخاير آب‎هاي زيرزميني استان ما نسبت به ساير استان‌ها در وضعيت بهتري قرار دارد اما طبق آمار با يک ميليارد و 100 ميليون مترمکعب کسري مخازن آبي مواجه هستيم.
به نظر بنده که به عنوان کارشناس آب در بخش کشاورزي فعاليت مي‌کنم، بزرگ‌ترين مشکل اين است که در تصميم‌گيري‌هاي کلان کساني که تصميم را اجرا خواهند کرد، دخالت ندارند.
اگر بخواهيم در اين مسير گام برداريم، راهکارها تدوين شده است و بايد آنها را عملياتي کنيم. اعتبارات زيادي براي مديريت مصرف آب هزينه مي‌شود اما تا زماني که مردم مشارکت نکنند به هدف اصلي مديريت آب دست نخواهيم يافت.
چند سال قبل در دشت مرند آب زيادي مصرف مي‌شد با اين حال زماني که براي مديريت آب و کاهش مصرف به آنجا رفتيم با مخالفت شديد مردم و حتي مسؤولان مواجه شديم. در طول اين چند سال براي کاهش مصرف آب در دشت مرند شب‎ها در مساجد جلساتي در خصوص کاهش مصرف آب برگزار مي‌کرديم و با تلاش‌هاي صورت گرفته موفق شديم سال گذشته بيشترين کنتور هوشمند مصرف آب استان را در دشت مرند نصب کنيم و در حال حاضر برداشت آب از دشت مرند سير نزولي را طي مي‌کند.
نتيجه گرفتيم اطلاع‌رساني و افزايش آگاهي مردم و مشارکت دادن آنها در کاهش مصرف آب مي‌تواند بسيار مفيد واقع شود.
* عباسي:
به مطالب بسيار مفيدي اشاره شد. در مديريت مصرف بايد همواره آب و خاک را در نظر بگيريم. کل اراضي آبي که در استان وجود دارد يک‌هزار و 400 هکتار است و بيشترين فشار روي منابع آب‌هاي زيرزميني و سفره‌هاست.
خوشبختانه امسال براي عملياتي کردن سيستم‌هاي آبياري تحت فشار استان 89 ميليارد تومان اعتبار پيش‌بيني شده است. اگر آبياري تحت فشار را اجرايي کنيم، دولت به‌ازاي هر هکتار 12 ميليون تومان يارانه آب مي‌دهد. اولين گام اين است که براي چاه‌ها کنتور هوشمند نصب کنيم و اراضي پاياب مشخص شود و بعد هم آبياري تحت فشار را عملياتي کنيم.
بدترين وضعيت مصرف آب مربوط به سفره‌هاي آبي است. رودخانه‌ها و آب‌هاي سطحي تحت کنترل هستند. اما بر سفره‌هاي زيرزميني کنترل مطلوبي وجود ندارد و لازم است از سفره‌هاي زيرزميني نيز محافظت کنيم.
* زارع حقي:
متاسفانه ميزان کارايي مصرف آب ما از استانداردهاي جهاني و متوسط جهاني کمتر است. کارايي مصرف آب يعني به‌ازاي آبي که مصرف مي‌کنيم به ميزان مشخصي محصول توليد کنيم.
به عنوان مثال براي توليد يک کيلوگرم هندوانه 500 ليتر آب مصرف مي‌کنيم. در حالي که قيمت هندوانه خيلي ارزان است. بايد به سمت گياهاني که آب را کم مصرف مي‌کنند، برويم و نبات خود را اصلاح کنيم.
تغيير الگوي کشت باعث مي‌شود مصرف آب کاهش يابد. باغات سيب در حاشيه درياچه اروميه بسيار زياد شده که اشتباه است چرا که با کمبود آب مواجه هستيم.
آبياري قطره‌اي تاثير زيادي در کاهش مصرف آب دارد. در حالي که آبياري سطحي علاوه بر مصرف آب زياد باعث مي‌شود، گياهان هرز نيز بيشتر از گياهان مفيد رشد کنند.
متاسفانه سيستم‌هاي آبياري قطره‌اي هنوز در حد تئوري است و عملياتي نشده است. در مجموع بايد به سمت توليد محصولات ديمي برويم و با پيش‌بيني هواشناسي نيز کارها را اجرايي کنيم.
