پرورش ماهی «تیلاپیا » فرصت یا تهدید؟
تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۶۵۱۵۶۲
سرانجام بعد از گذشت 9 سال از مخالفت سازمان محیط زیست با پرورش ماهی مهاجم تیلاپیا در کشور، هفته گذشته عیسی کلانتری با وجود مخالفت اغلب بدنه کارشناسی این سازمان با تکثیر و پرورش تیلاپیا توسط شیلات در بافق یزد موافقت کرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، موافقت سازمان متولی حفظ تنوع زیستی با پرورش تیلاپیای رود نیل در مرکز ایران در حالی صورت می‌گیرد که بر اساس اعلام اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) ماهی تیلاپیای نیل به‌عنوان یکی از گونه‌های بشدت مهاجم معرفی شده که راهیابی آن به اکوسیستم‌های طبیعی در کشورهایی که خاستگاه این ماهی نیستند می‌تواند به بحرانی جدی برای تنوع زیستی و نابودی سایر گونه‌های بومی آن کشور تبدیل شود، با این حال در حوضچه‌های کاملاً ایزوله در برخی کشورها این ماهی پرورش داده می‌شود، اما تجربه‌های تلخ ناشی از معرفی ده‌ها گونه آبزی غیر بومی به اکوسیستم‌های آبی کشورمان در چهار دهه گذشته و عدم کنترل سازمان شیلات به منظور جلوگیری از ورود ماهی‌های مهاجم به زیستگاه‌های طبیعی باعث شده تا امروز بسیاری از تالاب‌ها و دریاچه‌های کشور با بحران گونه‌های غیر بومی و خطر نابودی نسل آبزیان و حتی اکوسیستم مواجه باشند و همین امر همواره موجب نگرانی بسیاری از متخصصان دانشگاهی و سازمان محیط زیست در سال‌های گذشته شده بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
اما اقدام اخیر رئیس سازمان محیط زیست حالا با واکنش‌های زیادی از سوی منتقدان و برجسته‌ترین اکولوژیست‌های کشور مواجه شده است. بهرام حسن‌زاده کیابی، عضو هیأت علمی دانشکده علوم دانشگاه شهید بهشتی روز گذشته اعلام کرد: «پرورش گونه مهاجم و غیربومی تیلاپیا، یک طرح خطرناک است که علاوه بر تشدید مشکل کم آبی، گونه‌های بومی آبزی را هم نابود می‌کند. چرا برای طرح‌های مهم و حساس به نظرات علمی توجه نمی‌شود؟ نباید خلاف نظر کارشناسی، تصمیم‌های غیرعلمی و مخرب گرفته شود و بذل و بخشش هایی می‌کنند که هم نسل کنونی و هم نسل‌های آینده، آسیب آن را خواهند دید.»
اصغر عبدلی، بوم شناس و عضو هیأت علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی نیز می‌گوید: «پرورش تیلاپیا برای همه اکوسیستم‌های آبی کشور اعم از تالاب‌ها، رودخانه‌ها و مخازن سدهای کشور بحران زاست و تعجب می‌کنم که چطور ما در 9 سال گذشته و در دولت‌های مختلف این خطرات را اعلام کرده‌ایم اما حالا سازمان محیط زیست یک شبه تصمیم می‌گیرد مجوز اجرای طرح را بدهد، آیا ارزیابی ریسک این طرح انجام شده و به این نتیجه رسیده‌اند که خطری ندارد؟ اگر چنین کاری صورت گرفته چرا به ما نشان نمی‌دهند؟ ما مطالعات جدیدی ندیدیم که ثابت کند پرورش تیلاپیا خطر ندارد.»
