به نقل از «ایرنا»

چرا در رقابت جدید درعراق ممکن است بازنده شویم!؟

تاریخ انتشار: ۵ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۲۷۵۵۷۷

تهران-ایرنا-تابناک در یادداشتی آورده است:حال باید از خودمان بپرسیم که ما (ایران) در کجای این رقابت قرار داریم؟ دولت عراق چه سهمی را برای ما در نظر گرفته است؟ آیا سهم ایران تنها کمک های بلاعوض به دولت عراق خواهد بود!؟ آیا قرار است بار دیگر در رقابت های اقتصادی عقب بمانیم و چیزی عایدمان نشود؟

مصطفی نجفی در این یادداشت آورده است: ژوئن سال 2014 میلادی را به یاد بیاوریم؛ زمانی که داعش به صورت گسترده ای شهرهای عراق را درنوردید و در کوتاه ترین زمان ممکن یکی از مهم ترین شهرهای عراق یعنی موصل را به تصرف خود درآورد و در ادامه نیز با استفاده از از هم گسیختکی و ضعف ارتش عراق شهرها و استان های دیگری این کشور را نیز تحت کنترل خود درآورد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این زمان، دولت عراق دست یاری به سوی بسیاری از کشورها برای مقابله با داعش در این کشور و پیشروی های گسترده آن دراز کرد. جمهوری اسلامی ایران نخستین کشوری بود که به درخواست کمک دولت عراق پاسخ مثبت داد و تاکنون نقش بی بدیلی را در شکست داعش و اعاده حاکمیت عراق بر مناطق از دست رفته داشته است.

اکنون داعش در عراق شکست خورده است و رقابت جدیدی در این کشور آغاز شده است. رقابت برای کمک و سرمایه گذاری جهت بازسازی این کشور. رقابتی که صرفا جهت کسب منافع اقتصادی دنبال نمی شود و ملاحظات و منافع سیاسی و امنیتی زیادی نیز در آن نهفته است.

حیدرالعبادی نخست وزیر عراق گفته است که برای بازسازی ویرانی های بجا مانده از داعش، عراق به 100 میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد. در همین راستا نیز بغداد دیپلماسی فعال و چندجانبه ای را برای جذب این سرمایه هنگفت آغاز کرده است و در پاسخ به این تلاش های دولت عراق، 60 کشور برای حضور در کنفرانس کمک به بازسازی عراق اعلام آمادگی کرده اند.

در میان این اشتیاق بین المللی برای سرمایه گذاری در عراق، آمریکایی ها نخستین بازیگری بودند که برای بازسازی عراق اعلام آمادگی کردند. آن ها نخستین کسانی بودند که طرح مدونی را برای بازسازی این کشور و کسب منافع اقتصادی حاصل از آن ارائه دادند.

چند ماه پیش دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا طرحی را به مجلس نمایندگان تحت عنوان «بازسازی عراق در برابر نفت» پیشنهاد داد. رئیس جمهور آمریکا اصرار زیادی بر اجرای این طرح دارد که براساس آن، واشنگتن در قبال کمک برای بازسازی عراق، به شکل قانونی عواید زیادی از نفت این کشور به دست خواهد آورد. در عین حال این کار سبب می شود که بعضی شرکت های امریکایی در عراق فعالیت داشته باشند و در بازسازی اقتصادی این کشور سهیم شوند.

این طرح اولویت بازسازی را به مناطق آزادشده از دست داعش به اضافه مناطق بیابانی می دهد تا از آنها برای بهره برداری صحیح استفاده شود، تمرکز بازسازی نیز بیش از همه در بخش های اسکان و بیمارستانی و هتل داری خواهد بود.

این تلاش ها برای کسب منافع اقتصادی در عراق پسا داعش فقط به آمریکا منحصر نمی شود و همانطور که رجب طیب اردوغان روز گذشته اعلام کرد، ترکیه نیز آماده مشارکت گسترده برای بازسازی عراق عراق است.

به غیر از تلاش آمریکا و ترکیه، عربستان سعودی نیز به صورت بی سابقه ای گام هایی را برای سرمایه گذاری در عراق برداشته است و در سفر چند روز پیش العبادی به عربستان نیز مذاکرات و توافقاتی میان دو کشور برای مشارکت عربستان در بازسازی مناطق ویران شده عراق که عمدتا نیز سنی نشین هستند حاصل شد. ریاض نیز اشتیاق وافر خود را برای مشارکت در بازسازی عراق اعلام کرد.

