به نقل از «ایکنا»

چرا صفت «عالم آل محمد(ص)» به امام رضا(ع) اطلاق شده است

تاریخ انتشار: ۲۸ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۶۹۱۷۳۰

حجت‌الاسلام و المسلمین علی الماسی، مدیر موسسه راهبری مطالعات اسلام معاصر در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) گفت: مقام ائمه(ع) آنقدر والاست که اگر ما هرقدر در مورد این بزرگواران بیشتر بدانیم باز هم نمی از یمی است.

وی با تسلیت ایام شهادت امام هشتم، امام رضا(ع) اظهار کرد: ابعاد زندگانی آن حضرت از همه جهات قابل بحث و بررسی است اما یکی از صفات ایشان عالم آل محمد(ص) است که در روایات بر آن تاکید شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

الماسی با بیان اینکه دو دسته روایات عام و خاص بر این صفت تاکید دارند ادامه داد: حضرات معصومین(ع) به خصوص امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) در مورد امام رضا(ع) به صورت عام خصوصیاتی را برشمرده و از واژگانی در مورد ایشان بهره برده‌اند که بر علم و حکمت آن حضرت تاکید دارد.

این محقق و پژوهشگر دینی بیان کرد: امام کاظم(ع) در روایتی فرموده‌اند که در رویا دیدم که فرزندم علی(امام رضا) را به من معرفی کردند و ایشان را به این صفت ستودند و فرمودند که وجود آن حضرت از علم و حکمت سیراب است همچنین روایات متعددی در مورد علم و حکمت آن حضرت و تمامی حضرات معصومین(ع) وجود دارد.

مدیر موسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر با بیان اینکه روایاتی نیز وجود دارند که به صورت خاص بر این صفت تاکید کرده است بیان کرد: امام کاظم(ع) در این مورد فرموده‌اند که پدرم امام صادق(ع) به من فرمودند: فرزندی خواهی داشت که «عالم آل محمد»(ص) است؛ بنابراین هر دو دسته روایات عام و خاص بر علم و حکمت سرشار و فوق‌العاده آن حضرت تاکید فرموده است.

الماسی با اشاره به اعترافات دیگران به خصوص دشمنان آن حضرت در مورد علم امام به عنوان دیگر نکات قابل ذکر در  این مسئله بیان کرد: مامون عباسی صریحا در مناظراتی که داشته به دنبال خدشه وارد کردن بر این صفت امام رضا(ع) بوده است، بنابراین این صفت عالم آل محمد(ص) ریشه روایی و سابقه اجتماعی دارد.

مدیر مطالعات راهبردی اسلام معاصر با طرح این سؤال که تمامی حضرات معصومین(ع) گنجینه علم الهی را در وجود مبارکشان دارند و عالم بوده‌اند پس چرا به این امام چنین صفتی لقب داده شده است؟ عنوان کرد: در روایات متعدد بر علم بیکران امام علی(ع)، امام سجاد(ع) و سایر ائمه(ع) تاکید شده است اما باز هم این صفت بر آن حضرت اطلاق دارد که این مسئله چند علت دارد.

این محقق و پژوهشگر حوزه علمیه با بیان اینکه همه ائمه(ع) نور واحد هستند ادامه داد: یکی از عوامل اختصاص این صفت به دلیل شرایطی است که حضرت در آن می زیسته‌اند؛ زیرا صادقین(ع) بذر علمی را در دوران خویش کاشتند و این بذر در دوره امام کاظم(ع) با وجود همه دشواری ها حفظ شد و در دوره امام رضا(ع) به کمال و اوج خود رسید.

الماسی بیان کرد: از طرف دیگر دوره امام رضا(ع) در شرایطی واقع شد که مامون بیش از خلفای دیگر عباسی به علم بها و اهمیت می‌داد؛ مامون برنامه‌های متعددی داشت تا علوم را در دوره خویش توسعه دهد و برخی تحلیل‌ها معتقد است که مامون علاقه زیادی به علم داشت و خودش به نوعی دانشمند محسوب می‌شد و مترجم نیز بوده است به همین دلیل فضا را برای توسعه علوم مختلف باز کرده بود.