صدور مجوز تکثیر تجاری در پوشش تحقیقات
اما سرپرست معاونت محیط طبیعی سازمان محیط زیست در واکنش به انتقادات صورت گرفته به ایسنا گفته: «صدور مجوز پرورش و تکثیر ماهی تیلاپیا در مرکز تحقیقات بافق یزد به‌عنوان طرح آزمایشی در این منطقه و برای انجام برنامه‌های تحقیقاتی صورت گرفته و سیاست محیط زیست کمافی السابق جلوگیری از تکثیر و ورود تیلاپیا به اکوسیستم‌های طبیعی است.» حمید ظهرابی می‌افزاید: «بر اساس تفاهمنامه منعقده بین محیط زیست و شیلات در سال 94 مقرر شد پرورش تیلاپیا به صورت آزمایشی در محدوده مرکز تحقیقات بافق یزد آغاز شود و پس از مشخص شدن نتایج در خصوص پرورش آن در کل کشور تصمیم‌گیری شود. با توجه به اینکه مرکز تحقیقات بافق به هیچ یک از اکوسیستم‌های طبیعی کشور دسترسی ندارد، بر اساس تفاهمنامه مذکور با موافقت محیط زیست قرار شده است به شیوه بسته و سرپوشیده تکثیر و پرورش تیلاپیا آن‌هم ماهی‌هایی که قابلیت تکثیر و باروری ندارند، صورت بگیرد.»
اما یک مقام آگاه در سازمان شیلات گفت: طبق تفاهمنامه سال 94 سازمان محیط زیست پیشتر فقط مجوز احداث چند کارگاه پرورشی در محدوده مرکز تحقیقات بافق را داده بود ولی حالا این سازمان مجوز تکثیر در «شهرستان بافق» را داده و به محیط زیست استان یزد اعلام کرده بر اساس ضوابط استقرار کارگاه‌های پرورش ماهی نسبت به صدور مجوز برای تکثیر تیلاپیا اقدام کند که این به معنی موافقت با تکثیر تجاری است نه تحقیقاتی.
در همین حال اصغر عبدلی، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در رد اظهارات معاون سازمان برای پرورش تیلاپیای تک جنسی می‌گوید: «پیش از این شیلات قول داده بود که ماهی‌هایی که در مرکز تحقیقات بافق پرورش می‌دهند تک جنسی است و قدرت تولید مثل ندارد اما در بازدیدی که از این مرکز داشتیم متوجه شدیم هورمون درمانی ماهیان برای تک جنسی شدن آنها موفق نبوده و مسئولان شیلات مدعی شدند که به هر حال یک دهم درصد خطا داشته‌اند ولی همین یک دهم درصد خطای آنها منجر به تولید 1500 بچه ماهی شده بود که اگر این رخداد در محیط طبیعی بود تا پایان سال امکان ده‌ها برابر شدن جمعیت وجود می‌داشت و همین خطرات را ما بارها گوشزد کرده‌ایم.»
او افزود: از سوی دیگر در استانی که متوسط تبخیرش 3500 میلیمتر در سال است کدام عقل سلیمی می‌پذیرد که آب را از چاه‌های عمیق در دل زمین پمپاژ کنند و در حوضچه‌های تبخیری صرف تولید ماهی کنند که ارزش اقتصادی‌اش به مراتب کمتر از ارزش همان آب است. مسلماً بعد از چندسال رژیم هیدرولیکی منطقه دستخوش تغییر شده و تبخیر بیش از حد نیز باعث شور شدن خاک می‌شود. بعد چطور سازمان محیط زیست که اولویت اصلی‌اش آب است اینها را نادیده می‌گیرد؟ عبدلی افزود: ماهی تیلاپیای نیل یک گونه مهاجم است و به چند دلیل می‌تواند در صورت ورود به آب های ایران که بسیار هم محتمل است بحران زا شود. نخست اینکه سن بلوغ این ماهی خیلی زودتر از ماهیان بومی ماست یعنی گاهی در مدت 4 ماه بالغ شده و تولید مثل می‌کند در صورتی که ماهیان بومی کشور بین یک تا دو سال این روند را سپری می‌کنند. نکته دوم رفتار تولید مثلی این ماهی است که با بسیاری از گونه‌ها متفاوت و بقایش را بیشتر می‌کند چون تخم ماهی بعد از بارور شدن در دهان جنس ماده نگهداری و حتی لاروها نیز در همان دهان حفظ می‌شود و همین باعث می‌شود موفقیت تولید مثلی تیلاپیا بیشتر از بقیه گونه‌ها باشد در حالی که 99درصد ماهیان بومی ما چنین استراتژی ندارند. نکته سوم مقاومت بالای این ماهی به انواع آلودگی است به طوری که حتی در پساب‌های نیشکر خوزستان که هیچ ماهی وجود ندارد تیلاپیای زیلی که وارد آب های خوزستان شده، حتی در این پساب‌ها هم به تعداد زیاد مشاهده شده است. او خاطرنشان کرد: تیلاپیا لانه خود را در بستر برکه یا آبگیر با حفر چاله و تخریب اکوسیستم کف محیط ایجاد می‌کند و در برابر ماهیان بومی رفتار تهاجمی داشته و از لانه خود مراقبت می‌کند و همین باعث می‌شود که گونه‌های بومی مجبور به مهاجرت و ترک اکوسیستم شوند.
