زلزله کرمانشاه و سنگینی درد روی شانه سلبریتی‌ها
تاریخ انتشار: ۱ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۷۵۳۴۹۰
آنچه در زلزله اخیر غرب کشور رخ داد، حضور مستقیم مردم در جریان کمک‌رسانی و اعتماد بیشتر آنان به شخصیت‌ها و سلبریتی‌ها بود تا نهادهای رسمی تا از طریق آنان پیام همدردی خود را به آسیب‌دیدگان این حادثه برسانند. شاید بتوان بررسی این رخداد را در ذیل مفهوم «اعتماد اجتماعی» به تحلیل نشست. دکتر هادی خانیکی استاد دانشگاه علامه طباطبایی
ایران آنلاین / با این پرسش محوری که آیا شکل‌گیری چنین پدیده‌ای در شرایط بحران را می‌توان مثبت ارزیابی کرد؟
مقوله «اعتماد» بطورعام و«اعتماد اجتماعی» بطور خاص از جمله شاخص‌هایی هستند که وضعیت سرمایه اجتماعی را در هر جامعه‌ای تعیین می‌کنند؛ سرمایه اجتماعی به آن نوع شبکه‌ای از روابط و پیوندهای جامعه اطلاق می‌شود که متکی بر اعتماد بین فردی، بین گروهی و تعامل‌های افراد با نهادها، سازمان‌ها و گروه‌های اجتماعی است که نهایتاً می‌تواند همبستگی، انسجام اجتماعی، مشارکت و برخورداری افراد و گروه‌ها از حمایت‌های لازم را فراهم کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
تحقیقات نشان می‌دهد سرمایه اجتماعی در ایران با چالش‌های فراوان همراه بوده و هست و یکی از مهمترین مشخصه‌های آن هم این است که سرمایه اجتماعی جدید یعنی سرمایه‌ای که در بخش‌های سازمان‌یافته جامعه در برابر سرمایه‌های اجتماعی قدیم به وجود آمده، در معرض تهدیدهای مختلفی است، مهمترین تهدید کاهش اعتماد اجتماعی است که بتدریج نسبت به نهادهای رسمی، نهادهای اجتماعی و غیر دولتی و حتی ارتباطات میان فردی و گروهی تسری می‌یابد.
به این معنا سه سطح از اعتماد را می‌توان برشمرد؛
نخست، اعتماد اجتماعی؛ یعنی، اعتمادی که افراد جامعه نسبت به هم دارند.
دوم، اعتماد سیاسی؛ یعنی، اعتمادی که افراد به نهادهای سیاسی و سیاست‌ورزان و بخش‌های مختلف حاکمیت دارند.
سوم، اعتماد نهادی؛ ناظر به اعتمادی است که افراد و شهروندان نسبت به افراد و حرفه‌های مختلف دارند.
اما در کنار این نوع تقسیم‌بندی از اعتماد در جامعه می‌توان سطح دیگری از اعتماد را در جامعه بازشناخت؛
نخست، اعتماد به نهادهایی که ریشه در سنت دارند؛ مثل خانواده.
دوم، اعتماد نسبت به نهادهای مدنی و سازمان‌های عام‌المنفعه و مؤسسات جدید، شخصیت‌ها، گروه‌های مرجع و رسانه‌ها.
سوم، اعتمادی که نسبت به نهادهای رسمی و حاکمیتی وجود دارد.
یکی از مهمترین آثار اعتماد بخصوص «اعتماد تعمیم‌یافته» را باید در بحران‌ها و بروز فاجعه‌ها دید؛ چراکه یک جامعه در چنین موقعیت‌هایی است که نیاز به اعتماد در وجوه مختلف اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دارد. زلزله اخیر نشان داد که اعتماد در چه سطوحی از جامعه ما وضعیت رضایت‌بخش و در چه جاهایی هم وضعیت ضعیف و شکننده‌ای دارد.
