جدیدترین‌های «معنای واژه»:

اسلام دین اعتدال است

حجت‌الاسلام والمسلمین حمیدرضا شریعتمداری؛ استاد دانشگاه ادیان و مذاهب، شامگاه ۱۸ فروردین ماه در نشست علمی «ریشه‌شناسی استقامت در قرآن» که از سوی انجمن مباحثات قرآنی برگزار شد با بیان اینکه به خاطر کاربرد خاصی که این واژه در ادبیات فارسی به معنای پایداری و پایمردی پیدا کرده است کم‌کم کاربرد ایرانی‌شده این واژه به ترجمه و تفسیر آیاتی که این واژه در آن به کار رفته است سرایت پیدا کرده و تاثیر عنصر ایرانیت و زبان فارسی در آن مشهود است، گفت: در ترجمه‌های مختلف قرآن کریم این واژه به معنای پایمردی و پایداری ترجمه شده است و مرحوم فولادوند هم آن را به همین واژه معنا کرده است. آیت‌الله خامنه‌ای در ذیل آیه «إِنَّ الَّذِینَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ...


علت آزادی بیان اعطا شده به خوارج توسط امام علی؛ حق ذاتی یا استقلال خوارج از دشمنان؟

به گزارش مبلغ بسیار گفته شده است که خوارج در زمان حکومت امام علی(ع) تا وقتی که دست به شمشیر نبرده بودند آزادی بیان کامل داشتند. برخی از افراد برای توجیه محدود کردن مخالفان، به این استدلال متوسل می‌شوند که سخن خوارج سخنی اعتقادی و ناشی از خطای خود آنان بود و نه متأثر از القائات دشمنان. و این شرایط برای خیلی از مخالفان در حال حاضر صدق نمی‌کند! نشست علمی «حق آزادی بیان از منظر قرآن و سنّت» ۲۵ اسفندماه ۱۴۰۲ در مرکز تحقیات اسلامی مشهد مقدس، برگزار شد. استاد کاظم قاضی زاده مدرس حوزه علمیه قم و مدیر مؤسسه پژوهشی فرهنگی فهیم، سیدحسن وحدتی شبیری مدرس حوزه علمیه مشهد و مدیر مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد(ع) در...


زنان معنای «سلیطه» را تغییر می‌دهند؟

آفتاب‌‌نیوز : این‌روز‌ها جمله «من هم سلیطه‌ام» تبدیل به ترند در شبکه‌های اجتماعی شده است. زنان زیادی با استفاده از این هشتگ اعتراض خود را به اتفاق روی‌داده در درمانگاه قم نشان داده‌اند. در چند روز گذشته، انتشار فیلمی از مشاجره یک زن و یک روحانی که درحال فیلم‌برداری از این زن بوده، توجه افکار عمومی را جلب کرده است. سایت رویداد24 نوشت: بعد از انتشار گسترده این فیلم در رسانه‌های داخلی و خارجی، برخی از کاربران در حمایت از روحانیِ فیلم بردار، زنی را که خواهان پاک شدن فیلمش از دوربین روحانی بود، «سلیطه» خواندند! کاربران زن در واکنش به کاربرد این واژه، به دو گروه تقسیم شدند؛ گروه اول اعلام کردند که اگر قرار است زنی که برای...


‌«آسمان» از کجا می‌آید؟

دو واژه «آسمان» و «سنگ» از یک ریشه مشترک مشتق شده‌اند، این هم‌معنایی برگرفته از باور اقوام باستانی است که می‌پنداشتند جنس آسمان از سنگ است. به گزارش ایسنا، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در مطلبی آورده است: «آسمان در فارسی باستان و اوستایی به صورت «اَسمَن»  (asaman-) و در فارسی میانه به شکل «اَسمان» (asmān-) در معنای «آسمان» و «سنگ» بوده است؛ بنابراین، دو واژه «آسمان» و «سنگ» از یک ریشه مشترک مشتق شده‌اند و معنای یکسانی دارند. این هم‌معنایی برگرفته از باور اقوام باستانی است که می‌پنداشتند جنس آسمان از سنگ است. در کتاب التفهیم ابوریحان بیرونی می‌خوانیم: «و پارسیان او را آسمان نام کردند یعنی ماننده آس از جهت حرکت او که گرد است». «آس...


کتاب «معنا شناسی صداقت در آموزه‌های قرآن کریم» منتشر شد

به گزارش حوزه فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب، کتاب «معناشناسی صداقت در آموزه‌های قرآن کریم» اثر سید علی اکبر حسینی رامندی است که در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۴۱ صفحه به چاپ رسید. روابط اجتماعی سالم از ملزومات اعتماد و اطمینان میان افراد جامعه است؛ چنین اعتمادی نیازمند فراگیری فضیلت‌های اخلاقی است. در نظام اخلاق اسلامی، از میان فضایل، صداقت نقشی متفاوت و اساسی در تضمین روابط اجتماعی سالم دارد؛ آیات و روایات پرشماری به تبیین اهمیت، ضرورت و پیامدهای صداقت اختصاص یافته است. هدف این نوشتار، تحلیل معناشناختی «صداقت» در گستره آموزه‌های قرآنی است. معناشناسی شاخه‌ای از دانش زبان شناسی است که به تحلیل...


کتاب «معنا شناسی صداقت در آموزه‌های قرآن کریم» روانه بازار نشر شد

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «معناشناسی صداقت در آموزه‌های قرآن کریم» اثر سید علی اکبر حسینی رامندی است که در پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۳۴۱ صفحه به چاپ رسید. روابط اجتماعی سالم از ملزومات اعتماد و اطمینان میان افراد جامعه است؛ چنین اعتمادی نیازمند فراگیری فضیلت‌های اخلاقی است. در نظام اخلاق اسلامی، از میان فضایل، صداقت نقشی متفاوت و اساسی در تضمین روابط اجتماعی سالم دارد؛ آیات و روایات پرشماری به تبیین اهمیت، ضرورت و پیامدهای صداقت اختصاص یافته است. هدف این نوشتار، تحلیل معناشناختی «صداقت» در گستره آموزه‌های قرآنی است. معناشناسی شاخه‌ای از دانش زبان شناسی است که به تحلیل واژه‌ها و جمله‌های متن می‌پردازد...


آیا «نسناس» فحش است؟ معنای آن چیست؟

زی‌سان: برخی واژه‌ها در زبان امروز ما جای دارند، اما معنی ندارند و هر کس به فراخور برداشت خود از آن استفاده می‌کند. این واژه‌ها و معنای لغوی آن‌ها از دلمشغولی‌های من است که در موضوع «واژه‌ها» به آن‌ها اشاره می‌کنم. به گزارش زی‌سان؛ کلمه «نسناس» اغلب به عنوان دشنام یا فحش استفاده می‌شود. اما معنای آن چیست؟ ما معمولاً این کلمه را به فتح نون معادل صفات زرنگ، قالتاق (خود قالتاق هم ماجرا دارد)، نامرد، فریب‌کار، دورو و در بیشتر موارد فحشی که بسته به لحن گفتار بار شوخی یا جدی دارد، بکار می‌بریم، اما لغت‌نامه دهخدا و گویش مختلف این کلمه به فتح و کسر نون: در لغت نامه اسدی آمده است: «نسناس جانوری بود چهارچشم سرخ روی...


یک شوخی درباره «استکان»!

واژه «استکان» از کجا می‌آید و ریشه آن چیست؟ به گزارش ایسنا، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در مطلبی با عنوان «ریشه‌شناسی عامیانه» درباره واژه «استکان» نوشته است: «استکان» واژه‌ای روسی به معنای پیاله است اما برخی آن را برگرفته از عبارت «East tea can» به معنای «ظرف چای شرقی» می‌دانند که ساختگی و درحد یک شوخی اینترنتی است و هیچ منبع معتبر علمی یا تاریخی ندارد. اینگونه توضیح یا توجیه ناشناخته‌ها در حوزۀ ریشۀ کلمات را ریشه‌شناسی عامیانه می‌نامند که در آن کلمات صرفاً برپایۀ شباهت آوایی و نوشتاری بررسی و واکاوی می‌شوند و برایشان تاریخ یا داستان ساخته می‌شود. انتهای پیام


نگاهی متفاوت به مفهوم «غزوه» در قرآن کریم

به گزارش حوزه فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب، در ابتدای این نشست علمی، دکتر محمود ویسی عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق دانشگاه بین‌المللی مذاهب اسلامی به عنوان ارائه دهنده به تببین طرحنامه خود پرداختند وافزودند: اسلام دین گذشت و مهربانی است و پیامبر اسلام (ص) نیز در برخورد با مردم مأمور به رعایت عفو و گذشت بوده است و همه جنگ ها در اسلام دفاعی است ولی کاربرد واژه «غزوه» که تداعی کننده حمله و هجوم و غارت است در مخالفت با روح شریعت و سیره رحمانی پیامبر است.  مدیر گروه فقه و حقوق شافعی دانشگاه مذاهب اشاره کردند که: مفهوم شناسی غزوه با نگاه مقاصدی میتواند در راستای شبهه زدایی از سیره نبوی وپاسخ به شبهات موجود...


دهقانان چه کسانی بودند؟ از فردوسی تا مارکس

واژۀ «دهقان» در زبان فارسی معانی متفاوتی داشته و به همین دلیل دلالت روشنی ندارد. اگرچه به طور کلی معلوم است که دهقان یعنی فردی که شهرنشین نیست یا دست کم اشتغال و منبع درآمدش ربطی به "شهر" ندارد. به گزارش عصرایران، مورخان و اقتصاددانان و جامعه‌شناسان ایرانی و غیرایرانی، دربارۀ اینکه دهقانان دقیقا چه کسانی بوده‌اند پژوهش‌های گوناگونی انجام داده‌اند. برخی از این محققان معتقدند شغل زراعت و به طور کلی زارع بودن نشانۀ اصلی دهقان بودن بوده است. گروه دیگری زندگی در روستا را از ملاک‌های اصلی دهقان بودن می‌دانند. عده‌ای نیز عوامل فرهنگی و تاریخی را در تعریف دهقانان موثر می‌دانند؛ بدین معنا که دهقانان نقش مهمی در تداوم سنت و فرهنگ ملی ایرانیان داشتند. در ایران...


واژه حقوق بشر معنای خود را از دست داده است

به گزارش خبرنگار مهر، حجت‌الاسلام حسین انصاری در خطبه‌های این هفته نماز جمعه دانسفهان با اشاره به انتخابات مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: دشمن برای تضعیف انتخابات مجلس شورای اسلامی برنامه ریزی کرده است. وی با بیان اینکه یکی از حربه‌های دشمن ورود افراد خنثی و بی تفاوت به مسائل کشور به مجلس مخصوصاً مجلس خبرگان رهبری است، افزود: همه باید با بصیرت و هوشیاری افرادی را انتخاب کنیم که دغدغه کشور، مردم و انقلاب را داشته باشند. امام جمعه دانسفهان با بیان اینکه واژه حقوق بشر معنای خود را از دست داده است، بیان کرد: حوادث غزه نشان داد حقوق بشر غربی دروغی بیش نیست. وی با بیان اینکه ادعای دموکراسی نیز از سوی غربی‌ها دروغی بزرگ است، اضافه...


