هنر برخاسته از فطرت، وحدت‌آفرین است
تاریخ انتشار: ۱۹ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۹۷۹۰۵۸
خبرگزاری میزان- محمدحسین فیاض، نویسنده یزدی، گفت: هنرمند می‌تواند با شناخت فطرت و به‌کارگیری این موهبت الهی به خلق آثاری بپردازد که بشر را به سوی وحدت سوق بدهد.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری میزان به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، محمدحسین فیاض نویسنده یزدی، ضمن تبریک هفته وحدت و سالروز میلاد با سعادت پیامبر رحمت و صادق آل محمد(ع) درخصوص استفاده از ظرفیت هنر برای ایجاد وحدت و همبستگی در جامعه گفت: هنر از قوی‌ترین و مؤثرترین ابزار در تبیین، انتقال و تثبیت مفاهیم مختلف در وجود انسان‌هاست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی افزود: در تقابل این دوجبهه است که دیگر، هنر جایگاه خود را از یک ابزار به یک اسلحه قوی و کارآمد تغییر می‌دهد، البته اسلحه‌ای که این بار بسیار لطیف و دقیق و خزنده و در عین حال نافذ، نقش خود را در جنگ نرم بازی می‌کند. درواقع وحدت انوار یعنی نابودی ظلمت، وحدت عقول یعنی نابودی لشکر جهل، وحدت حق و حقیقت یعنی امحاق باطل، وحدت انسانیت و اتحاد عدالت یعنی اضمحلال اردوگاه ضدبشریت و هزیمت ظلم، از این رو وحدت خوشایند ابلیس و ایادی‌اش نیست، لیکن از هر طریقی و هر وسیله‌ای استفاده می‌کنند تا به موجودیت خود استمرار بخشند و جای تأمل اینجاست که تاریخ گواهی می‌دهد که چه در جنگ‌های سخت و چه در جنگ‌های نرم؛ هنر و کار هنری نقشی بی بدیل داشته است. بنابراین هر گروه و جمعی که با ظرفیت‌ها و ظرافت‌های هنر آشنا باشد و بتواند به درستی از آن بهره بگیرد می‌تواند به اهداف خود برسد، خواه این هدف وحدت در جبهه خودش باشد و یا تفرقه در جبهه مقابلش.
فیاض در پاسخ اینکه بیان مشترکات اخلاقی و انسانی و اعتقادی در قالب هنر چگونه می‌تواند به همبستگی اجتماعی کمک کند، خاطرنشان کرد: اساسا وقتی می‌شنویم وحدت، این سوال مطرح می‌شود که وحدت حول چه و یا وحدت حول که؟ اگر محور وحدت و همبستگی متفاوت باشد، نتیجه آن تفرقه است و نه وحدت. انسان‌ها نمی‌توانند در مسیر، هدف، رفتار و ... یکی شوند، زمانی که محور واحد و یا الگوی واحد نداشته باشند. خدای متعال در قرآن سرنخ هایی را ذکر می فرماید: اگر می‌خواهید وحدت داشته باشید بر مشترکات تان متحد شوید، از نگاه قرآن یکی از اصلی ترین مشترکات در وجود تمام انسان ها حتی آنان که به خالق خود نیز اعتقادی ندارند فطرت است. «فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا ...» خداوند در آیه 30 سوره روم برای مفاهیم و مقولاتی که آن را فطریات می‌نامیم تبدیل و تغییری متصور نمی‌شود؛ یعنی عنصر ثابت در همه انسان‌ها فطرت است. پس هنری که بر اساس فطرت خلق شود و دارای محتوای فطری نیز باشد، ماندگار و مؤثر خواهد بود. جالب اینجاست که در آیه بعد بعضی از مصادیق فطرت ذکر شده است، اینکه تمام انسان‌ها میل بازگشت به او، به حقیقت و بازگشت به نور را دارند. تقوا و اخلاقیات عنصر بعدی است. لذا برای همبستگی اجتماعی نیز، اصلی‌ترین عنصر مشترک، فطرت است که هنرمند می‌تواند با شناخت، مأنوس شدن و سپس به کارگیری این خلق الهی به خلق آثاری بپردازد که بشر را به وحدت و نه کثرت سوق دهد.
