به نقل از «ایرنا»

عربستان ، رقص بر لبه تیز شمشیر - سید محمد باقر نوربخش*

تاریخ انتشار: ۱ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۷۴۷۴۸۱

رژیم آل سعود با سکان داری محمد بن سلمان ولیعهد جوان و کم تجربه با برگزاری نشست اضطراری اتحادیه عرب روز یکشنبه گذشته در قاهره و استفاده از سیاست فشار و تطمیع در تدوین بیانیه پایانی این اتحادیه درباره ایران و حزب الله لبنان، تلاش دارد تا ائتلافی منطقه ای را علیه ایران و گسترش نفوذ و قدرت خود در منطقه ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رهبری جهان اسلام ، رهبری جهان عرب و برتری بلامنازع در عرصه انرژی به عنوان بزرگترین صادرکننده نفت از دیرباز سه مولفه اصلی سیاست رهبران آل سعود برای گسترش قدرت در منطقه بوده است و سیاست های خارجی خود را همواره بر این سه اصل استوار و مستحکم کرده اند اما در اجرای این سیاست با داشتن رقبای قدرتمند منطقه ای با چالش و مشکلات زیادی روبه روبوده اند.
ایران ، عراق و عربستان در دهه 1960 بعنوان سه قدرت مهم شرق خاورمیانه برسر سه مولفه اصلی هژمونی بر جهان اسلام ، خاورمیانه و انرژی رقابت تنگاتگی داشته اند پیش از انقلاب اسلامی ایران ، ریاض، عراق را به دلیل برخی اختلافات در مبانی ایدئولوژی حاکمان دو کشور و مداخلات سیاسی و نظامی بین دوکشور یک تهدید منطقه ای برای خود می دانست و لذا برای از بین بردن این تهدید و حذف رقیب از میدان رقابت با دولت وقت ایران همراهی و همگرایی داشت.
اما این سیاست همگرایی ریاض و تهران ، با پیروزی انقلاب اسلامی به واگرایی بدل شد و روابط دیپلماتیک ریاض با بغداد که از آغاز ( سال 1930 ) تیره و خصمانه بود تغییر یافت و آل سعود با آغاز جنگ هشت ساله یکباره سیاست همگرایی و حمایتی را با بغداد در پیش گرفت.
رژیم عربستان پس از پیروزی انقلاب بهمن 57/ فوریه 1979 ایران را به عنوان تهدید اصلی حاکمیت خود فرض کرده و با نگرانی از گسترش انقلاب اسلامی و تحت تاثیر قرار گرفتن ملت های منطقه برای قیام علیه حاکمان و دولت های خود با دولت عراق متحد شد و رقابت با ایران را سرلوحه سیاست خارجی منطقه ای خود قرار داد.
اما این سیاست همگرایی با عراق برای رقابت با ایران ، با حمله بغداد به کویت در سال 1369/ 1990 و سقوط صدام در سال 2003 کاملا تغییر یافت و آل سعود برای رقابت با دو رقیب خود در شرق خاورمیانه به سیاست جدیدی روی آورد که این سیاست مبتنی برهمگرایی و همکاری با غرب برای حذف دو رقیب منطقه بوده است.
سقوط صدام و ظهور مناقشات و درگیری های خشونت بار داخلی عراق و حمله داعش و تصرف بخشی از خاک عراق، بغداد را از میدان رقابت عربستان خارج کرد و عملا آل سعود در شرق خاورمیانه تنها با یک رقیب قدرتمند مواجه بوده و تمام قوای خود را در سیاست خارجی به حذف این رقیب گذاشت و رقابت با ایران به یکی از اولویت های سیاست خارجی ریاض تبدیل شد.
البته این سیاست در دوران دولت سازندگی و دولت اصلاحات دستخوش تغییر شد بویژه روابط این دو کشور در زمان دولت اصلاحات بسیار بهبود یافت. اما روی کار آمدن دولت نهم ( سال 2005) و مناقشه دامنه دارغرب با برنامه صلح امیز هسته ای ایران که غربی ها به سرکردگی امریکا مشکلات عدیده ای را در دامنه نفوذ و قدرت کشورمان در منطقه ایجاد کردند، موجب شد تا آل سعود در تحکیم روابط با غرب و گسترش نفوذ و قدرت خود در منطقه بپردازد و آن را فرصتی مهم برای خود در رقابت با یکی ازمهم ترین قدرت های منطقه بداند.
