به نقل از «تقریب»

وحدت و الزامات تمدن نوین اسلامی

تاریخ انتشار: ۱۵ آذر ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۹۲۳۸۴۳

در این میان تبیین  الزامات تحقق تمدن نوین مسلمانان_از_مهم_ترین_پیام_های_هفته_وحدت_است">اسلامی با توجه به اصل وحدت می تواند مولّد افق های نوین تمدنی در عصر کنونی به شمار آید؛ اینگونه است که «شکل گیری تمدن نوین اسلامی با توجه به «مبانی مشترک تمامی مذاهب اسلامی»مورد تأکید مقام معظم رهبری قرار گرفته است.

وحدت اسلامی؛ زمینه ساز تمدن نوین اسلامی
بدیهی است وحدت در اشتراکات مذهبی، جهان بینی باشکوهی از ساختار تمدنی و رسمی در جهان اسلام ارائه می دهد و از آنجا که هر نوع تمدن دارای جهان پدیداری است لذا چارچوب جهانی را می توان بر مبنای آن تدوین کرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اینگونه است که شاهدیم  اتحاد و انسجام اسلامی فضای تولید مفاهیم را به صورت ناخودآگاه ایجاد کرده است؛ لذا بحث از تعاملات میان مذهبی به نحوی است که علمای مذاهب تحولات_فلسطین_تلفنی_گفتگو_کردند">اسلامی نظام جهان بینی اسلامی را تبیین می کنند ؛ از آن جهت که نخبگان و متفکران اسلامی در نقطۀ پرگار قرار دارند و جهان پدیداری در حلقۀ پدیدار و حول محور اتحاد و انجسام اسلامی شکل می گیرد.
تحقق تمدن نوین اسلامی در گرو تعاملات میان مذهبی
گفتنی است وحدت اسلامی مقوله ای سیار و سیال است که صرفاً با عنصر حرکت و تعاملات میان مذهبی  در میان علمای اسلامی شکل می گیرد و از رکود و فساد و استبداد رأی جلوگیری می کند؛ این مسأله راهبردی با مقولۀ تمدن سازی نوین اسلامی و شهر پذیری و مواجهه مثبت و سازنده با جهان متکثر همراه است؛ اینچنین است که  اقوام ، زبان ها، فرهنگ ها و مذاهب اسلامی در ممالک اسلامی با یکدیگر زندگی مسالمت آمیزی دارند ؛ در عین حال که از مذهبشان نیز عدول نمی کنند لیکن همگان  برای  پویایی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اسلامی تلاش می کنند.
با این تفاسیر سیر مهاجرت میان علمای مذاهب اسلامی در ممالک اسلامی را باید تمدن ساز ارتباطات میان مذهبی دانست؛ که این رویکرد بیانگر  ضرورت ترویج حرکت و پویایی میان فرهنگی  در تمدن سازی است.
هم چنین اصل مهاجرت در اسلام به نحو اعم و نیز سیر مهاجرت علمای اسلامی نشانه ای آشکار در صلح طلبی است از این رو تمدن اسلامی بر خلاف تمدن های مادی جنگ طلب نیست و در بستر  فرهنگ محوری و تعامل گرایی شکل می گیرد.
جغرافیای معرفتی وحدت؛ اصل راهبردی در تحقق  تمدن نوین اسلامی
بی شک اهتمام به جغرافیای فرهنگی وحدت زمینه ساز شکل گیری تمدن نوین اسلامی است و از آنجا که مبنای شکل گیری هر تمدنی به جغرافیای معرفتی آن به شدت وابسته است لذا ضرورت بهره گیری از حکمت در تحقق این مهم، راهبردی است.
بدیهی است هم گرایی معرفتی با توجه به جغرافیای معرفتی در تولید علوم بومی جوامع دانشگاه_آزاد_واحد_مرند_برگزار_شد">اسلامی و خروج از روشنفکری غرب گرایانه از جمله مهمترین الزامات و بایدهای تحقق وحدت و تمدن نوین اسلامی است.
اینچنین است که بهره گیری از نمادها و مناسک معرفتی و تمدن ساز هم چون مسجد؛ کنگرۀ عظیم حج و نیز راهپیمایی جهانی اربعین حسینی  و دیگر مناسک آئینی در ایجاد تمدن نوین اسلامی نقش بی بدیل ایفا می کند؛ به عنوان نمونه مسجد در عصر طلایی تمدن اسلامی به عنوان مهمترین مرکز تئوریک تولید و نشر علوم اسلامی محسوب می شد؛ لذا برای ترویج وحدت میان امت اسلامی باید از ظرفیت های سخت افزاری در راستای تقویت نرم افزارهای بشری هم چون آموزش و پژوهش بهره گرفت.
با این اوصاف  بهره گیری از جغرافیای معرفتی تقریب، بازشناسی اشتراکات معرفتی همچون مولفه های  معماری و شهرسازی اسلامی در حیطه ای مشخص را امکان پذیر می سازد، به ویژه آنکه در وضعیت کنونی سایۀ سنگین شهرسازی مدل  غربی بر جوامع اسلامی حاکم شده است.