واژگان یک زبان با گذشت زمان معنای خود را از دست می‌دهند

به گزارش خبرنگار مهر، محمود ظریف، عضو فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی با حضور در برنامه صبح بخیر ایران درباره تغییر معنای کلمات در طول زمان گفت: ما در فرهنگستان، زبان فارسی در فضای مجازی را به دقت رصد می‌کنیم. اگر واژه‌های یک زبان را به ظرف تشبیه کنیم، بعد از مدتی این ظرف از محتوای معنایی خالی می‌شود. به همین دلیل واژگانی هستند که معنای خود را در طی زمان از دست می‌دهند. وی افزود: در مواجهه با این واژه‌های تهی از معنا، دو رویکرد وجود دارد. راه اول این است که دیگر از آن‌ها استفاده نکنیم. راه دوم این است که به دنبال مفاهیم جدیدی که در زبان فارسی بگردیم که لفظی برای آن‌ها وجود ندارد بگردیم و...


«AI» کلمه سال ۲۰۲۳ انتخاب شد

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از ای اف پی، فرهنگ نویسان فعال در موسسه کولینز اعلام کردند استفاده از این اصطلاح سرعت گرفته و به موضوع برجسته محاورات در ۲۰۲۳ تبدیل شده است. آلکس بیکرافت مدیرعامل کالینز در این باره می گوید: ما می دانیم «ای آی» طوری در سال جاری مورد توجه بود که به سرعت توسعه یافت و به شکل ایمیل، پخش محتوا یا غیره به بخشی جدانشدانی در زندگی مان تبدیل شده است. کالینز اعلام کرد واژه سازان این سازمان مخزن داده ای حاوی بیش از ۲۰ میلیارد واژه در متون نوشته شده از وب سایت ها، روزنامه ها، مجلات و کتاب های منتشر شده در سراسر جهان را تحلیل کرده اند. آنها همچنین محتوایی از...


فرهنگستان زبان و ادبیات از کارهای مردم تقلید می‌کند

محمود ظریف پژوهشگر ارشد فرهنگستان زبان و ادب فارسی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: به اعتبار زمان، واژه‌ها را به سه دسته تقسیم‌بندی می‌کنیم. واژه‌هایی که اخیراً شکل گرفته‌اند که به آن‌ها نو ساخته می‌گوئیم. از مصادیق این دسته می‌توان به پیامک اشاره کرد. دسته دوم واژگانی هستند که توسط نویسندگان و شعرا بیان شده و مردم آن را پذیرفته‌اند. ما به این دسته از واژگان، واژگان منتخب می‌گوئیم. دسته سوم واژگان نوگزیده هستند که معنای آن به نسبت قدیم‌الایام تغییر کرده است. در واقع نوعی تغییر معنایی در آن‌ها رخ داده است. وی افزود: واژه‌ها مانند همه موجودات زاده می‌شوند، پویا می‌شوند و از بین می‌روند. برای مثال ما امروز واژه الوا به معنای ستاره را به کار...


بخوان تا قلیانی نشوی!

به گزارش همشهری آنلاین، شاید یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که ممکن است هر یک از ما مرتکب شویم، این است که اوقات فراغت را به فصل تابستان و به‌ویژه تعطیلات تابستانی دانش‌آموزان و دانشجویان محدود کنیم. در این صورت، اوقات فراغت یک کارمند، کارگر، پزشک یا هر فرد شاغل دیگر و همچنین اوقات فراغت بانوان خانه‌دار دیگر چه معنایی از نظر زمانی خواهد داشت؟! به همین دلیل باید گستره زمانی اوقات فراغت را بسیار بیشتر از تعطیلات تابستانی و حتی تعطیلات یکی دو روز آخر هفته در نظر بگیریم. اتفاقا کتاب «اوقات فراغت» اثر دکتر حسین پورسلطانی و آزاده غیبی‌زاده این موضوع را به شکلی علمی بررسی کرده است. معنای لغوی اوقات فراغت چیست؟ برای این‌که به معنای دقیق «اوقات...


«حرف آخر»‌ تامس نیگل در بازار نشر

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «حرف آخر» نوشته تامس نیگل به‌تازگی با ترجمه جواد حیدری توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده است. نسخه اصلی این‌کتاب سال ۱۹۹۷ توسط انتشارات دانشگاه آکسفورد منتشر شده است. «اینها همه یعنی چه؟ (درآمدی بسیار کوتاه به فلسفه)» و «برابری و جانبداری» دیگر آثار این‌نویسنده هستند که پیش‌تر به‌قلم جواد حیدری در مهر ۱۳۹۸ و آبان ۱۳۹۹ توسط همین‌ناشر منتشر شده‌اند. تامس نیگل،‌ فیلسوف یوگسلاویایی‌تبار آمریکایی، بین فلاسفه تحلیلی قرن بیستم، چند ویژگی خاص دارد که ورودش را به‌طور عمومی به فلسفه و به‌طور مخصوص به فلسفه سیاسی ارزشمند کرده و کتاب «برابری و جانبداری»‌اش متاثر از همین‌ویژگی‌هاست. جواد حیدری این‌ویژگی‌ها را این‌گونه برمی‌شمارد؛ اول این که رویکردش به فلسفه جامع...


غدیر، معنای سه واژه صفا، معنویت و تقوا در ارکان اسلامی

رضوان پاک منش-غدیر خم تنها نسخه الهی برای پیوند نبوت و ولایت محسوب می‌شود که در هندسه توحیدی جامعه اسلامی از جانب خداوند به واسطه آخرین پیامبر الهی بر عهده حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام گذاشته شد تا در امتداد کار پیامبران و تکمیل کننده آن باشد. بدون تردید غدیر حافظ دستاورد‌های اسلام ناب محمدی و ضامن بقاء و استمرار آن و عیار اصلی و اساسی برای تمییز مؤمن از غیر مؤمن است. غدیر خم همان صراط مستقیم الهی است که نه قابل انکار و فراموش شدن و نه هرگز کهنه و کم فروغ خواهد شد. در غدیر خم خداوند از بهترین مدل حکومت و زعامت جامعه اسلامی بعد از ختم رُسل که که همان امامت و ولایتِ اولیاء برگزیده...


چند غلط مصطلح

«ساعت نهار»، «درب را ببندید»، «وزیر آموزش و پرورش استعفا داد»، «مادر جوانی چهارقلو به دنیا آورد»؛ شاید در نگاه اول برای خیلی‌ها هیچ اشکالی در این‌ها نباشد و بارها در نوشته‌هایمان از آن‌ها استفاده کرده باشیم. برای برخی که درباره زبان فارسی و درست‌نویسی حساس‌ترند البته موضوع متفاوت است و درباره نهار، درب و استعفا دادن حتما مکث می‌کنند هرچند باز هم درباره به کاربردن چهارقلو بعید است اشکالی ببینند. اما همه این‌ها در واقع از همان مواردی هستند که به عنوان غلط مصطلح شناخته می‌شوند. به گزارش ایران اکونومیست، دهخدا در تعریف غلط مصطلح می‌نویسد: «آن‌چه برخلاف قیاس یا گفته لغویان یا ائمه ادب بود لیکن عامه مردم و قاضلان و نویسندگان آن را پذیرفته باشند، مثلا صندوق...


قاره‌های جهان را چگونه نامگذاری کرده اند؟

به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، در این مقاله در مورد ریشه اسم قاره‌ها صحبت میکنیم و سعی میکنیم به سوالات بالا جواب دهیم. برای مطالعه جزییات بیشتر از نحوه و معنای نامگذاری قاره‌ها، در ادامه مطلب با ما همراه باشید. بیشتر بخوانید : مناطق قطبی کره زمین در حال گرم شد ن است آسیااین نام برگرفته از واژه "Ἀσία’ " از یونان باستان است. در ابتدا از آن برای اشاره به ساحل شرقی دریای اژه استفاده شد، اما بعد‌ها برای اشاره به منطقه آناتولی به کار رفت. رومیان قبل از کاربرد گسترده خود از آن برای اشاره به منطقه لیدیان استفاده کردند. معنای عمیق تری می‌توانست از واژه اژه "Asis " به معنای گل و یا " Asu"...


واژه بی‌معنای محیط ایست را کسانی مطرح کردند که شناختی از محیط زیست ندارند

به گزارش قدس آنلاین، امروز نخستین همایش ملی جایگاه ارزش خدمات بوم سازگان در نظام برنامه‌ریزی کشور برگزار شد. در این نشست، علی سلاجقه؛ رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: یکی از آرزوهای بنده این بود که ارزش‌گذاری محیط زیست کشور انجام شده و داشته‌های خود را بشناسیم و بر اساس داشته‌هایمان تصمیم بگیریم. امروز انسان درخصوص تصرف در محیط زیست جهان طغیان کرده و خداوند نتیجه اعمال خودمان را به ما می‌چشاند. وی ادامه داد: ۱۶۷ لایحه در سازمان محیط زیست در قالب یک سامانه راه‌اندازی شده که باید این لوایح صحت‌سنجی شده و با داشته‌های ما مطابقت داشته باشد. اصلاً نمی‌پذیریم که این داده‌ها غلط باشد. رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه تعهد کردیم که...


تمام واژه‌ها در حوزه زنان به سود اندیشه فمینیستی مصادره شده است

به گزارش خبرگزاری مهر، فریبا علاسوند در همایش بین المللی بانوان مؤثر جهان با حضور بانوان فرهیخته حوزوی و جمعی بانوان تأثیرگذار از ۲۳ کشور جهان که عصر امروز (شنبه، اول بهمن) در تالار بیداری اسلامی جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها برگزار شد، به موضوع شفافیت معناشناختی بین اندیشه اسلامی و اندیشه غربی درباره زن پرداخت و با بیان اینکه این موضوع بسیار مهم و گسترده است، اظهار داشت: منشأ اختلاف نظر ما با جهان غربی و اندیشه فمینیست، بحث حقوق و فقه اسلامی نیست. عضو شورای سیاستگذاری حوزه‌های علمیه خواهران خاطرنشان کرد: امروز قرائت از اسلام معروف به قرائت شیعی در ایران حاکم است و در این سفری که به ایران داشتید، مستقیماً متوجه پیشرفت زنان ایرانی در این فقه شیعی...


توهین به مقدسات و ارزش‌های دینی ضایع کردن معنای آزادی است

به گزارش خبرگزاری مهر، سیدمحمدرضا میرتاج الدینی، ضمن محکومیت اقدام توهین آمیز مجله شارلی ابدو نسبت به مقامات و مقدسات کشورمان، اظهار کرد: توهین به مقدسات سایر ادیان، ضایع کردن واژه آزادی به بهانه آزادی است. نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی بر همین اساس تصریح کرد: روشی که جهان غرب مخصوصاً فرانسه در حوزه آزادی مدعی آن است، شدیداً با حقوق و ارزش‌های انسانی در تضاد و تعارض است. وی در ادامه تأکید کرد: قطعاً احترام به مقدسات یکدیگر از ارزش‌های هر دین و آئینی است و اهانت مجله فکاهی شارلی ابدو به مقدسات مسلمانان و توهین نه تنها آزادی نیست بلکه سوءاستفاده از واژه و معنای آزادی است. عضو فراکسیون نیروهای انقلاب در مجلس...