* محمدزاده:
ميزان آب مصرفي کشور ما حتي در مقايسه با کشورهايي با درآمد متوسط نيز بسيار زياد است. سهم آب مصرفي کشاورزي در کشورهاي متوسط به پايين به 80 درصد نمي‌رسد و اين رقم در کشورهاي صنعتي به مراتب کمتر و حدود 30 تا 40 درصد است.
يک دليل اين مصرف نامتعارف، اين است که دولت در قيمت‌گذاري و تعيين تعرفه محصولات مداخله دارد. حالا در بحث کشاورزي که با معيشت مردم سروکار دارد دولت براي اينکه به مردم خدمت کند تعرفه آب را بسيار پايين مي‌آورد و به يک‌سوم قيمت آن در شهر مي‌رساند و وقتي که تعرفه آب تا اين حد ناچيز است، خود به خود انگيزه براي استفاده بيشتر از آب بالا مي رود. آن واقعيت اين است که دولت با سياستگذاري بر رفتار افراد، توليد و مصرف تاثير مي‌گذارد.
در حال حاضر شاهد هستيم حتي در کشورهايي که پرآب محسوب مي‌شوند، تعرفه آب آنها به مراتب از ما بيشتر است؛ در کشور ما انحراف قيمت آب بخش کشاورزي خيلي بالا بوده و اصلاً منطقي به نظر نمي‌رسد.
خوشبختانه سياست‌گذاري‌ها به تدريج در حال تغيير است و مي‌خواهيم به جاي اينکه تعرفه را پايين بياوريم، به نحوه استفاده از آب به اصطلاح سوبسيد بدهيم.
يعني مثلاً به کشاورزان سوبسيد مي‌دهيم که شيوه آبياري خود را از سنتي به قطره‌اي تغيير دهند يا در جهت ترويج و آموزش شيوه‌هاي نوين کشت اقدام مي‌کنيم.
* ستاري:
امروزه در بحث آب به يک گفتمان عمومي نيازمنديم و شواهد نشان مي‌دهد که اين گفتمان در حال شکل‌گيري است.
به عنوان مثال آقاي رئيس جمهور در مراسمي مشکلات جامعه را تيتر کرده بودند. ايشان اولين مشکل را بالا بودن نرخ بيکاري و دومين مشکل جامعه را موضوع آب و بحران آب مي‌دانستند که اين امر نشان مي‌دهد موضوع آب و بحران آن از اهميت ويژه‌اي برخوردار شده است.
افرادي بودند که در گذشته آب را مسئله اقتصادي نمي‌دانستند و در مصرف آن صرفه‌جويي نمي‌کردند و به پيدايش بحران آب اهميت نمي‌دادند، اما امروز به اين نقطه رسيده‌اند که هيچ مسئله‌اي مهم‌تر از مديريت مصرف آب نيست.
اگر ما بتوانيم اين بحث‌ها را به لايه‌هاي مختلف جامعه بکشانيم و روحانيت، اقتصاددانان، جامعه‌شناسان و حقوقدانان را با اين مسئله درگير کنيم، در عرصه فرهنگ‌سازي اقدامات موثري قابل انجام خواهد بود.
يعني بحث آب را از سطح کارشناسي و تخصصي سازمان آب و کشاورزي و به سطح عمومي جامعه بکشانيم.
** در مديريت منابع آب بايد جامع‌نگري و مديريت يکپارچه اعمال شود
*فارس: از ديگر موضوعاتي که در مورد آب مطرح مي‌شود، بحث نوع حکمراني آب است. وقتي بحث حکمراني پيش کشيده مي‌شود، يعني تمام ارکان اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و حقوقي جامعه توامان در مسئله آب دخيل هستند. به نظر شما نوع نگرش در حکمراني آب به چه شکل بايد باشد؟
* ستاري:
در مديريت منابع آب، نبايد بخشي‌نگري حاکم باشد بلکه بايد جامع‌نگري و مديريت يکپارچه اعمال شود که تا به حال در کشور ما چنين مديريتي وجود نداشته و بيشتر مديريت حوزه‌اي مطرح بوده است. به طوري که در درياچه اروميه که بين چند استان مشترک است هر استان براي خود مديريت مي‌کند و بخشي‌نگري وجود دارد.