اینگونه است که  شهر سازی اسلامی به عنوان یکی از مصادیق اشتراکات متعدد مذهبی، جهان پدیدار است و در یک شهر(امت) تجلی می یابد؛ چنین شهری جهان بینی خواهد داشت و نظام معنایی شهرسازی، معماری فضایی را ایجاد می کند که آن فضا تولید معنا خواهد کرد و به تمدن سازی خواهد انجامید.
علوم انسانی حکمت محور؛ مبنای تمدن سازی نوین اسلامی
اقتصاد، فرهنگ و سیاست غیر عقلانی ناشی از عدم ورود علم به حیطۀ تمدن سازی است؛ لذا ورود عقلانیت ، دانش و اخلاق در مسألۀ  وحدت اسلامی باید بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.
گفتنی است علوم اسلامی_در_گفتگو_با_پژوهشگر_لبنانی_بسته_شدن_باب_اجتهاد_بروز_جریان_های_تکفیری_را_در_پی_داشت">انسانی متأثر از علوم اجتماعی است و تحولات علوم اجتماعی در پس خود تحول عظیم در علوم دیگر که از آن نشأت می گیرد را ایجاد می کند؛ لذا ضرورت اصلاح دینی و خروج از وابستگی به علوم انسانی غربی و شرقی از جمله الزامات اصلی در تقویت وحدت اسلامی و به تبع آن بازتولید معارف غنی اسلامی و تمدن سازی است.
در تبیین این امر باید به وضعیت کنونی جوامع اسلامی اشاره کرد؛ موج تفرقه گرایی مجال وحدت و تمدن سازی بر مبنای حکمت اسلامی را از مسلمانان سلب کرده است حال آنکه حکمت و عقلانیت فقهی ، ساختارهای عقلانی حکومت اسلامی را شکل می دهد؛ از سوی دیگر دین گرایی منبعث از وحدت دینی و اصلاح گری بر مبنای عقلانیت اجتماعی ، محافظه کاری و خود سانسوری را بر نمی تابد.
لذا  فضای ضد تقریبی باید شکسته شود و تدابیری برای مقابله با لایه های مختلف فکری تکفیر و تفرقه گرایی در نظر گرفته شود؛ زیرا سیطرۀ فضای ضد تقریبی با علوم انسانی به شدت در تضاد است حال آنکه علوم انسانی فارغ از دین نیست و علوم فرهنگی دین به شدت در آن جاری و ساری است.
بنابراین ضرورت تشکیل نهادهای سیاستگذار، منبعث از عقلانیت فقه مقارن در جهان اسلام برای حصول تمدن نوین اسلامی ضروری است .
از سوی دیگر باید این پرسش را مطرح کرد که به چه میزان ، ظرفیت عظیم حکمت اسلامی در مقولۀ وحدت و  حصول تمدن نوین اسلامی مورد توجه قرار گرفته است؟به راستی چرا پس از گذشت 39 سال ازانقلاب شکوهمند اسلامی از ظرفیت ها و کارکردهای عظیم علوم انسانی اسلامی بی بهره ایم؟پاسخ  آن روشن است؛ نفود علوم انسانی غربی و شرقی در ساحت علمی کشور، نخبگان جامعه اسلامی را به شدت مصرف گرا کرده است در حالی که  بازتولید علوم انسانی حکمت محور در گرو عدم مصرف گرایی است؛ این چالش در ساحت علمی کشور در حالی است که تضاد شالودۀ فکری علوم انسانی شرقی با رویکرد عرفان هندو و بودایی  و نیز تقابل آموزه های فلسفۀ غرب با عنصر حکمت اسلامی و عقلانیت فقهی غیر قابل انکار است.
نقش راهبردی دانشگاه مذاهب اسلامی در ایجاد تمدن نوین اسلامی
با این تفاسیر حوزه و دانشگاه باید تولید معرفتی خود را افزایش دهند و حکمت محوری را بیش از پیش به عنوان نرم افزار و تولید فکر  مورد توجه قرار دهند تا به تمدن سازی بینجامد،  در این میان نقش دانشگاه مذاهب اسلامی در تسهیل این سیر معرفتی غیر قابل انکار است.
اشتراکات عظیم فکری و عقیدتی جوامع اسلامی ، اصول مشترک دشمن شناسی ، جغرافیای مشترک معرفتی در کشورهای اسلامی و دیگر پیوند های بی بدیل مذاهب اسلامی همه و همه در واقع مولفه های جهان پدیداری است که تولید معنا خواهند کرد و اینگونه است که تولید معنا نه به صورت انتزاعی بلکه با رویکرد  های عینیت گرا در ظرف وجودی دین مبین اسلام شکل خواهد گرفت ؛ مولفه ای راهبردی که با نقش آفرینی دانشگاه مذاهب اسلامی و با تعامل و همکاری دیگر دانشگاه های اسلامی به منصۀ ظهور خواهد رسید.
 