ارزش منفی هوای نفس از کجاست؟

خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه: تاریخ به عنوان یکی از ابعاد و مظاهر فرهنگ و تمدن حائز اهمیت است، زیرا شناخت و دریافت گونه‌های مختلف هر فرهنگ و تمدنی بدون دسترسی به تاریخ انواع هنرها و دانش‌هایی که در تمدن ظهور کرده یا تکامل یافته ممکن نخواهد بود. اسلام هم که دینی کامل و غنی و دارای فرهنگ و تمدن عالی است توجّه بسیاری به تاریخ و تاریخ نگاری دارد. با یک نگاه کلی به آیات قرآن و کلام بزرگان دین می‌توان به اهمیت تاریخ پی برد. طوری که یک سوم آیات قرآن در مورد سرگذشت امت‌های گذشته است که خداوند به منظور عبرت گیری انسان‌ها این قصه‌ها را بیان فرموده است. منشأ اصلی و حقیقی تاریخ‌نگاری اسلامی...


احمد مسجدجامعی: ایران از آن همه ایرانیان است؛ فوتبال بخشی از زندگی معمولی و سرمایه ملی ماست/ نهادهای رسمی در پی به دست گرفتن اقتصاد بخـش غیردولتی‌اند/ این وضعیت حتی معنای واژه ملی را تغییر داده اسـت

به گزارش جماران؛ احمد مسجد‌جامعی، وزیر فرهنگ و ارشاد دولت اصلاحات در یادداشتی در روزنامه سازندگی نوشت:  در وضعیــت کنونی، ســرمایه هنوز هم زیربناست، سرمایه‌داران کم‌وبیش حرف اول را می‌زنند. از این روست که حتی نهادهای رسمی در پی به دست گرفتن اقتصاد بخـش غیردولتی‌اند. این وضعیت حتی معنای واژه ملی را تغییر داده اسـت. نمونه کوچک آن مدارس غیرانتفاعی اســت که پیشترها، آن مدارس را ملی می‌گفتند. یا مثال کتابخانه ملی تبریز یا رشـت که دولتی نبوده‌اند و کسانی از خیرخواهان برای گسترش علم وفرهنگ با هزینه خودشان آن‌ها را برپا کرده‌اند.  آن کتابخانه‌ها از جنس کتابخانه ملی کنونــی نبود که پول و هزینه اداره آن را دولت پرداخت کند.به هر حال بحث ملی و ملیت بسیار گرفتار ابهام...


ایهام چیست؟ / مثال

صدای ایران-واژه «ایهام» در لغت به‌معنی به وهم و شک افکندن است و از ریشه «وهم» گرفته شده است. در ادبیات، ایهام یکی از آرایه‌های ادبی بسیار مهم است که اغلب شاعران و سخنوران بزرگ از این روش بهره جسته‌اند. از بین شاعران بزرگ، حافط استاد بی‌بدیل استفاده از روش ایهام است.زیبایی این آرایه در آن است که شاعر بازی زیرکانه‌ای با ذهن خواننده می‌کند. او عمداً ذهن خواننده را به یکی از معانی واژه معطوف می‌کند، اما این کلمه معنی شاعرانه و ظریف و هنری‌ای نیز دارد که برجسته‌تر از معنای اولیه است و وقتی خواننده به آن پی می‌برد، لذت خواهد برد.بیت زیر از حافظ، کلمه «برآید» ایهام دارد و می‌تواند به دو معنی «امکان داشته باشد» و...


فرحزاد یا فره‌زاد؛ آبادی هزار ساله و منحصر به فرد تهران

درباره وجه تسمیه محله فرحزاد روایت‌های مختلفی وجود دارد. برخی از روی املای واژه «فرحزاد» و با استناد به پیشنیه تفرجگاهی این روستا، آن را به فرحزاد یا محل فرح و شادی تعبیر کرده‌اند. اما نام این روستا در متون تاریخی به صورت «فره‌زاد» نوشته شده و معنای دیگری دارد که کمتر کسی از آن باخبر است. به گزارش همشهری، محله فرحزاد یا به عبارت درست‌تر آبادی کهن فرحزاد که قدمتی هزار ساله دارد، هنوز هم همان صفای گذشته را حفظ کرده است. با وجود توسعه شهر و رشد قارچ‌گونه برج‌ها و آپارتمان‌ها، هنوز هم در حاشیه روددره فرحزاد و بالادست این محله، باغ‌های باصفایی وجود دارد که مثل ریه‌های تنفسی تهران هوای تازه را به شهر دودزده پمپاژ می‌کنند....


«فره‌زاد» یا فرحزاد؟ آبادی هزار ساله و منحصر به فرد در پایتخت/ چرا نام این روستا غلط نوشته می‌شود؟

محله فرحزاد یا به عبارت درست‌تر آبادی کهن فرحزاد که قدمتی هزار ساله دارد، هنوز هم همان صفای گذشته را حفظ کرده است. با وجود توسعه شهر و رشد قارچ‌گونه برج‌ها و آپارتمان‌ها، هنوز هم در حاشیه روددره فرحزاد و بالادست این محله، باغ‌های باصفایی وجود دارد که مثل ریه‌های تنفسی تهران هوای تازه را به شهر دودزده پمپاژ می‌کنند. اگر از تهرانی‌ها و حتی برخی از ساکنان فرحزاد درباره وجه تسمیه این آبادی زیبا بپرسید، احتمالا فرحزاد را به محل فرح و شادی تعبیر می‌کنند. تعبیری که با توجه به پیشینه تاریخی و شرایط جغرافیایی و طبیعی این آبادی کهن، چندان بیراه به نظر نمی‌رسد. با وجود برخی مشکلات، هنوز هم فرحزاد باغ‌های با صفای خود را حفظ کرده...


«فره‌زاد»؛ آبادی هزار ساله و منحصر به فرد پایتخت | چرا نام این روستا غلط نوشته می‌شود؟

همشهری آنلاین– حسن حسن‌‌زاده: محله فرحزاد یا به عبارت درست‌تر آبادی کهن فرحزاد که قدمتی هزار ساله دارد، هنوز هم همان صفای گذشته را حفظ کرده است. با وجود توسعه شهر و رشد قارچ‌گونه برج‌ها و آپارتمان‌ها، هنوز هم در حاشیه روددره فرحزاد و بالادست این محله، باغ‌های باصفایی وجود دارد که مثل ریه‌های تنفسی تهران هوای تازه را به شهر دودزده پمپاژ می‌کنند. اگر از تهرانی‌ها و حتی برخی از ساکنان فرحزاد درباره وجه تسمیه این آبادی زیبا بپرسید، احتمالا فرحزاد را به محل فرح و شادی تعبیر می‌کنند. تعبیری که با توجه به پیشینه تاریخی و شرایط جغرافیایی و طبیعی این آبادی کهن، چندان بیراه به نظر نمی‌رسد. خواندنی‌های بیشتر را اینجا دنبال کنید با وجود برخی مشکلات، هنوز...


حاکم حق دارد انتقاد بشنود / گاهی اعتراض واجب می‌شود

ایسنا/خوزستان یک مدرس حوزه و پژوهشگر گفت: اعتراض به معنای امروز یعنی انتقاد که در آن درشتی هم وجود دارد و صدا بالا رفتن دارد و این گاهی واجب می‌شود و حاکم حق دارد اعتراض بشنود. حجت الاسلام و المسلمین رضا حیدری در دومین نشست از سلسله نشست‌های نقش مراکز علمی و حرکت به سوی تمدن اسلامی با موضوع جایگاه اعتراض در جامعه که امروز (۳ آبان‌ماه) در دانشگاه پیام نور اهواز برگزار شد، اظهار کرد: اگر واژه اعتراض را در کتب فقهی جستجو کنیم این واژه پیدا نمی‌شود لذا این واژه گرچه عربی است اما متاخرا ایجاد شده است مثل واژه حجاب که در ۱۰۰ سال قبل به این معنی که امروز در نظر گرفته می‌شود، نبود بلکه...


«مزخرف» در زبان عربی به معنی آراستن است

رحیمی کارشناس فرهنگستان زبان و ادب فارسی بیان کرد: اگر هر زبانی را مانند یک کشور بدانیم، واژه‌های آن زبان را می‌توان شهروندان یا مردمان آن سرزمین دانست. در برخی از ویژگی‌ها شباهت‌هایی بین آن‌ها وجود دارد، زیرا کلمات و واژه‌ها مانند انسان‌ها روزی به دنیا می‌آیند و روزی از دنیا می‌روند و بعد از مدتی دوباره جان گرفته و به حیاتشان ادامه می‌دهند. در این میان برخی عمر کوتاه، اما بعضی از آن‌ها عمر طولانی دارند. او افزود: از ویژگی کلمات می‌توان به این اشاره کرد که واژه‌ها سفر هم می‌کنند به گونه‌ای که از زبانی به زبان دیگر و از کشوری به کشور دیگر می روند. در بسیاری از کشور‌ها اعطای تابعیت وجود دارد و هر کشور...


حاکمیت سیاسی در اسلام به معنای دغل بازی نیست

ایسنا/فارس تولیت آستان شاهچراغ(ع) با بیان اینکه در اسلام، حاکمیت سیاسی، به معنای سیاست بازی و دغل بازی نیست، گفت: در نگاه اسلام، آن سیاستی که توام با نیرنگ و خدعه است، شایسته همان حاکمان و مسئولان فریب کار و ظالم است.  حجت الاسلام ابراهیم کلانتری در هشتمین جلسه از سلسله مباحث با موضوع "ولایت فقیه" به کاربرد واژه ولایت به معنای حکومت، در روایات اشاره کرد و گفت: بر اساس آنچه گذشت ولایت در مبحث ولایت فقیه مترادف با حکومت است و اسم فاعل آن می‌شود «والی»، یعنی حاکم. او ادامه داد: اکنون این پرسش مطرح می‌شود که در روایات رسیده از اهل بیت(ع)، آیا ولایت به معنای حکومت و سرپرستی اداره امور جامعه به کار رفته است؟  رئیس انجمن...


رمز گشایی از معنی عجیب «وای فای» | چگونه این واژه برای اینترنت بی‌سیم به‌کار گرفته شد؟

به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از روزنامه سان، اما شاید شما تنها فردی نباشید که از معنای دقیق این کلمه آگاه نیستید و هستند بسیاری که با وجود یک سری گمانه‌زنی‌ها وحدسیات، معنای درست «وای فای» را نمی‌دانند.   متخصصان دنیای فناوری اغلب با معنای کلمات مخفف و «سرواژه‌ها» آشنا هستند. یک مهندس شاغل در بخش فناوری اطلاعات به احتمال زیاد می‌تواند به شما بگوید که کلمه مخفف «یو اس بی» (USB) به احتمال زیاد «گذرگاه جهانی سریال» معنا می‌دهد. کلمه اختصاری HDMI را هم می‌توان به اعتباری «رابط چند رسانه‌ای وضوح بالا» معنا کرد.   اما حتی یک متخصص حوزه فناوری نیز می‌تواند از این مساله شگفت‌زده شود که کلمه اختصاری «وای فای» به هیچ...


حجاب وسیله‌ای در خدمت زن تا موفّقیّت خویش را در جامعه تحکیم کند

عضو کمیسیون فرهنگی جامعه اسلامی دانشگاه گیلان گفت: حجاب وسیله‌ای است در خدمت زن تا موفّقیّت خویش را در جامعه تحکیم کرده، شخصیّت و احترام خویش را فزونی بخشد. فرناز گنجخانلو، عضو کمیسیون فرهنگی جامعه اسلامی دانشگاه گیلان در گفتگو با خبرنگار استان‌های خبرگزاری دانشجو، گفت: یکی از نیاز‌های حقیقی در زمینه‌های تربیتی، دینی، اخلاقی و فرهنگی، مسئلة حجاب است. هرچه الگو‌های حجاب مراتب برتر و بالاتری داشته باشند، تأثیر بیشتری بر معنویّت و دینداری فرد و جامعه خواهند گذاشت و هرچه حجاب فردی و اجتماعی، متعالی باشد، تقدّس و حرمت اخلاقی و رشد و تعالی جامعة اسلامی بیشتر خواهد بود. گنجخانلو ادامه داد: حجاب آثار تربیتی در دو زمینة فردی و اجتماعی دارد که مهم‌ترین آثار حجاب در...


