ریزگردها؛ از عوامل ایجاد تا راهکارهای مقابله
تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۴۴۷۲۶۵
صراط: ریزگردها مدتی است که به دغدغهای همگانی در سطح بینالمللی تبدیل شدهاند و بررسیهای میدانی زیادی برای مقابله با آنها و شناخت منبع آنها انجام شده است.
به گزارش ایسنا، ریزگرد پدیدهای اتمسفریک است و مجموعهای است از گرد و غبار، دود و دیگر ذرههای خشک معلق در هوا که باعث کدر شدن آسمان میشوند. خاستگاه ریزگرد آلایندههای صنعتی، آمدوشد خودروها، آتشسوزی جنگلها، گسترش بیابانها، شخم زدن زمین در آبوهوای خشک و .
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
پدیده ریزگرد مختص یک منطقه خاص و محدود در جهان نیست و در نقاط مختلفی از جهان نمونههای متعددی از این پدیده مشاهده شده که در پی آنها تحقیقات متعددی در زمینه شناخت منابع آن و مقابله با اثرات آن در دانشگاههای جهان انجام شده است.
فعالیتهای انسانی نقش پررنگی در ایجاد ریزگردها دارد اما تحقیقات دانشمندان نشان میدهد علاوه بر فعالیتهای انسانی در مناطق مختلف، تغییرات آبوهوایی در کل کره زمین نیز میتواند بر این پدیده تاثیرگذار باشد.
فعالیتهای سدسازی و در پی آن خشک شدن تالابهای پاییندست پررنگترین نقش را در تقویت منابع ریزگردها دارد. علاوه بر این بهرهکشی بیرویه از منابع طبیعی و مدیریت نامناسب و یکسو نگرانه بر این منابع و همچنین رهاسازی زمینهای کشاورزی که فرسایش خاک را در پی دارد از جمله فعالیتهای انسانی هستند که سبب میشوند طوفانهای ریزگردی ایجاد شوند.
کشاورزی سنتی و غیر روشمند، چرای بیش از حد دام، عدم استفاده از سیلابها همه دست به دست هم میدهند که زمینهای بارور از میان رفته، و جای خود را به بیابانهایی جدید بدهند.
پوشش گیاهی بهویژه گیاهان بومی مانند خار و خاشاک بیابانی، نقش بسیار مهمی را در تثبیت شنهای روان و جلوگیری از تولید ریزگرد ایفا میکنند.
پاشیدن مالچ نفتی یکی از راهکارهایی است که برای مقابله با این پدیده پیشنهاد میشود اما تقریبا تمام محققان معتقدند این روش نمیتواند به عنوان راهکاری مفید، موثر و بلندمدت باشد.
مشکل مالچ بوی تند آن و سیاه کردن زمین است و بعلاوه مالچ ضریب حرارتی را بالا میبرد و تمام منطقه را گرمتر میکند، حتی گیاهان را ممکن است نابود کرده و موجودات زنده را از بین ببرد.
همچنین نمیتوان روی آن رفت و آمد کرد و هزینه مالچ بالاست و به تکنولوژی پیشرفته نیاز دارد.
علاوه بر مشکلات تولید مالچ، عمر مفید آن حدود پنج سال است و پس از این مدت اثری از آن دیده نمیشود و در صورتی که منابع نفتی موجود نباشد این راهکار قابل اجرا نخواهد بود.
ضرر ریزگرد سالانه 42 میلیارد دلار است!
مرکز اطلاعات سازمان ملل متحد اعلام کردهاست: گسترش کویرها و خشکسالی، سالانه ۴۲ میلیارد دلار از ارزش تولیدات کشاورزی کاسته و باعث عدم امنیت قضایی، قحطی و فقر میشود.
از طرفی گروهی از محققان معتقدند که تنها ساکنان مناطق دارای ریزگرد در ایجاد این پدیده دست ندارند و تغییرات کلی اقلیم زمین نیز در این پدیده موثر است.
پروفسور "الی بوزید"(Elie Bou-Zeid) محقق لبنانی دانشگاه "پرینستون"(Princeton) آمریکا در طی تحقیقات خود درباره منشا ایجاد طوفانهای ریزگردی به این نتیجه رسید که فاکتورهای اقلیمی و آبوهوایی نیز در ایجاد این پدیده موثرند.
