تحلیل نجفی از وجود یک «دو راهی» در شهرداری

ساعت24-شهردار تهران در یادداشتی با عنوان «انتخاب بین دو راه»، به تحلیل وجود یک «دو راهی» در مدیریت شهر تهران پرداخت.

محمدعلی نجفی در «شرق» نوشت: تهران، ایرانی کوچک است. «کشوری» است در دل کشور بزرگ ایران. به شهر تهران باید فراتر از ساخت کالبدی آن نگریست؛ شهری که بر ساخت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی ویژه و پیچیده‌ای متکی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بیش و پیش از «بافت کالبدی» تهران باید «بافت فرهنگی»، «بافت اجتماعی»، «بافت اقتصادی» و حتی «بافت سیاسی» آن را شناخت و ضعف‌ها، قوت‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهای پیش‌ رو را مورد مطالعه قرار دارد. هر فرصت و تهدیدی که فراروی سرزمین پهناور ماست، در ابعادی کوچک‌تر و گاه در همان ابعاد در برابر تهران قرار دارد.

شهر تهران، تنوعی از فرهنگ‌های نقاط مختلف سرزمین ایران را در خود گرد آورده است. تنوع فرهنگی نه‌تنها تپندگی و شور زندگی را در شهر برمی‌انگیزد، بلکه عاملی اقتصادی است که برای شهر فرصت‌های مختلف ایجاد می‌کند. بسیاری از اینها امید به بهترشدن تهران را نوید می‌دهد. روندهایی که در طول چند دهه جامعه ایران را دستخوش تغییراتی شتابان و پردامنه کرده است، وجوه مختلف زندگی ما را؛ از بُعد فردی و خلق‌وخو و روان انسان ایرانی گرفته تا ساختارهای جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بر گرفته است.

جامعه ایران در طول چهار دهه، از جامعه‌ای با جمعیت روستایی به جامعه‌ای با جمعیت شهری تبدیل شده است. تهران، مهم‌ترین شهر، کانون تپنده این تغییرات و دیگ درهم‌جوش فرهنگ‌های گوناگون و اصیل جامعه ایرانی برای رسیدن به فصل مشترکی از مفهوم ملیت است.شکی نیست که اداره شهرها و مدیریت شهری در روزگار معاصر، چالشی فراگیر است که همه سکونتگاه‌های شهری جهان و به‌ویژه کلان‌شهرهای درحال‌توسعه را دربر گرفته است. شهر تهران نیز که از پیش از پیروزی انقلاب با مسائل پیچیده و درهم‌تنیده فراوانی درگیر بوده است، از این قاعده مستثنا نیست. ازاین‌رو یافتن راهبردها و راهکارهای مناسب‌تر اداره آن در وضعیتی پایدار و شایسته، تلاشی سترگ می‌طلبد که باید با دوراندیشی و همه‌جانبه‌نگری همراه باشد.

از ابتدای پذیرش مسئولیت در شهرداری تهران، دو راه پیش‌رو وجود داشت؛ توسعه فیزیکی درون‌شهری مانند ایجاد و ساخت خیابان و بزرگراه و پل و مترو، برج‌های عظیم و گسترش کارگاه ساختمانی که شهر به آن دچار است یا بهبود کیفیت زندگی شهر از طریق کاهش آسیب‌های اجتماعی، تقویت کسب‌وکار، توزیع خدمات و امکانات شهری، توزیع ثروت شهری، بهبود زیست‌محیطی شهر، تقویت هویت شهر، ترمیم اوضاع فرهنگی و ... با نگاه انسان‌محور. شکی نیست که انتخاب هر یک از این دو راه برمبنای نادیده‌گرفتن بخش دیگر نیست که در این صورت توسعه پایدار، متوازن و موزون شهری اتفاق نخواهد افتاد، اما دغدغه و مسئله این است که تهران ١٤٠٠ به کدام راه و روش برای مدیریت بیشتر نیاز دارد.