وقوع این زلزله به رغم همه تلخی‌ها و نگرانی‌ها، نشان داد که در جامعه ما حس همدردی و احساس مسئولیت جمعی بالایی وجود دارد. زلزله غرب کشور، جامعه ایران را تا دورترین بخش‌ها تکان داد. گویی آن شعر معروف سعدی «چو عضوی به درد آورد روزگار/ دگر عضوها را نماند قرار» تنها یک تصویر شاعرانه از انسان نیست؛ بلکه یک واقعیت اجتماعی است که سطحی از «اعتماد اجتماعی» یعنی اعتماد افراد جامعه نسبت به همدیگر را به نمایش می‌گذارد البته اینجا بحث دیگری هم مطرح است و آن اینکه آیا حساس بودن جامعه ما در فاجعه، حاکی از اعتماد پایدار در جامعه است یا اعتماد گذرا؟
آنها که به گونه‌ای بدبینانه‌تر نگاه می‌کنند، معتقدند، تنها احساس مسئولیت و همدردی در شرایط طبیعی است که می‌تواند حاکی از بالا بودن اعتماد اجتماعی باشد؛ به عبارتی، اعتماد اجتماعی زمانی رخ می‌دهد که افراد همانگونه که برای کمک به شهروندان در خطر، حساس می‌شوند، نسبت به شهروندان در شرایط طبیعی‌تر نیز حساس باشند. در چنین شرایطی است که می‌توان از بالا بودن اعتماد سیاسی سخن گفت اما به اعتقاد من، در همین سطح؛ یعنی همین که جامعه گرفتار کرختی و بی‌تفاوتی نشده و حتی بی‌تاب شده، نشان‌دهنده این است که جان مایه اعتماد اجتماعی در سطح اول (یعنی اعتماد اجتماعی نسبت به همدیگر) در کشور ما وجود دارد و قابل‌اعتنا است.
اما سطح دوم اعتماد، به نهادهای مدنی و حاکمیتی برمی‌گردد که از قضا جزو الزامات زندگی جدید هستند؛ چرا که دیگر هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند در حالت ذره‌وار باقی بماند. احساس همدردی و تلاش برای کاهش رنج‌ها باید شکل سازمانی پیدا کند. بخشی از آن را نهادهای مدنی و مؤسسات نیکوکارانه تأمین می‌کند و بخش دیگری از آنها بر دوش نهادهایی است که مسئولیت رسمی این امر امداد و نجات را به عهده دارند؛ مانند هلال‌احمر یا نهادهایی که در وزارتخانه‌های مختلف متکفل همین مواجهه با بحران‌ها هستند. حتی در شرایط بحرانی نهادهای نظامی در کمک‌رسانی نیز مسئولند. بنابراین، به میزانی که اعتماد به هر دو سطح نهادهای مدنی و نهادهای دولتی بیشتر شود، می‌توان گفت که جامعه از سرمایه اجتماعی بیشتری برخوردار است و بیشتر قدرت ترمیم مسائل و آلام خود را دارد.
اما آنچه در زلزله اخیر رخ داد توجه بیشتر به کمک‌رسانی از طریق شخصیت‌ها و افراد خاص بود؛ افرادی که به نوعی مورد وثوق جامعه هستند؛ هنرمندان، استادان دانشگاه، شخصیت‌های محلی و در مرتبه بعد نهادهای مدنی. بنابراین، به نظر می‌رسد که اعتماد اجتماعی در سطح اول به سمت شخصیت‌ها رفت و در سطح دوم به سمت گروه‌ها و نهادهای خیرخواهانه اجتماعی، غیردولتی و غیرسیاسی. در سطح سوم به سمت نهادهای دولتی. البته از نقش رسانه‌ها در این جریان نباید غفلت کرد.آسیب شناسی نقش رسانه‌ها در زلزله کرمانشاه در دو وجه قابل بررسی است؛ یکی رادیو و تلویزیون که در واقع نتوانست بخوبی نقش اولیه خود در اطلاع‌رسانی را انجام دهد و گرفتار برخوردهای سیاسی و جناحی شد و از انتظارات افکار عمومی و شکاف‌های گسسته‌ای که در جامعه وجود دارد، غافل ماند.
سطح دوم هم شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های غیردولتی بود که در انعکاس وقایع از معیارهای واقعی دور افتادند و نتوانستند اخبار را آنگونه که هست، ارائه کنند.
در واقع، در تصویرسازی شبکه‌های اجتماعی وجه غالب تصویری بود که نهادهای رسمی را ناتوان و بی‌تفاوت در کمک‌رسانی نشان داد و از طرف دیگر ترغیب می‌کرد با اتکا به نهادها و بخش‌های غیردولتی به مسأله بحران پرداخته شود. به هر صورت چون کار پژوهشی انجام نگرفته نمی‌توان به‌طور دقیق گفت که چه عاملی، در شکل‌گیری این تصویر از زلزله مهمتر بود.