مدیر موسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر اظهار کرد: برخی تحلیل‌ها نیز از توسعه علمی در دوره مامون حاکی از آن است که وی درصدد بود تا با نشان دادن علم خود و انتساب این وضع به حکومتش، جایگاه علمی امام را در نزد مردم تنزل دهد و جایگاه علویون را در جامعه آن روز تحت الشعاع قرار دهد.

وی افزود: مامون با دعوت از علمای اسلامی و غیراسلامی در اقصی نقاط عالم برای مناظره با امام(ع) درصدد بود تا بتواند امام را در یکی از این مناظرات شکست دهد اما همه بافته‌های وی نقش بر آب شد.

این محقق و پژوهشگر دینی با بیان اینکه مامون آنقدر به ترجمه اهمیت می‌داد که به اندازه وزن کتاب ترجمه شده طلا به مترجم آن می داد عنوان کرد: در این دوره شواهد متعددی در مورد شکوفایی علم وجود دارد که با همان هدف مذکور طراحی شده بود.  

الماسی با بیان اینکه مامون با هدف محکوم کردن امام در مناظرات و زیر سؤال بردن جایگاه علمی آن حضرت اقدام به مناظرات کرده بود تصریح کرد: بر خلاف تصور وی، هر بار که این مناظرات برپا می‌شد اعتبار علمی امام در نزد مردم و دانشمندان دنیای اسلام و غیراسلام بیشتر نمایان می‌شد و کار به جایی رسید که برخی از آنان مسلمان شدند و برخی نیز بر علم امام اعتراف کردند و این اعتراف در تاریخ ثبت و ضبط است.

وی افزود: به همین دلایل صفت عالم آل محمد(ص) بر این امام اطلاق شده است و اطلاق این صفت بر امام رضا دلیل بر عدم وجود علم و حکمت در سایر ائمه(ع) نیست و منافاتی با هم ندارد.

منبع: ایکنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۶۹۱۷۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شناساندن حضرت حجت(عج) به جهانیان؛ اولین گام ظهور

اولین شرط انتظار؛ معرفت است تا انسان میهمان خود را نشناسد و از خصوصیات خوب او مطلع نباشد منتظر او نخواهد شد. تنها هنگامی انسان در انتظار کسی می‌نشیند که او را خوب بشناسد اما اگر انسان کسی را نشناسد و بداند که آن شخص خواهد آمد برایش اهمیتی نخواهد داشت و منتظر او نخواهد ماند. در مورد انتظار امام زمان (عج) هم چنین است. کسانی که آن حضرت را نمی‌شناسند مانند کفار و یا اهل ادیان دیگر، هرگز انتظار او را نمی‌کشند اما کسانی که او را می‌شناسند و ارزش او را می‌شناسند و مقام او را می‌دانند منتظر او می‌مانند.

کسانی که امام زمان را نمی‌شناسند اگر چه به ظاهر مسلمان باشند چنانچه در این حال بمیرند در حال جاهلیت از دنیا رفته‌اند. چنانکه پیامبر اکرم(ص) فرمود: «من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه؛ هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مردن جاهلیت از دنیا رفته است».

بنابراین اولین شرط انتظار، ایجاد معرفت در مورد امام زمان است و طبیعی است که هر مقدار معرفت انسان نسبت به امام زمان بیشتر باشد انسان ارزش او را بیشتر درک خواهد کرد و به عظمت او بیشتر پی خواهد برد و بیشتر تشنه وجود آن حضرت خواهد شد. در حالی که افراد جاهل و ناآگاه به ارزش آن حضرت هرگز احساس تشنگی و عطش نسبت به وجود مقدس آن حضرت نخواهند داشت و بدین جهت از زمره منتظران بیرون هستند. 

البته شناخت امام زمان دو گونه است. گونه اول شناخت تاریخی وجود آن حضرت است مانند اینکه امام دوازدهم است و تاریخ ولادتش در چه سالی است و مانند آن. اما گونه دیگر شناخت امام زمان(ع)، شناخت مقام نورانیت آن حضرت است که این شناخت کار هر کسی نیست و ظرفیت و لیاقت زیادی می‌خواهد. و در حقیقت اصحاب خاص امام زمان(ع) کسانی هستند که آن حضرت را به مقام نورانیت شناخته‌اند برای آگاهی از مقام عظیم امامت رجوع به زیارت جامعه کبیره و تأمل در معانی عمیق و عجیب آن توصیه می‌ شود. همچنین خواندن کتب معتبری که در مورد امام زمان(ع) نوشته شده است می‌تواند انسان را تا حدی به مقام و عظمت امام زمان(ع) آشنا سازد. 