حال باید از خودمان بپرسیم که ما (ایران) در کجای این رقابت قرار داریم؟ دولت عراق چه سهمی را برای ما در نظر گرفته است؟ آیا سهم ایران تنها کمک های بلاعوض به دولت عراق خواهد بود!؟ آیا قرار است بار دیگر در رقابت های اقتصادی عقب بمانیم و چیزی عایدمان نشود؟

باید گفت، اگرچه هیچ کشوری جز ایران در سال 2014 حاضر نشد هزینه های تامین امنیت عراق و مبارزه با داعش در این کشور را بپردازد، اما اکنون همگی برای کسب منافع اقتصادی به بهانه بازسازی مناطق آسیب دیده این کشور قدم برداشته اند.

دولت عراق نیز بدون در نظر گرفتن ملاحظه ای، از همه کشورها برای سرمایه گذاری در عراق دعوت کرده است. در واقع، دولت عراق برخلاف مسائل امنیتی، می خواهد یک فضای رقابتی اقتصادی را در عراق پسا داعش برای بازسازی این کشور ایجاد کند.

بنابراین اگر تصورمان این باشد که سهمی را به صورت مجزا برای ایران در نظر گرفته است سخت در اشتباه هستیم. باید به صورت جدی دیپلماسی اقتصادی مان را در عراق را فعال کنیم تا از رقابت عقب نمانیم. عقب ماندن از این رقابت، نه تنها هزینه هایی را که در سالیان اخیر برای امنیت عراق پرداخت کرده ایم را جبران نمی کند، بلکه هزینه های سیاسی و امنیتی بیشتری را بر ما تحمیل خواهد کرد.

باید یادآور شد که واردات عراق از کشورهای دنیا ۶۵ میلیارد دلار است، اما ایران حدود ۶ میلیارد و ۱۰۰ میلیون دلار به عراق صادرات دارد و سهمی‌اندک از این بازار را به خود اختصاص داده است. در مقابل، ترکیه در امر صادرات به عراق موفق عمل کرده و میزان صادرات آن پنج برابر ایران است. ترکیه به دلیل حضور سنتی اش در بازار عراق طی ۱۵ سال گذشته، همچنان در رتبه اول تجارت با عراق حضور داشته است و ۲۲ درصد سهم این بازار را به خود اختصاص داده است.

از ترکیه که با فاصله زیاد عقب هستیم؛ حال عربستان نیز در حال تلاش برای وارد شدن به رقابت اقتصادی در عراق است. نیاز کنونی دولت عراق این اجازه را به عربستان می دهد که در این مسیر رقابتی جایگاه خود را به دست آورد و ما نیز اگر به مانند گذشته اگر راهبرد مشخصی برای رقابت اقتصادی نداشته باشیم، شکست سختی را در عراق خواهیم خورد!

باید متوجه باشیم که عراق پسا داعش بسیار متفاوت از آن چیزی که تصور می کنیم. مردم و مسئولان این کشور، از شیعه و سنی و ترکمن و کرد، می خواهند زیرساخت های ویران شده کشورشان و خانه و کاشانه تخریب شده خود را خیلی زود آباد شده ببینند. لذا، آن کشوری که زودتر وارد میدان شود و انتظارات آن ها را برآورده کند، جایگاه سیاسی و قدرت نرم افزون تری را از آن خود خواهد کرد. حال این کشور ایران، عربستان، آمریکا و یا ترکیه باشد تفاوتی ندارد.

این موضوع وقتی اهمیت بیشتری پیدا می کند که انتخابات پارلمانی عراق نیز در پیش است و بازیگران منطقه ای و بین المللی سعی دارند تا با استفاده از این فرصت و تجهیز و تقویت احزاب و جریانات سیاسی طرفدار خود، زمینه های نفوذ بیشتر در محیط سیاسی عراق را فراهم کنند. در همین زمینه، بسیاری از ناظران نیز بر این باورند که حیدرالعبادی نیز قصد دارد با فراهم آوردن فرصت سرمایه گذاری برای حضور عربستان جهت بازسازی عراق، حمایت اهل تسنن از خود و حزب متبوع اش را به وجود آورد.