عموماً ادارات آب، کشاورزي، بودجه و محيط زيست استان‌ها باهم در تعارض و رقابتند و هر استان سهم بيشتري از آب درياچه را براي خود مي‌خواهد!
چيزي که امروز اهميت دارد، اين است که ديگر تصميمات از بالا به پايين نباشد. يک حکمراني خوب آن است که تصميمات از پايين به بالا گرفته شود.
در کشورهاي پيشرفته براي اجراي يک پروژه توسعه منابع آب همه کارشناسان جمع مي‌شوند، نظريه مي‎دهند و همه اين نظرات و بحث‌ها به رأي گذارده مي‌شود تا در نهايت تصميم بگيرند اين پروژه اجرا شدني است يا خير.
خياطي، مديريت مصرف در دشت مرند را مثال زدند، وقتي شما بتوانيد با مصرف‌کننده تعامل پيدا کرده و با زبان خودش صحبت و توجيهش کنيد قطعاً حساسيت وي به موضوع بيشتر خواهد شد ولي اگر مثل سابق بخواهيم به صورت ايزوله تصميم بگيريم و آن را به مردم تحميل کنيم، اين تصميمات ثمربخش نخواهد بود و تبعات و عوارض بسياري را در پي خواهد داشت.
موضوع بعد اينکه، در کشورهاي در حال توسعه مصرف بخش کشاورزي از 70 درصد بالاتر نمي‌رود. در کشورهاي پيشرفته 20 درصد آب در بخش صنعت مصرف شده است و در کشور ما تنها دو درصد آب در بخش صنعتي استفاده مي‌شود. اين امر موجب شده آنقدر به منابع خاک و آب فشار بياوريم که ديگر توان مقابله با اين فشارها را نداشته باشند.
دوستان به مسئله قيمت‌ها نيز اشاره‌اي داشتند، در واقع وقتي قيمت آب کم باشد ميل به اسراف هم بيشتر خواهد شد. در اتحاديه اروپا هر مترمکعب آب 2 يا سه دلار ثابت نگه داشته مي‌شود. در بخش صنعت درآمدي که از هر متر مکعب آب حاصل مي‌‎شود معادل 26 دلار است و اين رقم در صنعت فولاد تا سقف 150 دلار هم مي‌رسد.
در بخش کشاورزي حتي در بهترين شرايط سه دهم دلار از هر متر مکعب آب حاصل خواهد شد. کشوري مثل ترکيه در سال 2012، حدود 16 ميليارد دلار فقط از بخش فولاد در آمد کسب کرده است.



**بايد استراتژي ما به سمت توسعه صنعت باشد نه کشاورزي
فارس: با اين اوصاف به نظر شما آيا زمان آن نرسيده است که ديدگاهمان را نسبت به توسعه تغيير دهيم و محور توسعه را از بخش کشاورزي به بخش صنعتي انتقال دهيم و به اين وسيله با فشاري که به منابع آبي و خاکي وارد مي‌شود مقابله کنيم؟
* محمدزاده:
البته اين مسئله در سطح کشور مطرح است و مختص استان ما نيست. براي مثال در استان ما 87 درصد آب در بخش کشاورزي استفاده مي‌شود اما ارزش افزوده حاصل از آن کمتر از 30 درصد است.
در واقع سهم ارزش افزوده کل اقتصاد استان در بخش کشاورزي کمتر از 30 درصد است. در حالي که مقدار آب استفاده شده در بخش صنعت سه درصد و ارزش افزوده حاصل از آن بالاي 30 درصد است.
اين راندمان نشان مي‌دهد ارزش افزوده حاصل در بخش صنعت به مراتب بيشتر از بخش کشاورزي است. البته محصولات کشاورزي در زندگي نقش حياتي را ايفا مي‌کنند و ما نمي‌توانيم توليد محصولات کشاورزي را کم کنيم.
نظر بنده اين است که ما تعرفه را اصلاح کنيم تا به استفاده بهينه از آب منجر شود. سياست مناسب قيمت‌گذاري قطعاً در رفتار کشاورز تاثير خواهد گذاشت.
از طرف ديگر اصلاً لازم نيست همه محصولات را خودمان توليد کنيم. مي‌توانيم کالاها و محصولات ضروري را که آب زيادي براي توليد آنها صرف مي‌شود از استان‎ها و کشورهاي پر آب تحت عنوان آب‌هاي مجازي وارد کنيم، در عوض محصولات کم‌آب‌بر توليد و به سمت رونق و توسعه صنعت حرکت کنيم.
اکثر کشورهاي پيشرفته که درآمد بالاتري دارند مخصوصاً از طريق صنعت اين مسير را طي کرده‌اند و توانسته‌اند منابع را در خدمت صنعت به کار گرفته و مصرف آب را کاهش دهند.
لازم است در اين ارتباط مطالعات جامعي انجام و در اين مطالعات منافع تمام ذي‌نفعان لحاظ شود. در آينده بحران‌هاي آبي تنش‌هاي اجتماعي و تبعات منفي بسياري را پديد خواهد آورد.
بايد از همين الان به فکر اين مسائل و مديريت آن باشيم. بايد به ساختار و رشد جمعيت نيز توجه کنيم تا مديريت مصرف آب به خوبي اجرايي شود.
ارتباط و تعامل با کشورهاي همسايه نيز مهم است چرا که يک پنجم مرزهاي کشور آبي بوده و در برداشت‌هاي آب مشترک نياز به تعامل با همسايگان داريم و حق‌آبه ما بعضاً مشخص نيست. بايد جهت‌گيري تکنولوژي ما نيز به سمت کاهش مصرف آب و استراتژي ما به سمت توسعه صنعت باشد نه کشاورزي.
* زارع حقي:
لازم است با استفاده از آبياري قطره‌اي مصرف را محدود کنيم و از طرف ديگر صنعت را رونق و توسعه دهيم. کيفيت آب‌هاي ما در منطقه به شدت کاهش و شوري آن افزايش يافته است، بنابراين کشاورزي ما بايد به سمت کارايي و مصرف آب کمتر برود.
* عباسي:
عمده‌ترين سهم اقتصاد ما در بخش کشاورزي است. فرهنگ‌سازي و آموزش در بخش کاهش مصرف آب به خوبي صورت مي‌گيرد اما بايد به بحث حاکميتي در حوزه منابع آبي هم توجه کنيم.
سيستم‌هاي آبياري قطره‌اي در بسياري از روستاهاي استان اجرايي مي‌شود. اگر کنتورهاي هوشمند و سيستم‌هاي تحت فشار نصب شود، مصرف آب در استان قطعاً کاهش و در مقابل ميزان محصولات نيز افزايش مي‌يابد.
برنامه‌ريزي در بخش آب فقط در دست متوليان آب نيست. مديريت منابع آب را مي‌توان با عزم ملي پيش برد. قبل از اينکه دچار بحران شويم بايد منابع را بررسي کنيم و جمعيت را در نظر بگيريم و برنامه‌ريزي کنيم.
شايد اگر درياچه اروميه به سمت خشکي نمي‌رفت به فکر آب نبوديم. سازمان برنامه و بودجه نيز مي‌تواند در اين زمينه موثر واقع شود و برنامه‌هاي چند ساله تدوين کند.
* خياطي:
چند سال قبل دولت به همه کشاورزان دستور کاشت داده بود و سياست افزايش تعداد چاه‌ها و محصولات کشاورزي را دنبال مي‌کرد! در آن مقطع اگر الگوي کشت ما اصلاح مي‌شد با مشکلات فعلي مواجه نبوديم.
حال حرف‎‌هايي را که قبلاً به مردم گفته‌ايم بر عکس آن را از آنها مي‌خواهيم! البته تاثير فرهنگ‌سازي در بين مردم بسيار زياد است. مردم بايد به وضوح مشکل کم آبي را لمس کنند. آگاه‌سازي و اطلاع‌رساني به مردم در اين بخش بسيار تاثيرگذار است. اگر واقعيت‎ها را به مردم بگوييم مردم همکاري خواهند کرد.
در ضمن مواردي که مطرح شد بايد در برنامه‌هاي چندساله متجلي شود. اگر مباحث به صورت کمي در قالب برنامه‌ها خود را منعکس کند، مي‌تواند به اهداف ترسيم شده خود اميدوار باشد ولي اگر در حد صحبت در جلسات و محافل باشد راه به جايي نخواهد برد.