به قلم: حجت الاسلام و المسلمین دکتر مختاری...رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی

منبع: تقریب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.taghribnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تقریب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۹۲۳۸۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضعف جریان حوزوی و علوم انسانی اسلامی در به تصویر کشیدن اندیشه خود

به گزارش خبرگزاری مهر، مسعود معینی پور در اولین جلسه از سلسله نشست‌های اکران، نقد و ایده پردازی تولید فیلم از دیدگاه اندیشه اسلامی که در سالن نمایش معاونت فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی برگزار شد تصریح کرد: ایده اصلی اندیشه سینما عمومی کردن اندیشه و تحلیل‌های اندیشه‌ای و دانایی است.

وی با بیان اینکه فیلم تولید روایت می‌کند، داستان می‌سازد و جهان خلق می‌کند و در افکار عمومی و جامعه تأثیرگذار است افزود: اساتیدی که در حوزه علوم انسانی اسلامی و اجتماعی فعالیت دارند، اگر نتوانند جهانی خلق کنند و فضای ذهنی و داشته‌های علمی خودشان را برای دیگران و جامعه بیان کنند زبان الکنی خواهند داشت و با دیگران نمی‌توانند گفتگو کنند.

عضو هیأت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) اضافه کرد: کما اینکه اگر نتوانند چیزی که دیگران ساخته‌اند از یک جهان جدید را ببینند و تحلیل و بررسی و نقد انجام دهند، کر و کور خواهند بود.

وی بیان داشت: پس مجبوریم کسانی که در حوزه علوم انسانی اسلامی فعالیت دارند و تجربیاتی در تخصص خود کسب کرده‌اند را با عرصه فیلم و سینما آشنا کنیم و هم اینکه انگاره‌های اساتید درباره فیلم را ارائه بدهیم.