استکبار واژه‌های ارزشی را به نفع خود تفسیر می‌کند

به گزارش خبرنگار مهر، آیت‌الله سید علیرضا عبادی صبح دوشنبه در دیدار با مدیران دستگاه‌های اجرایی خراسان‌جنوبی اظهار کرد: ماده ولی و ولایت به معنای قرب و نزدیکی است. نماینده ولی فقیه در خراسان‌جنوبی با تأکید بر اینکه این قُرب به معنای نزدیکی زمانی و مکانی نیست، بیان‌کرد: این قُرب به معنای نزدیک کردن صفات خداوند در خویشتن است. عبادی ادامه‌داد: اگر کسی صفات و کمالات خداوند را در خویشتن ایجاد کند ولایت تکوینی در او فعلیت پیدا می‌کند. وی با تأکید بر اینکه ولایت تشریعی و قانونگذاری نیز جنبه دیگری از معنای ولی است، گفت: همه ذرات این عالم و هستی آفریده شده است تا انسان با عبودیت به کمال برسد. نماینده ولی‌فقیه در خراسان‌جنوبی اظهار کرد: آن کسی...


واژه «رایانه» از کجا آمده؟

به گزارش «تابناک»، در یادداشتی که به قلم فریبرز کوچکی‌زاد نگاشته و توسط صفحه زبان‌شناسی همگانی منتشر شده، درخصوص تاریخ ریشه این واژه آمده است: «واژهٔ رایانه از مصدر رایانیدن ساخته شده که در فارسی میانه به شکلِ rāyēnīdan و به معنای «سنجیدن، سبک و سنگین کردن، مقایسه کردن» یا «مرتّب کردن، نظم بخشیدن و سامان دادن» بوده‌است. این مصدر در زبان فارسی میانه یا همان پهلوی کاربرد فراوانی داشته و مشتق‌های زیادی نیز از آن گرفته شده بوده است. برایِ مصدر رایانیدن/ رایاندن در فرهنگ واژه دهخدا چنین آمده: رایاندن [ دَ ] (مص) رهنمائی نمودن به بیرون. هدایت کردن. (ناظم الاطباء). شکلِ فارسی میانهٔ این واژه rāyēnīdan بوده و اگر می‌خواسته به فارسی نو برسد به شکل رایانیدن/...


ریشه‌شناسی واژه « بخشی» در فرهنگ موسیقایی شمال خراسان

بخشی در منطقه شمال خراسان به کسی گفته می‌شود که هنگام نواختن دوتار آواز هم بخواند. نام بخشی معمولاً ساز دوتار را تداعی می‌کند که همیشه از دوش او آویزان است و آوازش فقط با این ساز همراهی می‌شود و نه هیچ ساز دیگر. دکتر حسن ستایش / فرهنگ شناس به گزارش ایران آنلاین، اگر بخواهیم تعریفی کوتاه و ساده از بخشی داشته‌باشیم، جمع همین دو ویژگی کافی است. اما در عرف منطقه شمال خراسان، لقب بخشی به کسی اطلاق می‌شود که خودش هم دوتار می‌سازد، هم می‌نوازد، هم شعر می‌سراید، هم می‌خواند و هم روایتگر فرهنگ و تاریخ گذشتگان است و از نظر اخلاقی و انسانی و بزرگ‌منشی نیز از محبوبیت خاصی بین مردم برخوردار است. این نام‌واژه...


نگوییم «نهار» و «واگیردار»!

در یادداشتی از مهدی قنواتی درباره این می‌خوانیم که چرا «نهار» در معنای وعده غذایی و «واگیردار» نادرست است. به گزارش ایران اکونومیست، در این نوشتار که با عنوان «درباره چند واژه» در خبرنامه انجمن صنفی ویراستاران(سال اول، شماره ۴) منتشر شده است، می‌خوانیم: «ناهار و نهار هر دو واژه را در زبان فارسی داریم، اما به این معنا نیست که تبار هر دو فارسی است. «ناهار» فارسی‌‏تبار و در معنای یک وعدۀ غذایی است. «نهار» از زبان عربی وارد زبان فارسی شده و به معنای «روز» است در مقابل «لیل» به معنای «شب». «نهار» در هیچ‏‌یک از فرهنگ‏‌های فارسی در معنای وعدۀ غذایی ثبت نشده است، بنابراین ناهار باید در معنای وعدۀ غذایی و نهار در معنای روز به‏‌کار...


«روزه» از چه می‌آید؟

درباره ریشه واژه «روزه» می‌خوانیم. به گزارش ایسنا، صفحه گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در فضای مجازی نوشتاری را درباره ریشه‌شناسی واژه «روزه» به اشتراک گذاشته که چنین است: «درباره ریشه این واژه آراء متنوعی وجود دارد. برخی واژه «روزه» را ترکیبی از «روز» و پسوند نسبت «-ه» دانسته‌اند، زیرا زمان اجرای این فریضه در طول روز است. بعضی از ریشه‌شناسان می‌گویند «روزه» و «روز» در منابع فارسی میانه گاه به‌جای یکدیگر به‌کار رفته‌اند؛ همچنین این اصطلاح برای مراسمی مذهبی در میان زرتشتیان ایران به‌کار می‌رفته و شاید با ورود اسلام، رنگ و مفهومی اسلامی به خود گرفته‌است. از سوی دیگر، برخی از متخصصان می‌گویند این فریضه در ادیان دیگر نیز به‌صورت‌های مختلف وجود دارد. واژه‌هایی که...


فلاح در برگیرنده سعادت اخروی و دنیوی

ایسنا/خراسان رضوی استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به مصادیق قرآن کریم و نکات کاربردی تفسیر واژه فلاح گفت: واژه فلاح به معنای موفقیت و توفیق است و به نوعی سعادت اخروی و دنیوی انسان را در بر می‌گیرد. علیرضا آزاد در کانال خود در فضای مجازی در خصوص تفسیر واژه فلاح و کاربردهای آن در قرآن کریم اظهار کرد: بسامد استفاده از ریشه فلح در واژگان مختلف قرآن در طول ۲۳ سال نزول قرآن نشان می‌دهد که هر سال ریشه فلح چندین بار در ادیان مورد استفاده قرار گرفته است. این موضوع نشان‌دهنده این است که استفاده از این واژه در سوره‌های مکی و سوره‌های مدنی تا حدی تساوی وجود دارد. وی ادامه داد:...


انقلاب اسلامی و مفهوم مدرن «انقلاب»

آیا «انقلاب»، مفهومی مدرن است؟ اگر بله، با این وصف درباره انقلابی بودن اسلام در جامعه جاهلیت چه می‌توان گفت؟ باید گفت اولاً «جامعه» هم مفهومی مدرن است. ثانیاً، «انقلاب» محصول کارکردهایی است که زمان پیامبر اعظم(ص) و اجتماع قبیله‌ای، وجود نداشته است. ثالثاً تمیز میان انقلاب به‌عنوان «اصطلاح» و انقلاب به منزله «واژه» بس مهم است. انقلاب به منزله یک اصطلاح سیاسی در قرن هفدهم میلادی جوانه زد. اگر در زمان پیامبر بودیم، مسلماً تحول صورت گرفته توسط اسلام را یک انقلاب(به معنای اصطلاحی آن) نمی‌خواندیم. هرچند به معنای واژگانی، بالاترین و عمیق ترین انقلاب تاریخ بشری بوده است. در دوران معاصر، انقلاب اسلامی همه جانبه ترین و با حضور بیشترین تعداد از مردم مخالف نظام مستقر صورت گرفته...


معنای جالب نام‌های بغداد و بیستون

به گزارش «تابناک» به نقل از ایسنا، سجاد سرگلی، مدرس ویرایش و نگارش در تازه‌ترین یادداشت خود از مجموعه یادداشت‌هایی درباره واژه‌شناسی به توضیحی درباره این سه واژه پرداخته و نوشته است: «بغداد و بیدخت و بیستون بغداد کلمه‌ای فارسی است و این‌گونه ساخته شده: بغ+داد «بغ» به معنای «ایزد و یزدان» یا «بت و صنم» است. «داد» به معنای آفریدن و عطا کردن. بغداد یعنی آفریده ایزد، بغ‌آفرید، عطیةالصنم. «بی-» در کلمات «بیدخت» و «بیستون» با «بغ» هم‌ریشه‌ است. بیدخت: بی+دخت، یعنی دختر یزدان. بیستون: بی+ستان/ستون (پسوند مکان)، یعنی جایگاه [ستایشِ] یزدان. چرا «بیستان» تبدیل به بیستون شده؟ شاید فرایندش شبیه تغییر «ساختمان» به «ساختمون»، «نان» به «نون»، یا حتی «تهران» به «تهرون» باشد. از همین‌جا می‌توان فهمید تغییر...


بغداد و بیدخت و بیستون یعنی چه؟

درباره چگونگی ساخت واژه‌های بغداد، بیدخت و بیستون و این‌که چرا «بیستان» به بیستون تبدیل شده، می‌خوانیم. ناطقان: سجاد سرگلی، مدرس ویرایش و نگارش در تازه‌ترین یادداشت خود از مجموعه یادداشت‌هایی درباره واژه‌شناسی به توضیحی درباره این سه واژه پرداخته و نوشته است: «بغداد و بیدخت و بیستونبغداد کلمه‌ای فارسی است و این‌گونه ساخته شده: بغ+داد«بغ» به معنای «ایزد و یزدان» یا «بت و صنم» است.«داد» به معنای آفریدن و عطا کردن.بغداد یعنی آفریده ایزد، بغ‌آفرید، عطیةالصنم.«بی-» در کلمات «بیدخت» و «بیستون» با «بغ» هم‌ریشه‌ است. بیدخت: بی+دخت، یعنی دختر یزدان.بیستون: بی+ستان/ستون (پسوند مکان)، یعنی جایگاه [ستایشِ] یزدان.چرا «بیستان» تبدیل به بیستون شده؟ شاید فرایندش شبیه تغییر «ساختمان» به «ساختمون»، «نان» به «نون»، یا حتی «تهران» به «تهرون» باشد. از...


افول اینترنت با ظهور متاورس

تین نیوز واژه متاورس از دو کلمه متا به معنای ماورا و ورس به معنای دنیا تشکیل شده و معنای این واژه دنیای ماورا است. همان طور که در سال ۱۹۹۵ اینترنت در دنیا فراگیر شد، این بار متاورس دنیا را دچار تحول خواهد کرد. به گزارش تین نیوز به نقل از آسام تدبیر، می توان ظهور متاورس را برابر با افول اینترنت دانست. بر خلاف اینترنت که دو بعدی است و در حال حاضر از آن استفاده می‌ کنیم و با برنامه‌نویسی کار می‌کند، متاورس به نوعی اینترنت سه بعدی است که با موتور کار می‌ کند. معروف‌ترین موتوری که برای متاورس ساخته شده «موتور غیر واقعی (unreal engine)» نام دارد که توسط شرکت Epic game - سازنده برنامه...