وی افزود: در بررسی طوفانهایی که در سوریه به وقوع پیوست اطلاعات میدانی ما نشان میدهد که در بسیاری از مناطق پوشش گیاهی در حد مناسبی وجود داشته است اما باز هم طوفان ریزگردی اتفاق اقتاده است و این نکته جالب توجه این است که در برخی مناطق میزان پوشش گیاهی نسبت به سالهای گذشته افزایش نیز داشته است و این موضوع نشان میدهد که تغییرات اقلیمی هم میتوانند مجزای از آسیبهای انسانی سبب ایجاد طوفان شوند.
اثرات ریزگردها بر تغییر اقلیم زمین و اقیانوسهاتصور افکار عمومی از پدیدههایی نظیر طوفان شن و ریزگرد بیشتر به یک پدیده مقطعی و ناپایدار نزدیک است و کمتر آثار بلند مدت آن در نظر گرفته میشود.
در تحقیقات دانشمندان دانشگاه کلمبیا مشخص شد که ریزگردها میتوانند بر روی از دو جنبه بر روی کیفیت نور خورشید و اشعههای آن تاثیر بگذارند.
از یک سو با پراکنده کردن و جذب نور خورشید و از سوی دیگر با تغییر خواص و مشخصههای نوری ابرها که نقش بسیار پررنگی در تعیین وضعیت اقلیمی مناطق مختلف دارند.
وجود عنصر آهن در ریزگردها سبب میشود مواد مغذی موجود در اقیانوسها با نقصان جدی مواجه شده و ترکیب زیستی آنها را دگرگون کند.
رشد بیرویه جلبکها و تکثیر فیتوپلانکتونها در اثر این تغییرات میزان کربن دیاکسید موجود در آب را به میزان چشمگیری افزایش میدهد و این موضوع میتواند سبب مرگ بسیاری از آبزیان شود.
در تاریخ زمینشناسی، ریزگردها همواره ارتباط تاثیرگذاری با تغییرات اقلیمی داشتهاند.
"گیسلا وینکلر"( Gisela Winckler) یکی از اساتید دانشگاه کلمبیا به همراه یک تیم تحقیقاتی متشکل از محققان دانشگاههای "کرنل"(Cornell)، "لنکستر"(Lancaster) جنبههای مختلفی از این پدیده را در کنفرانس این دانشگاه مطرح کردهاند.
در بررسیهای این تیم تحقیقاتی وضعیت زمین و حضور ریزگردها در آن از ۲۰ هزار سال پیش مورد بررسی قرار گرفته است.
هدف از این بررسی ایجاد یک پایگاه داده وسیع و جامع در رابطه با وضعیت ریزگردها در سالهای آینده و تاثیر آنها در وضعیت جوی و اقلیمی زمین بوده است.
در این کنفرانس شرکتکنندگان پس از بررسی نقطه نظرات و بحث پیرامون وضعیت ریزگردها در زمین به این نتیجه رسیدند که تنها راه پیشرفت و مقابله با چالشها، هماهنگی و گسترش طرحهای مطالعاتی و همچنین اختصاص اعتبارات ویژه برای ین طرحهاست.
در این کنفرانس پروفسور "جو پراسپرو"(Joe Prospero) یکی از محققان پیشرو در عرصه ریزگردها از نتایج ۴۵ سال تحقیق خود و تیمش در این زمینه رونمایی کرد که میتواند به عنوان یک پایه و مبنا برای تحقیقات آینده و غنای این پایگاه داده مورد استفاده قرار بگیرد.
ریزگردها هم علت هستند و هم معلول
یکی از محققان دانشگاه UCLA کالیفرنیا معتقد است ریزگردها علاوه بر معلول، خود از علتهای تغییر اقلیم هستند.
دکتر "جاسپر کوک"(Jasper Kok) استاد محیط زیست و علوم جوی و اقیانوسی در دانشگاه UCLA در مقالهای اعلام کرده است که ریزگردها میتوانند با توجه به اندازهشان در تغییر دمای جو و در نتیجه در تغییر اقلیم نقش داشته باشند و نکته قابل توجه این است که این تغییرات غیرقابل پیشبینی است.
این ذرات میتوانند در جذب نور و همچنین گازهای گلخانهای موثر باشند و به همین دلیل باید نقشی حیاتی برای آنها در مدلسازیهای تغییر اقلیم قائل شد.
در مباحث علمی به ذرات گرد و غبار "آیروسل" گفته میشود و این ذرات میتوانند به ابرها متصل شوند.