معینی پور اظهار داشت: اگر کسی بخواهد به صورت تخصصی به نقدها بپردازد، باید به نقدهایی که نوشته شده مراجعه کند اما ما در سینما اندیشه از منظر اندیشه‌ای در حوزه تخصصی خودمان و با یک رویکرد علمی – اندیشه‌ای به فیلم‌ها نگاه می‌کنیم.

وی با بیان اینکه فیلم جهان خلق شده کسی است که آن فیلم را ساخته و این جهان باید آسیب شناسی شود گفت: چارچوبی که بر اساس آن می‌بایست به این فیلم‌ها نگاه کرد رمزگانی دارد که شامل رمزگان فنی و سرگرمی و تکنیکی و تلفیقی از فرم و محتوا می‌شود.

معاون فضای مجازی، هنر و رسانه دفتر تبلیغات اسلامی عنوان داشت: اصحاب اندیشه و علم در حوزه فرهنگی باید به زبان عوام و تولید تصویر از اندیشه‌هایشان توجه کرده و ارائه آنها را یاد بگیرند که یکی از ضعف‌های جدی جریانات حوزوی و علوم انسانی اسلامی در ایران است که بلد نیستند اندیشه‌شان را به تصویر بکشند.

وی تصریح کرد: ما در انتقال اندیشه و مضامین دینی بلد نیستیم آنها را به تصویر بکشیم و از معضلات اصلی محسوب می‌شود و فرم‌های محدود – روش‌های گفتگوی محدود – تعامل با عرف بسیار محدود و هم اینکه بلد نیستیم با دیگران چگونه به تفاهم برسیم و خوب بشنویم.

معینی پور یکی از مزیت‌هایی که عالمان دینی در گذشته داشته‌اند را تعامل و ترابط با عموم مردم دانست و گفت: یکی از مظاهر مدرنیته و یکی از خواسته‌های مدرنیته که درباره ما اعمال شده این است که روز به روز از عرف جامعه و فضای عمومی جامعه فاصله گرفته‌ایم و تبدیل به یک طبقه شده‌ایم.

وی خاطرنشان کرد: طبقه فکر و اندیشه و طبقه علم و این تعامل در سینما اندیشه شکل خواهد گرفت و اندیشه و تحلیل‌های اندیشه‌ای و دانایی در حوزه سینما عمومی خواهد شد.

در ابتدای این نشست نیز، حمید بایرامی دبیر علمی این نشست نیز با بیان اینکه سینما در دنیای امروز، به عنوان یک وسیله‌ی قدرتمند برای انتقال اندیشه‌ها، ارزش‌ها و دیدگاه‌ها به جوامع مختلف شناخته می‌شود گفت: از طرفی، فیلم‌های ساخته شده در جوامع غربی، با تمرکز بر موضوعات مختلف، تأثیرات عمیقی بر باور و ناخودآگاه جوانان و نسل‌های جدید گذاشته و می‌گذارد.

وی افزود: خلائی که در نظام جمهوری اسلامی ایران وجود دارد این است، با اینکه صاحبنظران و اندیشمندان اسلامی در برهه‌ای با استفاده از ابزارهایی که قابلیت انتقال اندیشه را داشته توانسته‌اند این امر را محقق کنند و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) از جمله این انتقال اندیشه‌هاست اما با اینکه ابزارهای انتقال اندیشه به جامعه و مردم با گذشت زمان به لحاظ کمی و کیفی پیشرفت روزافزونی داشته ولی به نظر می‌رسد، اندیشه‌های ناب انقلاب و نظام جمهوری اسلامی به خوبی به جامعه و مردم منتقل نمی‌شود.

دبیر علمی سلسله نشست‌های سینما اندیشه گفت: ما در این برنامه‌ها در صدد هستیم با استفاده از توان علمی اساتیدی که در تخصص خودشان از جمله صاحبنظران و اندیشمندان محسوب می‌شوند، استفاده کنیم و تا حدودی به این خلاء و مساله موجود در کشور بپردازیم.

کد خبر 6089777 فاطمه علی آبادی