با روی کار آمدن سلمان بن عبدالعزیز آل سعود (زادهٔ 31 دسامبر 1935) 82 ساله که در سال 2015 به عنوان هفتمین پادشاه عربستان سعودی منصوب شد، سیاست رقابتی و خصمانه عربستان در برابر ایران تشدید شد و سکان این سیاست به دلیل بیماری و ناتوانی ناشی از پیری پادشاه ، در دستان ولیعهد او محمد بن سلمان است.
محمد بن سلمان (متولد 1985 ) در سال 2015 بعنوان وزیر دفاع و در سال 2017 با حفظ سمت بعنوان ولیعهد عربستان برگزیده شد و در آغاز وزارت دفاع حمله به یمن را با عنوان عملیات توفان قاطع آغاز کرد، جنگی که به ادعای او نشانه نمادین وعملی رقابت با نفوذ ایران در منطقه بوده است.
ولیعهد جوان در صدد تثبیت و بدست گرفتن کامل قدرت در داخل است لذا در راستای این سیاست به برخی تغییرات داخلی از جمله اجازه ورود زنان به استادیوم ، رانندگی زنان ، بازداشت شاهزاده ها و صاحبان سرمایه روی اورده است، که از آن به عنوان کودتای خزنده نام می برند.
در سیاست خارجی نیز اولویت اول را برای شیخوخیت و رهبری منطقه رقابت با ایران قرار داده است و خیال کاهش نفوذ یا حذف این قدرت مهم از منطقه را در سر می پروراند و در این راستا از ابزارهایی چون ناسیونالیسم عربی ، ایجاد ائتلاف های معطوف به تقابل با ایران ، رویارویی مستقیم مانند جنگ یمن ، جنگ نیابتی در لبنان ، سوریه و عراق با تجهیز و حمایت از تروریسم و جریان های افراطی فرقه ای ،جلب کمک و همکاری امریکا و همراه کردن رژیم اسراییل استفاده می برد.
در تازه ترین اقدام ، در این راستا عربستان با همراه کردن امارات عربی متحده ، بحرین و کویت برگزاری نشست اضطراری اتحادیه عرب را خواستار شد و این نشست با حضور وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه در قاهره برگزار گردید .
همانطور که از پیش معلوم بوده، محور اصلی این نشست و بیانیه پایانی مساله ایران که از آن به تقابل با سیاست های منطقه ای تهران و حزب الله لبنان نام برده شد، بوده است و عربستان با در پیش گرفتن سیاست فشار و تطمیع در صدد آن است تا جبهه ی متحد عربی را در تقابل با ایران باز کند.
وزارت خارجه ایران در واکنش به بیانیه پایانی نشست اتحادیه عرب ، بیانه را فاقد ارزش ، راه حل مشکلات جاری ناشی از سیاست های عقیم عربستان سعودی پرهیز از دنباله روی از سیاست های رژیم صهیونیستی، پایان دادن هر چه سریعتر به تهاجم وحشیانه علیه هم نوعان عرب خود در یمن ، پایان دادن به سیاست فشار به براداران عرب در لبنان، قطر و لشکر کشی در بحرین دانست و سیاست ثابت تهران را روابط خوب و دوستانه با کشورها، رویارویی با تروریسم و کمک به حل بحران ها و اعاده صلح و ثبات به منطقه از طریق مشارکت فعال در شکل گیری و تداوم روند آستانه و ارائه طرح هایی چون طرح چهار ماده ای صلح یمن و ابتکار گفتگوی منطقه ای اعلام کرد.
از سوی دیگر سیاست های منطقه ای تحریک کننده و بحران ساز عربستان واکنش های متفاوت و پرسش هایی را در محافل سیاسی و دیپلماسی عمومی و رسمی در پی داشته است و این که رویکرد محمد بن سلمان تا کجا پیش خواهد رفت و کار آل سعود به کجا می انجامد؟
در پاسخ به این پرسش دو دیدگاه وجود دارد برخی معتقدند این سیاست ها زودگذر بوده و عربستان سعودی با واکنش های برخی کشورهای عربی و غربی ناگزیر به بازگشت به سیاست نرم و دوری از افراطی گری سیاسی می شود.