**کمبود آب در آينده مي‌تواند مشکلات امنيتي و تنش‌هاي اجتماعي ايجاد کند
فارس: جداي از همه مباحث مطرح شده کمبود آب در آينده مي‌تواند مشکلات امنيتي و تنش‌هاي اجتماعي ايجاد کند، به نظر شما براي کاهش تنش‌هاي احتمالي چه اقداماتي بايد انجام داد و اقشاري مثل روحانيت در اين ارتباط چطور مي‌توانند به ايفاي نقش بپردازند؟
* عباسي:
يکي از اهم فعاليت‌هاي کشاورزي در زمينه ترويج است. در اکثر روستاها روحانيون در ترويج کاهش مصرف آب بسيار تاثيرگذارند و به کاهش مصرف آب تاکيد مي‌کنند.
مسائل فرهنگي و ديني که مطرح مي‌شود، کشاورز در مصرف آب صرفه‌جويي مي‌کند و تغيير الگوي کشت مي‌دهد. در اين راستا صدا و سيما نيز برنامه‌هايي تهيه و پخش مي‌کند که بخشي از آنها علمي و بخشي نيز ترويجي است.
**نقش پررنگ دانشگاه‌ها و مراکز علمي و پژوهشي در بحران آب
فارس: به نظر شما آيا دانشگاه‌ها و مراکز علمي و پژوهشي اقدامات مطلوبي براي کاهش مصرف آب انجام داده‌اند وظيفه اين‌ها در اين عرصه چيست؟
* زارع حقي:
بعضاً در مقطع کارشناسي ارشد و يا دکترا دانشجوياني داريم که بدون انگيزه کارهايي در اين بخش انجام مي‌دهند و يا شايد اصلاً وارد اين بحث‌ها نشوند!
در حال حاضر شاهد هستيم هر سازماني براي خود مراکز آموزشي ايجاد کرده است و معمولاً کساني که از اين مراکز فارغ‌التحصيل مي‌شوند بيکار مي‌مانند، بنابراين انگيزه‌اي در آنها ايجاد نمي‌شود.
براي انجام کارهاي تحقيقاتي و پژوهشي متولي مناسبي نداريم و در زمينه تربيت دانشجو و تدوين پايان‌نامه برنامه‌محور عمل نمي‌کنيم. متاسفانه سازمان‌ها از مقالات کاربردي آنطور که بايد حمايت نمي‌کنند.
* محمدزاده:
فاصله زيادي بين ايده و اجراي آن وجود دارد. بايد بحران‌هاي آبي را از طريق ايده و تحقيقات رفع کرد. مراکز تحقيقاتي مي‌توانند در اين خصوص پژوهش‌هايي انجام دهند و راهکارهاي عملياتي پيشنهاد کنند.
پيوند دانشگاه و جامعه به مفهوم واقعي بايد اتفاق بيفتد. در اين ارتباط اخيراً کلينيک صنعت و جامعه را راه‌اندازي کرده‌ايم و از دانشکده‌هاي مختلف نيرو جذب و خوشه‌هاي صنعتي و مشکلات آنها را بررسي کرديم که به نظر مي‌رسد اقدام موثري باشد.
لازم است دفتر انتقال تکنولوژي نيز ايجاد شود. اين دفتر بايد در جهت تجاري کردن يافته‌هاي علمي تلاش کند. چرا که حلقه گمشده در اين عرصه همان تبديل ايده به محصول و تجاري سازي آن است. در عين حال دانشگاه‌ها مي‌توانند به صورت مشترک با سازمان‌ها مراکز R&D ايجاد کنند.
** تامين امنيت غذايي رويکرد خودکفايي
فارس: آقاي خياطي در بحث تامين امنيت غذايي رويکرد خودکفا بودن مطرح است؛ از طرف اين سوال مطرح مي‌شود که چرا بايد براي تأمين غذا امنيت خود را به خطر بيندازيم؟ ما مي‌توانيم محصولات را خريداري کنيم و با راه‌اندازي گلخانه‌ها در مصرف آب صرفه‌جويي کنيم نظر شما در اين ارتباط چيست؟
* خياطي:
بايد با توجه به اقليم منطقه مزيت نسبي خود در استفاده از آب را بسنجيم و به نتايج صادرات و واردات از بعد مديريت آب بينديشيم. گلخانه‌ها نيز بايد از حالت سنتي خارج شده و به صورت استاندارد درآيند که به نظر مي‌رسد در اين عرصه وضعيت مطلوبي نداريم.