چگونه از رقابت عقب نمانیم؟ چه باید بکنیم؟

طبیعی است که دولت عراق از ظرفیت و توان اقتصادی همه بازیگران منطقه ای و بین المللی برای بازسازی این کشور استفاده کند و شاید ما نیز نباید انتظار داشته باشیم که آن ها سهم ویژه ای را به ما در این رقابت اختصاص بدهند.

حال تا جایی که به خودمان مربوط می شود، چگونه می‌توان با رقبا در این بازار رقابت کرد؟ عمده ترین سیاستی که باید در پیش بگیریم این است که بخش خصوصی و شرکت های ایرانی را برای این رقابت تقویت و تجهیز کنیم. بدون شک اگر ما نیز به مانند دولت های ترکیه و عربستان مبالغی را در اختیار شرکت‌های خودمان قرار دهیم تا در بازسازی عراق مشارکت کنند مطمئنا در این بازار سهم بزرگ‌تری خواهیم داشت. در حال حاضر بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول، آمریکا و انگلیس و... مبالغی را برای بازسازی در اختیار عراق قرار داده‌اند به شرطی که این کشور از شرکت‌هایی خرید انجام دهد که این مراکز معرفی می‌کنند.

از سوی دیگر، باید ظرفیت ها و فرصت های اقتصادی موجود در عراق را شناسایی کرد و برای سرمایه گذاری در آنجا، تعاملات و مذاکراتی عمده ای با دولت عراق آغاز شود. نکته مهم این است که سرمایه گذاری در عراق نباید صرفا منحصر به مناطق شیعه نشین شود و نواحی سنی نشینی که بیشترین آسیب را از حضور داعش در این کشور متحمل شدند نیز باید مورد هدف برای سرمایه گذاری باشند.

با این حال باید در نظر داشت که بافت فرقه ای (سنی-عربی) مناطق آسیب دیده نیز چالش هایی پیش روی جمهوری اسلامی ایران برای سرمایه گذاری و حضور در این مناطق قرار خواهد داد و این مناطق در معرض سیاست های ایران هراسی آمریکا و عربستان قرار دارند. اما با مذاکره و تعامل با دولت عراق و مقامات سنی مذهب این کشور می توان بر این چالش فائق آمد.

در نهایت باید به این نکته توجه کرد که مشارکت در بازسازی عراق صرفا از بعد اقتصادی اهمیت ندارد، بلکه ابعاد امنیتی و سیاسی قابل توجهی نیز خواهد داشت. چراکه یکی از مهم ترین اهداف بازیگرانی مانند عربستان سعودی بیش از آنکه کسب منافع اقتصادی باشد، نفوذ سیاسی و امنیتی در عراق و به ویژه در مناطق سنی نشین است. به همین جهت به جرات می توان گفت، هر بازیگری که سهم بیشتری را در این رقابت اقتصادی به خود اختصاص دهد، می تواند اثرگذاری بیشتری در تحولات آینده عراق داشته باشد.

تابناک/4/آبان 96
اول*علیرضافرجی

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۲۷۵۵۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توافقات جدید گمرکی ایران و عراق برای تسهیل تجارت

رئیس کل گمرک ایران و حسن حمود حسانی مشاور وزارت مالیه و رئیس کل گمرک عراق ضمن توافقات جدید گمرکی میان دو کشور بر تسهیل تجارت تاکید کردند. - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرگزاری تسنیم،رئیس کل گمرک ایران و حسن حمود حسانی مشاور وزارت مالیه و رئیس کل گمرک عراق ضمن توافقات جدید گمرکی میان دو کشور بر تسهیل تجارت تاکید کردند.

رضوانی‌فر در این دیدار از مرزهای طولانی و همجواری 5 استان مهم هم مرز ایران با کشور عراق یاد کرد که اهمیت تجارت ایران با عراق را دوچندان کرده است و توسعه روابط و هماهنگی و همکاری عمیق‌تر و همه جانبه دو کشور را ضروری‌تر می‌کند.