دیدگاه دیگر معتقد است که ولیعهد جوان 'با چنین رویکردی دارد به سمت نقطه ای خطرناک پیش می رود'، به عبارت دیگر این که با توجه به برخی تحولات بین المللی و منطقه ای از جمله شکست داعش در عراق ، شکست نیروهای افراطی مورد حمایت ریاض در سوریه و ناکامی آل سعود در طرح فروپاشی حکومت بشار اسد، در کنار اقدامات داخلی از جمله بازداشت برخی شاهزاده ها و صاحبان سرمایه که مخالفت شدید بدنه ی حاکمان قدرتمند داخلی را درپی داشته ، پیش بینی های معطوف به فروپاشی حاکمیت محمد سلمان را پر رنگ کرده است.
در این میان باید توجه داشت که آنچه ولیعهد جوان را تشجیع و تحریک می کند تا سیاست منطقه ای خود را بر محورتقابل و رقابت با قدرت ایران قرار دهد، سیاست حمایت و فشار اشکار و پنهان دونالد ترامپ ؛ جرد کوشنر مشاور ارشد رییس جمهوری وهمسر ایوانکا ترامپ و بنیامین نتانیاهو از او است که تلاش می کنند، عربستان را به جنگی همزمان هم در داخل ( تسویه حساب های داخلی ) و هم در خارج از مرزهای سوق دهند.
ولیعهد عربستان در سیاست خصمانه و رقابتی با ایران به اصل' دشمن دشمن من ، دوست من است ' روی آورده و براین اساس حتی اتحاد با رژیم صهیونیستی را در برنامه کاری خود قرار داده است.
بی تردید سیاست های تهاجمی و خصمانه عربستان در تقابل با تهران که به اعتقاد همه بازیگران منطقه و فرا منطقه یکی از قدرت های مهم و تعیین کننده در منطقه است و علاوه بر ظرفیت های تهران در دیپلماسی ، با صف آرایی های جدید منطقه از جمله ورود روسیه به عنوان یکی بازیگر بین المللی که با ایران در برخی زمینه ها از جمله در سوریه و برجام رابطه استراتژیک دارد ، به نتیجه دلخواه ریاض منجر نمی شود.
از سوی دیگر واکنش اتحادیه اروپا در این زمینه هشدار آمیز توام با نگرانی بوده است و نشانگر همراهی نکردن و مخالفت غرب ( به استثنای امریکا) با سیاست های عربستان در خاورمیانه بویژه لبنان است، بطوری که فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا می‌گوید که «اجازه دهید به عنوان صدای اروپا در جهانی که کاملا دیوانه شده‌ است، خواستار کمی خردورزی شوم: اوضاع خطرناک است.'
این دیدگاه به همراه سخنان وی در باره استعفای سعد حریری نخست وزیر لبنان - تحت فشار و سناریوی عربستان- مبنی بر این که این امر مایه نگرانی است ، بیانگر آن است که عربستان برای اجرای منویات و سناریوهای منطقه ای برغم جلب حمایت امریکا و اسراییل ، با چالش ها و مخالفت هایی روبه رو است که با گذشت زمان و درصورت بروز تنش و خطرناک شدن بحران های ناشی از سیاست افراطی ال سعود حمایت ضمنی برخی کشورهای عرب و منطقه را نیز از دست خواهد داد.
نباید از یاد برد که از سال 1979 عربستان صدور تفکر وهابیت را در کشورهای منطقه تشدید کرد و این امر منجر به شکل گیری القاعده و داعش شده است و با این حال باید منتظر بود و دید سیاست های جدید محمد بن سلمان ولیعهد قدرت طلب ریاض به کجا می انجامد و ایا سیاست وی 'رقص بر تیغه تیز شمشمیر' و فروبردن عربستان به بحران و ایجاد تنش های جدید در منطقه است ؟ رویکرد جدید عربستان ایا باز به شکل گیری گروه های جدید افراطی برای جنگ و خونریزی و بال و پر گرفتن تروریست ها از نوع داعش و القاعده منجر خواهد شد؟
----------------------------------------------------------------------------------------
*کارشناس روابط بین الملل- ایرنا