آنچه واضح است این است که ابرها نقش اساسی در تنظیم حرارت جو، جلوگیری از افزایش دما و فرار حرارت از زمین به فضا دارند و به همین دلیل زمانی که آیروسلها با ابرها مخلوط شوند، این عملکرد دچار اختلال میشود.
دکتر کوک در رابطه با این پدیده میگوید: ریزگردها یک پدیده طبیعی و عادی هستند اما به خاطر فعالیتهای انسانی مقیاس آنها گسترش پیدا کرده است.
بیابانزایی یکی از مواردی است که به افزایش حجم ریزگردها سرعت میدهد و افزایش ریزگردها، افزایش دما را در پی خواهد داشت.
این محقق افزود: تغییر اقلیم و ریزگردها هر دو علت و معلول یکدیگر هستند و بر هم تاثیر میگذارند.
وی با بررسی تصاویر ماهوارهای موفق به کشف مناطق تمرکز ریزگردها در زمین شده است که با اطلاعات آنها یک مدل برای تاثیر ریزگردها بر تغییر اقلیم طراحی کرده است.
نقش تغییر اقلیم در ایجاد خشکسالی در آمریکااز سال 2002 یک خشکسالی گسترده و فراگیر در نیمه غربی و بخشهای مرکزی آمریکا رخ داد که خسارات فراوانی در پی داشته است.
با وجود آنکه این خشکسالی چند سال است که پایان یافته اما محققان مرکز ملی مطالعات جوی و اقیانوسی آمریکا با بررسی الگوهای آب و هوایی به این نتیجه رسیدهاند که این خشکسالی سبب تغییر در ویژگیهای اقلیمی منطقه شده است.
آثار ثانویه این تغییرات نیز قابل توجه هستند. برای نمونه هزاران فرصت شغلی در این مناطق از دست رفته است و زمینهای زراعی حاصلخیزی نابود شده و با فرسایش خاک مواجه شده است.
"ریچارد هایم"(Richard Heim) محقق مرکز ملی مطالعات جوی و اقیانوسی آمریکا این خشکسالیها را با خشکسالیهای گذشته آمریکا در دهه 1930 و 1950 میلادی مقایسه کرده است.
وی در مطالعات خود به این نتیجه رسیده که در این خشکسالی بخشهایی از کشور به طور کامل خشک شده اما قسمتهایی نیز وجود داشته است که با هیچ مشکلی مواجه نشدهاند اما فاصلهای با این مناطق ندارند و بعلاوه این خشکسالی در منطقهای رخ داد که بیشترین میزان بارش در آن به ثبت رسیده بود.
این خشکسالی که تا سال 2014 ادامه داشته است طولانیترین دوره خشکسالی در بین این سه دوره بوده است که بیشترین میزان رطوبت نیز در آن به ثبت رسیده است.
"بنجامین کوک"(Benjamin Cook) دانشمند مشاور در مرکز رصدخانه زمینی لامون-دوهرتی دانشگاه کلمبیا گفت: دانشمندان نمیتوانند بگویند که به طور مشخص این گرمایش زمین است که موجب خشکسالیهای اخیر شده است. پیشبینیهای تغییرات اقلیمی به خوبی نشان میدهد میزان خشکسالی به سبب افزایش عوامل افزایش دما تشدید میشود که برای مثال موجب بروز خشکسالی در کالیفرنیا، شمال غرب اقیانوس آرام و حوضه رودخانه کلرادو شده است.
پژوهش سال 2015 دکتر کوک نشان داد: افزایش دما و کاهش بارش که توسط تغییرات اقلیمی حادث شدهاند به سبب ریسک بیسابقه خشکسالی شدید در بخشهای جنوب غربی و مرکزی دشت بزرگ (Great Plains) آمریکا است که این خشکسالی بدترین خشکسالی در هزاره اخیر خواهد بود، حتی بدتر از طوفان "داست بول" (Dust Bowl) یا "دهه 30 کثیف" که یک دوره طوفانهای شدید شن بود که تا حد زیادی به محیط زیست و کشاورزی دشتهای آمریکا و کانادا در طول خشکسالی شدید دهه ۱۹۳۰ آسیب زد و ناکامی تلاشهای دیمکاری برای جلوگیری از فرسایش بادی علت این پدیده بود.