شرکت‌هاي هلدينگ مي‌توانند به احداث گلخانه‌هاي استاندارد و مدرن بپردازند و بايد تاکيد کنم فعاليت هلدينگ‌ها در اين زمينه ضروري است.
** سياست‌هاي نادرست در بخش آب و کشاورزي و نابودي درياچه اروميه
فارس: اجراي سياست‌هاي نادرست در بخش آب و کشاورزي درياچه اروميه را سمت نابودي سوق داده که به دنبال آن تبعات منفي زيادي پديد مي‌آيد، به نظر شما در ساختار سازمان‌ها کدام راه‌حل‌ها مي‌تواند براي احياي درياچه اروميه مفيد واقع شود و در اولويت قرار بگيرد؟
* زارع حقي:
برداشت بي‌رويه از آب‌هاي زيرزميني يکي از عوامل کاهش آب است و تغيير الگوي کشت مي‌تواند در کاهش مصرف آب بسيار مفيد واقع شود.
به عنوان مثال در ايلخچي باغ پسته‌اي ايجاد شده است که ميزان توليد آن از ميزان توليد کشور بيشتر است و آب کمي نيز صرف مي‌شود و به نظر بنده بهترين کار براي احياي درياچه کشت چنين محصولاتي است.
* عباسي:
در همه کشورها توسعه سطح کشت را افزايش مي‌دهند و سفره‌هاي آبي را غني‌تر مي‌کنند تا آبي که استخراج مي‌شود با راندمان بالا مصرف شود.
در استان ما هم اگر سازمان‌هاي آب و جهاد کشاورزي کنار يکديگر باشند سفره‌هاي زيرزميني آب خود را از دست نمي‌دهند و کشاورزي نيز پايدار مي‌ماند.
* محمدزاده:
در حوضه درياچه اروميه از بعد مزيت نسبي استان ما از استان‌هاي با ظرفيت به شمار مي‌رود. به نظرم بايد الگوي اشتغال را در اين حوزه اصلاح کنيم و به سمت صنايع سوق دهيم. شايد بتوان درياچه را از اين طريق نجات داد.
بسياري از دهقانان حاشيه درياچه اروميه تغيير الگوي اشتغال داده‌اند و اکنون در برخي از واحدهاي صنعتي به کار مشغولند. اگر چنين مشاغلي توسعه يابد و نيروهاي متخصص از دانشگاه‌ها وارد عرصه صنعت شوند، فشار در بخش کشاورزي کاهش مي‌يابد و بزرگ‌ترين اقدام در اين زمينه اصلاح الگوي اشتغال است.
* ستاري:
در گذشته سياست‌گذاري کلي کشاورزي بر اين بود که بخش کشاورزي توسعه يابد و در نتيجه احداث سدها افزايش يافت و باعث شد خشکي درياچه اروميه تشديد شود.
طبق آخرين آمار بانک مرکزي سهم اشتغال در ايران در بخش کشاورزي 18 درصد، در صنعت 32 درصد و در خدمات 50 درصد است. در استان ما در بخش کشاورزي سهم اشتغال 20 درصد، در بخش صنعت 40 درصد و در بخش خدمات نيز 40 درصد است.
استان وضعيت خوبي در صنعت دارد و اگر بتوانيم الگوي اشتغال را تغيير دهيم و اشتغال بخش کشاورزي را به بخش صنعت انتقال دهيم مصرف آب کاهش خواهد يافت.
بايد سياست‌گذاري‌ها طوري صورت پذيرد که بخش صنعت تقويت شود. با تقويت بخش صنعت ارزش افزوده نيز افزايش خواهد يافت و حتي مي‌توان کشاورزان را به سمت اين بخش جذب کرد تا سفره‌هاي زيرزميني نيز تقويت شود.
********************
گزارش: ليلا حسين‎زاده
********************
انتهاي پيام/ج/

منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۰۷۳۷۹۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تصاویر وحشتناک از سیل عظیم آذربایجان شرقی

بازدید 20 بر اثر بارش شدید باران و طغیان رودخانه ها، سیل در شبستر آذربایجان شرقی خودروها را با خود برد. این لحظات وحشتناک را می‌بینید.