در عصر غیبت امام عصر(عج) هم طبق سفارش آن حضرت باید به مجتهد عادل جامع الشرایط که حافظ دین خداست و امور را نظام می بخشد رجوع کرد که تبعیت از چنین فردی تبعیت از امام عصر(عج) شمرده می‌شود. چنانکه امام عصر(عج) در یکی از توقیعات خود می فرماید: «و اما در رویدادهایی که پیش می‌آید، به راویان حدیث مراجعه کنید، زیرا آن‌ها حجت بر شما هستند و من حجت خدا بر ایشان».

آن جا که رهبر معصوم وجود دارد و رهبریِ مصون از خطا و لغزش منحصر به امام است؛ از این رو پیروی کردن از مدعیان رهبری در برابر رهبری معصوم، برخلاف عقل و منطق است؛ زیرا با وجود رهبر معصوم، پیروی از رهبران غیر معصوم، به هیچ وجه قابل توجیه نیست.

حجت‌الاسلام علی الوندی، کارشناس مهدویت و پژوهشگر مؤسسه کلامی احیا در همدان  اظهار کرد: نشانه‌هایی در خصوص ایام قیام و ظهور در روایات بیان شده است، تطبیق دادن جنگ اسرائیل و غزه با روایات پیش از ظهور کار درستی نیست، چرا که ممکن است تا سال‌های سال هم ظهور رخ ندهد و آن زمان ممکن است که جامعه نسبت به قضیه ظهور دلسرد شود، لذا باید بدانیم که ظهور باید مراحل خود را طی کند.

همانطور که مطابق با گفته رهبر انقلاب نزدیک بودن ظهور، نزدیک بودن زمانی نیست بلکه معنوی می‌باشد، یعنی اگر جامعه جهانی از لحاظ معنوی به آمادگی برسد، ظهور اتفاق می‌افتد.

پیرامون یک سری تطبیقات و گره زدن نشانه‌ها به یکدیگر باید دقت کنید که علائم حتمی ظهور حضرت قائم(عج) ۵ علامت است نه بیشتر نه کمتر و سایر نشانه‌ها و علامت‌ها اگر اعتبار داشته باشند، نهایتاً علائم غیر حتمی می‌شوند لذا در این زمینه دقت داشته باشیم که خیل علائمی که برای ظهور بیان می‌شود و برخی نادانسته یا دانسته به آن دامن می‌زنند، علائم غیر حتمی است، ثانیاً تطبیقش بسیار کار دشوار و محتاطانه‌ای است و به راحتی نمی‌شود هر پدیده‌ای را به روایاتی هر چند صحیح تطبیق داد که متأسفانه در عموم مذهبی‌ها و عموم سرورانی که مطالعات تخصصی و دقیق در مباحث مهدویت ندارند، این موضوع به وفور به چشم می‌خورد.

بر اساس دکترین انقلاب و اندیشه‌های امام(ره) و مقام معظم رهبری، هدف انقلاب مهیاسازی مقدمات ظهور امام زمان(عج) است، لذا حتی اگر ناخواسته توجه مردم فلسطین به مهدویت هم نباشد، این دلگرمی مردم فلسطین به انقلاب اسلامی آن‌ها را به سمت قضیه مهدویت هدایت می‌کند چرا که خمیر مایه و غایت انقلاب اسلامی، جریان مهدویت است.

اینجاست که جریانات فلسطین با مهدویت و ظهور و قیام حضرت حجت(عج) گره می‌خورد و این انقلاب اسلامی است که نقش گره را ایفا می‌کند. از آنجایی که اسرائیل دشمنی است که از نگرش و بینش صحیح نسبت به مباحث معرفتی و دین حق به دور است طبیعتاً نابودی آن زمینه‌سازی قوی برای ظهور خواهد بود. البته علاوه بر روایات همچنان که گفته شده در ابتدای سوره اسراء وعده نابودی یهودیان در آستانه ظهور و یا همراه با ظهور مهدی موعود داده شده است.