آمریکا بحران ریزگردهای دره "اُونز" را چطور حل کرد؟"دره اونز" در آمریکا که بقایای دریاچه و رودخانه "اُونز" در آن قرار دارد، سالها منبع ایجاد ریزگرد در لسآنجلس آمریکا بوده است.
بستر دریاچه خشک شده "اُونز"(Owens) در لسآنجلس منبع ایجاد طوفانهای ریزگردی در این ایالت بوده است و محققان آمریکایی برای مقابله با این پدیده از یک راهکار ارگانیک استفاده کردند تا بتوانند اثرات آن را کاهش دهند.
با استفاده از این روش در مخارج وزارت آب و نیرو آمریکا صرفهجویی شده و امکان فراهم شدن آب برای 150 هزار نفر از ساکنان لسآنجلس ایجاد میشود.
نکته جالب توجه این است که این روش مقابله، نیاز به آب ندارد و هزینه آن نیز نسبتا پایین است. پیش از این مسئولان با تخلیه آب در محدودهای به مساحت 110 مایل مربع از بستر دریاچه "اُونز" تلاش میکردند تا از پخش شدن ریزگردها در منطقه جلوگیری کنند؛ روشی که علاوه بر هزینهبر بودن کاملا مقطعی بوده و نمیتواند مشکل را برای مدت قابل توجهی مرتفع کند.
در این روش با استفاده از تراکتور صفحات رُسی موجود در بستر دریاچه به شکل توپ بسکتبال درمیآید و این توپهای کلوخی میتواند برای سالها از پخش شدن ریزگرد در منطقه جلوگیری کند.
این راهکار ابتدا در دهه 90 میلادی پس از وقوع بارش در این محدوده انجام شد و نتایج آن نسبتا راضیکننده بود.
در سال 2014 وزارت آب و نیرو آمریکا تصمیم گرفت تا این طرح را در تمام بستر دریاچه "اُونز" اجرا کند.
این بار علاوه بر استفاده از توپهای کلوخی از ایجاد شیارهایی به عمق 60 تا 90 سانتیمتر نیز بهره گرفته شد تا از میزان خاک رس موجود در سطح نیز کاسته شود.
این طرح سبب صرفهجویی سه میلیارد گالُنی در مصرف آب شد که این میزان در سال بعد به 10 میلیارد گالُن رسید.
هزینه اجرای این طرح یک میلیون دلار به ازای مساحت یک مایل مربعی است که نسبت به تخلیه آب در بستر دریاچه بیش از 60 درصد ارزانتر تمام میشود و عمر بیشتری نیز دارد.
در نتیجه اجزای این طرح کیفیت هوای این منطقه تا 90 درصد بهبود داشته است.
نکته جالب توجه این است که کیفیت هوای این منطقه تا پیش از اجرای این طرح در بدترین وضع ممکن در کل آمریکا بوده است و پیشبینی میشود تا پایان سال 2017 میلادی کیفیت هوای آن در آمریکا جزو بهترین مناطق باشد.
منبع: صراط نیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.seratnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «صراط نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۴۴۷۲۶۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قیمت نفت از نردبان عوامل مثبت بالا رفت
قیمت نفت در هفته گذشته، تحت تاثیر مجموعهای از عوامل شامل کاهش ذخایر نفت، خوشبینی به رشد اقتصاد آمریکا و تنشهای ژئوپلیتیکی، رشد پیدا کرد.
به گزارش ایسنا، بهای نفت برنت در معاملات روز جمعه، با ۴۹ سنت معادل ۰.۵۵ درصد افزایش، در ۸۹ دلار و ۵۰ سنت در هر بشکه بسته شد. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۲۸ سنت معادل ۰.۳۴ درصد افزایش، در ۸۳ دلار و ۸۵ سنت در هر بشکه بسته شد.
با این حال، قیمت نفت با فروکش نسبی ریسکهای ژئوپلیتیکی در خاورمیانه که باعث ضعیف شدن نرخ اضافی ریسک در قیمتها شده، از اوجی که اوایل آوریل داشت، فاصله گرفته است.
استمرار ریسکهای خاورمیانه
نگرانیها نسبت به احتمال مختل شدن عرضه نفت خاورمیانه بر اثر تنشهای ژئوپلیتیکی، از قیمت نفت پشتیبانی کرده است.
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، اعلام کرده که هر گونه حکم دادگاه کیفری بینالمللی که در حال بررسی حملات هفتم اکتبر حماس به اراضی اشغالی و حمله نظامی رژیم صهیونیستی به غزه است، بر اقدامات رژیم صهیونیستی تاثیری نخواهد گذاشت، اما رویه خطرناکی، ایجاد خواهد کرد.
