به نقل از «ایرنا»

انتظار طولانی برای احیای گاوخونی/ پیامدهای ناگوار خشک شدن

تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۵۵۶۹۷۰۷

تهران- ایرنا- برنامه مدیریت جامع تالاب گاوخونی در حالی در پیچ و خم های مراحل قانونی خاک می خورد که خشک شدن این تالاب پیامدها و هزینه های جبران تاپذیری را به جای خواهد گذاشت.

به گزارش روز یکشنبه ایرنا از روابط عمومی طرح حفاظت از تالاب ها، گاوخونی هنوز بیمار و نیازمند مراقبت و حفاظت است، در غیر این صورت پیامدهای جبران ناپذیری در انتظار مناطق اطراف آن خواهد بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بدون شک تالاب گاوخونی یکی از مهمترین تالاب های ایران است که در جلگه مرتفع مرکزی ایران واقع شده و سال ها است با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می کند و تا وضعیت مطلوب فاصله زیادی دارد.
ابوالفضل آبشت، مدیر طرح حفاظت از تلاب های ایران در خصوص تالاب گاوخونی گفت: تالاب گاوخونی واقع در اصفهان و حوضه آبریز آن زاینده رود است که از چهار محال و بختیاری شروع می شود و نقطه انتهایی آن تالاب گاوخونی است.
وی افزود: این تالاب به دلیل برداشت های بی رویه ای که از منابع آبی حوضه آبریز زاینده رود شده، طی سال های اخیر خشک شده و نهایتا کارکردها و خدمات اکوسیستمی فراوانی را که برای جوامع محلی داشته، از دست داده است، بر این اساس دست اندرکاران تصمیم به اجرای برخی اقدامات از جمله تدوین برنامه مدیریت جامع این تالاب کردند.

***طرح حفاظت از تالاب های ایران چیست؟
آبشت درباره طرح حفاظت از تالاب های ایران گفت: طرح حفاظت از تالاب های ایران در اوایل دهه ٨٠ شمسی، در اقدامی مشترک میان سازمان محیط زیست از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران، صندوق تسهیلات محیط زیست جهانی و برنامه توسعه ملل متحد، به عنوان یک پروژه بین المللی راحی و عملیاتی شد.
وی افزود: این پروژه شناسایی، معرفی و آزمایش تجربیات موفق بین المللی و در گام بعد بومی سازی و توسعه دستاوردهای موفق طرح برای تالاب های کشور را در دستور کار خود قرار داد، این تجربیات با هدف کاهش و یا از بین بردن تهدیدات پیرامون دریاچه ها و تالاب های ایران، حفاظت، احیا و بهره برداری خردمندانه از اکوسیستم های تالابی کشور به کار گرفته شده و نهایتا به صورت دستورالعمل یا راهنما در اختیار سازمان حفاظت محیط زیست قرار می گیرد.
وی ادامه داد: از سال ١٣٨٤، طرح حفاظت از تالاب های ایران تلاش کرد تا با فراهم کردن بستری مناسب برای تقویت همکاری های بین بخشی در حوضه آبریز تالاب های کشور، رویکرد مدیریتی جدیدی (رویکرد زیست بومی) را که برپایه اصول مشارکت میان تمام ذینفعان دولتی، غیردولتی و همچنین جوامع محلی طراحی شده بود، مستقر کند، تدوین برنامه های جامع مدیریتی برای تالاب های کشور از جمله این اقدامات است.
*** برنامه مدیریت جامع تالاب گاوخونی در انتظار تصویب
آبشت در باره طرح مدیریت تالاب گاوخونی گفت: طرح تدوین برنامه های مدیریت جامع زیست بومی از طرف سازمان محیط زیست طی سال های گذشته به طور جدی پیگیری شده و هم اکنون 18 تالاب کشور دارای برنامه مدیریت هستند که تالاب گاوخونی هم از همین تالاب ها است. در حال حاضر برنامه مدیریت تالاب گاوخونی تدوین شده و در انتظار تصویب برنامه در شورای برنامه ریزی و توسعه استان است.
وی افزود: در فرآیند تدوین برنامه مدیریت جامع تالاب گاوخونی، تمام ذینفعان دولتی، غیر دولتی و نمایندگان جامعه محلی حضور دارند، اما هنوز طرح مدیریت این تالاب در شورای برنامه ریزی استان مصوب نشده است، گام اول که یک تا دو سال طول می کشد موضوع ظرفیت سازی، جریان سازی اجتماعی و تدوین برنامه مدیریتی است.