متأسفانه ما هنوز در بدیهیات گفتمان‌سازی جهانی مهدویت مانده‌ایم که یک هدف جهانی هم است، اولین وظیفه فضای نخبگانی ما این است، در شرایط ناآرامی جهانی و بریدن ملت‌ها از نظام لیبرال، مهدویت را به گونه‌ای در جهان ترویج دهند که جهانیان بدانند ما یک حضرت مهدی(عج) داریم، یعنی اولین گام برای پیشبرد قضیه مهدویت، شناساندن حضرت به مردم جهان است که اصلا بفهمند حضرت مهدی(عج) هست، او چه کسی است و چه شاخصه‌هایی دارد؟ و بدانند ما در عصر غیبت قرار داریم و باید خودمان را برای ظهور آماده کنیم.

متأسفانه ما نتوانستیم پایه‌ای‌ترین مباحث مهدویت را در ذهن مردم جهان تثبیت کنیم، یعنی ابتدا باید گفتمان‌سازی وجود حضرت را در ذهن جهانیان تبیین کنیم، تا وقتی مردمان جهان اسم آن حضرت را می‌شنوند سؤال در ذهن آن‌ها ایجاد شود که اصلاً حضرت مهدی کیست.

بر طبق آیات موجود در قرآن، تعبیری وجود دارد که می‌گوید دشمنان اسلام می‌خواهند نور دینی که خداوند روشن کرده است را خاموش کنند، اما اراده خدا بر این است که این نور به اتمام برسد، ولی دشمنان ممکن است که ازین قضیه خشنود نشوند و بخواهند سدسازی کنند؛ «یُرِیدُونَ لِیُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ اللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ»(صف، آیه۸)؛ آنان تصمیم دارند که نور خدا را با دهان‌های خود خاموش کنند، در حالی که خداوند کامل کننده نور خویش است، هرچند کافران ناخشنود باشند.

این آیه شریفه نشان می‌دهد که قبل از ظهور نوری وجود خواهد داشت که خداوند اراده کرده تا به نقطه تاریخی خودش برسد لذا این تعبیر بدان معنا نیست که آن جورها باید به سر حد نهایی خود برسند تا ظهور اتفاق بیفتد، درست است که ممکن است ظلم و فساد در جهان گسترش یابد، اما در کنار گسترش ظلم و فساد، نوری وجود دارد که در دالان تاریخ توأم با ظلم، رو به صعود خواهد بود. به همین سبب قبل از ظهور صلاح و خیر به نقطه صفردرصدی نخواهد رسید بلکه با تفکیک دو جبهه حق و باطل، جبهه نورانیت نیز پیوسته شدت خواهد یافت.

انقلاب اسلامی در نقطه‌ای ظهور کرد که نظریه‌پردازان غربی به این نتیجه رسیده بودند که دین دیگر کارایی خود را از دست داده است و بشر نمی‌تواند با دین به سعادت خود برسد، اما انقلاب اسلامی این نگاه را به طور کلی عوض کرد و به مردم جهان ثابت کرد که نگاه اشتباهی به آن‌ها القا شده است.

انقلاب اسلامی همان نوری است که در در اوج ناامیدی مردم دنیا به ظهور رسید و آن دین‌گرایی خالی از تحریف حول محور جمهوری اسلامی به جهان تزریق شد، ناگفته نماند مقاومت‌ها و بیداری‌هایی که برای مقابله با ظلم و جور به وجود می‌آیند، تحت تأثیر آن نوری (انقلاب اسلامی) که در وسط قرار گرفته به وجود آمده‌اند و اگر نبود این تکیه‌گاه معرفتی و معنوی و مقاومت پویا و زنده در میدان، مقاومتی در سطح کلان در مقابله با نظام سلطه غرب شکل نمی‌گرفت.

لذا مهم‌ترین وظیفه‌ای که می‌توان برای عموم مردم بیان داشت اولاً آشنایی کامل با گفتمان انقلاب اسلامی و ثانیاً صدور انقلاب اسلامی به هرکس که در توانشان هست. شاهد این هستیم مقام معظم رهبری برخی کلیدواژه‌ها را مورد استفاده قرار می‌دهند مثل آتش به اختیار، جنگ روایت‌ها، جهاد تبیین و ...؛ اینها همه ناظر به این موضوع می‌تواند تعریف خاص داشته باشد و وظیفه خاصی را به دوش رهروان قرار بدهد.

منبع: ایکنا (خبرگزاری بین‌المللی قرآن)