با تشدید تنشها، ارتش رژیم صهیونیستی روز جمعه اعلام کرد نیروی هوایی این رژیم، به منطقه بقاع غربی لبنان حمله کرد.
رژیم صهیونیستی پنجشنبه گذشته، پس از اینکه اعلام کرد غیرنظامیان را از رفح در جنوب غزه تخلیه میکند و با وجود هشدارهای متحدان مبنی بر اینکه انجام این کار میتواند منجر به تلفات گسترده شود، حملات هوایی را تشدید کرد.
تیم اسنایدر، اقتصاددان ارشد ماتادور اکونومیکس، در این باره گفت: عامل ژئوپلیتیکی از میان نرفته است و این عنصر، همچنان از رشد قیمت نفت حمایت کرده و به جبران فشار منفی ناشی از دادههای تورمی کمک میکند.
عوامل اقتصاد کلان
در این بین، پس از انتشار دادههای روز جمعه نشان داد که تورم آمریکا در حال رشد است، فشارهای اقتصاد کلان رشد قیمت نفت را محدود کرد.
تورم آمریکا در ۱۲ ماه منتهی به مارس، ۲.۷ درصد افزایش یافت که بالاتر از رشد ۲.۵ درصدی در فوریه بود. افزایش ماه گذشته به طور کلی با انتظارات اقتصاددانان همسو بود.
فدرال رزرو آمریکا، تورم ۲ درصدی را هدف گذاری کرده است. انتظار میرود بانک مرکزی آمریکا، در نشست سیاست گذاری خود در هفته آینده، نرخ بهره را بدون تغییر باقی بگذارد.
جان کیلداف، از شرکای شرکت «اگین کپیتال» در این باره گفت: دادههای اقتصادی صبح جمعه، برای فعالان بازار کافی بود تا به این نتیجه برسند که فدرال رزرو به این زودی، نرخ بهره را کاهش نخواهد داد. کیلداف افزود: تغییرات ژئوپلیتیکی در بازار، عاملی است که قیمتها را بالا نگه میدارد. این دو نیروی رقیب، بازار را کنترل میکنند.
جانت یلن، وزیر خزانه داری آمریکا، روز پنجشنبه به رویترز گفت: رشد تولید ناخالص داخلی آمریکا در سه ماهه اول، ممکن است مورد بازنگری قرار گرفته و نرخ بالاتری برای آن ثبت شود و تورم پس از اینکه مجموعه ای از عوامل مختلف، اقتصاد را در ضعیفترین عملکرد خود در حدود دو سال اخیر نگه داشت، کاهش خواهد یافت.
وزیر خزانه داری آمریکا اعلام کرد رشد اقتصادی کشورش احتمالا قویتر از میزانی است که آمار سه ماهه ضعیفتر از حد انتظار، نشان میدهند. روند قیمت نفت از زمان اظهارات یلن و انتشار آمار تورم، معکوس شد.
در این بین، قیمت دلار در معاملات روز جمعه به بالاترین حد ۳۴ سال اخیر در برابر ین ژاپن رسید و تا حدودی تحت تاثیر آمار تورم آمریکا، تقویت شد.
کاهش دکلهای حفاری نفت آمریکا
شرکت خدمات انرژی بیکرهیوز روز جمعه اعلام کرد تعداد دکلهای حفاری نفت آمریکا، از ۵۱۱ حلقه، به ۵۰۶ حلقه کاهش یافته است که بزرگترین کاهش هفتگی از نوامبر بوده است.
این کاهش در حالی روی داد که آمار منتشره در هفته گذشته نشان داد تولید آمریکا، نزدیک به رکورد بالای اخیرش، ثابت مانده است. تولید نفت آمریکا در هفته منتهی به ۱۹ آوریل، ۱۳.۱ میلیون بشکه در روز بود که نسبت به هفته قبل از آن، تغییری نداشت.
بر اساس گزارش رویترز، همچنین آمار رسمی نشان داد ذخایر بنزین آمریکا در هفته منتهی به ۱۹ آوریل، کمتر از حد انتظار کاهش پیدا کرده است. طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، ذخایر نفت آمریکا هم طی هفته گذشته، کاهش شدید غیرمنتظرهای پیدا کرد که ناشی از جهش صادرات بود.
انتهای پیام