واژه عهد در قرآن به چه معنی است؟

در مطلب زیر به معنا و مفهوم کلمه عهد در قرآن می‌پردازیم. ناطقان: هر واژه بار معنایی در سیاق جمله دارد. از این جهت ضرورت دارد با تحقیق و تفحص در معنای صحیح کلمات، درک و فهم دقیق تری از کلام الهی داشت. یکی از واژه‌هایی که در قرآن کریم معانی متعددی دارد واژه "عهد" است که با مشتقات آن ۴۶ بار در مصحف شریف و در کتاب مقدس نیز حدود ۳۰۰ مرتبه به کار رفته است.در این پژوهش معنای واژه ی عهد و دایره معنایی آن در قرآن کریم با معنای آن در عهدین بررسی تطبیقی شده است. یافته های این پژوهش، نشانگر آن است که مفهوم عهد، در قرآن و عهدین، یکسان نیست؛ بلکه تفاوت معنا داری در...


نشست «مفهوم‌شناسی نقد در ادبیات حافظ» برگزار شد

به گزارش خبرگزاری مهر، حسن بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، به‌عنوان سخنران این نشست، به مفهوم «نقد» در دیوان حافظ پرداخت. وی در مقدمه سخنان خود گفت: مفهوم نقد را در حوزه‌ی ادب و هنر ترجمه‌ی critical می‌دانیم که اساساً کلمه‌ای یونانی است و این به فعل کشاورزانه‌ای اطلاق می‌شده است زمانی‌که کشاورزان محصل دروکرده خود را در باد پرتاپ می‌کردند تا باد، کاه را جدا کند، پس نقد یعنی جداکردن سره از ناسره. وی ادامه داد: در ادبیات و فرهنگ ما نیز یکی از معنای بنیادین نقد، ارزیابی و تمیزدادن است و به همین معنی در کتاب‌های ابن‌قتیبه و جاحظ و قدامه مراد شده است؛ یعنی تمیز سره از ناسره و شعر و نثر خوب از شعر...


مردم تقویت نظام اسلامی را مد نظر قرار دهند

امام جمعه موقت تهران گفت: مردم باید در زندگی خود تقوای الهی داشته باشند و در یاری رساندن به یکدیگر کمک کنند. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، آیت الله سیداحمد خاتمی امام جمعه موقت تهران امروز در خطبه اول نماز جمعه ضمن اشاره به هدفمند بودن زندگی افراد افزود: هدف از خلقت قرب الهی است و در حدود ۲۰ ماه قبل آخرین خطبه را با محوریت آیه‌های یا ای‌ها الذین آمنوا و نقش زندگی قرآنی مورد بحث قرار دادیم.وی ضمن اشاره به آیه ۲ سوره مبارکه مائده در خصوص یا ای‌ها الذین آمنوا و اشاره به قسمت‌های پایانی این آیه گفت: در قسمت‌های پایانی این آیه مبارکه مردم را به همکاری با یکدیگر دعوت کرده و این که...


پژوهشگران با «مقام» به آخر خط چهاردهم رسیدند

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، آخرین نشست پژوهشی جشنواره موسیقی نواحی ایران با موضوع «ترمینولوژی (واژه شناسی) در موسیقی اقوام ایران و ارتباط آن با موسیقی دستگاهی» صبح ۲ آبان با حضور جمعی از پژوهشگران این حوزه در هتل پارس کرمان برگزار شد. در ابتدای این نشست، محمدعلی مراتی دبیر جشنواره در سخنانی مطرح کرد: واژه «مقام» در موسیقی کلاسیک حوزه ایرانی، عربی، ترکی معنای دقیق خودش را دارد و این شامل موسیقی رسمی این کشورهاست اما درباره اطلاقش به موسیقی اقوام ایرانی باید گفت که به نظر می رسد، بعد از انقلاب اسلامی از طریق جشنواره ها منتقل شده است. طوری که انگار واژه مقام پرستیژی را داده است که...


نگاهی به «احسان» در قرآن کریم

ایسنا/خراسان رضوی استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی با اشاره به معانی و تفسیر واژه احسان در قرآن کریم گفت: یکی از معانی احسان کاری را با کیفیت اعلا و تمام عیار انجام دادن و حق مطلب را ادا کردن است. علیرضا آزاد در کانال خود در فضای مجازی با اشاره به آیات سوم و چهارم سوره لقمان و تفسیر واژه «احسان» در قرآن کریم، اظهار کرد: از کلمه «حسن» در طول ۲۳ سال نزول قرآن به نسبت یکسانی در سوره‌های مکی و مدنی استفاده شده است. ریشه «حسن» در زبان عربی به معنای زیبایی و نیکویی است و راغب اصفهانی در کتاب «مفردات» که یکی از کتاب‌های جدی و معتبر در تحلیل واژگان قرآن است می‌گوید که حسن عبارت است از هر چیزی که بهجت‌آفرین و...


مبادا که از پدر، یتیم شوی و از مادر، فقیر!

واژه‌ی (Pauvre)(poverty) در معنای «فقر» از ریشه لاتین Pauper می‌آید که با Paucus و یونانی Pénes به‌معنای فقیر و Pénia یعنی فقر، قرابت دارد. یعنی: مادر که از درِ خانه برود، "فقر" از پنجره می‌آید و آدمی "فقیر" می‌شود. هم‌چنین واژه‌ی (Pauvre)(poverty) که به‌معنای «فقر» است و از ریشه لاتین Pauper می‌آید، با Penia یعنی گرسنه، هم‌خانواده است. این بدان معنا است که حتا ممکن است با کوچِ مادر، "گرسنه" هم بمانی و  عجیب این‌که با واژه‌ی Ponos به‌معنای درد نیز هم‌خانواده است. مفهوم آن، این است که صرفاً رفتنِ مادر، فی‌حدنفسه، به‌خودی خود، یعنی "درد" و تمامِ درد. اساساً بعید است دردی دردناک‌تر از دردِ فراقِ "مادر" پیدا کنی. از نگاهی دیگر، برگردیم به واژه‌ی (Pauvre)(poverty) که «فقر» معنا شده و از ریشه لاتین Pauper است. این کلمه با واژه‌ی...


خون‌ شهیدان حقانیت جمهوری اسلامی را در تاریخ ثبت کرد

به گزارش خبرگزاری فارس از ساری، آیت‌الله محمدباقر محمدی‌لائینی امروز در خطبه‌های نماز جمعه ساری، اظهار کرد: همزمان با هفته دفاع مقدس و اربعین حسینی همه شما و خودم را به تقوا (به‌معنای دوری از گناه) توصیه می‌کنم. وی با اشاره به اهمیت قرائت صلوات توسط امیرالمومنان علی (ع) در خطبه نماز جمعه، افزود: صلوات‌ها شامل؛ ناقص، کامل و کبیره هستند، صلوات کبیره که در قنوت نماز میت خوانده می‌شود از کامل‌ترین صلوات‌ها است‌. محمدی‌لائینی تصریح کرد: در صلوات کبیره از چهار واژه؛ صلوات، برکت، تهنن و سلام استفاده شده است، واژه اول به‌معنای رحمت است که خداوند، ملائک و مومنان بر پیغمبر صلوات می‌فرستد، صلوات خداوند به‌معنای ارسال رحمت، صلوات ملائکه دعا و صلوات مومنان به‌معنای طلب رحمت است. ...


ویدئو| رَسانه یا رِسانه؟

به گزارش گروه سوادرسانه خبرگزاری فارس، به تلفظ این کلمه توجه کنید. رَسانه یا رِسانه، کدام درست است؟ رَسانه به معنای اندوه و حسرت است و رِسانه به معنای وسیله انتقال‌دهنده پیام. واژه رِسانه در زبان فارسی کلمه نسبتاً جدیدی است. این واژه که گاهی به معنای مفرد و گاهی جمع به کار می‌رود معادل Medium به معنای رسانه و Media به معنای رسانه‌ها است. مأموریت رِسانه هم رساندن است؛ رساندن حرف، پیام و دیدگاه‌های من و شما به دیگران. با این تعریف ساده، روزنامه‌ها، مجلات، رادیو، سینما، تلویزیون، ماهواره، اینترنت و هر ابزار ارتباطی دیگری به شکل یک‌سویه یا دوسویه رِسانه به‌حساب می‌آید. نظارت بر محیط اطراف، انتقال اطلاعات، انتقال میراث اجتماعی و اطلاعاتی از نسلی به نسل دیگر...


پزشک منطقه مرزی خراسان شمالی که به واژه خدمت معنای تازه بخشید

به گزارش خبرنگار ایرنا بسیاری از افراد بر این باورند که برای قدر دانستن انسانها باید آن ها را از دست دهیم ولی مردم محرومترین شهرستان خراسان شمالی که ۱۲۰ کیلومتر با مرکز استان فاصله دارد، قدر عبدالجلیل را می دانستند، پزشکی که بدون هیچ ادعایی حیات و ممات خود را در راه خدمت به محرومترین افرادی گذاشت که گاه حتی نانی نیز برای خوردن نداشتند. این اهالی مرزنشین می دانستند، عبدالجلیل آرزوهای بزرگی برای منطقه محروم جرگلان دارد و دلمشغولی های این پزشک حاذق تنها به حوزه درمان این خطه خلاصه نمی شود به گونه ای که بسیاری از اهالی با یادآوری خدمات فرهنگی و خیرخواهانه این مدافع سلامت بر این باورند این روزها جرگلان یکی از ستون های فرهنگی خود را...


"شهریور" یعنی چه؟

شهریور یعنی شهریاری آرمانی که در اساطیر زرتشتی نماد شکوه و قدرت خدایی و نگاهبان فلزات است. ناطقان: گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی درباره ریشه‌شناسی واژه «شهریور» توضیح داده است.گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در نوشتاری آورده است: «شهریور نام ماه ششم از گاهنامه خورشیدی است که در زبان اوستایی به‌صورت خشَثره وئیریه آمده است.»بیشتر محققان جزء اول را که در واژه «شهر» نیز دیده می‌شود، به معنای کشور، پادشاهی و فرمانروایی دانسته‌اند.جزء دوم به معنای برگزیده، دلخواه و آرمانی، صفتی است که از ریشه «وَر» به معنای انتخاب کردن گرفته شده است.بنابراین، شهریور یعنی شهریاری آرمانی که در اساطیر زرتشتی نماد شکوه و قدرت خدایی و نگاهبان فلزات است. منبع: باشگاه خبرنگاران برچسب ها: شهریور...


«ایتاء» بخشش آنچه دوست داریم

ایسنا/خراسان رضوی استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی با اشاره به این‌که ایتاء به معنای بخشش جانانه و همراه با سلب تعلق است، گفت: برای دستیابی به بر و نیکی و این‌که جزو محسنین محسوب شویم، باید از آنچه دوست داریم دل کنده و آن را ببخشیم. علی‌رضا آزاد در کانال خود در فضای مجازی با اشاره به نکاتی مهم درباره واژه ایتاء اظهار کرد: ایتاء به معنی بخشش جانانه و از صمیم قلبی است که خداوند در قرآن در مورد آن می‌فرماید «لَنْ تَنالُوا الْبِرَّ حَتَّی تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ»؛ به این معنی که باید از آنچه دوست داریم دل کنده و آن را ببخشیم. وی ادامه داد: تعلق خاطر و اهمیت موضوعات برای افراد مختلف متفاوت است. برای نمونه برای...


