به نقل از «مهر»

کتاب‌ و فضای مجازی دشمن هم نیستند/ توسعه فرهنگ عمومی با مطالعه

تاریخ انتشار: ۳۰ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۷۲۸۰۸۲

قم - همزمان با گسترش فضای مجازی در جامعه که مدت‌هاست به کتاب نخوانی مشهور است، نگرانی اهالی فرهنگ پیرامون تقابل هرچه بیشتر کتاب و گوشی موبایل بیشتر شده است.

خبرگزاری مهر - گروه استان‌ها: شاید وقتی قریب به ۶ یا ۷ سال پیش، خریدن سی دی‌های کتاب‌های فشرده یا به اصطلاح pdf برایمان شوری وصف ناشدنی داشت و یا انتقال اطلاعات، فیلم‌ها، کلیپ‌های متنوع و موسیقی با یک حافظه ۲ گیگی برایمان منبعی از اطلاعات محسوب می‌شد، کمتر به این فکر می‌کردیم که رشد تکنولوژی تا جایی پیش برود که حرف زدن از حافظه‌های ۲ هزار گیگی یا قرار دادن هرگونه نرم افزار کامپیوتری در تلفن همراه از پیش پا افتاده‌ترین صحبت‌ها میان مردم محسوب شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

امروز هر گوشی موبایل یک وسیله مهم برای اتصال به دنیای اطلاعات، ارتباطات و نرم افزار است. یک نگاه ساده به اطلاعات موجود در تلفن همراه یا تبلتی که روزانه از آن استفاده می‌کنیم نشان می‌دهد که در کمتر از یک دهه نه فقط در ایران که در سراسر جهان چه تغییرات وسیعی در حوزه IT و شبکه‌های مجازی رخ داده است.

 ورود کانال‌های تلگرامی یا محیط‌هایی که گامی فراتر از گروه‌های عمومی یا خانوادگی برای کسب اطلاعات است و هر آنچه بخواهیم همچون دریایی از اطلاعات به شکلی بی دردسر در اختیارمان قرار می‌دهد، خود موجب شد تا فضای مجازی به دور کردن مردم از کتاب و کتابخوانی بیش از گذشته متهم شود.

در این خصوص عده‌ای شرایط کنونی چاپ و نشر را در رقابت با شبکه‌های اجتماعی و اطلاعات فوری بسیار ضعیف می‌دانند و حتی پیش بینی می‌کنند که دیر یا زود بازنده بزرگ این رقابت کتاب‌ها خواهند بود. برای بررسی صحت این امر باید به میان کاربران و اهالی کتاب رفت و از آن‌ها در خصوص این رقابت سؤال کرد.

مطالب مفید کتاب‌ها را در گروه‌های مجازی می‌بینم

نسترن دانش پژوه، از شهروندان قمی و افراد فعال در استفاده از فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: من از شرایط کنونی راضی هستم چرا که بسیاری از مطالب مفید کتاب‌ها را هم اکنون در کانال یا گروه‌های مجازی می‌بینم، مطالبی که شاید اصلاً برای خواندشان سراغ کتاب نروم.

وی با بیان اینکه برخی مسائل مربوط به طب سنتی، پزشکی، بهداشت و مسائل اجتماعی را از طریق فضای مجازی دنبال می‌کند، افزود: حتی با نام کتاب‌ها و افراد معروف در این زمینه‌ها از طریق فضای مجازی آشنا می‌شوم، همین موجب می‌شود اگر از مطلب یک کتاب در کانال یا گروهی خوشم آمد بروم و آن کتاب را تهیه کنم، اگرچه با شناختی که از خودم دارم چه فضای مجازی باشد چه نه کمتر سراغ مطالعه می‌روم.

اما لیلا زمانی، یکی از فعالین فرهنگی استان قم که به طور میانگین هر هفته یک کتاب مطالعه می‌کند، برخلاف نظر این کاربر فضای مجازی معتقد است که انسان هر روز و در هر موقعیتی نیاز به مطالعه دارد.

زمانی در این خصوص اظهار داشت: شما در هر شغلی باشید، برای اعتلا در آن شغل نیاز دارید مطالعه کنید، اگر پدر یا مادر هستید برای ایفای درست نقش پدری و مادری نیاز به کتاب دارید، اگر قرار است ازدواج خوبی داشته باشید نیاز به کتاب دارید، اگر بخواهید مسلمان با ایمان و واقعی باشید، نیاز به کتاب و مطالعه دارید و حتی برای طی کردن اوقات فراغت هم باز کتاب بهترین راه است، در واقع هیچ کس نیست که از کتاب بی‌نیاز باشد.

این فعال فرهنگی با بیان اینکه این روزها اینترنت یک راه سریع و آسان برای کسب اطلاعات است، افزود: اما در موضوعاتی که نیاز به برسی دقیق و اطلاعات موثق داشته باشد، حتماً از کتاب کمک می‌گیرم.

فرهنگ عمومی در جامعه دچار آسیب شده است

زمانی در پاسخ به این سؤال که در صورت نبود فضای مجازی، وضعیت مطالعه در کشورمان چگونه خواهد بود، گفت: موضوع شبکه‌های اجتماعی محدود به کشور ما نیست و در تمام دنیا این شبکه‌ها به بازار اطلاعات‌رسانی سلطه پیدا کرده‌اند، اما اینکه این ابزارها موجب کاهش مطالعه شده باشند، موضوعی است که قدری جای تأمل دارد.

در شرایط کنونی اقتصادی کشور، یک خانواده به سختی می‌توانند هزینه سنگین بابت کتاب بپردازند

وی در این خصوص تأکید کرد: بسیاری از کشورهای پیشرفته که بسیار بهتر از ما به اینترنت دسترسی دارند، سرانه مطالعه بالایی دارند، این نشان می‌دهد به جز مسئله شبکه‌های اجتماعی، فرهنگ عمومی در جامعه ما قدری دچار آسیب شده است.

به عقیده این فعال فرهنگی، گرانی کتاب البته موضوعی است که نباید از نظر دور داشت، سیاست وزارت ارشاد این است که یارانه را به دست مردم برساند، یعنی با ارائه بن کتاب، به جای دادن یارانه کاغذ و ... به بازار کتاب کمک کند، این البته سیاست درستی است اما مقداری در توزیع و کمیت این بن‌ها هم باید تأمل کرد.

وی در این زمینه ادامه داد: در شرایط کنونی اقتصادی کشور، یک خانواده به سختی می‌توانند هزینه سنگین بابت کتاب بپردازند، از طرفی کتابخانه‌ها هم به اندازه کافی در دسترس مردم نیست، موضوع دیگر برخی سخت‌گیری‌ها در حوزه نشر است که موجب شده مردم به آسانی نتوانند به کتاب‌های مورد علاقه‌شان دسترسی داشته باشند، گاهی سانسورهای بیش از اندازه، برخی کتاب‌ها را غیر قابل مطالعه کرده است، بنابراین همه این‌ها موجب کاهش تمایل به کتابخوانی می‌شود.

وضعیت مطالعه مردم ایران خوب نیست

یک کارشناس ادبیات فارسی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینکه در حال حاضر منبع اصلی کسب اطلاعاتش خبرگزاری‌ها، یعنی سایت و فضاهای مجازی معتبر متعلق به خبرگزاری‌ها و گاهی هم روزنامه‌ها هستند، گفت: یک تفکری که خیلی رایج شده و من قبولش ندارم این است که کتاب خواندن به طور مطلق خوب است و خواندن مطالب شبکه‌های اجتماعی به طور مطلق بد.

مریم اسماعیلی افزود: به نظر من بدیهی است که مشکلی اگر وجود دارد در محتواست نه در وسیله، کتاب کاغذی یا کانال تلگرام هردو وسیله‌اند، محتوایشان می‌تواند مفید یا مضر باشد، نه هر کتابی خوب است و نه هر صفحه اینستاگرام یا کانال تلگرامی بد، مهم این است که فردی که مطالعه می‌کند توانایی نسبی تشخیص محتوای معتبر از غیر معتبر را داشته باشد.

رسانه‌های مجازی به دلیل دسترسی راحت و ویژگی‌های دیگر می‌توانند کسری مطالعه مردم را جبران کنند

وی با بیان اینکه طبق آماری که همیشه اعلام می‌شود وضعیت مطالعه مردم ایران خوب نیست، گفت: رسانه‌های مجازی به دلیل دسترسی راحت و بعضی ویژگی‌های دیگر می‌توانند کسری مطالعه مردم را جبران کنند، اما اگر برخی از مردم با این وجود باز هم به دنبال محتوای غیر معتبر در فضای مجازی هستند، این مشکل این فضا نیست، چرا که این عده را اگر از فضای مجازی هم محروم کنید لزوماً به کتاب خواندن روی نمی‌آورند و به دنبال محتوای نامناسب یا غیر معتبر از جای دیگر هستند.

اسماعیلی تأکید کرد: من در حال حاضر به دلیل کمبود زمان و گستردگی زمینه‌هایی که مجبور به مطالعه هستم نمی‌توانم آن‌گونه که می‌خواهم مطالعه کنم، همچنین شتاب زندگی و درگیری‌های ذهنی و عملی مختلفی که در زندگی‌های امروز وجود دارد نیز فرصت و توان مطالعه آنچه دوست داریم را تا حد زیادی از ما می‌گیرد، ساعت‌ها کار، ترافیک، تنش روحی و مسائل این‌چنین موجب تلف شدن بسیاری از زمان‌های مفید زندگی می‌شود و اجازه نمی‌دهد کیفیت مطالعه مانند دوران خوش جوانی و کودکی در دسترس ما باشد.

در هر صورت اگر نظر هر یک از علاقمندان به مطالعه یا کسانی که با کتاب قهر هستند را جویا شویم، شاید بتوانیم این‌گونه نتیجه گیری کنیم که لزوماً کتاب‌ها و شبکه‌های اجتماعی رقبای خطرناکی برای هم نیستند، چرا که می‌توان از هردو برای افزایش سطح اطلاعات عمومی مناسب برای جامعه و در ادامه آن توسعه فرهنگ عمومی استفاده کرد، امری که بیش از همه با اراده اشخاص، هدف استفاده آن‌ها از این دو و برنامه‌ریزی‌های بلند مدت و خلاقانه در تماس است.

منبع: مهر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۷۲۸۰۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رسیدن به فلسفه زندگی از راه خودشناسی

به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، درگیری بیش از اندازه همه انسان‌ها به فضای مجازی و کمرنگ شدن ارتباطات میان فردی در جوامع مختلف از آن دست مسائلی است که در سالیان اخیر توجه بسیاری از تحلیلگران و جامعه‌شناسان را به خود جلب کرده است. از طرفی بسیاری از هنرمندان و نویسندگان نیز از این شرایط استفاده کرده و سوژه اصلی آثار هنری و ادبی‌شان را به مواجهه با این فضای جدید اختصاص داده‌اند. 

در سینما و ادبیات کشورمان نیز هستند هنرمندانی که به این مسئله توجه نشان دادند و آثاری را مرتبط با این فضا تولید کرده‌اند. یکی از جدیدترین آثار این ژانر در زمینه داستان‌نویسی کتاب «چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند» است، اثری در ژانر اجتماعی و مفهومی که ۱۰۶ صفحه دارد و انتشارات سیب کال در خوزستان آن را منتشر کرده است. 

این کتاب را مصطفی عظیمی‌فر به رشته تحریر درآورده است و داستان کلی آن در رابطه با یک نویسنده است که تصمیم می‌گیرد یک روز کامل از زندگی را بصورت تحلیلی و نگاه عمیق به محیط پیرامون و جامعه سپری کند. او از ابتدای صبح تا اواخر شب به این سبک از زندگی ادامه می‌دهد. عظیمی فر در این کتاب توانسته از دل  کارهای روزمره زندگی مفهومات و پیام‌های مفیدی را بیرون بکشد. به بهانه انتشار این کتاب گفت‌وگویی با نویسنده آن ترتیب داده‌ایم. 

عظیمی‌فر در رابطه با ایده اصلی که باعث نگارش کتاب «چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند» شد، گفت:  با توجه به فراگیر شدن دنیای مجازی و پیشرفت تکنولوژی احساس کردم آدم‌ها کمتر از گذشته‌ ( قبل از همه‌گیر شدن فضای مجازی) رای به با خود بودن و دوستی عمیق با خود می‌دهند. از این رو تصمیم گرفتم کتابی بنویسم که بتواند مخاطب را دعوت به با خود بودن و وقت گذاشتن بیشتر برای خود درونی دعوت کند.

وی در مورد چالش‌های مربوط به نوشتن کتابی با این ایده خاص هم عنوان کرد: در طول یک سالی که برای نوشتن این کتاب وقت گذاشتم با توجه به سبک کتاب مجبور بودم ارتباط‌ عمیق‌تری با خود برقرار کنم. از این رو مجبور بودم بیشتر در محیط پیرامون شنونده باشم. فرقی هم نمی‌کرد این شنیدن شامل شنیدن صحبت‌های آدم‌ها باشد یا حتی گوش دادن به صدای یک رودخانه، به هر حال برای  بهتر شدن کار باید هر چه بیشتر شنونده باشم. این سبک زندگی در طول یک سال برای من سختی‌های زیادی داشت اما خب نتیجه کار باعث شده تا خستگی از تن من تا حدودی خارج شود.

نویسنده این کتاب با اشاره به جزئیات این اثر درخصوص سخت‌ترین بخش نوشتن کتابش هم اظهار کرد: با توجه به اینکه کتاب در قالب یک داستان بلند یک پارچه طراحی شده، فکر می‌کنم مرتبط ساختن مفاهیم و موضوعات مختلف در قالب یک خط داستانی مستقیم سخت‌ترین کار هنگام نوشتن کتاب بوده است.

عظیمی‌فر در پایان سخنانش در خصوص حسی که کتاب «چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند» در مخاطب ایجاد می‌کند نیز گفت: فکر می‌کنم مخاطب پس از مطالعه کتاب به این موضوع فکر کند که چقدر در انجام کارهای معمول روزمره فلسفه و مفهوم نهفته است و شاید خود نیز تا حدودی به این سبک از زندگی روی بیاورد و برای او جذاب باشد.

در بخش‌هایی از این کتاب آمده است: 

آنقدر غرق فکر کردن هستم که متوجه نمی‌شوم چه زمانی کنار اجاق گاز رسیده‌ام. آرام آن را خاموش می‌کنم و دوباره راهی نانوایی می‌شوم. در کودکی مسیر خانه تا نانوایی بسیار دور بود. اما در جوانی و میانسالی نزدیک است‌. ولی در دوران پیری دوباره دور خواهد شد.

این یعنی قبل از پیر شدن باید مسیرهای طولانی‌تری را طی کنم تا به مقصدهای تازه‌تر و زیباتری برسم. زیرا اگر چنین نکنم و به مسیرهای نزدیک اکتفا کنم، روزی همین مسیرها بر من چیره خواهند شد و طی کردنشان آرزویی غیر ممکن می‌شود.

بعد از چند دقیقه پیاده‌روی به نانوایی که مشتری همیشگی آن هستم می‌رسم. ولی در کمال تعجب با کرکره‌ای تا انتها پایین آمده مواجه می‌شوم! یعنی چه اتفاقی می‌تواند افتاده باشد؟ نکند امروز روز تعطیل نانوا است و من بی‌خبر هستم؟ صبر کنید صبر کنید یک پیرمرد در حال آمدن است...

کتاب «چشم‌ها تنها برای دیدن نیستند» در قطع رقعی و با کاغذ بالک (نخودی رنگ) از طرف انتشارات سیب کال منتشر شده است. بهای کتاب نیز 250 هزار تومان است. 

انتهای پیام/