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۷۴۷۴۸۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هویت پوشالی صهیونیست‌ها در مقابل ایمان و قدرت موشکی ایران فروریخت

به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از کرمانشاه، علی شجاعی راد در این گفت‌وگو در خصوص پاسخ مقتدرانه و پیروزمندانه نیروهای مسلح کشورمان به رژیم صهیونیستی در عملیات "وعده صادق"، گفت: پس از عید نوروز و عید سعید فطر، این حماسه را بایستی عید پیروزی مقاومت و سومین عید امسال قلمداد کرد.

شجاعی راد اضافه کرد: با انجام این عملیات در واقع از سراسر ایران اسلامی فریاد خونخواهی سرداران عزیزمان سر داده شد و با یک عملیات بزرگ شجره ملعونه و خبیث رژیم صهیونیستی را مورد هدف قرار دادیم و ضربه محکمی به آن زده شد.

وی تصریح کرد: درواقع بیست و ششم فروردین امسال یکی از زیر مجموعه‌های بیست و دوم بهمن‌ماه سال ۵۷ است؛ روزی که امام خمینی(ره) پرچم افتخارآمیز اقتدار و خروش ملت ایران را در دست گرفت و حال در چهل و پنجمین سال پیروزی انقلاب اسلامی فرزندان این انقلاب، بزرگ‌ترین حمله موشکی و پهپادی جهان که یک فتح الفتوح به‌سان فتح‌های صدر اسلام و دوران جنگ تحمیلی بود را انجام دادند.

شجاعی راد با اشاره به مطلب چند روز پیش یکی از نشریات معتبر آمریکایی مبنی بر اینکه حال باید به جمهوری اسلامی به عنوان یک ابر قدرت جدید سلام کنید، گفت: هرکسی که درگذشته می‌گفت جمهوری اسلامی ضعیف است و تصور می‌کرد که اهل محافظه‌کاری و مماشات است می‌بیند چنین خبری نیست و بلکه همگان در برابر اقتدار این ملت تعظیم کرده‌اند.

وی افزود: ۴۵سال دشمن از جمله رژیم صهیونیستی تلاش کرد که به انواع و اقسام توطئه‌ها، اقتدار ایران را از بین ببرند اما نه تنها در این راه موفق نشد بلکه همگان دیدند که این اقتدار همه‌ی آن‌ها را روانه پناهگاه‌ها کرد.

این تحلیلگر با اشاره به یکی از جملات رهبر معظم انقلاب مبنی بر اینکه "اگر می‌خواهید دنیا به ما احترام بگذارد بایستی قدرتمند باشیم"، گفت: در حالی که روزگاری می‌گفتند اگر یک ناو آمریکایی حرکت کند چند حکومت در غرب آسیا سرنگون می‌شود و یا اینکه کسی جرئت ندارد به سمت اسرائیل یک فشنگ شلیک کند مگر اینکه بخواهد نابود شود؛ دیدیم که چه اتفاقی افتاد! فرزندان انقلاب اسلامی با اتکا به ایمان، تعهد و تخصص خود، کشور را به‌جایی رساندند که جهانیان به عنوان یک ابرقدرت به ما سلام می‌کنند و احترام می‌گذارند.

وی با بیان اینکه ملت ما به عنوان یک ملت متمدن در کنار سایر ملت‌ها خواهد بود و اجازه ستم به آن‌ها را نخواهد داد، گفت: این اقدام نیروهای مسلح کشورمان پایان معادلات وقیحانه و عجیب و غریب صهیونیست‌ها بود، و این‌بار معادله به نفع ما هست و ترکیبات امنیتی منطقه غرب آسیا را ایران مشخص می‌کند و این جمهوری اسلامی است که مشخص می‌کند در این منطقه چه اتفاقی خواهد افتاد و هیچکس بدون اجازه ما کاری نخواهد کرد.

علی شجاعی راد با بیان اینکه همین صهیونیسم‌ها چند هفته قبل جشن "پوریم" یعنی جشن ایرانی کُشی برگزار می‌کردند، گفت: این موضوع به این معناست که ۲هزار و ۵۰۰ سال پیش که نه جمهوری اسلامی و نه انقلاب اسلامی بود، می‌خواستند تمدن ایران از بین برود و در واقع این‌ها فقط با اسلام مشکل ندارند بلکه با هویت ملی ما مشکل دارند و ما با این اقدام، هویت پوشالی و دروغین صهیونیست‌ها را زیر غرش موشک از بین بردیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: صهیونیسم‌ها که از خود به عنوان چهارمین ارتش دنیا و یک ارتش شکست‌ ناپذیر یاد می‌کردند و یک روزی به‌خاطر گم‌شدن یک خلبان خود چهار کشور غرب آسیا را به هم ریختند که آن را پیدا کنند اما امروز می‌بینید که وقیحانه و بزدلانه فکر می‌کنند که چه کاری باید بکنند و نخست وزیر آن ها بیچاره و دیوزانه می‌گوید که ما پاسخ ایران را در غزه می‌دهیم، یعنی می‌خواهد با کشتن زنان و کودکان مظلوم جواب ایران را بدهد.