وی هنر متعهد را هنر متعهد به فطریات و متعهد به عقل و نور دانست و ادامه داد: هنر متعهد؛ هنری است که زاییده فطرت و حق باشد و به وحدت و حقیقت دعوت کند. هنرمند متعهد در فضای نورانی سیر می‌کند و سعی دارد مخاطبش را به سمت آسمان و نور دعوت کند. هنرمند متعهد چون ذیل ولایت الله نفس می‌کشد، تفکر، تخیل و خلق اثر می‌کند، اثر او سلوکی است از ظلمت به سوی نور که می‌توان این تأثیر را در مخاطبان اثر نیز مشاهده کرد. در مقابل، هنر غیرمتعهد هنری است برخاسته از ظلمت و نشئت گرفته از نفس. آثار هنری اعم از آفرینش‌های ادبی، هنرهای تجسمی، نمایشی، موسیقی و سینمایی اگر مخاطب خود را به سمت عمق دنیا، شهوت، ظلم، بداخلاقی‌ها، تفرق‌ها و هر آنچه طاغوت است بکشاند، شیطانی است و غیرمتعهد، غیرمتعهد به حق و حقیقت و اگر مخاطب خود را به حقایق عالم، به فطرت و اخلاق و وحدت حول نور سوق دهد هنری است متعهد و ارزشمند.
این نویسنده و پژوهشگر به تنوع هنرهای موجود و گستره فضای مجازی برای ارائه و انتشار آثار هنری اشاره کرد و گفت: آثار هنری پس از تولید برای فراگیر شدن و تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب باید رسانه‌ای شود. باید در بهترین فضا و به بهترین روش انتشار یابد. در این زمانه که بهره‌گیری از فضای رسانه و فضای مجازی که ظاهرا آنقدرها هم مجازی نیست و به واقعیت کشیده شده، کاری منطقی و عاقلانه است؛ عدم استفاده از فضای مجازی غیر عقلانی است. فضای مجازی، رینگ مبارزه‌ای است که عدم استفاده از آن به منزله دوری یا خروج از رینگ نیست بلکه به معنای غافلگیر شدن توسط حریف و ضربه فنی شدن است. بنابراین بازی در این زمین قوانین و ترفندهای خاص خودش را می‌طلبد. اثر هنری که برای فضای مجازی خلق می‌شود و یا بعد از خلق، اگر قالب فضای مجازی را به خود بگیرد، به خوبی و به آسانی مخاطب خود را پیدا خواهد کرد.
وی درباره ارتباط دو سویه بین هنرمند و مخاطب نیز اظهار داشت: جایگاه هنرمند از منظری همیشه یک قدم جلوتر از مخاطبانش بوده و از منظری هنرمند در ارتفاعی بالاتر از مخاطب قرار داشته است به این معنا که هنرمند به دلیل خصوصیات وجودی چون لطافت طبع و سبکی روح، در بسیاری از مواقع، ناخودآگاه مخاطبان را به سمت خود می‌کشاند. هنرمند اگر بخواهد صرفا تصویرگر و آینه همان موقعیتی باشد که مخاطب در آن قرار دارد و یا خدای ناکرده موقعیتی دون تر از آن، کم‌کم مجبور می‌شود به مخاطبانش نزدیک شود و از جایگاه هنری خود نیز تنزل یابد ولی اگر نه؛ هنرمند بتواند قبل از مخاطبانش در موقعیتی فراتر، در ارتفاعی بالاتر و یا آینده‌ای روشن‌تر از دیگران ساکن شود و آن موقعیت برتر را خلق کند، مخاطبان جذب او و هنرش خواهند شد.