وقتی جامعه گرفتار بحران می‌شود مسأله اول، ترغیب به احساس مسئولیت جمعی و رسیدن به یک فهم مشترک از مسأله است. دوم، برای اینکه کمک‌ها به شکل مطلوب‌تری صورت گیرد باید نهادهای ورزیده دولتی و غیردولتی در کنار هم قرار گیرند.این زمان، زمان دامن زدن به شکاف‌ها نیست. سوم، در ایام بحران باید کنش‌ها بیشتر به سمت سازمان‌یافتگی، انسجام و نهادمندی جهت پیدا کند. نقش سلبریتی‌ها هم باید به گونه‌ای باشد که در ضمن استفاده از موقعیت و اعتباری که دارند، در کمک‌رسانی بتوانند یک نوع انسجام و قوام به کارها بدهند و برای اینکه تشتت در کمک‌رسانی و منش مسئولانه پیش نیاید، به فکر سازمان‌یافتگی کمک‌ها باشند. واقعیت این است که احساسات را باید با تدبیر همراه کرد./ روزنامه ایران
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۷۵۳۴۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایمن‌سازی کرمانشاه ۴۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار می‌خواهد
ایسنا/کرمانشاه استاندار کرمانشاه اعتبار مورد نیاز برای تکمیل بازسازی مناطق زلزله‌زده استان و نیز حل برخی از مشکلات کلانشهر کرمانشاه همچون رودخانه آبشوران را حدود چهار هزار میلیارد تومان برآورد کرد.
محمد طیب صحرایی در نشست امروز(هشتم اردیبهشت) ستاد مدیریت بحران استان کرمانشاه، که با حضور رییس سازمان مدیریت بحران کشور برگزار شد، کرمانشاه را از استانهای حادثه‌خیز کشور دانست و اظهار کرد: با توجه به شرایط اقلیمی این استان، مجموعه‌ای از حوادث طبیعی در آن رخ می‌دهد.
وی افزود: زلزله، سیلاب، حوادث کوهستان، آتش‌سوزی جنگل‌ها و مراتع، پدیده ریزگردها و ... از جمله حوادث طبیعی در کرمانشاه است که زلزله سال ۱۳۹۶ و سیلاب سال ۱۳۹۸ از جمله مهمترین این حوادث بود.
استاندار کرمانشاه تصریح کرد: علیرغم اینکه کوه‌های کرمانشاه زیبایی‌ها و جذابیت‌های زیادی دارند، اما در حال حاضر رتبه دوم حوادث کوهستان را در کشور داریم که البته طبق هدفگذاری صورت گرفته آمار حوادث کوهستان در استان تا پایان سال باید به شکل محسوسی کاهش پیدا کند.
وی گفت: با توجه به بالا بودن آمار حوادث کوهستان در استان، انتظار می‌رود طبق توافقات صورت گرفته بزودی راه‌اندازی مرکز تخصصی امداد و نجات کوهستان در کرمانشاه به مرحله اجرایی برسد.
وی اضافه کرد: از طرفی بارندگی‌های مناسب در فصل زمستان و بهار باعث شده تا تراکم پوشش گیاهی را در مراتع استان داشته باشیم که با گرم شدن هوا این پوشش گیاهی خشک شده و احتمال حریق در آنها بسیار بالا می‌رود.
صحرایی تاکید کرد: کرمانشاه مناطق کوهستانی و صعب العبور زیادی دارد که در زمان آتش‌سوزی کار را برای اطفای حریق سخت می‌کند، با این‌حال از طریق مجموعه‌ای از اقدامات صورت گرفته، آمار حریق در استان به شکل قابل ملاحظه‌ای کاهش پیدا کرده است.
وی ورود ریزگردها از خارج از مرزها به داخل استان کرمانشاه در فصل گرم را نیز به عنوان یکی از بحران‌های طبیعی در این استان نام برد و افزود: طی یکی دو دهه اخیر با پدیده‌ای به نام ریزگردها مواجه شده‌ایم که در بازه‌های زمانی مختلف شدت و ضعف داشته و مشکلاتی را برای شهروندان ما بوجود آورده است.
استاندار کرمانشاه همچنین با اشاره به تردد سالانه میلیون‌ها زائر اربعین از محورهای کرمانشاه، عنوان کرد: پدیده زیبای اربعین هرسال در حال گسترش است و مزیت‌های فراوانی برای استان به همراه دارد. در عین حال به واسطه تردد میلیونی زائرین از محورهای استان باید زمینه‌ای فراهم کنیم که ترددی ایمن داشته باشند که در این رابطه هم اقداماتی در استان اجرایی شده، اما حمایت و همراهی مسئولین کشوری را نیز نیازمندیم.
وی ادامه داد: در کنار همه مخاطرات و بحران‌هایی که باید برای مقابله با آنها در استان برنامه‌ریزی شود، ما وارث برخی از مشکلات در استان هستیم که در گذشته به درستی مدیریت نشده و به سرانجام نرسیده‌اند و امروز با آنها مواجهیم.
صحرایی از بازسازی مناطق زلزله‌زده غرب استان به عنوان یکی از مشکلات نام برد و گفت: علیرغم اینکه در سالهای گذشته جشن پایان بازسازی مناطق زلزله‌زده گرفته شد، اما هنوز ساختمان‌های دولتی، عمومی، مذهبی و عام‌المنفعه زیادی هستند که بازسازی نشده‌اند و قابلیت استفاده هم ندارند. برخی از این ساختمان‌ها ۶۰ تا ۸۵ درصد هم پیشرفت فیزیکی دارند، اما نیمه کاره مانده‌اند.