این تحلیلگر و کارشناس حوزه خاورمیانه، افزود: معادلات منطقه تغییر کرده است و امروز یک قطب قدرتمند در منطقه غرب آسیا به رهبری انقلاب اسلامی به‌ وجود آمده است که دنیای کفر و صهیونیسم را دچار چالش کرده است.

شجاعی با اشاره به اظهارات یکی از نظریه پردازان صهیونیست‌ها مبنی بر اینکه "اکنون در منطقه خاورمیانه بمب نیست که اسرائیل را تهدید می‌کند بلکه در این منطقه یک نسل جوان متکثر به وجود آمده که علاقه شدیدی به فرامین دینی دارد و در رأس آن جوانان مسلمان انقلاب اسلامی ایران است و تهدید اسرائیل این جوانان مسلمان است." خاطر نشان کرد: و همین جوانان مسلمان بودند که چند روز پیش بر سر آن‌ها بمب زدند.

وی با بیان اینکه صهیونیست‌ها بیش از اینکه یک ارتش قوی داشته باشند رسانه و جنگ روانی قوی دارند، گفت: صهیونیست‌ها نزدیک به بیش از دو دهه است که تبلیغات سنگینی در خصوص سامانه‌های دفاعی خود از جمله ،"گنبد آهنین" کرده اما می‌بینیم که این سامانه‌ها در برابر دستاوردهای کشورمان این چنین زانو زده است به گونه‌ای که یکی از سامانه‌های پیشرفته آن‌ها به نام "پیکان" که برای هر موشک آن ۶ میلیون دلار هزینه می‌شود در برابر یک پهپاد ۱۰هزار دلاری ما با شکست قرار می‌گیرد و این پهپاد از آن عبور نیز کرد.

علی شجاعی راد با بیان اینکه از آن زمان که این اسطوره‌های خیالی را می‌بافتند گذشته است، افزود: همه دیدند که چه اتفاقی افتاد و رژیم صهیونیستی با این همه ادعای قدرت، در برابر یک پاسخ کوچک از سوی کشورمان این چنین شکست می‌خورد و این موضوع در تاریخ خواهد ماند.

وی تصریح کرد: شبکه بی‌بی‌سی به عنوان دستگاه دروغ پراکنی رژیم صهیونیستی و هم‌پیمانانش برای اولین‌بار و آخرین‌بار در تاریخ عمر خود یک جمله درست گفت و آن این بود که "هیبت اسرائیل از هم پاشید" و به نظر بنده صهیونیسم به پایان خود رسیده است.

شجاعی در ادامه اشاره‌ای نیز به شهادت سردار زاهدی و چند تن از مستشاران نظامی ایران در سوریه به دست رژیم صهیونیستی داشت، و افزود: ارتش پر خرج و لوس اسرائیل مهمانسرای ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی ایران را در سوریه که هیچ ارزش نظامی ندارد را در یک عملیات ترور بزدلانه و برخلاف کنوانسیون ۱۹۶۹ وین که توسط خود آن‌ها وضع شده بود، مورد هدف قرار می‌دهد و یک شکست بد سیاسی را برای خود رقم زدند.

وی در خصوص پایان صهیونیسم از منظر مذهب تشیع نیز گفت: در منابع روایی شیعه وجود دارد که شاگردان امام صادق(ع) از ایشان پرسیدند که آیات آغازین سوره اسرا منظور چه کسانی هستند که در آخر الزمان یهودیان را از بین می‌برند؟ امام صادق در جواب ۳بار فرمودند: "والله قسم اهل ایران هستند". و ما این پیروزی و نابودی صهیونیسم را فتح باب و تحقق سوره اسرا می‌دانیم.

وی در پایان در خصوص ایجاد حس شور و خوشحالی و برگزاری تجمعات حمایتی از سوی مردم کشورمان در پی عملیات "وعده صادق"، گفت: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند که "سوخت موشک های ما حضور مردم در صحنه است" اگر این مردم نبودند دست نیروهای نظامی ما بسته می‌شد و مسئولین ما باید از این مردم با بصیرت و همیشه در صحنه قدردان باشند.

خبرنگار: سید محمد مهدی حسینی

انتهای خبر/

کد خبر: 1227432 برچسب‌ها ایسکانیوز خاورمیانه استانی ایسکانیوز سوریه امام خمینی ایران رژیم صهیونیستی انقلاب اسلامی دمشق اسرائیل