خسارت اقتصادی «فرار مغزها» به کشور
تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۰۷۸۹۳۶
به گزارش ایران، زمانی که اعلام شد دارا خسروشاهی، مدیری از نسل اصیل‌ترین کارآفرینان ایران به‌عنوان مدیرعامل «اوبر»، با ارزش‌ترین استارتاپ جهان انتخاب شده است، مجله فوربس چنین توصیفی از وضعیت ایرانی‌های مهاجر در امریکا ارائه داد. فعالیت مهاجران نخبه ایرانی در دنیا به اندازه‌ای خیره‌کننده است که همان زمان یک خبرگزاری معتبر حوزه تکنولوژی نیز گزارشی مفصل درباره آنها تهیه و با این تیتر منتشر کرد: «چرا رشد ایرانی- امریکایی‌ها در تکنولوژی، سورپرایزکننده نیست؟»
همه گزارش‌ها نشان می‌دهد مهاجران و خانواده آنها، تاریخی طولانی در راه‌اندازی کسب و کارهای امریکایی دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در این میان ایرانیان حتی سهمی بالاتر از بقیه مهاجران دارند. پی یر امیدیار، مؤسس eBay از خانواده‌ای ایرانی متولد شده و اوراسل باب ماینر، بنیانگذار کمپانی اوراسل نیز ایرانی بوده است. آرش فردوسی، بنیانگذار سایت دراپ باکس نیز یک ایرانی است و نشریه «بیزینس اینسایدر» او را جزو ۱۰۰ چهره شاخص سیلیکون ولی (منطقه تکنولوژی در امریکا) دانسته است.
مسأله مهاجرت از ایران، بخصوص مهاجرت نخبگان در چند روز گذشته پس از صحبت‌های حسین عبده تبریزی اقتصاددان دوباره در مرکز توجه قرار گرفته است. عبده تبریزی گفته بود: «اطلاعاتی که دارم نشان می‌دهد ۱.۵ میلیون ایرانی درصف مهاجرت به استرالیا و کانادا هستند و این عدد ترسناک است. خروج نیروهای کارشناسی و نیروهای ورزیده به اقتصاد ملی آسیب می‌زند و یکی از دلایل تهیدست شدن ایرانیان مهاجرت نیروهای نخبه است.»
مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران نیز به تازگی گفته است: «درحال حاضر بیش از ۳.۵ میلیون نفر بیکار در کشور وجود دارد که اکثر آنها قشر تحصیلکرده هستند. در حال حاضر نیز ۱.۵ میلیون نفر در حال مهاجرت از کشور هستند که عمده آنان افراد نخبه و تحصیلکرده کشورند.»
مهاجرت چقدر برای اقتصاد هزینه دارد؟
در سال ۱۳۸۸ وزارت علوم ایران اعلام کرد از ابتدای انقلاب در سال ۱۳۵۷، از میان ۱۲ هزار دانشجویی که با هزینه دولت به کشورهای مختلف رفتند ۴۰۰ نفر بازنگشته‌اند و همچنین ۶۰ هزار دانشجوی ایرانی در خارج از ایران تحصیل می‌کنند. بر اساس آمارهای رسمی نسبت خروج فارغ‌التحصیلان از ایران به تعداد کل این افراد، ۱۵ درصد است. مهاجرت نخبگان چنان رواج داشته است که در چند سال گذشته صندوق بین‌المللی پول، ایران را از این نظر در رتبه نخست جهان قرار داد.
سازمان ملل نیز ایران را در جایگاه نخست فرار مغزها قرار داده است. برخی آمارها نیز نشان می‌دهد که سالانه ۱۸۰ هزار نفر متخصص در این قالب از کشور مهاجرت می‌کنند که مهم‌ترین علت آن سوء مدیریت در استفاده از نخبگان کشور است. برآورد کمیسیون آموزش عالی مجلس نیز نشان می‌دهد که هزینه سالانه مهاجرت نخبگان، حدود ۴ میلیارد دلار است که حتی از بودجه عمومی کشور هم بیشتر می‌شود.
فرجی دانا، وزیر علوم دولت یازدهم نیز با تأیید خروج از کشور ۱۵۰ هزار نفر از نخبگان در سال، گفته بود: «با مهاجرت مغزها، ایران سالانه ۱۵۰ میلیارد دلار ضرر می‌دهد، زیرا برای آموزش هر نفر یک میلیون دلار هزینه کرده است.» در سال ۹۴ نیز عباس زراعت، رئیس دانشگاه کاشان به تعبیری دیگر اعلام کرده بود که سالانه ۱۵۰۰ میلیون دلار برای خروج نخبگان از کشور هزینه می‌شود. او گفته بود: «جای تأسف است از ۱۲۵ نفر المپیادی و نخبه در زمینه های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی سال ۹۰ تا ۹۳ از کشورمان ۹۰ نفر به امریکا و کانادا سفر کرده‌اند. همچنین ۹۲ درصدی المپیادی های کشورمان طی ۱۴ سال اخیر به کشورهای توسعه یافته مهاجرت کرده‌اند که ۱۵۰هزار میلیارد دلار بابت آنها هزینه شده است.»