صحرایی خواستار اختصاص بودجه‌ای برای بازسازی ساختمان‌های دولتی، عمومی، مذهبی و عام‌المنفعه در مناطق زلزله‌زده کرمانشاه شد و گفت: اولویت برای بازسازی این ساختمان با واحدهایی خواهد بود که پیشرفت فیزیکی بالاتری دارند.
وی تصریح کرد: از طرفی پروژه راه آهن کرمانشاه را داریم که با وجود اینکه مراسم افتتاح آن برگزار شده، اما هنوز تکمیل نیست و هزار میلیارد تومان اعتبار برای تکمیل آن نیاز است.
وی از رودخانه آبشوران به عنوان یک فرصت برای گردشگری و در عین حال تهدیدی برای امنیت شهروندان کرمانشاه نام برد و عنوان کرد: اگر این رودخانه ساماندهی و رفع بحران شود، علاوه بر اینکه تهدیدی برای امنیت شهروندان نیست، به یک جاذبه گردشگری تبدیل می‌شود.
استاندار کرمانشاه یادآورشد: این رودخانه در حال حاضر از نظر بهداشتی، منظر شهری، ساخت و ساز ساختمان‌های اطراف و تردد شهروندان از کنار آن یک تهدید است و به یک دغدغه برای کرمانشاه تبدیل شده است.
وی احداث خط انتقال پساب شهر کرمانشاه به صنایع و واحدهای تولیدی را از دیگر اقدامات ضروری برای شهر کرمانشاه عنوان کرد و افزود: در حال حاضر در بسیاری از استانهای برخودار، پساب شهری پس از تصفیه به شهرک‌های صنعتی انتقال داده می‌شود که انتظار می‌رود با اختصاص اعتبار مورد نیاز، این اقدام در کرمانشاه نیز صورت گیرد.
وی با بیان اینکه طبق برآوردهای انجام شده برای عبور از این بحران‌ها و ایمن‌سازی کرمانشاه حدود چهار هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است، عنوان کرد: برای تکمیل ساختمان‌های نیمه کاره مناطق زلزله زده حدود ۲۷۰۰ میلیارد تومان و سایر مشکلات استان حدود ۱۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که امیدواریم سازمان مدیریت بحران کشور از محل منابع خود این اعتبارات را به استان بدهد.
استاندار کرمانشاه همچنین تبدیل کرمانشاه به قطب امداد و نجات منطقه غرب کشور را مورد تاکید قرار داد و افزود: امیدواریم بزودی کرمانشاه به عنوان قطب امداد و نجات منطقه‌ای در کشور معرفی شود.
هر سال ۲۰ درصد از بافت فرسوده کرمانشاه بازسازی می‌شود
در ادامه این نشست، نادر نوروزی شهردار کرمانشاه گفت: در سطح شهر کرمانشاه ۱۲۲۸ هکتار بافت فرسوده و سکونتگاه نامناسب وجود دارد که در بافت مرکزی و حاشیه شهر قرار گرفته‌اند که بازسازی آنها را در دستور کار قرار داده‌ایم.
شهردار کرمانشاه تصریح کرد: طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده هر ساله حدود ۲۰ درصد از بافت فرسوده شهر کرمانشاه را بازسازی خواهیم کرد.
نوروزی در خصوص جمع‌آوری آبهای سطحی در شهر کرمانشاه هم گفت: سال گذشته ۴۶ نقطه آبگیر در سطح شهر کرمانشاه شناسایی شد که رفع آنها به اعتبارات بسیار بالایی نیاز دارد.
کرمانشاه ۲۰۸۴ هکتار بافت فرسوده دارد
رامین الماسی مدیرکل راه و شهرسازی استان کرمانشاه نیز در گزارشی با بیان اینکه در سطح استان کرمانشاه ۲۰۸۴ هکتار بافت فرسوده وجود دارد، عنوان کرد: ۱۲۲۸ هکتار از این آمار مربوط به شهر کرمانشاه است که حدود ۳۴۰ هکتار آن بافت تاریخی است و محدودیت‌های میراثی برای بازسازی آنها وجود دارد.
وی افزود: با این‌حال برای سایر بافت‌های فرسوده شهر کرمانشاه ۱۹ بسته تشویقی در نظر گرفته شده تا مردم منازل و واحدهای مسکونی خود را بازسازی کنند.
وی خواستار افزایش سهم استان برای پرداخت تسهیلات بازسازی واحدهای مسکونی فرسوده و کاهش میزان نرخ سود این تسهیلات شد تا مردم برای بازسازی واحدهای خود ترغیب شوند.
انتهای پیام
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد