به نقل از «ایرنا»

حفاظت از عرصه های طبیعی با پیکر نیمه جان

تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۵۶۵۹۱۴

شهرکرد- ایرنا- برغم اهمیت و نقش منابع طبیعی در حفظ وحراست از آب و خاک، این بخش با کمبود بودجه و تامین نیروی انسانی روبه روست، امری که فشار بر پیکره حفاظتی منابع طبیعی را مضاعف کرده است.

همچنین قرار گرفتن مراتع و جنگلها در مسیر کوچ عشایر، بهره برداری های بی رویه و نادرست از منابع طبیعی، بروز خشکسالی ها و نبود مدیریت بهینه آب، تنوع زیستی و پوشش جنگلی و مرتعی از دیگر مشکلات در حفظ و حراست از مراتع و جنگلهای استان بشمار می آید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایرنا، نقش بی بدیل منابع طبیعی بخصوص منطقه زاگرس مرکزی با تنوع فراوان گونه های گیاهی و جانوری در ایجاد محیط زیستی سالم برکسی پوشیده نیست.
کوهستان زاگرس مرکزی با مساحتی حدود سه میلیون و یکصد هزارهکتار تقریبا تمامی استان چهارمحال ‌و ‌بختیاری، مناطق وسیعی از استان کهگیلویه ‌و‌ بویراحمد، اقلید، مرودشت و سپیدان، آباده و ممسنی در استان فارس و سمیرم اصفهان را دربرمی‌ گیرد.
عمده پوشش این منطقه، جنگل از نوع بلوط و مراتع است.
تنوع زیاد، پستی و بلندی و وضعیت آب و هوایی سبب ایجاد شرایط خاص اکولوژیک داخل منطقه و ایجاد تنوع زیستی در مناطق نسبتا کوچک شده است.
زاگرس به دلیل میزان نزولات جوی سالانه به طور میانگین با بارش 500 میلی متر، منبع تامین آب 92 رودخانه مهم و آبخیز بزرگترین و طولانی ‌ترین رودخانه‌های کشور نظیر کارون، جراحی، کوهرنگ، لردگان، خیر رود، مارون، کر، اردکان، سمیرم، زاینده رود و دالکی است که به سمت جنوب، غرب و مرکز کشور جریان می‌یابند و مناطق غرب، جنوب غرب و بخشی از مناطق مرکزی ایران وابسته به پایداری این آبخیزهای حیاتی است.
بر این اساس، جنگلهای استان چهارمحال و بختیاری با وسعتی معادل ۳۰۷ هزار هکتار معادل ۱۸٫۵ درصد مساحت استان و۲٫۵ درصد مساحت جنگلهای کشور را به خود اختصاص داده است و یکی از استانهای جنگل خیز در منطقه زاگرس به شمار می رود.
بخش زیادی از این جنگلها در پنج منطقه بازفت، اردل، لردگان، دوراهان و فلارد قرار گرفته‌ است و به صورت نواری از کوه‌های بازفت در شهرستان کوهرنگ به سمت کوه‌های فلارد در شهرستان لردگان کشیده شده‌ است.
به گزارش ایرنا، یک میلیون و90 هزار هکتار از عرصه های طبیعی چهارمحال وبختیاری را نیز مراتع شامل می شود که با احتساب سطح جنگلها، 86.5 درصد از سطح این استان را به خود اختصاص داده است.
همچنین چهارمحال و بختیاری سرچشمه سه رودخانه مهم کارون، زاینده رود و دز را در خود جای داده که در سالیان گذشته، تامین کننده بیش از 10 درصد نیاز آبی کشور بخصوص برای فلات خشک مرکزی ایران بود.
پوشش طبیعی رشته کوه های این منطقه از تنوع زیستی با ارزشی در سطح جهان برخوردار است و شرایط اقلیمی و توپوگرافی بی‌نهایت مناسب آن، به تنوع عظیم زیست‌ محیطی و زیستگاهی برای طیف وسیعی از گونه‌ها منجر شده است.
اما در دهه‌ های اخیر به واسطه تغییرات جمعیتی، بهره برداری های بی رویه و نادرست از منابع طبیعی، بروز خشکسالی ها و نبود مدیریت بهینه آب، تنوع زیستی و پوشش جنگلی و مرتعی این منطقه رو به کاهش نهاده است.
براساس اعلام اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان در سال 93، 19 هزار خانوار ساکن در 370 روستای حاشیه جنگل، سالانه یکهزار هکتار از جنگلهای استان معادل 447 هزار مترمکعب چوب درختان بلوط و بنه را به بهانه تامین سوخت و تولید زغال ‌سوزانده و نابود کرده اند.
همچنین بهره برداری ۲۰ هزار خانوار از مراتع چهارمحال و بختیاری که حدود سه هزار خانوار از این تعداد بدون مجوز و پروانه چرای دام مشغول به تعلیف احشام در مراتع هستند که به دلیل وجود دام سه برابر ظرفیت مراتع و تعداد بالای بهره برداران، منابع طبیعی این استان را به سمت فقیر شدن به پیش رانده است.
به گزارش ایرنا، قرارگیری چهارمحال و بختیاری در مسیر کوچ عشایر ونبود اقدامات مناسب از سوی برخی استانها برای جلوگیری از ورود کوچ زودهنگام به مراتع میانبند این استان از دیگر عواملی است که منابع طبیعی این منطقه از زاگرس میانی را در معرض تهدید قرار داده است.