*** چرا فرایند تدوین برنامه مدیریت جامع تالاب گاوخونی مدت زیادی طول می کشد؟
آبشت علت طولانی شدن تصویب و اجرای طرح مدیریتی تالاب گاوخونی را عوامل مختلفی می داند و در این مورد توضیح داد: تالاب گاوخونی تالابی است که حوضه آبریز آن بین دو استان پراکنده است، بخشی از حوضه آبریز زاینده رود در استان اصفهان و بخش دیگری از آن در استان چهارمحال بختیاری است. لازمه حفظ و احیا این تالاب کنار گذاشتن مرزهای سیاسی بین دو استان و اجرای برنامه مدیریت جامع برای کل حوضه آبریز زاینده رود و تالاب گاوخونی است.
وی ادامه داد: تدوین، تصویب و اجرای برنامه مدیریت جامع به دلیل ماهیت مشارکتی و فرابخشی آن که مستلزم حضور، مشارکت و تعامل همه جانبه میان تمام دست اندرکاران و ذی نفعان حوضه آبریز بوده و یک فرایند یادگیری و کار گروهی است که پیش از این در کشور ما کمتر تجربه شده و نیازمند تغییرات بنیادین رفتاری و تغییر نگاه کلیه دست اندرکاران است، رویکردهای مشارکتی ماهیتی زمان بر دارند و برای نهادینه شدن نیازمند تمرین و ممارست فراوان بوده اما پایدار خواهند بود.

*** تالاب ها، تصفیه کننده های طبیعی آب و هوا
آبشت ضمن تاکید بر جایگاه تالاب ها در خصوص دلایل اهمیت و فواید آنها گفت: تالاب ها کارکردها و خدمات بسیاری دارند، از جمله اینکه تصفیه خانه های طبیعی آب و هوا هستند، تصفیه آب یا هوا هزینه های هنگفتی دارد در حالی که تالاب ها این کار را به صورت طبیعی و رایگان برای ما انجام می دهند.
وی افزود: علاوه بر این، تالاب ها مثل اسفنج عمل می کنند و زمانی که سیلاب به وجود می آید آب مازاد را در خود ذخیره کرده و نگه می دارند و زمانی که خشکسالی باشد این آب را به آرامی به سفره های زیر زمینی وارد می کنند و این سفره ها را تغذیه می کنند، در واقع عامل حیات در حوضه آبریز پایدار خواهند بود، تنها یکی از اتفاقاتی که با از بین رفتن تالاب ها رخ می دهد، از بین رفتن پایداری حوضه های آبریز است.
*** پیامدهای زیان آور خشکسالی زاینده رود
وی در باره علل خشکی زاینده رود و گاوخونی و پیامدهای آن معتقد است: اذهان عمومی را به این سمت سوق دادند که خشکسالی ‌ها و کمبود بارش باعث خشک شدن رودخانه زاینده رود و کم آبی شده است، در حالی که متاسفانه بارگذاری‌هایی که در بالادست رودخانه انجام می‌شود، متناسب با ظرفیت رودخانه نیست و این مشکل فقط یک نمونه از مشکلاتی است که بین اصفهان و چهارمحال بختیاری رخ داده است.
وی ادامه داد: آب ورودی تالاب از رودخانه زاینده رود بوده که از چهارمحال وبختیاری به سمت اصفهان و در نهایت به تالاب گاو خونی ختم می‌شود. در واقع نمی‌توان گفت خشکی تالاب روی کشاورزی اثرگذار بوده، بلکه خشکی رودخانه روی خشک شدن تالاب و کم شدن آب در منطقه و پایین آمدن سطح آب‌های زیرزمینی اثرگذار بوده که کشاورزی منطقه را بسیار تحت تاثیر قرار داده است.
آبشت افزود: علت آن نیز زهاب‌ های کشاورزی اراضی بالادست و چاه‌های عمیق آب است که روی ورودی و مصب تالاب تاثیر گذاشته است، خشک شدن تالاب علاوه بر اینکه معیشت مردم منطقه را به مخاطره انداخته، باعث افزایش بیکاری و مهاجرت ساکنان بومی شده است، همچنین پوشش گیاهی و زیستگاه های جانوری را نیز دچار تغییر کرده و شیوع بیماری هایی مانند سرطان رشد داشته اند.

*** برنامه مدیریت زیست بومی گاوخونی هنوز نهایی نشده است
گلناز صفا کارشناس دبیرخانه مدیریت زیست بومی تالاب گاوخونی در خصوص طرح تدوین برنامه مدیریت جامع این تالاب گفت: طرح تدوین برنامه مدیریت زیست بومی که برای تالاب‌ های مختلف در کشور اجرایی شده بود، از سال 94 در اصفهان و برای تالاب گاو خونی آغاز شد و 6 کارگاه به صورت مشارکتی با حضور تمام ذینفعان برای تدوین این برنامه تشکیل شد. وی افزود: برنامه مدیریت زیست بومی تدوین شده ولی هنوز نهایی نشده است، سال گذشته ستاد احیای تالاب گاو خونی در استانداری اصفهان تشکیل شد، پس از سه جلسه ستادی، در جلسه آخر استانداری کلیات برنامه را تصویب کرد و در حال حاضر هم منتظر طی مراحل قانونی هستیم.
صفا در باره دیگر برنامه ها در راستای احیا و حفظ تالاب گاوخونی توضیح داد: برنامه هایی مانند بزرگداشت‌ها و همایش‌ ها برگزار شده که در نتیجه آنها مردم تا حدی با پیامدهای خشک شدن تالاب ها آگاه‌ شدند. علاوه بر آن، پروژه‌هایی اجرایی شده که از آن جمله می توان به مطالعات صورت گرفته روی معیشت و آلودگی‌ هایی که در تالاب گاوخونی و اطراف آن تحت عنوان بررسی اثرات زیست محیطی خشک شدن تالاب گاوخونی نام برد.
وی ادامه داد: همچنین پروژه دیگری با موضوع بررسی نیاز آبی تالاب بین‌المللی گاو خونی در حال انجام است که هم نیاز آبی را مشخص می‌کند و هم می‌تواند روی مطالبه‌گری اداره کل محیط زیست از وزارت نیرو تاثیر داشته باشد.

*** مقصر این همه خشکی کیست؟
سید ناصر موسوی لارگانی، رییس مجمع نمایندگان استان اصفهان80 درصد دلیل خشکی زاینده رود را مربوط به سوء مدیریت دانسته و در این باره گفت: فقط 20 درصد از دلایل خشکی زاینده رود مربوط به کاهش نزولات و مسایل دیگر است. جلوگیری از برداشت های بی رویه، حمایت مالی و فکری از کشاورزان اصفهان، مدیریت مصرف آب و ... می تواند آب را به زاینده رود برگرداند.
وی افزود: نمایندگان نیز با جدیت پیگیر حل معضل آب اصفهان هستند و در این خصوص نیز جلساتی با رییس جمهور و معاون اول وی برگزار شده است. لازم است از طرف دستگاه های مختلف استان گزارش های محکمی که نشاندهنده مهم بودن مساله خشکی تالاب گاوخونی و اثرات مخرب آن چه برای اصفهان و چه برای استان های دیگراست، ارایه شود تا اهمیت امر بر همگان آشکار شود.
وی افزود: اصفهان برای زنده ماندن نیاز به آب دارد و حفظ میراث های گرانبهای این شهر از جمله پل های تاریخی آن تنها با جاری شدن آب در زاینده رود میسر خواهد شد.
بنا بر این گزارش، اجرای چند پایلوت کشاورزی پایدار توسط طرح حفاظت از تالاب‌های ایران و با همکاری وزارت جهاد کشاورزی در مناطق مختلف ایران از جمله یکی از روستاهای اطراف دریاچه ارومیه نشان داده که پتانسیل بالایی برای کاهش مصرف آب و نهاده‌های شیمیایی با شرط حفظ درآمد کشاورز وجود دارد.
در پی ارائه گزارش دستاوردهای مطلوب پروژه در سطوح ملی و استانی و همچنین تشابه مشکلات در دیگر حوضه های آبریز کشور، درخواست‌ هایی برای انتقال تجربیات پروژه از استان ‌های مختلف که دارای تالاب های با ارزش و با اهمیت بین المللی است ، دریافت شد که در این میان استان اصفهان، به دلیل بحرانی بودن شرایط محیط زیستی تالاب بین المللی گاوخونی و مسائل مربوط به مدیریت منابع آب بخش کشاورزی به عنوان اولین استان جهت برگزاری گردهمایی انتقال تجربیات پروژه «همکاری در احیای دریاچه ارومیه از طریق مشارکت جوامع محلی در استقرار کشاورزی پایدار و حفاظت از تنوع زیستی» انتخاب شد.
خروجی‌ های حاصل از برگزاری این گردهمایی را می توان به صورت انتقال و تبادل تجربیات اجرای پروژه در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و امکان سنجی بهره‌گیری از این تجربیات در برنامه‌ های اجرایی سازمان جهاد کشاورزی، اداره کل حفاظت محیط زیست و شرکت آب منطقه‌ای استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری به منظور بهبود مدیریت منابع آب، رفع تعارضات مربوط به عرضه آب در حوضه آبریز زاینده رود و در نهایت برداشتن گام‌هایی در جهت احیای تالاب بین المللی گاوخونی عنوان کرد.
علمی 9014**
دریافت کننده: کیمیا عبدالله پور*انتشار: محتشمی

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۵۵۶۹۷۰۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

یک ماه و شش بازی حیاتی در انتظار پرسپولیس

به گزارش "ورزش سه" با اعلام برنامه چهار هفته پایانی لیگ برتر حالا کادر فنی پرسپولیس مثل تمام تیم‌های لیگ برتری برنامه پیش روی خود را تا روز آخر می داند و بر اساس آن برای تمرینات خود  زمان بندی می‌کند.

با مشخص شدن این برنامه پرسپولیس طی یک ماه و شش بازی دشوار باید هم فاصله امتیازی خود با استقلال را جبران کند هم به گونه ای نتیجه بگیرد که شانس اول قهرمانی باشد و سرانجام به جام دست یابد.

برای این منظور سرخ ها شش بازی دشوار و نفسگیر در پیش دارند که  سه تا از آنها در ورزشگاه آزادی و سه تای دیگر خارج از خانه برگزار می شود با این تفاوت که بازی خارج از خانه مقابل هوادار هم در تهران  و زمین حریف برگزار می‌شود.

طبق برنامه اعلامی سازمان لیگ شش بازی پایانی پرسپولیس از چهارشنبه 12 اردیبهشت آغاز و یازده خردادماه به پایان خواهد رسید.

فاصله بازی سپاهان تا نساجی و سپس فاصله بازی نساجی تا هوادار پنج روزه است اما از بازی با هوادار تا دیدار مقابل استقلال خوزستان 10 روز فاصله افتاده است.بعد از آن نیز فاصله بازی ها پنج روز پنج روز خواهد بود.

از سه بازی خانگی سرخ ها مقابل سپاهان ، استقلال خوزستان و مس رفسنجان تنها بازی هفته آخر در تاریخ یازدهم خردادماه جمعه برگزار خواهد شد.

نکته مهم این برنامه نسبت به فصل قبل اینجاست که پرسپولیس در بازی آخر در خانه و در روز جمعه میزبان است  اگر شرایط در آن روز به گونه ای رقم بخورد که سرخ ها به قهرمانی برسند مقابل هواداران خودشان و در ورزشگاه آزادی جشن قهرمانی خواهند گرفت.