شهر برای انسان‌ها ساخته می‌شود و از روابط انسانی و ساختار اجتماعی هویت می‌پذیرد. بنابراین محور و رویه حرکتی باید در جهت ارتقای کیفیت زندگی شهروندان و آرامش و آسایش انسان‌ها تنظیم شود و به اجرا درآید. در این نگاه است که مردم تدریجا شهرداری را از آن خود می‌دانند، به آن اعتماد می‌کنند و نسبت به شهر و مسائل و مشکلات آنها احساس تعلق و مسئولیت می‌یابند و رابطه‌ای ارگانی و صمیمی میان مردم و این نهاد برقرار و امید به آینده‌ای بهتر برانگیخته می‌شود. تنها با این امید است که ظرفیت عظیم و نیروی بزرگ اندیشه «مردم»، پشت سر شهرداری بسیج می‌شود و در تصمیم‌سازی‌ها و سپس در مرحله اجرا و نظارت به مدد مدیریت شهری می‌آید. این نکته را هم تأکید کنم که جهانیان درک کرده‌اند که شیوه برنامه‌ریزی شهرها جدا از شیوه تفکر، رفتار و زیست مردم نیست.

مردم، نخستین و مهم‌ترین پیشروان تغییر در شهرها هستند، بنابراین برای رسیدن به شهر انسان‌محور و ارتقای کیفیت زندگی شهروندان باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که آنان در مقایسه با هر گروه دیگری حساسیت و دغدغه بیشتر را به زندگی و زیست در شهر خود داشته باشند. در «تهران جدید» شهروندان باید هویت فردی و اجتماعی خود را داشته باشند و در عین افزایش حس تعلق، به تنوع و تکثر همه فرهنگ‌ها و مذهب‌ها و سنت‌ها احترام بگذارند. زندگی مدرن امروز خواست اکثریت شهروندان تهرانی است. استفاده از حمل‌ونقل مدرن، وجود بازارها و مال‌های گونا‌گون، مراکز شادی و نشاط، سالن‌های سینما و مراکز فرهنگی جذاب، ارتباطات شهری هوشمند و... ازجمله ‌خواست‌های شهروندان است، اما نباید این مدرن‌بودن، باعث شود جایگاه فرهنگی و هویتی شهر و معماری و شهرسازی سنتی و بومی که میراثی برای آیندگان است فراموش شود.

اعتقاد دارم که مهم‌ترین ابزار حل مسائل پیچیده تهران، مشارکت مردم و استفاده حداکثری از تمامی منابع، امکانات و توان مدیریتی ایرانیان است. 
مشکل تهران فقدان برنامه نیست، مشکل ناکارآمدی برنامه‌ها و عدم پایبندی مجریان به آن از یک سو و فقدان دیدگاهی جامع‌نگر در برابر پیچیدگی‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی شهر از سوی دیگر است. بنابراین راه خروج از تنگناها و بحران‌ها، تغییر پارادایم موجود و بسیج همه منابع و جلب مشارکت نخبگان، جوانان و عموم ذی‌نفعان برای تحول و اصلاح وضع شهرمان در چارچوب رویکردهای پیش‌گفته است.

ساکنان شهر باید در تأمین هزینه‌های شهر مشارکت داشته باشند. این کار مستلزم آن است که از یک‌سو، مدیریت و سازمان مدیریت شهری کارآمد و پاسخ‌گو شود، بهره‌وری افزایش پیدا کند و مهم‌تر از همه با فساد شهری با جدیت و قاطعیت مقابله و شفافیت محقق شود. با وجود فساد اداری هیچ سیاستی به بار نخواهد نشست. مقابله با فساد هم تنها در اراده مدیران شهرداری نیست، بلکه اراده جمعی و فراگیر می‌خواهد و مشارکت همگان را می‌طلبد. فساد، نابرابری را هم بیش از آنچه که هست تشدید می‌کند.

علاوه بر آن باید به خاطر داشت که مشارکت فقط در تأمین منابع مالی خلاصه نمی‌شود؛ مشارکت یعنی دخالت فرد برای تعیین سرنوشت شهر و دخالت او در تصمیم‌گیری‌هایی که به زندگی شهری او مربوط می‌شود. مردم در برابر سازمان‌های بزرگی مثل شهرداری که قدرت و منابع زیادی دارد و قادر است در امور مختلف زندگی آنان تصمیم‌های اساسی بگیرد، نباید احساس ناتوانی و ضعف کنند. وقتی مردم در مورد پروژه‌ای که در محله آنان اجرا می‌شود و مثلا رفت‌وآمد محله را مختل می‌کند، نقشی ندارند، چگونه می‌توان انتظار داشت که نسبت به محله خود حساسیت داشته باشند و در امور آن مشارکت کنند؟