بررسی‌های دیگر نیز نشان می‌دهد که به طور میانگین برای تربیت هر متخصص حدود ۳۰۰ میلیون تومان هزینه می‌شود و ترک کشور توسط آنها این هزینه را غیر بازگشت می‌کند.
کمک ۳۸۶ میلیون دلاری نخبگان ایرانی به اقتصاد امریکا
بر اساس گزارش پژوهشکده مطالعات فناوری با عنوان «بررسی تطبیقی وضعیت کشور در مهاجرت و جابه‌جایی بین‌المللی افراد تحصیلکرده» که در اسفند ۲۴۰۶ منتشر شده است، کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) به‌عنوان کشورهای توسعه یافته، تاکنون میزبان بیش از ۰۱ درصد مهاجران متخصص و تحصیلکرده دنیا بوده‌اند؛ در همین گزارش آمده است، این کشورها اصلی‌ترین مقصد مهاجرت ایرانیان هستند، هرچند نام ایران در میان ۳۱ کشور مبدأ اول مهاجران جدید به کشورهای OECD در سال ۳۱۲۲ نیست.
در زمانی که فرمان لغو ویزای مهاجرتی از سوی ترامپ صادر شده بود، رسانه‌های امریکایی گزارش‌های مختلفی از تأثیرات اقتصادی مهاجران بخصوص ایرانی‌ها بر اقتصاد امریکا منتشر کردند. نیویورک تایمز در یکی از این گزارش‌ها آورده بود: «بیشتر جمعیت مردم ایران، سوریه و لیبی در امریکا معلم، مدیر و مهندس هستند. میانگین درآمد آنها، نزدیک به متوسط درآمد امریکایی‌ها و حتی از آنها نیز بالاتر است.
سومالیایی‌ها و سودانی‌ها اما در مشاغل یقه آبی فعالیت می‌کنند و درآمدشان کمتر از میانگین درآمد کل جمعیت امریکاست.»
بر این اساس درآمد ایرانی‌ها در امریکا به حدود ۶۵ هزار دلار در سال می‌رسد در صورتی که درآمد خود امریکایی‌ها، ۵۴ هزار دلار است. همچنین مهاجران حاضر در امریکا بخصوص ایرانی‌ها و گروه کوچکی از لیبیایی‌ها، تحصیلاتی بالاتر از سایر امریکایی‌ها دارند.
همچنین طبق گزارش سال ۲۰۱۶ انستیتو بین‌المللی آموزش امریکا حضور دانشجویان ایرانی در این کشور ۳۸۶ میلیون دلار به اقتصاد امریکا کمک کرده است.
منبع: پارسینه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۰۷۸۹۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مشکل کمبود پرستار با جذب نبرو حل نمی‌شود/ معیشت بزرگ‌ترین دلیل مهاجرت پرستاران
یوسف رحیمی معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری کشوردر گفتگو با خبرنگار سلامت خبرگزاری علم و فناوری آنا در رابطه با مشکل کمبود پرستار اظهار کرد: اخیراً خبر‌هایی مبنی بر استخدام ۲۵ هزار نفر نیروی جدید در بدنه وزارت بهداشت منتشر شد که از این تعداد معمولاً ۴۰ تا ۵۰ درصد نیروی پرستارا است؛ یعنی چیزی حدود ۱۰ هزار نفر پرستار استخدام می‌شوند. با این حال استخدام نیرو نمی‌تواند مشکل کمبود پرستار را حل کند باید فکری اساسی برای بهبود شرایط و معیشت پرستاران شود.
وی ادامه داد: در مرحله اول باید وضعیت معیشت پرستاران را حل کرد که انگیزه کافی را برای ادامه کار در کشور داشته باشند؛ زیرا یکی از معضلات مهمی که اکنون با آن روبه روهستیم مهاجرت پرستاران است.
معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری کشور افزود: اگر بخواهیم مشکل پرستاری را حل کنیم باید بتوانیم سالانه حداقل ۱۵ هزار پرستار طی ده سال آینده جذب کنیم تا شرایط بدتر نشود. با این وجود اگر بخواهیم در یک شرایط مطلوب قرارگیریم باید این عدد افزایش یابد.
رحیمی به مشکلات پرستاران اشاره کرد و گفت: بزرگ‌ترین مشکل و دلیل مهاجرت پرستاران معیشت و امنیت شغلی است. اگر پرستاران در ایران شغل، امنیت شغلی و درآمدی خوب که از پس هزینه‌های زندگی برآیند داتشه باشند، قطعاً مهاجرت نمی‌کنند. بیشتر پرستارانی که از کشور خارج شده‌اند نیرو‌هایی بودند که موفق به استخدام نشدند. سن آنها افزایش یافته و به دنبال یک ثبات شغلی بودند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: حقوق پرستاران بسیار متفاوت است. پرستاران وزارت بهداشت میانگین ۱۴ تا ۱۵ میلیون تومان دریافت می‌کنند.
انتهای پیام/
به بهانه تقابل بایرن مونیخ و رئال مادرید؛ گل های کریستیانو رونالدو در آلیانز آرنا / فیلم