فیاض در پاسخ اینکه چگونه می توان از کلیشه‌های رایج در بیان مسائلی چون وحدت دور بود و در عین حال موضوع را در یک اثر هنری به مخاطب القا کرد، توضیح داد: برخی واژه‌ها و مفاهیم هر چند به ظاهر از وحدت دم می زنند اما خود زاییده کثرت هستند. برای طرح و القای مباحثی چون ارزش‌ها و اخلاق هر چه به سمت ارتفاع، به سمت آسمان که همان جایگاه نور، فطریات و مشترکات خلایق است پیش برویم، به وحدت نزدیک‌تر می‌شویم ولی اگر طرح مباحثی به این عمق، در جزئیات و در کثرت‌ها محدود شود، نتیجه اش متأسفانه چیزی جز تفرق و گروه گروه شدن نیست که این خود نوعی از عذاب الهی است که فرمود : «او قادر است عذابی از بالای سر و از زیر پاهایتان قرار دهد و یا شما را فرقه فرقه قرار دهد و...» و در مقابل فرمود: «بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است».
انتهای پیام/
منبع: خبرگزاری میزان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mizan.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری میزان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۹۷۹۰۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
معلم خلاق، دانش‌آموز هنر آفرین
اینجا اتاق یک مؤسسه هنری یا فروشگاه تولیدات هنرهای تجسمی نیست. اینجا کلاسی است در یک مدرسه متوسطه دوره اول؛ کلاسی که به همت معلم دوراندیش و دانش‌آموزان هنردوستش تبدیل به یک کارگاه تولید هنرهای سنتی شده است. حالا پسران مدرسه امام‌رضا(ع) در خیابان خواجه‌ربیع به کمک محسن پاک‌منش که معلمی هنردوست و هنرآموز است، عبارت «از هر انگشتش یک هنر می‌ریزد» را معنی کرده‌اند.
یک مدرسه معمولی با کادر غیرمعمولی
از زیر تابلو اسم مدرسه که نام امام رضا(ع) بر آن نقش بسته، وارد حیاط شده و بعد به سمت کارگاه بچه‌ها می‌رویم. در مسیر همه چیز معمولی است؛ انگار اینجا هم یک مدرسه متوسطه مثل سایر مدرسه‌هاست. اما وارد کارگاه که می‌شویم، تازه ماجرا شروع می‌شود و متوجه می‌شویم با یک مدرسه با کادر غیرمعمولی طرف هستیم. کادری که به رسالت مدارس امام رضا(ع) توجه کرده و پرورش را مقدم بر آموزش قرار داده‌اند تا بچه‌ها زیر سایه امام رضا(ع) شاد، باانگیزه و توانمند بار بیایند و به سمت خودکفایی قدم بردارند. این را می‌توان از نگاه‌های روشن بچه‌ها به صورت معلمشان فهمید که به مهر در کنار او می‌ایستند و با اشتیاق تمام به دستانش نگاه می‌کنند تا بیاموزند. معلمی که بناست آنچه در سال‌ها آموخته را حالا با همه وجود در اختیار دانش‌آموزانش قرار دهد.
دانش‌آموزان خوشبختی که هنرها می‌آموزند
آقامعلم، کلاس هنر را از آنچه در ذهن ما می‌گذرد، فراتر برده است. در این مدرسه وقتی زنگ هنر می‌خورد، دانش‌آموزان فقط دنبال قلم خوشنویسی و جعبه مدادرنگی نیستند، از کیسه گچ گرفته تا تکه‌های چرم به دست می‌گیرند و راهی کارگاه می‌شوند. آن‌ها در زنگ هنر آزادند! آزاد برای اینکه یک اثر هنری خلق کنند. این اثر هنری می‌تواند یک صفحه نقاشی باشد یا یک کیف چرمی دست‌دوز، شاید هم یک ظرف سفالی.
محسن پاک‌منش دو روز در هفته در این مدرسه حاضر است. او معلم هنر است و هرچه از نوجوانی تاکنون در حوزه تولیدات صنایع دستی یاد گرفته، ریخته روی میز کار. به دانش‌آموزی چرم‌دوزی می‌آموزد و به دانش‌آموز دیگری طراحی گرافیک. دانش‌آموزان مدرسه امام رضا(ع) خواجه‌ربیع خیلی خوشبخت‌اند که در این سن، آموزش‌های عملی دانشگاه را با معلم هنردوست خود می‌آموزند.