عبدلی افزود: معرفی یک گونه مهاجم حتی اگر برای تکثیر در مزارع هم باشد باید با ارزیابی ریسک همراه باشد که متأسفانه این طرح ارزیابی ریسک ندارد. متأسفانه در سازمان شیلات، مسئولان نگاه اکولوژیک و برنامه محور و بلندمدت ندارند و همیشه دنبال طرح‌های زودبازده و مقطعی هستند و برای همین است که این سازمان تا به امروز حتی نتوانسته روی یکی از ماهیان بومی کشور خودمان سرمایه‌گذاری کند و تکثیر آن را با موفقیت جلو ببرد و همیشه اقدام به معرفی گونه‌های غیر بومی و امتحان پس داده در دیگر نقاط دنیا کرده اند. او افزود: من واقعاً متأسفم در شرایطی که شیلاتی‌ها فاقد نگاه جامع و اکولوژیک هستند حتی سازمان محیط زیست که مطابق قانون باید متولی حفظ حیات وحش باشد حالا خودش اینچنین برای پرورش یک گونه مهاجم مجوز صادر می‌کند.
تکثیر تیلاپیا در کشور پیش از این با مخالفت وزارت نیرو نیز مواجه شده بود و این وزارتخانه اعلام کرده بود به‌دلیل قدرت بالای تکثیر این ماهی چنانچه این گونه به طور اتفاقی وارد مخازن سدهای کشور شود می‌تواند باعث افت کیفیت منابع آبی شود از این‌رو از سازمان محیط زیست خواسته بود مانع تکثیر این گونه در کشور شود.
منبع: اقتصاد آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۶۵۱۵۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سازمان اوقاف خود را مخاطب در جبهه پیشران انقلاب اسلامی می‌داند
به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام سید مهدی خاموشی، رییس سازمان اوقاف و امور خیریه در مراسم اختتامیه نمایشگاه دستاوردهای وقف گفت: سازمان اوقاف افتخار این را دارد که خود را مخاطب فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی می‌داند و این مسیر را بر اساس تنظیم گری ایشان طی می‌کند به ایشان تبریک می‌گویم که وعده صادق که انجام شد برکات این وعده صادق را می‌بینیم.
وی اظهار کرد: جریان پرتابگر در ایران اسلامی دیگر دم دستی شده، پرتاب‌های در لایه لئو و ژئو و مئو که در ۴۶۰ پا زیر ۴۸۰ ثانیه قرار گرفت. سازمان وقف خود را مخاطب در جبهه پیشران انقلاب اسلامی می‌داند. آنچه امروز شاهد دستاوردهای وقف هستیم حفظ العین، افزایش منافع و اجرای نیات است. در حوزه دریافت اسناد تک برگ و کاداستر پیشرفت خوبی داشته‌ایم و امسال ۸۰ درصد دعاوی کاهش می‌یابد.
وی اظهار کرد: نکته دیگر بحث حفظ العین است که چگونه به موقوفه رسیدگی می‌کنیم اصولاً موقوفات مبنای بیابان زیاد داریم در اقلیم گرم و خشک هم هست امروز در نمایشگاه غرفه‌ای کاکتوس آورده بود که علوفه تولید می‌کند و همین باعث شد در اقلیم گرم جنوب فارس و خوزستان به فکر رسیدگی به این وضعیت افتادیم. سوسک خرطوم دار در درختان خرما محصولات را تحت تأثیر قرار می‌دهد که اگر به جان محصول بیافتد محصول را چند ده هزارتن کم می‌کند به فکر افتادیم آیا با پرتو می‌توانیم از بین ببریم به نتیجه رسیدیم که امکان پذیر است.
حجت الاسلام خاموشی بیان کرد: دانش برای بهینه سازی تولید مد نظر است در کرمان مزارع پسته دچار سرمازدگی می‌شد. ارتفاع کف زمین از ۱۰ متر به بالا ۴ درجه تفاوت دارد دانش بنیان‌ها موتورهایی درست کرده اند که هوا را از بالا به پایین شلیک می‌کند. ما در وقف درگیر با این مسائل هستیم.
رییس سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: آب سرمایه کشور است باید بهره‌وری آب در مزرعه را تعریف کنیم به اعتقاد ما اگر در کنار هر چاه آب، دستور دهید استخر بزنند و ماهی پرورش دهند که در غنی سازی خاک نیز مؤثر است. ماهی تا عمق ۳۰ سانتی متر خاک را غنی می‌کند. این مثال‌ها گفته شد تا به زنجیره اشاره کنم زمینی در شهریار داریم که طی ۴۲ سال اجاره اندکی واریز می‌کرد، امسال ۴۲ میلیارد تومان درآمد داشته است. این مزرعه بالای ۱۰۰ میلیارد طرفیت تولید دارد.
وی افزود: در حوزه دریا، رهبر معظم انقلاب اسلامی اقتصاد دریا پایه را به کرات مطرح می‌کنند شرکتی یافتم که پرورش ماهی در قفس داشت با این شرکت رایزنی کردیم تصمیم گرفتم از تولید قفس تا پرورش ماهی ورود کنیم. این کار به مرور توسعه پیدا کرد. البته مشکلات قانونی دارد مثلاً قایق ما را به رسمیت نمی‌شناسند نیاز به اصلاح قانون وجود دارد. در دریای خلیج فارس می‌توانیم بالغ بر سه میلیون تن ماهی پرورش دهیم. اگر در دریا به یک میلیون تن تولید برسیم برون رفت جدی پروتئین را خواهیم داشت.
رییس سازمان اوقاف عنوان کرد: دام سبک ما در کشور ۱/۱ تولید دارد هرسال یک زایش دارد مجموعه‌ای از دانشگاه تهران در حوزه دام رومن مراجعه کرد تحقیقات صورت گرفت و هرسال از یک دام ۷ رأس تولید می‌کند از این مجموعه سه مجموعه در فارس قزوین و شهریار درست کردیم. مجموعه‌ای در کرمان داریم که ۶۳۰ رأس وارد شد و الان ۳۵۰۰ راسی است البته مشکلاتی دارد که باید برطرف شود این دام محل برون رفت دارد. ملاقاتی از مجموعه کرج جهاد دانشگاهی کردم و یک مجموعه را پسندیدم و آن هم انتقال جنین در دام سنگین است در این زمینه با آفریقا قرارداد بستیم برای انتقال جنین که از ارزبری جلوگیری می‌کند.
وی بیان کرد: سراغ تجهیزات پزشکی بخاطر نیاتی که در این زمینه وجود دارد رفتیم کارخانه دانش سلامت کوثر ۸ ماهه راه اندازی شد ۱۸۳۰ مجوز پزشکی داریم و این کارخانه صددرصد موقوفه است. هدف در تجهیزات پزشکی بومی سازی است.
کد خبر 6091723
هیجان ستاره بایرن: چی بهتر از بازی با رئال!