وی افزود: ملاقات‌های منظم مرزی بین مدیران گمرکات مرزی دو کشور می‌تواند به اثربخشی این همکاری کمک کند.

رئیس کل گمرک ایران اظهار داشت: گمرک ایران با هدف تسهیل و توسعه تجارت برای تبادل اطلاعات گمرکی با گمرک عراق آمادگی کامل دارد.

وی ضمن اشاره به موقعیت ممتاز ایران در ترانزیت و عبور خارجی حدود 17 میلیون تن کالا از مسیر ایران در سال گذشته در زمینه کامیونی و ریلی، رتبه اول ایران در کارنه تیر در دنیا را یادآور شد و در خصوص‌ مبادله اطلاعات در راستای توسعه کارنه تیر و همچنین اجرای تیر الکترونیک در طرف عراقی اعلام آمادگی کرد.

رضوانی‌فر در ادامه اشتراک‌گذاری و هماهنگی در رویه‌ها و سیاست‌ها و اعمال شیوه‌های مشابه در مبادی مرزی مختلف و همچنین انطباق روزها و ساعات کاری گمرکات دو کشور را مفید و موجب تقویت تجارت و کاهش سردرگمی تجار و بازرگانان دو کشور دانست.

معاون وزیر اقتصاد در ادامه تسریع در اطلاع رسانی از تغییرات در رویه‌ها و مقررات گمرکی دو کشور را خواستار شد.

رضوانی فر با بیان اینکه سنگ بنای سیاست‌های گمرکی برای تسهیل و توسعه تجارت در سازمان جهانی گمرک نهاده می شود، اهمیت این سازمان را یادآور شد و همفکری‌ و رایزنی کشورهای مسلمان را در پیشبرد اهداف و منافع مشترک خواستار شد.

وی همچنین از همکاری گمرک عراق در برگزاری مراسم اربعین حسینی قدردانی کرد و خواستار تشکیل یک کارگروه مشترک بین دو کشور جهت روان‌سازی بیشتر امور گمرکی زائران شد.

در این دیدار حمود حسانی رئیس کل گمرک عراق، جمهوری اسلامی ایران را از جمله مهمترین شرکای تجاری عراق معرفی کرد و توسعه روابط تجاری دو کشور را از اولویت‌های کشورش برشمرد. 

وی با اظهار خرسندی از پیشبرد همکاری‌های گمرکی بین دو کشور، اظهار کرد:  موضوعات مشترک با استمرار در همفکری و تبادل نظر پیگیری شود.

رئیس کل گمرک عراق وعده داد هماهنگی بیشتر دولت متبوعش با دولت اقلیم کردستان عراق را به منظور اعمال وحدت رویه گمرکی در این دو منطقه پیگیری کند. 

وی همچنین از پدیده قاچاق سوخت در مبادی مرزی مشترک دو کشور اظهار تاسف کرد و افزود: گمرک عراق در رفع این معضل با طرف ایرانی همکاری خواهد کرد.

حمود حسانی ضمن اشاره به اهمیتی که کشورش در برگزاری باشکوه مراسم اربعین حسینی قائل است، بر تصمیم کشورش در تسهیل انجام امور گمرکی زائران و تجهیزات و مواکب تاکید کرد.

بر اساس این گزارش مذاکره برای امضای موافقت‌نامه همکاری و کمک متقابل اداری در امور گمرکی بین دولت‌های دو کشور به منظور تسهیل در تبادل الکترونیکی اطلاعات گمرکی و ارائه تسهیلات در انجام رویه های گمرکی در مرزهای مشترک دو کشور، توافق بر امضای توافق‌نامه تسهیل ورود موقت وسایل نقلیه موتوری بین جمهوری اسلامی ایران و عراق، ایجاد تیر پارک اختصاصی در خارج از مرزهای گمرکی دو کشور به منظور پیشگیری از خطرات ناشی از توقف کامیون‌های حامل مواد سوختی در محدوده مرزی، همچنین استقرار نمایندگان سازمان‌های صدور مجوزهای ورود کالا از جمله استاندارد، واحدهای بهداشت و قرنطینه و سازمان‌های مرتبط در گمرکات مرزی عراق، از دیگر محورهای این دیدار عنوان شده است. 

انتهای پیام/