اولویت برایم تدریس است
آقای پاک‌منش از 18سالگی انواع و اقسام هنرها را آموزش دیده و حالا هر چه در این 30سال آموخته را در کلاس هنر با دانش‌آموزانش به اشتراک می‌گذارد. دیپلم هنرهای سنتی دارد، فوق‌دیپلم نقاشی گرفته و در ادامه از طریق دانشگاه فرهیختگان وارد دنیای جذاب معلمی شده و لیسانس هنرهای تجسمی را زیربغل زده است. او همه دوره تحصیل را به هنر گذرانده و همین موضوع، عرق به هنر را در وجودش پرورانده است. همان چیزی که دوست دارد در صورت بروز استعداد در دانش‌آموزانش هم پرورش یابد.
عشق به هنرهای سنتی اصیل ایرانی سبب شده محسن پاک‌منش از دوران فراغت نوجوانی و جوانی، حداکثر بهره را ببرد و در گذر زمان، آموزش طراحی فرش، بافت فرش، دوخت سنتی، سفال‌گری، آینه‌کاری، کاشی هفت‌رنگی و تذهیب را سپری کند. آموزش‌هایی که حالا به کار او می‌آید و علاوه بر اینکه در این حوزه فعالیت دارد، آن‌ها را به دانش‌آموزانش می‌آموزد.
آقای معلم بیش از 21سال سابقه تدریس دارد، حالا هفت سالی می‌شود گذرش به خواجه‌ربیع افتاده و وقت کلاس هنر را با بچه‌های این محدوده از شهر می‌گذراند. او علاوه بر سال‌های تدریس، در حوزه‌های فرهنگی و هنری، امور مدیریتی و مربی‌گری را نیز عهده‌دار بوده است اما اولویت برایش تدریس است، چرا که این فضا، روح هنری او را نوازش می‌کند.
مهارت‌آموزی در کنار تعلیم و تربیت
آقامعلم در نوع خودش، آموزگاری نمونه است که سعی کرده مهارت‌آموزی را در کنار تعلیم و تربیت در بچه‌ها پرورش دهد. او خاطره‌ای از نختین روزهای تغییر فاز کلاس‌های هنر در مدرسه امام رضا(ع) دارد. آقامحسن تعریف می‌کند: روز اولی که وارد کلاس هنر این مدرسه شدم، یک سفره یک‌بارمصرف کنار کلاس پهن و روی آن شروع کردیم به سفال‌گری. کلاس که تمام شد، دیدیم اصلاً وضع نظافت جالب نیست. این شرایط ادامه‌دار بود و به این نتیجه رسیدیم نمی‌توان این گونه با دانش‌آموزان هنر کار کنیم. از مدیریت درخواست کردیم و به ما دو میز در کتابخانه دادند. دوباره پیگیری کردیم و حالا ما یک کارگاه در مدرسه داریم که محل هنرنمایی تک‌تک این دانش‌آموزان است.
«هنر، تجربه و مهارت» این عنوان تابلویی است که بر سردر کارگاه مدرسه امام رضا(ع) حک شده است. کارگاهی که دانش‌آموزان زنگ هنر خود را در آن سپری می‌کنند. آن‌ها در دوره نونهالی هنر را در اینجا می‌آموزند، با خطا و آزمون آن را تجربه می‌کنند و در نهایت در حوزه‌ای که به آن علاقه دارند مهارت کسب کرده و در ادامه اتفاقات بهتر را تجربه می‌کنند.
«پدر مرحومم پیگیر بودند چیزی را یاد بگیرم که دوست دارم، به همین خاطر در کانون فرهنگی‌تربیتی کودک و نوجوان شهرمان در قوچان از کلاس هنر می‌آمدم، می‌رفتم کلاس خط، از آن کلاس به کلاس دیگر و این موضوع برای من لذت‌بخش بود. من از این لذت می‌بردم که می‌آموزم و تجربه می‌کنم»؛ این جملاتی است که محسن پاک‌منش در وصف دغدغه‌های امروزش بیان می‌کند و ادامه می‌دهد: چون آن زمان، مرور هنرها و تجربه‌های مختلف برایم شیرین بود و زمینه‌ساز درآمد و موفقیت این روزهایم شد، این برایم یک اصل شد که دانش‌آموزان من هم این تجربه را کسب کنند.
کسب درآمد با هنرهایی که آقامعلم آموخت
کلاس «هنر، تجربه و مهارت» مدرسه امام رضا(ع) فقط خاص زنگ هنر نیست، درِ این کلاس دو روز در هفته به روی دانش‌آموزان باز است. فرقی نمی‌کند در ساعت کلاسی به اینجا سر بزنیم یا زنگ تفریح؛ بچه‌ها در هر فرصتی که بدست می‌آورند، لباس کار می‌پوشند، خود را به کارگاه می‌رسانند و لابه‌لای میزهای کار وول می‌خورند و اثر تولید می‌کنند. از کیف دستی چرمی گرفته تا جاسوئیچی. از آینه رنگ‌کاری شده گرفته تا مجسمه. ظرف‌های سنگی و سفالی و نقاشی و خطاطی هم دیگر تولیدات آن‌هاست که در قفسه نمایشگاهی کارگاهشان می‌توان دید.
دست‌ها داخل مواد و رنگ، صورت‌هایی که حین کار با ابزار سیاه شده و لباس‌های گلی؛ این تصویری است که در چهره دانش‌آموزان داخل کارگاه نمایان می‌شود. بچه‌ها وقتی وارد این کلاس می‌شوند، می‌دانند شاید لباس‌های مرتب و اتوکشیده‌شان کثیف شود، با وجود این با ذوق بسیار می‌آیند و آخر هم باید به زور از کارگاه به سمت کلاس بعدی هدایتشان کرد. به قول آقای پاک‌منش اینجا همه آزادند و کسی نباید نگران نمره باشد، آن‌ها باید استعداد خود را بشناسند و آن را در این کارگاه پرورش دهند. همان اتفاقی که نفرات قبلی رقم زده‌اند، دانش‌آموزان سال‌های گذشته این مدرسه الان و در دوران دانشجویی روی هنرهایی که در متوسطه فراگرفته‌اند، متمرکزند و از آن کسب درآمد می‌کنند.
سودهای 100 درصد از هنر دست دانش‌آموزی
محمد، ساعتی را ساخته که برایش 4هزار تومان تمام شده و الان تا یک میلیون تومان مشتری دارد. سعید هم سه ظرف رزین خود را با قیمت 100هزار تومان ساخته و به زودی به قیمت 300هزار تومان به دوستان و آشنایان خواهد فروخت. مجبتی هم کارهای چرمی دوخته که به گفته خودش سود 500هزارتومانی به او خواهد رساند. این وضعیت بسیاری از دانش‌آموزان این مدرسه است که به کمک محسن پاک‌منش هنرهای سنتی آموخته‌اند و حالا از این طریق، بخشی از مخارج تحصیل خود را تأمین می‌کنند.
آن‌ها گروهی در ایتا درست کرده‌اند، هرکس محصولات خود را در این فضا به اشتراک می‌گذارد و بعد هم می‌فروشد و درآمدش را در جیبش می‌گذارد و همگی در کنار هم از این اتفاقات خوب لذت می‌برند. به گفته آقای پاک‌منش، برخی از بچه‌ها تجربه فروش تولیدات خود از طریق سایت دیوار را هم دارند که مایه امیدواری برای آینده آن‌هاست.
معلم هنرمند منطقه ما با تجربه کار این سال‌ها، به این نتیجه رسیده که با تکیه بر توان دانش‌آموزی و قشر جوان می‌توان در بسیاری از حوزه‌ها به خودکفایی رسید. او می‌گوید: می‌خواهم به تأکید رهبر معظم انقلاب بر مهارت‌آموزی دانش‌آموزان اشاره کنم؛ ایشان در سخنانی تأکید داشتند دانش‌آموز در کنار درس یک مهارت را کسب کند، الان دانش‌آموزان مدرسه ما بیش از یک مهارت دارند که اگر این اتفاق در همه مدارس رقم بخورد، می‌تواند نتایج مثبتی برای شهر و کشورمان به همراه داشته باشد.
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور