خلأ تئوریک، چالش امروز رسانهها در ایران
تاریخ انتشار: ۷ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۳۰۹۰۵۷
بیست‌وسومین نمایشگاه و شاید هم جشنواره مطبوعات آغاز به کار کرده است؛ به نظر می‌رسد آنچه به نمایش درآمده، ملغمه‌ای از به‌هم‌ریختگی خبر، تصویر و... است، الگو و مدل خاصی را نمی‌توان دید؛ باطن‌شان هم همین است زیرا فعالیت‌های رسانهای کشور پشتوانه فکری و علمی یا اصلا ندارند یا اگر هم هست ناچیز و بازتعریف و ترجمه علوم غربی است که به دلیل آغشته‌شدن به مسائل وطنی و سلیقه‌ای، آشفته‌حال است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به نظر جیمز ویلیامز هدف نظریه، تشریح و کمک به درک و تفسیر پدیده‌ها و ارائه رهنمودهایی است که نشان دهد چرا چنین پدیده‌هایی به شیوه‌هایی خاص اتفاق می‌افتد. حال الحق و الانصاف اصحاب رسانه بگویند براساس کدامین نظریه و تئوری عمل می‌کنند؟! از چه مدل و الگویی استفاد می‌کنند، اکثریت پاسخی نخواهند داشت. نتیجه این شده است که نوسان در فعالیت رسانه در کشور بسیار زیاد است. نمی‌دانند درست می‌روند یا بیراهه، هر روز ممکن است با آنها برخورد شود. فیلمساز، برنامه‌ساز، تولید‌کننده مجموعه و برنامه تلویزیونی و رادیویی، مجله، روزنامه و هر فرم و ژانر رسانهای کار کنند نمی‌دانند از کار آنها استقبال می‌شود یا مورد غضب قرار می‌گیرند. همه می‌خواهند کار کنند نه اینکه تعطیل شوند اما نمی‌دانند محصول رسانه‌ای‌شان را می‌پسندند یا نه؛ با آنها برخورد می‌شود یا نه؛ حال آنکه اکثریت این جماعت بی‌گناهند و تقصیری ندارند. واقعیت این است که استانداردی هم به وجود نیامد و آنچه هست چون مبنای نظری صحیحی ندارد، در گذر حوادث [بخوانید دولت‌ها] دچار تغییر می‌شود. آن جماعت هم گناهی ندارند چون تابع سیاستند زیرا نظریه و چارچوب علمی‌ای وجود ندارد. پس چه کسی مسئول است؟ به نظر می‌رسد مسئول نخست و اولویت دار این موضوع، جامعه علمی و دانشگاهی است.
همان‌هایی که استادی و صاحب‌نظری را در حوزه علوم ارتباطات یدک می‌کشند جلسه می‌گذارند و همایش، اما با گذشت قریب به 40 سال از انقلاب اسلامی، نتوانسته‌اند پشتوانه‌ای علمی و نظری برای فعالیت رسانهها در این سرزمین به وجود آورند. شاید بگویند که این کار را انجام داده‌اند اما واقعیت این است که مثل بسیاری از علوم انسانی، متاسفانه اهل علم حوزه ارتباطات هم کاری نکرده‌اند؛ توجه‌شان به حوزه‌های معرفتی بومی و ارزش‌گرای خودمان بسیار ناچیز بوده است. بیراه نگفته‌ایم اگر بگوییم کار نظری براساس مبانی ارزشی و بومی برای رسانه در ایران نشده است.
اندک تلاش‌های صورت گرفته هم به دنبال قراردادن رسانه ارزشی در قالب‌های غربی بوده است. یعنی رویکردی التقاطی که تلاش کرده است مبانی و ارزش‌های مورد قبول انقلاب اسلامی را با مدل‌ها و نظریه‌های غربی تطابق دهد و بگویند ببینید انقلاب ما هم مثل شما غربی‌ها به حوزه ارتباطات نگاه می‌کند! حال آنکه خلق رسانه دینی و ارزش‌گرا یا رسانه تراز انقلاب اسلامی، مستلزم وجود دانش رسانهای مرتبط است، دانشی مستقل که براساس اصول و ارزش‌ها و بنیان‌های معرفتی انقلاب اسلامی شکل بگیرد.
اگر از کنار وظایف خطیری که در مقدمه قانون اساسی برعهده رسانهها نهاده شده بگذریم [که نباید بگذریم] تحقق جامعه اسلامی که ازجمله وظایف و آرمان‌های انقلاب اسلامی است، از وظایف اصلی رسانه‌هاست و رسانه اگر خود هم مهمترین عنصر این جامعه نباشد، حتما از اجزای اصلی آن است، پس لازم است براساس اصول و ارزش‌های انقلاب اسلامی بنا شود؛ یعنی دینی و ارزش‌مدار باشد. حال اهل علم رسانه بفرمایند چگونه می‌توان با رسانهای که ممتازترین محصول غرب جدید است، خصلتی سکولار و سرمایه‌داری دارد و آن‌گونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌فرمایند؛ پایه و اساس همه نظریه‌های علوم انسانی [ازجمله نظریه‌های حوزه ارتباطات]، مبانی علوم انسانی غربی بوده و کاملا غیرتوحیدی و غیردینی و سکولار است و اصولا نمی‌تواند با مبانى اسلامى و دینى سازگار باشد، رسانهای در حد و شأن انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی داشت تا امروزه رسانه‌هایش با استیصال مواجه نشوند. مگر نه این است که نظریه‌های حوزه علوم ارتباطات و وسایل ارتباط جمعی ازجمله نظریه‌های هنجاری، [که در ایران بیشتر مورد توجه است] نظریه‌هایی هستند که فلسفه حاکم بر آنها به لحاظ روش‌شناسی، معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی سکولار است؛ یعنی انسان‌مدار، دنیامدار و سودمدارند؛ حال آنکه روش‌شناسی، معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی رسانه دینی و ارزشی و تراز انقلاب اسلامی- با توجه به ماهیت دینی و اسلامی انقلاب اسلامی- خدامدار و آخرت‌گراست و تعالی و سعادت مخاطب دستورکارش است.
بنابراین رسانه این نظام معرفتی تفاوت ماهوی با سایر رسانهها دارد. مگر می‌شود قطار رسانه ارزش‌گرا و خدامحور و دارای پایگاه معرفتی دینی را بر ریل نظریه‌ای غربی و غیرتوحیدی گذاشت؟ اگر این کار انجام شود یا خودمان درست تفاوت‌های ماهوی رسانهها را تشخیص نداده‌ایم یا از ناآگاهی مخاطب سوءاستفاده کردهایم. اگر چنین کنیم- متاسفانه تاکنون چنین بوده است- رسانهها را به غربستان می‌بریم و در نتیجه خلأ هویتی بروز می‌کند و اگر از اخلاق رسانه حرف می‌زنیم، منظورمان می‌شود اخلاق حرفه‌ای که غرب آن را تدوین کرده است نه اخلاق اسلامی و دینی خودمان. لذا بی‌اخلاقی رسانه شیوع می‌یابد و دودش به چشم فعال رسانهای می‌رود. اهل علم و استاد عزیز حوزه ارتباطات، باید بپذیریم که خلأ تئوریک چالش امروز رسانهها در ایران است و واقعا پشتوانه تئوریک خصوصا بومی ندارند. بنیان رسانه در ایران بعد از انقلاب باید براساس ارزش‌های انقلاب اسلامی بنا شود که ماهیتا اسلامی است.
این یک ادعا نیست در متن قانون اساسی است. چگونه است که انقلاب براساس بنیان‌های فکری‌ای که شکل گرفته، نهادهایی کاملا ارزش‌مدار مثل شورای نگهبان، سپاه، نظام ولایت فقیه و... را آفریده؛ آیا آنها براساس نظریه‌های غربی بنا شده‌اند یا از حوزه معرفتی انقلاب اسلامی بهره جسته‌اند؟ اگر نگوییم در این مسیر نهاد رسانه اولی‌است -به دلیل کارکردها و تاثیرگذاری‌های بی‌شمارش- کمتر از سایر بخش‌ها نیست. متاسفانه اهل علم حوزه ارتباطات جسارت ورود به نظریه‌پردازی براساس مبانی ارزشی، بنیانی و اساسی انقلاب اسلامی یعنی ارزش‌های اسلامی را تاکنون نداشته است. باید صبر کرد، اما امیدواریم هرچه زود‌تر این صبر سر آید و نتیجه‌ای ملموس و عینی مشاهده شود. ان‌شاءا... .
نویسنده: دکتر رضا واعظی - عضو هیات‌علمی دانشگاه
منبع: روزنامه فرهیختگان
نویسنده: **دکتر رضا واعظی
رضا واعظی نمایشگاه مطبوعات بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات ارتباطات رسانه علوم انسانی فرهیختگان ایسکانیوزمنبع: ایسکانیوز
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.iscanews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسکانیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۳۰۹۰۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چالش‌های سلامت دهان و دندان در ایران
به گزارش خبرگزاری مهر، در صد و بیست و هشتمین نشست شورای آینده‌نگاری، نظریه‌پردازی و رصد کلان سلامت که با حضور سیدحسن امامی رضوی رئیس نشست، محسن شیرازی رئیس گروه دندانپزشکی فرهنگستان و جمعی از مسئولان وزارت بهداشت و اعضای گروه دندانپزشکی همزمان به صورت حضوری و مجازی در فرهنگستان برگزار شد، به موضوع چالش‌ها و راهبردهای موجود در پذیرش و آموزش دانشجویان و جذب و ماندگاری اعضای هیات‌علمی دندانپزشکی پرداخته شد.
در این نشست، محمدجواد خرازی فرد عضو گروه دندانپزشکی فرهنگستان علوم پزشکی و دبیر کمیته اعتباربخشی برنامه‌ای دانشکده‌های دندانپزشکی کشور به بررسی مسائل و چالش‌های حوزه دندانپزشکی پرداخت و تاکید کرد: افزایش ظرفیت دندانپزشکان، بهبود شاخص‌های دهان و دندان را در پی ندارد.
وی اظهار داشت: افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو به شدت تأثیر مخربی در پی خواهد داشت و هنوز دانشکده‌های دندانپزشکی در شوک افزایش ظرفیت دوره‌های قبل است و این موضوع باعث کاهش انگیزه در دانشجویان و پایین آمدن سطح سواد و توانایی قبول شدگان این رشته می‌شود و یک بحران را به دنبال خواهد داشت و باعث تقاضاهای القایی در آینده خواهد شد.
خرازی فرد گفت: یک دندانپزشک توانمند باید مهارت‌های برقراری ارتباط، تعهد حرفه‌ای، پیشرفت فردی و فراگیری مستمر، ارتقای سلامت و پیشگیری، مهارت‌های بالینی و دستیابی به توانمندی‌های مورد انتظار را دارا باشد.
وی خاطرنشان کرد: مطالعه‌ای با حمایت فرهنگستان علوم پزشکی کشور انجام شد که در آن، میزان دستیابی به ۴۲ توانمندی اصلی بالینی در بین دانش‌آموختگان دانشکده‌های پزشکی کشور بررسی شد.
عضو کمیته بازنگری برنامه آموزش دندانپزشکی عمومی و تخصصی به چالش‌های مهم در آموزش دندانپزشکی اشاره کرد و گفت: کمبود شدید هیأت علمی، عدم ماندگاری و عدم تمایل متعهدین، افزایش فضاهای آموزشی، تخصیص نامناسب نیروی متعهد خدمت ضریب K به دانشگاه‌ها، پذیرش و به‌کارگیری متخصصان متعهد خدمت بومی، کمبود شدید فضا و امکانات و بودجه‌های آموزشی، کمبود بیمار آموزشی، ایده‌آل نبودن محتوای آموزشی و اجرای آن و…، از جمله چالش‌های مهم رشته دندانپزشکی است.
خرازی ادامه داد: متأسفانه کمتر از ۳۰ درصد فارغ‌التحصیلان دندانپزشکی به شبکه بهداشت وارد می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: مهم‌تر از تأمین نیروی انسانی مناسب؛ فراهم آوردن بستر برخورداری عموم مردم از خدمات دندانپزشکی مخصوصاً با استفاده از پوشش مناسب بیمه‌ها، تجهیز مراکز خدمات درمانی دولتی و دانشکده‌های دندانپزشکی و نیز تأمین هیأت علمی مناسب است.
در ادامه، عباسعلی خادمی دندانپزشک و عضو گروه دندانپزشکی فرهنگستان نیز به راهکارهای جذب و ماندگاری اعضای‌هیات علمی دانشکده‌های دندانپزشکی پرداخت و افزود: پذیرش دانشجویان دندانپزشکی ظرف ۲۰ سال ۳ برابر شده است با وجود آنکه کمبود هیأت علمی در دانشکده‌های دندانپزشکی ۴۰ درصد تخمین زده شده است.
وی در این نشست به مشکلات دانشکده‌های دندانپزشکی، مشکلات اعضای هیأت علمی، عوامل منجر به کمبود عضو هیأت علمی و راهکارهای پیشنهادی، تجارب موفق جذب هیأت علمی در کشورهای دیگر اشاره کرد.
همچنین، رضا یزدانی دبیر شورای آموزش دندانپزشکی و تخصصی وزارت بهداشت به فعالیت‌های صورت‌گرفته در این حوزه اشاره کرد و گفت: کارهای مثبتی همچون افزایش تجهیزات و مواد مصرفی را آغاز کردهایم و آئین‌نامه دانشجویان بین‌المللی نیز در حال طراحی است و با همکاری وزارت بهداشت ۱۰ درصد سقف تعرفه‌ها افزایش یافته و ما باید بیشترین بودجه را صرف پیشگیری کنیم.
در ادامه، محمدعلی محققی معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی گفت: بدون تردید، مهمترین و تاثیرگذارترین موضوع در حوزه دندانپزشکی، ارائه آموزش و پژوهش، بهداشت و درمان و توانبخشی حوزه دندانپزشکی با التزام به ارزش‌های اسلامی و انسانی است که بند اول سیاست‌های کلی سلامت است و ناتوانی و ضعف‌های ما در حوزه سلامت ریشه در بی توجهی به این اصل تحول آفرین و ضروری است و یک بعد این موضوع، بعد فرهنگی است و مسئولان باید مفاهیم فرهنگی را در حوزه فرهنگ‌سازی درک کنند.
وی با تاکید بر ضرورت‌های فرهنگی، افزود: مدیران و برنامه‌ریزان حوزه سلامت باید به توجه به اهمیت مسئولیت خود، تعالیم فرهنگی را دریافت کنند.
معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی اذعان داشت: از دیدگاه فرهنگستان‌علوم پزشکی، مهمترین راهبردی که موجب اصلاح و تحول و ارتقا در نظام سلامت می‌شود آموزش است و اصلاح روند کنونی از آموزش آغاز می‌شود. پیشنهاد فرهنگستان علوم‌پزشکی این است که اجرای همه‌جانبه سیاست‌های کلی سلامت برای آموزش و اصلاح است و در بند ۹ نیز به وضوح به وظایف حوزه دندانپزشکی پرداخته است.
محققی بیان داشت: در فرهنگستان یک مجموعه از فعالیت‌های حوزه سلامت بعد از ۴۵ سال در نظام جمهوری اسلامی ایران تنظیم و به مسئولان منعکس خواهد شد.
معاون علمی فرهنگستان علوم پزشکی گفت: برای تنظیم راهبردهای بحث در حوزه دندانپزشکی، وضع موجود بر اساس شاخص‌ها بررسی و پیشنهادات برای رسیدن از وضع موجود به وضع مطلوب بررسی خواهد شد.
کد خبر 6090328
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»