در این پیوند، چندی پیش معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری اعلام کرده بود؛ اصفهان با بستن برخی مسیرها و ایلراه های عشایری، چهارمحال و بختیاری را به منطقه میانبند عشایر تبدیل کرده و این امر مراتع این استان را تهدید می کند.
غلامحسین نصیری در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: قرارگیری چهارمحال و بختیاری در مسیر کوچ عشایر بگونه ای است که تمامی عشایر استانهای خوزستان، اصفهان، لرستان و کهگیلویه و بویراحمد برای ییلاق ناگزیر به استقرار در این استان هستند.
وی مرز مشترک بین چهارمحال و بختیاری و استانهای اصفهان را 350 کیلومترعنوان و بیان کرد: استان اصفهان با بستن برخی مسیرها در سمیرم از ورود عشایر به این منطقه جلوگیری و چهارمحال وبختیاری را تبدیل به منطقه میانبند برای عشایر کرده است.
به گفته نصیری از آنجا که سرچشمه رودخانه های مهم کشور نظیر زاینده رود، دز و کارون در چهارمحال و بختیاری است، تخریب منابع طبیعی این استان، تخریب حیات فلات مرکزی ایران است.
بر اساس این گزارش، وجود چنین تهدیداتی برای این استان جنگلخیز و اثرگذار در زاگرس مرکزی حاکی از اهمیت اختصاص بودجه، اعتبارات و تامین نیروی انسانی مکفی و نگاه ملی مسئولان برای حل مشکلات این سرزمین است، اما این درحالی است که به گفته مدیرکل منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری، تعداد قرقبانان موجود تنها 20 درصد نیاز استان را برای حفاظت از مراتع و جنگلهای این منطقه برآورده می کنند.
علی محمدی مقدم دراین باره درگفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار می کند: براساس استانداردهای جهانی برای هر 2 هزار هکتار جنگل و پنج هزار هکتار مرتع یک قرقبان در نظر گرفته می شود، درحالی که این میزان در چهارمحال و بختیاری 20 هزار هکتار است.
وی ادامه می دهد: با وجودی که نیاز این استان براساس استانداردهای جهانی به نیروهای حفاظتی برای جنگلها 150 و برای حفاظت از مراتع 220 نفر است، اما هم اینک تنها 70 نیروی یگان حفاظتی، جنگل و قرقبان در این استان به حفاظت از عرصه های منابع طبیعی فعالیت می کنند.
محمدی مقدم با بیان این که از سال 90 حدود 60 نیرو از پیکره یگان حفاظتی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری بازنشسته شده است، می افزاید: از این سال تاکنون هیچ نیرویی جایگزین نشده است.
این درحالی است که براساس قانون خدمات کشوری به ازای هر سه نیروی بازنشسته باید یک نیروی جدید بکارگیری شود که البته این رقم برای نیروهای حاکمیتی نیز به ازای هر یک بازنشسته در نظر گرفته شده است.
محمدی مقدم تصریح می کند: فقدان نیروی حفاظتی برای جلوگیری از شخم و شیار در منابع طبیعی و جلوگیری از قاچاق چوب و محصولات جنگلی، اثرات تخریبی به مراتب بیشتری از تغییر کاربری اراضی دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری، محرومیت از خدمات مناسب دولتی نظیر حقوق و دستمزد مکفی و مزایا به نیروهای حفاظتی را از دیگر مشکلات این حوزه عنوان و بیان می کند: در بهترین حالت ممکن حقوق و دستمزد یک نیروی قرقبان از 14 میلیون ریال تجاوز نمی کند.
محمدی مقدم ادامه می دهد: این نیروها علاوه بر داشتن حقوق اندک، از سختی کار نیز بهره مند نیستند و در صورت ضرب و شتم و یا جرح در برخورد با متجاوزان به عرصه های منابع طبیعی هزینه درمانی آنان باید بصورت شخصی تامین شود.
وی با بیان اینکه در موارد برخورد و تعقیب و گریز مجرمان و متجاوزان به عرصه های جنگلی و مرتعی، خلاء قانونی وجود دارد، با ابراز تاسف اظهار می کند: در قانون اختیاراتی برای نیروهای حفاظتی در تعقیب و گریز مجرمان قایل نشده است، بگونه ای که اگر در این موارد دچار حادثه شوند و یا برای مجرم اتفاقی حادث شود، نیروی حفاظتی باید پاسخگو باشد.
این در حالی است که اوایل امسال چندین مورد ضرب و شتم نیروهای یگان حفاظت در مواجهه با قاچاقچیان محموله های جنگلی استان گزارش شده است.
به گزارش ایرنا، ادعای فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری مبنی بر اینکه نیمی از محموله های جنگلی و چوبی کشف و ضبط شده در این استان از استانهای کهگیلویه و بویراحمد و لرستان است، دلیل محکمی بر قبول این نکته است که چهارمحال و بختیاری با نیرو و توان اندک در حال ارائه خدمات فرا استانی است.
علیرضا بیگی در گفت وگو با خبرنگار ایرنا، میزان کشفیات چوب و زغال استان در سال جاری را حدود 100 تن اعلام می کند و می افزاید: حدود 40 تا 50 درصد از این کشفیات مربوط به استانهای همجوار در منطقه لردگان است.
وی از افزایش 30 درصدی میزان کشفیات در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته در چهارمحال و بختیاری خبر می دهد و علت این افزایش را تقویت ایستگاه و گشت های ثابت و سیار برای کنترل مسیر تردد خودروها و حراست از سطح مراتع و جنگلها، آموزش و ارتقای سطح آگاهی مردم و جلب مشارکت آنان در اجرای طرحهای جنگل و مرتعداری عنوان می کند.
این درحالی است که با وجود نیاز شدید طرحهای حفظ و حراست از منابع طبیعی به اعتبارات و مساعدتهای مالی و درحالی که هزینه و مسئولیت کشف، ضبط و نگهداری و انبارداری قاچاق محموله های جنگلی و مرتعی به عهده منابع طبیعی است، اما در قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز سهم این اداره از درآمد کشفیات حذف شده است.
هرچند اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال و بختیاری در طول 2 سال گذشته افتخارات کم سابقه ای نظیر کسب عنوان جنگلبان برتر کشوری توسط یکی از کارکنان این اداره و دریافت رتبه نخست در چهار برنامه مدیریت جامع منابع طبیعی، حفاظت مشارکتی، پیشگیری از حریق، ایجاد تشکلها و صندوق حمایت از منابع طبیعی از مجموعه پنج برنامه راهبردی سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور را در کارنامه چندین ساله خود ثبت کرده است، اما گزارش کسب این عناوین و اقداماتی خارج از توان مالی این اداره کل، حکایت از فشار مضاعفی بر دوش نیروهای فداکاری دارد که نسبت به کارکنان دیگر ارگانها با وجود سختی و اهمیت بالای فعالیت، از خدمات کمتری برخوردارند؛ فشاری که پیکره این اداره کل را روز به روز ضعیف و نحیف تر خواهد کرد.
علاوه بر کمبود اعتبار گاهی نیز بی مهری و اظهارات غیر کارشناسانه برخی مسئولان ملی درباره طرحهای حفاظت از منابع طبیعی بخصوص طرحهای آبخیزداری (نظیر اظهارات اخیرمعاون وزیر نیرو با این مضمون که از بندهای خاکی با عنوان تشتک بخار نام برده بود) نیشتر کشنده دیگری بر پیکره زخمی منابع طبیعی است.
براساس این گزارش، شاید اگر نتوان چهارمحال و بختیاری را مظلوم ترین استان زاگرس مرکزی نامید، اما می توان دستکم از آن با عنوان یکی از استانهای مظلومی نام برد که با وجود این که به دلیل قرارگیری در مسیر تزانزیتی استانهای جنوبی و غربی با مرکز کشور به جای رشد و تعالی بیشتر در حال قربانی و فنا شدن است، اما چنین به نظر می رسد، امری که در قاب نگاه مسئولان ملی چندان به چشم نیامده است.
گزارشگر:شکوفه سلیمانی**انتشار:جهانبخش صفری
8125/6021

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۶۵۹۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بازگشت ۳۷۰ هکتار از اراضی جنگلی مازندران به طبیعت

به گزارش جام جم آنلاین مازندران،موسی مقیمی معاون حفاظت اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری مازندران- منطقه ساری  اظهار کرد: در بحث حفاظت طی ۱۲ ماهه سال گذشته طی ۱۱۵فقره انجامدعملیات آزادسازی مساحت ۳۷۰ هکتار از جنگل‌های استان مازندران به طبیعت برگشت.

وی افزود: در بحث رفع تبصره براساس تبصره ذیل ماه ۵۵، ۸۵۶ فقره به مساحت ۲۱۴ هکتار از اراضی جنگلی صورت گرفت.

معاون حفاظت اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری مازندران- منطقه ساری با اعلام اینکه کشفیات چوب الات در طول ۱۲ ماهه یک‌هزار و ۵۰۰ فقره بوده است، گفت: در این زمینه خودروهای توقيف شده هم پس از سیر مراحل قضایی و قانونی آزاد شدند.