پرسش از خویش و دیگری

به جست‌و‌جوی معنای واژه «شلتاق» بودم و می‌خواستم دلیلی قانع‌کننده برای انتخاب این نام که اتفاقاً بر دفتری از غزل گذارده شده بود، بیابم. به قول علمای ادبیات در ذیل این واژه در فرهنگ دهخدا چند معنی قید شده است که شواهد ادبی آن، همه ابیاتی مستخرج از غزل‌هایی بودند که برای هر کدام باید دستمریزادی نثار می‌کردم و یاد این قصه‌ از مرزبان‌نامه افتادم که: «روزی ماری اژدهاپیکر با صورتی سخت منکر از صحرای شورستان لب تشنه و جگرتافته به طلبِ آبشخور در آن باغ آمد و از آنجا گذر بر خانه موش کرد، چشمش بر آن آرام‌جای افتاد، دری چنان در بستان‌سرای گشاده که در امن و نزهت از روضه ارم و عرصه حرم نشان داشت، با...


اجمالی | تفکر از مهم‌ترین صفات انسان‌ها است

به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، آیت‌الله سید یوسف طباطبایی‌نژاد ظهر امروز در خطبه‌های این هفته نماز جمعه اصفهان اظهار داشت: عمل صالح با محبت به آل محمد باید با یکدیگر باشند و هر کدام به تنهایی پاسخگو نیست و زمانی وضعیت به رونق می‌رسد که هر دو کنار هم باشد. امام جمعه اصفهان ادامه داد: مسأله‌ مهم مسأله تفکر و تعقل است؛ معنای این ۲ کلمه تقریبا یکسان است و تعقل به معنای به‌کارگیری عقل و تفکر به معنای به‌کار گیری فکر است. وی با اشاره به آیات قرآن درخصوص این ۲ واژه بیان‌ داشت: مقابل واژه تعقل و تفکر غفلت است و یکی از صفات مهم برای انسان‌ها تفکر است.  این خبر در حال تکمیل است... انتهای پیام/63119/ق


زکات؛ کاهشی همراه با رشد و نمو

ایسنا/خراسان رضوی استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به تفسیر و موارد استعمال واژه «زکات» در قرآن کریم، گفت: زکات پرداختی همراه با برکت و بالندگی بسیار است. علی‌رضا آزاد در کانال خود در فضای مجازی در خصوص تفسیر واژه «زکات»، اظهار کرد: واژه زکات نیز همانند «صلاة» معانی متفاوت و در استعمالات بسیاری در سایر ادیان داشته است که امروزه معنای ویژه‌ای در مسائل فقهی پیدا کرده و معمولاً در کنار «خمس» به کار برده می‌شود. واژه زکات ۳۲ بار در قرآن به کار رفته و این رقم با احتساب مشتقات آن به ۶۹ مرتبه می‌رسد که در ۲۶ مرتبه آن واژه صلاة در کنار آن قرار گرفته است. وی ادامه داد: اهل لغت دو...


نگاهی اجمالی به کتاب «شادی در قرآن»

کتاب «شادی در قرآن» به همت مرکز نشر هاجر منتشر و روانه بازار شده است. به گزارش خبرگزاری شبستان، به نقل از پایگاه خبری و رسانه ای حوزه های علمیه خواهران، کتاب «شادی در قرآن» نوشته خانم ها زینب روستایی و ام لیلا شفیعی رونیزی از سوی مرکز نشر هاجر وابسته به مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران منتشر شده و در سه فصل به تبیین هر یک از واژگان که به نوعی به شادی در قرآن اشاره کرده اند، پرداخته است. در این کتاب با توجه به این که «فرح» از پرکاربردترین واژگان شادی است، در فصلی مستقل به آن پرداخته شده و بقیه واژگان با توجه به اینکه معنای اساسی یا نسبی شادی دارند، در دو...


فرودگاه، قرارداد و مانور از کجا می‌آید؟

یکی از مولفان موسسه لغت‌نامه دهخدا در نوشتارهایی با عنوان «یک فنجان واژه» به واکاوی واژه‌های فرودگاه، قرارداد و مانور پرداخته است.  به گزارش ایسنا، شاید بارها درباره این‌که فلان واژه چگونه شکل گرفته و یا چه موقع و از چه منبعی وارد زبان فارسی شده‌، و در طول زمان دستخوش چه تغییراتی در ساختار و معنا شده‌، فکر کرده‌ باشید و خواندن سیر تحول واژه‌ها برای‌تان جذاب باشد. حال موسسه لغت‌نامه دهخدا در سلسله یادداشت‌هایی با عنوان «یک فنجان واژه‌شناسی» به قلم بهروز صفرزاده، از اعضای هیئت مولفان این موسسه، به کالبدشکافی برخی واژه‌های رایج‌ در زبان فارسی می‌پردازد و چند و چون پیدایش و تحول آن‌ها را می‌کاود.   فرودگاه  واژه فارسی «فرودگاه» از دو جزء تشکیل شده است: فرود + _گاه. «فرود» کوتاه‌شده...


نگاهی بر معانی گوناگون واژه «وحی» در قرآن

ایسنا/خراسان رضوی استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی با اشاره معانی گوناگون واژه «وحی» در استعمالات قرآنی، گفت: وحی عبارت است از مفاهیم و الفاظی که خداوند به پیامبران نازل کرده است. در قرآن نیز این واژه به همین معنا به کار رفته است، اما همواره مساوی و برابر با آن مورد استفاده قرار نگرفته و با معانی دیگری آمده است. علی‌رضا آزاد در کانال خود در فضای مجازی در خصوص معنا و تفسیر واژه «وحی» در قرآن کریم، اظهار کرد: واژگانی مانند «صلاة» و «زکات» در سایر ادیان و در نزد عرب پیش از اسلام در معنای عبادی و در مورد نوعی از پرستش توحیدی که در ادیان مختلف وجود دارد، به کار می‌رفته است. معنای لغوی و...


موسیقی جایگاه ویژه‌ای در شاهنامه دارد/ اشاره به ارکستر ۲ هزار نفری در شاهنامه

آندره گالستیان با اشاره به این که شاهنامه و موسیقی با یکدیگر عجین‌اند، تأکید می‌کند که نامِ بسیاری از سازها در ابیات شاهنامه ذکر شده است. - اخبار فرهنگی - به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، برنامه ارغنون با موضوع بررسی پیوند شاهنامه و موسیقی، با حضور آندره گالستیان پژوهشگر و مدرس دانشگاه از شبکه رادیویی گفت‌و‌گو روی آنتن رفت.اشتباه مجدد بهترین مجری تلویزیون!آندره گالستیان در برنامه «ارغنون» با اشاره قدمت موسیقی در تاریخ ایران، گفت: بسیاری از افراد تصور می‌کنند که موسیقی از زمان قاجار یا صفوی در ایران رواج یافته است، در حالی که موسیقی سابقه‌ای بسیار طولانی‌تر از این زمان در ایران دارد. شاهنامه فردوسی بیش از هزار سال پیش نوشته شده و در متن شاهنامه‌...


بررسی مولفه‌های فرهنگ ایرانی در ترجمه‌های حافظ به زبان عربی

به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز، محمدرضا عزیزی، عضو هیئت‌ علمی بخش زبان و ادبیات عرب دانشگاه بیرجند به ایراد سخن پرداخت.  این استاد ادبیات عرب گفت: عرب‌ها در صدسال گذشته و پس از ترجمه آثار ادبی فارسی ازجمله رباعیات خیام به انگلیسی متوجه ترجمه آثار ادبی فارسی به عربی شدند که پیش از این هم ترجمه‌هایی انجام شده بود اما در صدسال گذشته این مسئله پررنگ‌تر بوده است. عزیزی، بیان کرد: ترجمه‌هایی که از دیوان حافظ به عربی انجام شده، از نظر کیفی و کمی بسیار متفاوت یوده اما یکی از مسائل مهم در بررسی این ترجمه‌ها حضور مؤلفه‌های فرهنگی در دیوان حافظ است. عضو هیئت‌ علمی بخش زبان و ادبیات عرب دانشگاه بیرجند تصریح کرد: تعریف‌کردن فرهنگ و...


«مؤلفه‌های فرهنگ ایرانی در ترجمه‌های حافظ به زبان عربی» بررسی شد

به گزارش خبرنگار مهر، در این نشست که به‌صورت مجازی برگزار شد، محمدرضا عزیزی، عضو هیئت‌علمی بخش زبان و ادبیات عرب دانشگاه بیرجند به ایراد سخن پرداخت. به گفته این استاد ادبیات عرب، عرب‌ها در صدسال گذشته و پس از ترجمه آثار ادبی فارسی ازجمله رباعیات خیام به انگلیسی متوجه ترجمه آثار ادبی فارسی به عربی شدند. البته پیش از این هم ترجمه‌هایی صورت گرفته بود ولی در صدسال گذشته این مسئله پررنگ‌تر بوده است. عزیزی گفت: ترجمه‌هایی که از دیوان حافظ به عربی انجام شده است، از نظر کیفی و کمی بسیار متفاوت است. اما یکی از مسائل مهم در بررسی این ترجمه‌ها حضور مؤلفه‌های فرهنگی در دیوان حافظ است. وی تأکید کرد: تعریف‌کردن فرهنگ و ارائه‌کردن تعریفی جامع...


مرکز حافظ شناسی، کرسی پژوهشی حافظ را به صورت مجازی برگزار کرد

مرکز حافظ شناسی، کرسی پژوهشی حافظ، سیصد و سی و هفتمین نشست حافظانه خود را با عنوان «بررسی مولفه های فرهنگ ایرانی در ترجمه های حافظ به زبان عربی» در عصر امروز (دوشنبه ۲۷ اردیبهشت) به صورت مجازی، برگزار کرد. مرکز حافظ شناسی، کرسی پژوهشی حافظ، سیصد و سی و هفتمین نشست حافظانه خود را با عنوان «بررسی مولفه های فرهنگ ایرانی در ترجمه های حافظ به زبان عربی» در عصر امروز (دوشنبه 27 اردیبهشت) به صورت مجازی، برگزار کرد. «محمدرضا عزیزی»، گفت: عرب ها در صدسال گذشته و پس از ترجمه آثار ادبی فارسی از جمله رباعیات خیام به انگلیسی متوجه ترجمه آثار ادبی فارسی به عربی شدند، البته پیش از این هم ترجمه هایی انجام شده...


زندآگاهی قرآن/تبارشناسی واژگانی و اعجاز بیانی کلام‌الله مجید

خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: مصطفی عباسی مقدم، استاد دانشگاه کاشان و نویسنده کتاب‌هایی چون «آیه‌ها در نامه‌ها: شرح یکصد فراز قرآنی در مکاتبه‌ها، پیام‌ها و عقدنامه‌ها: کاربرد آیات قرآن در نامه‌ها، ابلاغیه‌ها، ماموریت‌ها و احکام اداری»، «ارزش و اعتبار رویا در منابع اسلامی»، «اسوه‌های قرآنی و شیوه‌های تبلیغی آنان»، «به‌سوی فهم قرآن»، «جلوه‌های تربیت و تبلیغ در سیره پیامبر اعظم (ص)» و… در گزارشی به بررسی نکات لغوی و ظرافت‌های بیانی کلام الله مجید پرداخته است. این گزارش را در ادامه بخوانید: معناهای دو گانه واژگان ۱. کلمه «الله» مرکب است از ال که حرف تعریف و تعیین است و هرگاه بر اسم خاص وارد شود دلالت بیشتری بر خصوصیت و ویژه بودن می‌کند و اله که با...