شهرداری بازیگر مهمی در حیات شهری است اما باید مجالی فراهم کنیم تا نهادهای مردمی و سازمان‌های داوطلبانه بتوانند در سرنوشت شهر نقش داشته باشند. ما امروز به شهر خود آگاه شده‌ایم، به بیماری‌هایش به‌تدریج آگاه می‌شویم و درعین‌حال، به شهر خود علاقه‌مندتر شده‌ایم. حس تعلق به شهر، توجه به تاریخ شهر و نگرانی درباره سرنوشت شهر در آگاهی جمعی ما پررنگ‌تر و پررنگ‌تر می‌شود. این حسی است که شهر را به پیش خواهد برد و بر چالش‌های آن غلبه خواهد کرد. تهران می‌تواند و باید به شهری تبدیل شود که همه شهروندان، آن را از آن خود بدانند و از زیستن در آن احساس آرامش، نشاط و «امید» داشته باشند. شهروندان امیدوار در فرایند اداره و بهبود امور شهری «مشارکت» می‌کنند و با تقویت مناسبات، رفتارها و نهادهای مدنی، تحرک، توسعه و «شکوفایی» شهر و شهروندان در همه زمینه‌ها میسر خواهد شد و عزم و اراده جمعی برای تبدیل تهران به شهری برای زندگی شکل خواهد گرفت.

انتهای پیام

منبع: ساعت24

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۰۷۵۳۲۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عضو شورای شهر خواستار شد: برخورد قانونی با خاطیان مرگ کارگر شهرداری تهران

عضو شورای شهر تهران بر لزوم رعایت دستورالعمل استقرار و نظام نگهداشت HSE (بهداشت، ایمنی و محیط زیست) در مناطق تأکید کرد.   به گزارش ایسنا، احمد صادقی در دویست و سی و سومین جلسه علنی شورای شهر تهران گفت: بارش های نیمه شب جمعه و صبح ۱۵ اردیبهشت ماه در شهرداری منطقه ۱۵ به آدرس بزرگراه بعثت نرسیده به میدان بسیج سبب شد یکی از منهولهای موجود در مسیر به واسطه  شدت بارش و حجم زیاد آب های بالادستی و نیز عدم کشش شبکه جمع آوری آب های سطحی دچار انسداد و گرفتگی شود.   وی ادامه داد: این امر سبب می شود عوامل اجرایی و مدیران خدمات شهری به محل اعزام  شوند و کارگران اداره مسیل های منطقه جهت رفع گرفتگی داخل منهول فاضلاب شوند؛ اما  به طور ناگهانی، فشار آب سبب افتادن یکی از کارگران به داخل شبکه می شود و متأسفانه این فرد تا به امروز پیدا نشده، علی رغم اینکه آتش نشانی زحمات زیادی برای جستجو و پیدا کردن این فرد انجام داده است.    احمد صادقی ادامه داد: من تشکر می کنم از زحمات مجموعه خدمات شهری در این چند روز ولی این زحمات سبب نمی شود که موارد و ضوابط ایمنی رعایت نشود. لایروبی مسیل ها به عنوان چک لیست عملیات به مناطق طی سال های قبل ابلاغ شده و اسناد لازم  به عنوان دستور العمل استقرار و نظام نگاهداشت مدیریت «اچ اس ای» در هر منطقه موجود است که با بررسی های به عمل آمده مشخص شده در این منطقه نیز این دستورالعمل موجود بوده است.   از طرفی عدم انجام عملیات در حین بارندگی به دلیل شرایط نامساعد  اعم از  دبی بالای آب و عدم اطلاع از خطراتی که  در این شرایط وجود دارد از توصیه هایی است که در حوزه خدمات شهری باید مورد توجه قرار گیرد که متاسفانه در حادثه منطقه ۱۵ این مورد رعایت نشده است.    صادقی تاکید کرد: ذکر دو نکته در این حادثه حایز اهمیت است که امیدوارم مجموعه مدیریت شهری به آن توجه داشته باشد؛   نخست آنکه ساختار اچی اس ای در شهرداری تهران نیازمند تقویت است و یک شهر با جمعیتی بیش از  ۱۰ میلیون نفر صرفا با چند کارشناس در منطقه امکان نظارت بر سیستم ایمنی شهر را ندارد. لذا بایستی این سیستم تقویت و اگر بخش خصوصی صلاحیت دار باید در این بخش استفاده بشود.    وی ادامه داد: نکته دوم که خیلی مهم است؛ موضوع بررسی عدم رعایت دستور العمل استقرار و نگهداشت نظام مدیریت اچ اس ای در  منطقه مذکور است که  در صورت رعایت نکردن این نظامات به طور حتم می بایست با  خاطیان چه عوامل پیمانکاران و چه مدیران برخورد قانونی صورت گیرد. کانال عصر ایران در تلگرام