به نقل از «ایرنا»

رضا اسماعیلی: اشعار توحیدی در حاشیه قرار گرفته است

تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۹۲۰۹۵۰

تهران - ایرنا - شاعر آئینی یکی از ویژگی های مرحوم حبیب الله چایچیان را توجه به اشعار توحیدی و یکتاپرستی دانست که امروزه این مفاهیم در حاشیه قرار گرفته و شاعران کمتر به آن می پردازند.

رضا اسماعیلی روز چهارشنبه با اشاره به ویژگی های اشعار مرحوم چایچیان متخلص به حسان در گفت وگو با خبرنگار معارف ایرنا گفت: مرحوم حسان توجه ویژه ای به اشعار توحیدی داشت و در دیوان او اشعار بسیاری در ستایش ذات پروردگار وجود دارد و او تلاش می کرد تا مفاهیم والای توحیدی را در اشعار خود متجلی کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی از حاشیه قرار گرفتن اشعار توحیدی و یکتاپرستی در اشعار شاعران امروزی انتقاد کرد و گفت: متاسفانه امروز این اشعار در حاشیه قرار گرفته و مغفول مانده است در حالیکه شاعران بزرگ و قله های ادب فارسی در گذشته وقتی می خواستند شعری بگویند و زبان به سخن باز کنند با ستایش ذات الهی بود.
این پژوهشگر ادبی به اشعاری از فردوسی و نظامی اشاره کرد و گفت: اشعار «ای نام تو بهترین سرآغاز»، «به نام خداوند جان آفرین» یا «به نام آنکه هستی نام از او یافت» فقط نمونه ای از توجه شاعران بزرگ است و در واقع آنان دیوان اشعار خود را متبرک به نام خدا می کردند.
وی افزود: امروز شعر توحیدی فراموش شده است. یعنی شاعر درباره همه چیز شعر می‌گوید ولی درباره جان مایه دین اسلام که توحید و یکتاپرستی است، یادی نمی کند در حالیکه همه پیامبران برای یکتاپرستی مبعوث شدند و پیامبر اکرم(ص) فرمود که برای احیای مکارم اخلاق و تبلیغ قرآن و کلمه توحید به رسالت برانگیخته شده است.

** شعر توحیدی ستون شعر آئینی است
نویسنده کتاب «بر آستان جانان» شعر توحیدی را ستون و جان مایه شعر آئینی دانست و گفت: وقتی مفاهیم والای توحید و یکتاپرستی را جان مایه شعر خود قرار می‌دهیم از فرو افتادن در چاله هایی مانند معصوم پرستی و انحراف مصون می مانیم و از خرافه گویی و گزافه گویی در اشعار خود دوری می کنیم.
اسماعیلی با بیان ویژگی های یک شاعر آئینی گفت: شاعر آیینی علاوه بر طهارت روح باید آمر به معروف و ناهی از منکر و همچنین مصلح و اصلاح گر باشد. یعنی هر جا کجی و کاستی دید، در مقابل آن قد علم کرده و لب به اعتراض بگشاید.
وی افزود: شاعر آئینی تلاش می کند تا به تبلیغ معروف بپردازد و پیامبر اعظم(ص) فرمود «من برای مکارم اخلاق مبعوث شدم» یعنی برای احیای عدالت، مردم داری، دوستی، ساده زیستی، سخاوت و تمام ارزش های انسانی و شاعر آئینی باید به این فضائل انسانی توجه کند.
نویسنده کتاب «آسمانی ها» افزود: یعنی زمانی که شاعر آئینی می‌خواهد درباره امام حسین(ع) شعر بگوید، قبل از این که شعر خود را به مسائل ظاهری سیدالشهدا(ع) اختصاص دهد، باید به بیان فضایل امام(ره) بپردازد و به عبارت دیگر در بحث دین به صورت سطحی نگرانه عمل نکند و به باطن و سیرت دین توجه کند.
وی ضمن مقایسه جایگاه قرائت قرآن و تدبر در کلام الهی به ویژه در روایات ائمه معصومین(ع) گفت: بر شاعر آیینی واجب است که به سیرت دین و باطن آیات و روایات توجه کند و از سطحی نگری و صورت پرستی به دور باشد که مرحوم حسان نیز به دلیل همین ویژگی ها به عنوان یک شاعر آئینی مطرح است.

** ویژگی های شاعر آئینی
اسماعیلی گفت: استاد چایچیان از شاعران و مداحان اصیل و سنتی ایران بود. یعنی شاعری که در حوزه شعر آیینی چارچوبی را برای خود تعریف کرده و معتقد بود اگر می‌خواهیم وارد این ساحت مقدس شویم، باید آدابی را رعایت کنیم.
وی با استناد به آیات 224 تا 227 سوره شعرا به برخی از ویژگی های شاعران آئینی اشاره کرد و گفت: ایمان، عمل صالح، ذکر فراوان و انتصار یعنی دادخواهی از مظلومان مهمترین ویژگی های یک شاعر آئینی است.
این شاعر آئینی افزود: بنده توفیق حضور در برخی از مجالس حسان را داشتم و شاهد طهارت جسمی و روحی او بودم که چگونه اشعار خود را با نام خدا آغاز می کرد و با صلوات بر محمد و خاندان پیامبر ادامه می داد و مسئله بسیار مهم برای او این بود که در چارچوب آموزه های دینی شعر بگوید و بخواند و اشعارش مستند به متن روایات و آیات باشد. یعنی شعرش سند داشته باشد از نظر مضمون و محتوا بسیار سالم و فاخر و ارجمند بود.

** حسان اهل زبان بازی و صنعتگری نبود
وی ویژگی دیگر حسان را زبان بسیار ساده او در اشعار دانست و گفت: ساده به معنای ایجابی است. یعنی اشعر حسان به گونه ای بود که هم برای خواص لذت بخش و هم برای مردم کوچه و بازار قابل درک و فهم بود.
اسماعیلی همچنین گفت: حسان به عنوان یک شاعر آیینی این مسئله را برای خود اصل قرار داده بود که نباید اهل زبان بازی و صنعتگری باشد. چون سر و کارش با مردم کوچه و بازار است و اشعارش کاربرد عمومی دارد و امروزه می بینیم مداحان و ذاکران اهل بیت بسیاری از اشعار حسان را در مجالس عزاداری و مداحی زمزمه می کنند.
وی در این زمینه به اشعار «آمدم ای شاه پناهم بده» در وصف علی بن موسی الرضا(ع)، شعر عاشورایی «امشب شهادت نامه عشاق امضا می شود»، شعر «من زاده علی مرتضایم، من شاهباز ملک لافتایم» که به سرود نیز تبدیل شد و یا شعر «خیمه ها می سوزد و شمع شب تارم شده» که به نوحه نیز تبدیل شد و مداحان در مجالس عزای حسینی می خوانند، اشاره کرد.
این شاعر آئینی افزود: شعرهای استاد حسان این ظرفیت را داشت که به عنوان مرثیه ها و نوحه های سالم آئینی در مجالس حسینی زمزمه شود و مردم با این نوحه ها به سوگ نشسته و در رثای اهل بیت(ع) اشک می ریزند.
وی از شاعران آئینی خواست تا در سرودن شعر فقط رضای الهی را در نظر بگیرند و گفت: اگر شاعر فقط برای زبان بازی، صنعت گری و فخر فروشی شعر بگوید و یا تلاش کند که فقط شعری سوزناک ولی بدون مضمون و محتوای دینی بگوید، چنین اشعاری مورد رضایت الهی نیست.

** اشعار حسان از کج تابی ها به دور بود
اسماعیلی همچنین گفت: مضامین بسیار لطیف اشعار حسان از کج تابی های مذموم و اعتقادی به دور بود ولی متاسفانه امروز بسیاری از شاعرانی که می خواهند به اهل بیت(ع) اظهار ارادت کنند، پایبند به بسیاری از این اصول نیستند و گاهی نسبت اولوهیت و ربوبیت به اهل بیت می‌دهند.
وی از «حسان بن ثابت» به عنوان نمونه ای شاخص از شاعران صدر اسلام یاد کرد و گفت: این شاعر که به دلیل سرودن اشعار فاخر در زمان پیامبر مورد تحسین قرار گرفت، در صراط مستقیم بود تا زمانی که به دلایل مختلف مانند نداشتن بینش صحیح و عدم انطباق با شرایط سیاسی و اجتماعی در زمان حضرت علی علیه السلام از راه هدایت منحرف شد و لذا از آن زمان به بعد اشعار او مورد تایید اهل بیت نبود.
اسماعیلی همچنین گفت: اشعار شاعر آئینی باید در چارچوب آموزه های قرآنی و وحیانی باشد و از طرف دیگر ادعایی بدون استناد در شعر خود نداشته باشد که در تقابل با اهل بیت(ع) قرار گیرد و بر همین اساس شاعر آئینی که می خواهد برای خاندان رسالت شعر بگوید، نباید از این چارچوب خارج شود و تمام این ویژگی ها را در استاد حسان می دیدیم که همواره رعایت می‌کرد.

** مهر تایید علماء بر اشعار حسان
این پژوهشگر ادبی گفت: مرحوم حسان اشعار خود را قبل از انتشار به علمای دینی نشان می‌داد و در محضر بزرگانی همچون علامه عبدالحسین امینی صاحب کتاب الغدیر و علامه سید مرتضی عسکری می‌نشست و آنان در صورت لزوم شعر حسان را اصلاح می کردند و آنگاه حسان شعر خود را منتشر می کرد.
وی افزود: این موضوع باید در شعر آیینی شاعران ما دیده شود و شاعران قبل از این که اشعار خود را به رسانه‌ها بسپارند، با چند کارشناس دینی شعرهای خود را در میان بگذارند و مشاوره بگیرند که تا چه حد منطبق بر آموزه‌های دینی است.
اسماعیلی از شاعران آئینی خواست تا بیشتر با تاریخ اسلام، قرآن، نهج البلاغه، صحیفه سجادیه، دعاهای ائمه و کلام بزرگان مانوس و آشنا باشند و در واقع سیر و سلوکی در این عرصه داشته باشند تا اشعارشان صیقل یافته و مورد تایید اهل بیت باشد.
به گزارش ایرنا مرحوم چایچیان متخلص به حسان از شاعران آئینی و مرثیه سرای اهل بیت(ع) پنجشنبه نهم آذر ماه در سن 94 سالگی دار فانی را وداع گفت.
چایچیان متولد سال 1302 شمسی در شهر تبریز بود و در سال های اخیر در بستر بیماری به سر می برد. پیکر این شاعر انقلاب روز جمعه از بیمارستان شهدای تجریش تشییع و در بهشت زهرا علیها سلام به خاک سپرده شد.
فراهنگ ** 1003 ** خبرنگار: محمدرضا جعفرملک * انتشار:

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۹۲۰۹۵۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مجموعه شعر طنز «دیزی در پنت هاوس» منتشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه شعر طنز «دیزی در پنت هاوس» سروده سعیده موسوی زاده به تازگی توسط انتشارات سوره مهر منتشر و روانه بازار نشر شده است. این کتاب دربرگیرنده ۳۵ شعر طنز است.

موسوی‌زاده اهل مشهد است و سابقه طولانی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان دارد و در این کتاب به سراغ سروده‌هایی برای بزرگسالان رفته است. این کتاب شامل اشعار طنز با عناوین مختلف اجتماعی و فرهنگی است. در بخش‌های پایانی نیز موسوی‌زاده اشعار یک بیتی و دوبیتی را قرار داده است.

نویسنده در این کتاب با استفاده از شعر شاعران بزرگ و صنعت تضمین اشعار را سروده است.

در فرازی از اشعار این‌کتاب می‌خوانیم؛

«گرچه میدانم نمی‌آیی، ولی هر دم ز شوق
میزنم تق تق به در، در را خودم وا می‌کنم»

این کتاب با شمارگان هزار و ۲۵۰ نسخه عرضه شده است.

کد خبر 6086706 فاطمه میرزا جعفری