نگاهی به جایگاه «صلاة» در دوران جاهلیت

ایسنا/خراسان رضوی استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی با اشاره به جایگاه «صلاة» در دوران جاهلیت، گفت: واژه «صلاة» قبل از اسلام نیز معنای دینی داشته و این‌گونه نبوده است که واژه پیش از اسلام فقط معنای لغوی داشته باشد و پس از اسلام معنای دینی و شرعی پیدا کرده باشد. علی‌رضا آزاد در کانال خود در فضای مجازی در خصوص موارد استفاده واژه «صلاة» در عرب جاهلیت، اظهار کرد: یزدگرد سوم در نامه‌ای که به عمر نوشته، تصریح می‌کند که ما نیز مانند شما پنج وعده نماز به جا می‌آوریم و امروزه نیز زرتشتیان پنج وعده نماز خود را به سمت نور می‌خوانند. اعراب جاهلی در اشعار خود به طور متعدد از «صلاة» سخن گفته‌اند و حتی «جوادعلی»...


مراحل فهم واژه «صلاة» چیست؟

ایسنا/خراسان رضوی استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی با بیان مراحل فهم واژه «صلاة»، گفت: در ادیان پیش از اسلام نیز «صلاة» مورد تأکید قرار داشته و منظور از واژه «صلاة» در این موارد معنای فقهی و اعمالی همچون نماز و زکات نیست. علی‌رضا آزاد در کانال خود در فضای مجازی در خصوص مراحل فهم واژه «صلاة»، اظهار کرد: برای فهمیدن معنای واژه «صلاة» در قرآن، قاعدتاً باید مراحلی که شامل بررسی معنای «صلاة» در ادیان پیش از اسلام، دنبال کردن معنای این واژه در عرب جاهلی پیش از بعثت، همچنین مطالعه این واژه در زبان‌های نزدیک به زبان عربی و شناخت استعمالات قرآنی نماز می‌شود، را طی کنیم و سپس به سراغ روایات رفته و استعمال «صلاة» در...


«رآکتور» هسته‌ای از کجا آمده؟

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی با ارائه توضیحی از چگونگی رواج واژه «رآکتور» می‌گوید. خبرگزاری میزان - ایسنا نوشت: گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌مناسبت «روز ملی فناوری هسته‌ای» (۲۰ فروردین‌ماه) نوشته است: «واژه reaction از فعلی لاتینی به‌معنای «دوباره انجام دادن» آمده و حدود دو قرن است که معنای کنونی، یعنی عکس‌العمل یا عمل متقابل، را یافته‌است. فرهنگستان اول در برابر این واژه معادل «واکنش» را تصویب کرد که از پیشوندِ «واــ» و اسم مصدرِ «کنش» تشکیل شده‌است. در سال‌های گذشته، فرهنگستان سوم دستگاه یا محیطی را که در آن واکنشِ شکافتِ هسته‏‌ای به‌صورت مهارشده انجام شود «واکنشگاه هسته‌ای» نامید، و البته، به‌دلیل تأکید متخصصان فیزیک هسته‌ای بر رواج واژه «رآکتور»، کاربرد آن را...


ویژگی‌های محسنین در قرآن کریم چیست؟

ایسنا/خراسان رضوی استادیار الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی گفت: با اشاره به تفسیر آیه چهارم سوره لقمان برداشت‌های سطحی از آیات قرآن را مورد نکوهش قرار داده و آن‌ها را سبب وهم دین بیان می‌کند. علی‌رضا آزاد در کانال خود در فضای مجازی در خصوص تفسیر کلمه «محسنین» در آیه سوم سوره لقمان، اظهار کرد: خداوند در آیه چهارم سوره لقمان درباره محسنین بیان می‌کند «الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلَاةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ یُوقِنُونَ». اهمیت و جایگاه نماز در دین بسیار مورد تأکید است. اختلافی در خصوص ریشه واژه «صلاة» وجود دارد؛ به صورتی که برخی می‌گویند این کلمه از واژه «صلی» و برخی دیگر می‌گویند کلمه «صلاة» از واژه «صلو» گرفته شده است که معنای هر یک...


ببینید | جرج اورول و برادر بزرگ که مراقب شماست| «اورولی» یعنی چه؟

به گزارش همشهری آنلاین، اریک بلر، نویسنده انگلیسی که با نام مستعار جرج اورول آثارش را منتشر می‌کرد، بیشتر به دو رمان مشهور و پرفروشش مزرعه حیوانات و ۱۹۸۴ شناخته شده است. اریک بلر متعلق به خانواده‌ای ثروتمند بود، اما زمانی را هم میان فقرا و خیابان‌خواب‌های پاریس و لندن زندگی کرد و برای رستوران‌ها ظرف شست. او خاطرات این روزگارش را در کتابی با عنوان آس و پاس در پاریس و لندن منتشر کرد. اورول مدتی را در اسپانیا علیه ارتش فاشیست ژنرال فرانکو جنگید و مجروح شد. در سال‌های جنگ جهانی دوم، کار روی کتاب مزرعه حیوانات را آغاز کرد، اما از آن‌جایی که این کتاب اشاره‌ای غیر مستقیم به شوروی داشت و شوروی متحد انگلیس بود، تا...


واژه‌ای عجیب که فرهنگ زندگی در یک شهر را دگرگون کرد!

به گزارش خبرنگار حوزه اخبار داغ گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، ساکنان پلوودیو، دومین شهر بزرگ بلغارستان، سبک زندگی منحصر به فردی دارند که شهرشان به این سبک زندگی شهرت دارد. هنگامی که از پایتخت، صوفیه، به پلوودیو می‌روید، تفاوت زیادی را در ریتم زندگی بین دو شهر مشاهده خواهید کرد. در پلوودیو، مردم با آرامش راه می‌روند، به نحوی که فکر می‌کنید وقت اضافی دارند. خیابان‌‌ها در پلوودیو شلوغ‌تر از صوفیه است. این تفاوت ممکن است زمانی مشخص شود که در پارک مرکز شهر گشت و گذار کنید؛ جایی که افراد مسن جمع می‌شوند و شطرنج بازی می‌کنند و مردم در زیر سایه درختان راحت می‌نشینند. احساس می‌کنید که نوعی بی‌تفاوتی در شهر وجود دارد، اما درک علت آن...


سرمربی الاهلی مصر: از بایرن مونیخ ترسیده بودیم؟ معنای این واژه را نمی دانم!

پیتسو موزیمانه می گوید تیمش مجبور شد مقابل بایرن مونیخ عقب نشینی کند چون حریف کاملا برتر از آن ها بود در نیمه نهایی جام باشگاه های جهان، الاهلی مصر با نتیجه 0-2 مقابل بایرن مونیخ شکست خورد و حالا آن ها باید در دیدار رده بندی به مصاف پالمیراس برزیل بروند. به گزارش وب سایت الاهلی مصر، پیتسو موزیمانه، سرمربی این تیم در خصوص شکست برابر بایرن مونیخ گفت: از بایرن مونیخ ترسیده بودیم؟ چیزی درباره واژه ترس نمی دانم. ما نترسیده بودیم بلکه مقابل تیم بزرگی بازی می کردیم که ما را به عقب می راند. ما خودمان نمی خواستیم عقب بنشینیم بلکه فشار بایرن مونیخ باعث شد به عقب بریم. باید این را بپذیریم مقابل تیمی قرار...


تلاش های صادقانه و جهادگرانه پرستاران در عرصه سلامت ، واژه‌های ایثار و فداکاری را معنای دوباره بخشیده است

بدون شک صحت و سلامتی یکی از ارزشمند ترین نعمات و بزرگترین عطیه الهی برای بشر است، تلاش در جهت تحقق سلامت و تندرستی جامعه و اعتلای رسالت عظیم خدمت رسانی به مردم، از والاترین ارزش های انسانی و دینی محسوب می گردد. به گزارش خبرگزاری برنا از استان زنجان؛ پیام تبریک مدیرکل آموزش و پرورش استان زنجان به مناسبت روز پرستارمدیرکل آموزش و پرورش استان زنجان با صدور پیامی ولادت با سعادت حضرت زینب کبری (س) و روز پرستار را تبریک گفت. متن پیام حسن مظفری مدیرکل آموزش و پرورش استان به این شرح است: بسمه تعالی:  بدون شک صحت و سلامتی یکی از ارزشمند ترین نعمات و بزرگترین عطیه الهی برای بشر است، تلاش در جهت تحقق سلامت و تندرستی...


بنیاد زبان آلمان: "پاندمی کرونا" کلمه برگزیده سال ۲۰۲۰

گسترش کووید۱۹ نه تنها گذران زندگی ما را تغییر داده، که زبان ما را نیز دگرگون کرده است. به زبان ما الفاظ و عباراتی راه یافته‌اند که تا چندی پیش برای ما بیگانه بودند. در پایان ۲۰۲۰ "پاندمی کرونا" کلمه سال شناخته شده است. به گزارش دویچه وله؛ بنیاد زبان آلمانی "پاندمی کرونا" "Corona-Pandemie" را به عنوان کلمه سال برگزید. در جایگاه دوم نیز واژه‌ای قرار گرفته که به بیماری کووید۱۹ مربوط می‌شود:"Lockdown" یا تعطیلی سراسری. واژه‌ای انگلیسی که در زبان آلمانی معادل دقیقی برایش پیدا نشده و جای ممتازی برای خود باز کرده است. جالب است که بیشتر کلمات بعدی تا مقام دهم همه به گونه‌ای با گسترش ویروس کرونا مربوط هستند: سناریوی توطئه، فاصله‌گیری اجتماعی، مقررات بهداشتی، تریاژ،...


توضیح فرهنگستان برای واژه‌های نیروی دریایی

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی درباره واژه‌های مربوط به نیروی دریایی توضیحی ارائه کرده است. به گزارش ایسنا، گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به‌مناسبت روز نیروی دریایی (هفتم آذرماه) در توضیحی نوشته است: «نوگزینش» واژه‌ها یا گسترش معنایی آن‌ها یکی از شیوه‌های واژه‌گزینی است. در این شیوه، متون کهن فارسی مطالعه و بررسی می‌شوند و واژه‌هایی از آن‌ها استخراج می‌شوند که امروزه کاربرد کمتری دارند، ولی قابلیت بازگشت به زبان عمومی یا تخصصی و افزوده شدن بر بار معنایی‌شان را دارند. مثلاً واژه «پال» واژه‌ای کهن به‌معنای ریسمان است. به‌دلیل تنوع طناب‌ها در حوزه دریایی، گروه واژه‌گزینی حمل‌ونقل دریایی فرهنگستان به چندین واژه‌ با این مفهوم نیاز داشت. بنابراین، واژه «پال» را به‌عنوان معادل warp و در معنای...


مدافعان سلامت واژه بسیج را معنای دوباره بخشیدند/ بسیج مردمی همراه همیشگی کادر درمان در بحران کرونا

9 ماه است که کادر درمان بیمارستان ها در خط مقدم مبارزه با کرونا به مردم خدمت می‌کنند. آنها بسیجی بودن را در این مدت به خوبی به نمایش گذاشته اند چرا که برای نجات جان مردم با از خودگذشتگی حتی از سلامت و جان خودشان هم گذشتند. به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصر اترک، این روزها پرده های مشکی نصب شده بر در و دیوار منازل نشان از این است که کمتر خانواده ای در این بحران همه گیر داغدار عزیزی نباشد، آن هم در شرایطی که حتی برای همدردی نیز امکان حضور در کنار نزدیکان وجود ندارد. اما در این میان گروهی هستند که در میدان مبازره و یا در خط مقدم...


تکامل یا فرگشت؛ کدام معادل بهتری برای evolution است؟

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، گرچه «تکامل» معادل نسبتا جا افتاده‌ای است و فرهنگستان، علاوه بر تکامل، واژه «فرگشت» را نیز به عنوان معادل evolution پیشنهاد می‌کند، اما بحث بر سر معادل درست این واژه انگلیسی به نظر به اتمام نرسیده و برخی حتی واژه‌هایی، چون تطور و «دِگَرگشت» نیز معادل صحیح evolution می‌پندارند. بحث در باب معادل واژه‌ای علمی، عموما به معنای واژه می‌پردازد؛ در باب واژه evolution، پسندیدن معادلی به جای تکامل نقد اصلی ظاهرا بر معنای نادرست تکامل است. زیرا این واژه نوعی کامل‌شدن را در ذهن مخاطبی که آشنایی چندان با نظریه تکامل زیستی ندارد به تصویر می‌کشد. بیشتربخوانید داستان ضرب المثل ﺑﺎﺑﺎﯼ ﺷﻤﺎ ﺣﻼﺝ ﮔﺮﮒ ﺷﺪﻩ استدلال‌های عجیبدر مقدمه ترجمه کتاب چگونه داروین بخوانیم...


رقص سماع چیست؟

به گزارش «تابناک»، به نقل از «ایلنا»،  در واقع به آن رقص سماع گفته می‌شود، اما به گفته برخی افراد، این آیین در دسته‌ی هنری به نام رقص جای نمی‌گیرد و نوعی از عبادت و عرفان است که فرد را به خدا نزدیک می‌کند و شور اشتیاقی وصف ناشدنی در او به وجود  می‌آورد در صورتی که رقص هنری است که در آن تمام بدن به صورت موزون در حرکت است. این رقص درواقع حالتی از خلسه است که برای افراد رخ می‌دهد و حرکاتی کاملا تکراری دارد.  برای بیان این حرکات عرفانی دو واژه با معنای متفاوت، اما با نوشتاری مشابه وجود دارد: اول خود واژه سماع به معنی شنیدن و آوایی گوش نواز است و دوم واژه سماء...


«منطق یا فن اندیشیدن»؛ اثری از چهار قرن پیش برای اندیشیدن امروز

کتاب منطق یا فن اندیشیدن یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین متون منطقی در دوران مدرن محسوب می‌شود که آنتوان آرنو (Antoine Arnaud) فیلسوف فرانسوی (۱۶۹۴-۱۶۱۲) و پی‌یر نیکول (Pierre Nicole) منطق‌دان و الهیات‌دان فرانسه (۱۶۹۵-۱۶۲۵) آن را به‌رشته تحریر درآوردند. آرنو و نیکول در بخش درآمد این اثر با بیان این که «پیدایش این اثر کوچک تماما مرهون بخت و اقبال و بیش از آن نوعی سرگرمی بوده است تا یک برنامه حساب شده»، به این نکته اشاره می کنند که «از آنجا که کتب معمول در منطق، نه واجد اختصار به نظر می‌رسیدند و نه دقت» تصمیم گرفته‌اند نسخه خلاصه‌شده‌ای برای آموزش منطق تهیه کنند. به هنگام شروع این کار تنها هدفمان همین بود و گمان داشتیم که بیش از...


معنای دقیق کلمات عاشورا و تاسوعا چیست؟

به گزارش مهر، حجت الاسلام محسن الویری استاد دانشگاه باقرالعلوم (ع) در یادداشتی به این سوال پاسخ داده است که معنای دقیق کلمات عاشورا و تاسوعا چیست؟ اکثر قریب به اتفاق اهل لغت این تصور را داشته‌اند که چون عشر و عاشر از یک ریشه‌اند و واقعه کربلا هم در دهم ماه محرم اتفاق افتاده است پس عاشورا یعنی دهم محرم، و بر همین قیاس تاسوعا را نیز که با تسع و تاسع شباهت ظاهری دارند روز نهم ماه محرم گفته‌اند. اما این معنا به دلایل زیر اشتباه است: آیا واژه عاشورا برای دهم ماه‌ها دیگر نیز به کار می‌رود؟ مثلاً آیا شنیده شده است که کسی به دهم ماه رجب هم عاشورا گفته باشد؟ یا این مفهوم مختص دهم...


آیه مباهله چیست و منظور از «نساء» در آیه مباهله چه می‌تواند باشد؟

آیه مباهله آیه ۶۱ سوره آل عمران است که اشاره به واقعه مباهله دارد. آیه مباهله به شرح ذیل است: فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِن بَعْدِ مَا جَاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْنَاءَکُمْ وَ نِسَاءَنَا وَ نِسَاءَکُمْ وَ أَنفُسَنَا وَ أَنفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل‌لَّعْنَتَ اللَّـهِ عَلَی الْکَاذِبِینَ ﴿۶۱﴾ بنابراین، پس از فرارسیدن علم [وحی]به تو، هر کس درباره او [حضرت عیسی (ع)]، با تو به چالش برخیزد، به او بگو: بیایید تا فرزندانمان و فرزندانتان، و زنانمان و زنانتان، و جان‌هایمان و جان‌هایتان را فراخوانیم، آنگاه (به درگاه خداوند) زاری [تضرّع]کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم. منظور از «نساء» در آیه مباهله چیست؟ عضو هیئت علمی دانشگاه در یادداشتی توضیح می‌دهد که منظور از واژه «نساء»...


منظور از «نساء» در آیه مباهله چیست؟

به گزارش   خبرنگار قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، حسن رضازاده، کارشناس دینی و عضو هیئت علمی دانشگاه در یادداشتی، پس از توضیح مختصری از چیستی واقعه مباهله، توضیح می‌دهد که واژه «نساء» در آیه مباهله به معنای «زنان» نیست، بلکه معنی آن، «دختر» است؛ در نتیجه، مراد خداوند از کلمه یاد شده «دختر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)» خواهد بود. نوشته حسن رضازاده به این شرح است: خلاصه‌ای از واقعه مباهله واقعه مباهله (۱) یکی از مهمترین اتفاقات تاریخ اسلام به شمار می‌رود، چراکه این رخداد هم در قرآن و هم در روایات و تاریخ ثبت شده است. رسول مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) در راستای مکاتبه با...


بهشتی: بخشندگی فقط بخشی از معنای کرامت است

کارشناس مسائل دینی گفت: آشنایی با سیره کریمانه اهل‌بیت(ع) و تأمّل بر موضوع کرامت انسانی، انسان را به کارهای خیر می‌کشاند و موجب پررنگ شدن صفت کریم در او می‌شود. - اخبار فرهنگی - حجت‌الاسلام سید جواد بهشتی کارشناس دینی برنامه «سمت خدا» در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، با تأکید بر اینکه باید از فرصت ویژه دهه کرامت برای آشنایی با سیره کریمانه اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام استفاده کرد، گفت: این آشنایی و تأمّل بر موضوع کرامت انسانی به تدریج ما را به کارهای خیر و پررنگ شدن صفت کریم در وجود انسان می‌شود. وی با اشاره به معنای رایج از لفظ «کریم» در جامعه اظهار کرد: معمولاً از این واژه در زبان فارسی با معنای...


دستاورد‌های علمی و فناوری به معنای دستیابی به اهداف جنبش نرم افزاری نیست

دبیر علم و فناوری موسسه پویا با بیان اینکه جنبش نرم افزاری حادث نشده است، گفت: در بهترین حالت جنبش علمی و فناوری داشته‌ایم و دستاورد‌های علمی و فناوری به معنی دستیابی به جنبش نرم افزاری نیست. به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو، خلیل نوروزی عضو هیئت علمی و دبیر علم و فناوری موسسه پویا در برنامه رادیویی «گفت‌وگوی علمی» جنبش نرم افزاری را پیش درآمد جنبش علم و فناوری دانست و عنوان کرد: نرم افزار را در ایده، فکرسازی و تمدن سازی می‌توان ارزیابی کرد. مقام معظم رهبری گذشته از اینکه اندیشه ورز و حکمی است، سلطان خلق واژه‌های معنادار اقتدارآفرین است. ایشان ۲۰ سال پیش واژه جنبش نرم افزاری را طرح کردند و هنوز هم فهم نشده است و در ادراک...


جایگاه لحن اصیل در قرائت قرآن چیست؟/نقش تنغیم فاخر در القای معنای آیات الهی

لحن در تلاوت قرآن از جایگاه ویژه ای برخوردار است که می تواند رسالت القای معنای آیات الهی را به همراه داشته باشد. خبرگزاری شبستان؛گروه قرآن و معارف؛‌ یکی از مهمترین احادیثی که در اغلب اذهان متفاوتر می شود حدیث اقرء القران بالحان العرب می باشد. جنیان که قرآن را با الحان و نغمات عرب تلاوت کنید این حدیث معروف همواره مورد توجه عالمان و فقهای علم و فنون قرائت قرار گرفته است است و هرکدام سعی بر اثبات و یا نفی آن داشتند.   این گزارش می افزاید: در زبان های سامی و کهن این واژه به معنای آواز، نوا و شیوه سخن گفتن اطلاق می شده است. خلیل بن احمد «لحن» را میل و قصدی که در سخن نسبت...


عبادت، طاعت کسی است که استحقاق آن را دارد که صرفا مختص خداوند است

به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب،آیت‌الله محسن اراکی، استاد سطح عالی حوزه علمیه امروز، ۱۱ اردیبهشت در ادامه مباحث امامت خود با اشاره به مفهوم اله و الله گفت: عبادت در جایی واجب است که معبودی مستحق عبادت باشد لذا استحقاق عبادت در معنای اله و الله گنجانده شده است. وی با اشاره به واژه معبود افزود: آیا مراد از عبادت نماز و سجود و رکوع است یا اینکه معنای گسترده‌تری دارد و سجود و رکوع می‌تواند عبادت باشد و یا نباشد؟ در قاموس عبادت همان طاعت معنا شده و لسان العرب هم عبادت را طاعت دانسته است. اراکی با تاکید بر اینکه در عبادت، استحقاق نهفته است، تصریح کرد: در قرآن کریم تعبیر عَبَّدْتَ بَنِي إِسْرَائِيلَ به...


معنای «مواسات» و تفاوت آن با «مساوات»

خبرگزاری میزان- صفحه nojavan_khamenei در اینستاگرام قسمتی از مصاحبه حجت الاسلام سرلک را در رابطه با معنای واژه مواسات و تفاوت و شباهت این کلمه با مساوات و عدالت را منتشر کرد. تاریخ انتشار: 16:08 - 11 ارديبهشت 1399 - کد خبر: ۶۱۷۰۲۴ خبرگزاری میزان - رسانه نوجوان دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای در اینستاگرام خود بخشی از مصاحبه با حجت الاسلام سرلک را در رابطه با معنای واژه مواسات و اهمیت آن در جامعه را در قالب چند عکس نوشت منتشر کرد.  بیشتر بخوانید: ماه مواسات انتهای پیام/